Jesus sends out the Twelve
1When Jesus had called the Twelve together, he gave them power and authority to drive out all demons and to cure diseases, 2and he sent them out to proclaim the kingdom of God and to heal those who were ill. 3He told them: ‘Take nothing for the journey – no staff, no bag, no bread, no money, no extra shirt. 4Whatever house you enter, stay there until you leave that town. 5If people do not welcome you, leave their town and shake the dust off your feet as a testimony against them.’ 6So they set out and went from village to village, proclaiming the good news and healing people everywhere.
7Now Herod the tetrarch heard about all that was going on. And he was perplexed because some were saying that John had been raised from the dead, 8others that Elijah had appeared, and still others that one of the prophets of long ago had come back to life. 9But Herod said, ‘I beheaded John. Who, then, is this I hear such things about?’ And he tried to see him.
Jesus feeds the five thousand
10When the apostles returned, they reported to Jesus what they had done. Then he took them with him and they withdrew by themselves to a town called Bethsaida, 11but the crowds learned about it and followed him. He welcomed them and spoke to them about the kingdom of God, and healed those who needed healing.
12Late in the afternoon the Twelve came to him and said, ‘Send the crowd away so they can go to the surrounding villages and countryside and find food and lodging, because we are in a remote place here.’
13He replied, ‘You give them something to eat.’
They answered, ‘We have only five loaves of bread and two fish – unless we go and buy food for all this crowd.’ 14(About five thousand men were there.)
But he said to his disciples, ‘Make them sit down in groups of about fifty each.’ 15The disciples did so, and everyone sat down. 16Taking the five loaves and the two fish and looking up to heaven, he gave thanks and broke them. Then he gave them to the disciples to distribute to the people. 17They all ate and were satisfied, and the disciples picked up twelve basketfuls of broken pieces that were left over.
Peter declares that Jesus is the Messiah
18Once when Jesus was praying in private and his disciples were with him, he asked them, ‘Who do the crowds say I am?’
19They replied, ‘Some say John the Baptist; others say Elijah; and still others, that one of the prophets of long ago has come back to life.’
20‘But what about you?’ he asked. ‘Who do you say I am?’
Peter answered, ‘God’s Messiah.’
Jesus predicts his death
21Jesus strictly warned them not to tell this to anyone. 22And he said, ‘The Son of Man must suffer many things and be rejected by the elders, the chief priests and the teachers of the law, and he must be killed and on the third day be raised to life.’
23Then he said to them all: ‘Whoever wants to be my disciple must deny themselves and take up their cross daily and follow me. 24For whoever wants to save their life will lose it, but whoever loses their life for me will save it. 25What good is it for someone to gain the whole world, and yet lose or forfeit their very self? 26Whoever is ashamed of me and my words, the Son of Man will be ashamed of them when he comes in his glory and in the glory of the Father and of the holy angels.
27‘Truly I tell you, some who are standing here will not taste death before they see the kingdom of God.’
The transfiguration
28About eight days after Jesus said this, he took Peter, John and James with him and went up onto a mountain to pray. 29As he was praying, the appearance of his face changed, and his clothes became as bright as a flash of lightning. 30Two men, Moses and Elijah, appeared in glorious splendour, talking with Jesus. 31They spoke about his departure,9:31 Greek exodos which he was about to bring to fulfilment at Jerusalem. 32Peter and his companions were very sleepy, but when they became fully awake, they saw his glory and the two men standing with him. 33As the men were leaving Jesus, Peter said to him, ‘Master, it is good for us to be here. Let us put up three shelters – one for you, one for Moses and one for Elijah.’ (He did not know what he was saying.)
34While he was speaking, a cloud appeared and covered them, and they were afraid as they entered the cloud. 35A voice came from the cloud, saying, ‘This is my Son, whom I have chosen; listen to him.’ 36When the voice had spoken, they found that Jesus was alone. The disciples kept this to themselves and did not tell anyone at that time what they had seen.
Jesus heals a demon-possessed boy
37The next day, when they came down from the mountain, a large crowd met him. 38A man in the crowd called out, ‘Teacher, I beg you to look at my son, for he is my only child. 39A spirit seizes him and he suddenly screams; it throws him into convulsions so that he foams at the mouth. It scarcely ever leaves him and is destroying him. 40I begged your disciples to drive it out, but they could not.’
41‘You unbelieving and perverse generation,’ Jesus replied, ‘how long shall I stay with you and put up with you? Bring your son here.’
42Even while the boy was coming, the demon threw him to the ground in a convulsion. But Jesus rebuked the impure spirit, healed the boy and gave him back to his father. 43And they were all amazed at the greatness of God.
Jesus predicts his death a second time
While everyone was marvelling at all that Jesus did, he said to his disciples, 44‘Listen carefully to what I am about to tell you: the Son of Man is going to be delivered into the hands of men.’ 45But they did not understand what this meant. It was hidden from them, so that they did not grasp it, and they were afraid to ask him about it.
46An argument started among the disciples as to which of them would be the greatest. 47Jesus, knowing their thoughts, took a little child and made him stand beside him. 48Then he said to them, ‘Whoever welcomes this little child in my name welcomes me; and whoever welcomes me welcomes the one who sent me. For it is the one who is least among you all who is the greatest.’
49‘Master,’ said John, ‘we saw someone driving out demons in your name and we tried to stop him, because he is not one of us.’
50‘Do not stop him,’ Jesus said, ‘for whoever is not against you is for you.’
Samaritan opposition
51As the time approached for him to be taken up to heaven, Jesus resolutely set out for Jerusalem. 52And he sent messengers on ahead, who went into a Samaritan village to get things ready for him; 53but the people there did not welcome him, because he was heading for Jerusalem. 54When the disciples James and John saw this, they asked, ‘Lord, do you want us to call fire down from heaven to destroy them9:54 Some manuscripts them, just as Elijah did?’ 55But Jesus turned and rebuked them. 56Then he and his disciples went to another village.
The cost of following Jesus
57As they were walking along the road, a man said to him, ‘I will follow you wherever you go.’
58Jesus replied, ‘Foxes have dens and birds have nests, but the Son of Man has nowhere to lay his head.’
59He said to another man, ‘Follow me.’
But he replied, ‘Lord, first let me go and bury my father.’
60Jesus said to him, ‘Let the dead bury their own dead, but you go and proclaim the kingdom of God.’
61Still another said, ‘I will follow you, Lord; but first let me go back and say goodbye to my family.’
62Jesus replied, ‘No-one who puts a hand to the plough and looks back is fit for service in the kingdom of God.’
Ginpadala ni Jesus ang Iya Dose ka Apostoles
(Mat. 10:5-15; Mar. 6:7-13)
1Sang isa ka adlaw gintipon ni Jesus ang dose niya ka apostoles. Ginhatagan niya sila sang awtoridad kag gahom sa pagtabog sang tanan nga malaot nga mga espiritu kag sa pagpang-ayo sang mga balatian. 2Dayon ginsugo niya sila nga magpangwali parte sa paghari sang Dios kag magpang-ayo sang mga masakiton. 3Ginsilingan niya sila, “Indi kamo magbalon sang bisan ano sa inyo pagpanglakaton: bisan baston, bag, pagkaon, kuwarta, ukon ilislan nga bayo. 4Kon padayunon kamo sa isa ka balay, dira gid lang kamo magdayon hasta maghalin kamo sa sina nga lugar. 5Pero kon ang mga tawo sa isa ka lugar indi magbaton sa inyo, bayai ninyo ina nga lugar; kag sa paghalin ninyo, taktaka ninyo ang yab-ok sa inyo tiil bilang paandam kontra sa ila.” 6Dayon naglakat ang iya mga apostoles kag naglibot sa mga baryo nga nagawali sang Maayong Balita kag nagapang-ayo sang mga masakiton.
Naglibog ang Ulo ni Herodes Parte kay Jesus
(Mat. 14:1-12; Mar. 6:14-29)
7Ang balita parte sa ginahimo nila ni Jesus nakaabot kay Herodes nga pangulo sang Galilea. Naglibog gid ang ulo ni Herodes kay may mga tawo nga nagasiling, “Nabanhaw si Juan nga manugbautiso.” 8May iban man nga nagasiling, “Siya si Propeta Elias sang una nga nag-abot subong.” Kag may iban pa gid nga nagasiling, “Nabanhaw ang isa sa mga propeta.” 9Nagsiling si Herodes, “Ginpapugutan ko sing ulo si Juan. Pero sin-o ayhan ini nga tawo? Kay makatilingala nga mga butang ang akon nabatian parte sa iya.” Gani nagtinguha gid si Herodes nga makita niya si Jesus.
Ginpakaon ni Jesus ang 5,000 ka Tawo
(Mat. 14:13-21; Mar. 6:30-44; Juan 6:1-14)
10Pagbalik sang mga apostoles ni Jesus, ginsugid nila sa iya kon ano ang ila mga nahimo. Dayon gindala sila ni Jesus sa banwa sang Betsaida. Wala siya sing may ginpaupod nga iban. 11Pero pagkahibalo sang mga tawo nga nakahalin na sila ni Jesus, nagsunod sila. Pag-abot nila didto, ginbaton sila ni Jesus kag ginhambalan parte sa paghari sang Dios. Kag ginpang-ayo man niya ang mga masakiton.
12Sang lapit na lang magsalop ang adlaw, nagpalapit sa iya ang iya dose ka apostoles kag nagsiling, “Palakta na ang mga tawo sa mga baryo kag sa mga sityo sa palibot agod makapangita sila sang ila pagkaon kag tululugan, kay ari kita diri sa kamingawan.” 13Pero nagsiling si Jesus, “Kamo mismo ang maghatag sang pagkaon sa ila.” Nagsabat sila, “Lima gid lang ka bilog ang aton tinapay kag duha ka isda. Indi ini makaigo, luwas kon magbakal kita sang pagkaon para sa ila tanan.” 14(Ang kadamuon sang mga lalaki lang mga 5,000.) Gani nagsiling si Jesus sa iya mga sumulunod, “Papungkua ninyo ang mga tawo sing grupo-grupo, tag-50 kada grupo.” 15Gintuman nila ang sugo ni Jesus kag ginpapungko nila ang tanan nga tawo. 16Dayon ginkuha ni Jesus ang lima ka tinapay kag duha ka isda, kag nagtangla siya sa langit kag nagpasalamat sa Dios. Pagkatapos ginpamihak-pihak niya ang tinapay kag ginhatag sa iya mga sumulunod agod ipanagtag sa mga tawo. 17Nakakaon sila tanan kag nagkalabusog. Pagkatapos kaon, gintipon nila ang mga nabilin, kag dose pa ka alat ang napuno.
Ang Ginpabutyag ni Pedro Parte kay Jesus
(Mat. 16:13-19; Mar. 8:27-29)
18Isa ka adlaw nagapangamuyo si Jesus nga siya lang. Ang iya mga sumulunod ara sa iya tupad. Nagpamangkot si Jesus sa ila, “Suno sa mga tawo, sin-o bala ako?” 19Nagsabat sila, “May nagasiling nga ikaw si Juan nga manugbautiso. Ang iban nagasiling nga ikaw si Elias, kag ang iban pa gid nagasiling nga ikaw isa sa mga propeta sang una nga nabanhaw.” 20Nagsiling si Jesus sa ila, “Pero suno sa inyo sin-o bala ako?” Nagsabat si Pedro, “Ikaw ang Cristo nga ginpromisa sang Dios nga magahari.”
Naghambal si Jesus Parte sa Iya Palaabuton nga Pag-antos kag Kamatayon
(Mat. 16:20-28; Mar. 8:30–9:1)
21Dayon ginmanduan sila ni Jesus nga indi gid sila magpanugid bisan kay sin-o nga siya amo ang Cristo. 22Nagsiling siya, “Ako nga Anak sang Tawo kinahanglan gid nga mag-antos sa pagahimuon sa akon sang mga manugdumala sang mga Judio, sang manugdumala nga mga pari, kag sang mga manunudlo sang Kasuguan. Sikwayon nila ako kag patyon, pero sa ikatlo nga adlaw mabanhaw ako.”
23Dayon nagsiling si Jesus sa tanan nga tawo didto, “Kon may tawo nga gusto magsunod sa akon, indi niya dapat pagpasulabihon ang iya kaugalingon. Kag dapat handa siya sa pag-atubang sa kamatayon9:23 dapat handa siya sa pag-atubang sa kamatayon: sa literal, dapat pas-anon niya ang iya krus. Ang krus diri nagasimbolo sang kamatayon, kay isa sa mga paagi sa pagsilot sa mga kriminal sadto nga panahon amo ang kamatayon sa krus. sa iya nga pagsunod sa akon adlaw-adlaw. 24Kay ang bisan sin-o nga luyag magluwas sang iya kabuhi madula niya ini. Pero ang bisan sin-o nga maghalad sang iya kabuhi tungod sa akon makaangkon sang kabuhi nga wala sing katapusan. 25Ano gid bala ang makuha sang tawo kon maangkon niya ang tanan nga butang diri sa kalibutan, pero mawala ang iya kabuhi? Wala gid! 26Kay ang bisan sin-o nga nagakahuya sa akon kag sa akon mga ginatudlo, igakahuya ko man kon ako nga Anak sang Tawo magbalik na nga nagasilak sa gahom nga halin sa akon kag sa Amay kag sa mga anghel. 27Sa pagkamatuod, may mga tawo diri nga indi pa mapatay hasta makita nila ang paghari sang Dios.”
Ang Pagbalhin sang Dagway ni Jesus
(Mat. 17:1-8; Mar. 9:2-8)
28Mga walo ka adlaw pagkatapos nga ginhambal ni Jesus ini, gindala niya si Pedro, si Juan, kag si Santiago pataklad sa bukid agod magpangamuyo. 29Sang nagapangamuyo si Jesus nagbalhin ang iya dagway, kag ang iya bayo nagputi gid kag masilaw. 30Hinali lang may nagpakita nga duha ka tawo nga nagapakighambal sa iya. Sila amo si Moises kag si Elias. 31Nagasilak man sila kag nagapakighambal sila kay Jesus parte sa iya kamatayon nga madali na lang matuman sa Jerusalem. 32Nagakatulog sila ni Pedro sing mahamuok. Pero nakamata sila, kag nakita nila si Jesus nga nagasilak kag ang duha ka tawo nga nagatindog sa iya tupad. 33Sang manughalin na ang duha ka tawo kay Jesus, nagsiling si Pedro sa iya, “Manunudlo,9:33 Manunudlo: sa literal, Agalon. Amo man sa bersikulo 49. maayo nga ari kami9:33 kami: ukon, kita. diri. Mahimo kami sing tatlo ka payag, ang isa para sa imo, ang isa para kay Moises, kag ang isa para kay Elias.” (Ang matuod, wala nakahibalo si Pedro kon ano ang iya ginahambal.) 34Wala pa makatapos hambal si Pedro ginlikupan sila sang panganod. Hinadlukan sila ni Pedro sang magtabon sa ila ang panganod. 35Dayon may nabatian sila nga tingog halin sa panganod nga nagasiling, “Amo ini ang akon pinili nga Anak. Pamatii ninyo siya!” 36Sang nag-untat na ang tingog, nakita nila nga si Jesus na lang ang nabilin. Ginhipsan lang anay nila ni Pedro ang ila nakita pagkasunod nga mga inadlaw.
Gin-ayo ni Jesus ang Bata nga May Malaot nga Espiritu
(Mat. 17:14-18; Mar. 9:14-27)
37Sang madason nga adlaw, nagdulhog sila halin sa bukid. Madamo nga mga tawo ang nagsugata kay Jesus. 38Didto sa kadam-an may isa ka tawo nga nagsinggit, “Manunudlo, kon mahimo tan-awa anay ang akon bugtong nga bata nga lalaki. 39Permi siya ginasudlan sang malaot nga espiritu. Kon mag-abot gani, gulpi lang siya nagasiagit, nagakurog, kag nagabura ang iya baba. Indi maghalin sa iya ang malaot nga espiritu kon indi niya anay masakit sing tudo gid ang akon bata. 40Ginpangabay ko ang imo mga sumulunod nga tabugon ini, pero indi sila makasarang.” 41Dayon nagsiling si Jesus, “Kamo nga mga tawo sa sini nga henerasyon wala gid sing pagtuo kag mga balingag. Hasta san-o pa bala ang akon pag-antos sa inyo? Dal-a diri ang imo bata.” 42Sang nagapalapit kay Jesus ang bata, ginlampos siya sang malaot nga espiritu sa duta kag ginpakurog. Pero gintabog ni Jesus ang malaot nga espiritu kag gin-ayo niya ang bata. Dayon ginbalik niya siya sa iya amay. 43Natingala gid ang tanan nga tawo sa dako nga gahom sang Dios.
Naghambal Liwat si Jesus Parte sa Iya Kamatayon
(Mat. 17:22-23; Mar. 9:30-32)
Sang nagakatingala pa ang mga tawo sa tanan nga ginhimo ni Jesus, nagsiling siya sa iya mga sumulunod, 44“Tandaan gid ninyo ini: Ako nga Anak sang Tawo kinahanglan na9:44 kinahanglan na: ukon, malapit na. nga itugyan sa mga tawo nga nagakontra sa akon.” 45Pero wala sila makaintiendi sini kay ginlipod ini sa ila hunahuna agod indi nila maintiendihan. Kag natahap sila magpamangkot sa iya parte sa sini nga butang.
Sin-o gid ang Labaw sa Tanan?
(Mat. 18:1-5; Mar. 9:33-37)
46May isa ka tion nga nagbinaisay ang iya mga sumulunod kon sin-o gid sa ila ang labaw sa tanan. 47Pero nahibaluan ni Jesus ang ila ginahunahuna. Gani nagkuha siya sang gamay nga bata kag ginpatindog sa iya kilid. 48Dayon nagsiling siya, “Ang bisan sin-o nga nagabaton sa bata nga pareho sini tungod sa akon,9:48 tungod sa akon: sa literal, sa akon ngalan. nagabaton man sa akon. Kag ang nagabaton sa akon nagabaton man sa nagpadala sa akon. Kay ang labing kubos sa inyo amo ang labaw sa tanan.”
Ang Indi Kontra sa Inyo Kadampig Ninyo
(Mar. 9:38-40)
49Nagsiling si Juan kay Jesus, “Manunudlo, nakakita kami sang isa ka tawo nga nagatabog sang malaot nga mga espiritu sa imo ngalan.9:49 ngalan: buot silingon, gahom ukon awtoridad. Ginpauntat namon siya kay indi naton siya kaupod.” 50Pero nagsiling si Jesus sa iya, “Pabay-i lang ninyo siya, kay ang bisan sin-o nga wala nagakontra sa inyo nagadampig sa inyo.”
Wala Pagbatuna si Jesus sa isa ka Baryo sa Samaria
51Sang madali na lang ang adlaw nga si Jesus dal-on pa-langit, nagdesisyon siya nga magkadto na sa Jerusalem. 52Gani may ginpauna siya nga mga tawo sa isa ka baryo sa Samaria agod magpreparar sang iya dalayunan. 53Pero ang mga tawo sa sadto nga baryo wala magbaton sa iya kay nahibaluan nila nga makadto siya sa Jerusalem. 54Pagkahibalo sini sang iya mga sumulunod nga si Santiago kag si Juan, nagsiling sila kay Jesus, “Ginoo, luyag mo bala nga mangayo kami sang kalayo halin sa langit agod sunugon sila?” 55Pero ginbalikid sila ni Jesus kag ginsaway.9:55 Ang iban nga mga kopya sang Griego may sugpon pa sa bersikulo 55 kag 56: Wala kamo kahibalo kon ano nga klase sang espiritu ang yara sa inyo. Kay nagkari ang Anak sang Tawo indi sa paglaglag sa mga tawo kundi sa pagluwas sa ila. 56Kag nagderetso na lang sila sa iban nga baryo.
Ang mga Sumulunod ni Jesus
(Mat. 8:19-22)
57Sang nagapadayon sila sa ila pagpanglakaton, may isa ka tawo nga nagsiling kay Jesus, “Maupod ako sa imo bisan diin ka makadto.” 58Nagsiling si Jesus sa iya, “Ang maila nga mga ido9:58 maila nga mga ido: Sa English, foxes. may mga buho nga ginapaulian kag ang mga pispis may mga pugad, pero ako nga Anak sang Tawo wala sing kaugalingon nga balay nga akon mapahuwayan.” 59Dayon nagsiling si Jesus sa isa, “Upod ka sa akon!” Nagsabat ang tawo, “Ginoo, mapauli anay ako sa paglubong sang akon amay.”9:59 mapauli anay ako sa paglubong sang akon amay: Siguro ang buot silingon sang tawo, mapauli anay siya sa wala pa mapatay ang iya amay, kag kon patay na kag nalubong na, masunod siya kay Jesus. 60Nagsabat si Jesus sa iya, “Pabay-i ang mga patay9:60 mga patay: siguro ang buot silingon, mga patay sa panulok sang Dios. sa paglubong sang ila mga patay. Pero ikaw iya maglakat kag iwali ang parte sa paghari sang Dios.” 61May isa pa gid nga nagsiling kay Jesus, “Ginoo, maupod ako sa imo; pero tuguti ako anay nga magpauli kag maglisensya sa akon pamilya.” 62Nagsabat si Jesus sa iya, “Ang tawo nga nagaarado nga nagabulobalikid indi mapuslan ang iya pagpangalagad sa idalom sang paghari sang Dios.”9:62 Ang buot silingon, ang tawo nga nagaarado nga nagabulobalikid, indi mapuslan ang iya pag-arado. Pareho man sina ang tawo nga nagasunod kay Jesus nga may ginapamalikdan, indi mapuslan ang iya pag-alagad sa idalom sang paghari sang Dios.
