1Whoever loves discipline loves knowledge,
but whoever hates correction is stupid.
2Good people obtain favor from the Lord,
but he condemns those who devise wicked schemes.
3No one can be established through wickedness,
but the righteous cannot be uprooted.
4A wife of noble character is her husband’s crown,
but a disgraceful wife is like decay in his bones.
5The plans of the righteous are just,
but the advice of the wicked is deceitful.
6The words of the wicked lie in wait for blood,
but the speech of the upright rescues them.
7The wicked are overthrown and are no more,
but the house of the righteous stands firm.
8A person is praised according to their prudence,
and one with a warped mind is despised.
9Better to be a nobody and yet have a servant
than pretend to be somebody and have no food.
10The righteous care for the needs of their animals,
but the kindest acts of the wicked are cruel.
11Those who work their land will have abundant food,
but those who chase fantasies have no sense.
12The wicked desire the stronghold of evildoers,
but the root of the righteous endures.
13Evildoers are trapped by their sinful talk,
and so the innocent escape trouble.
14From the fruit of their lips people are filled with good things,
and the work of their hands brings them reward.
15The way of fools seems right to them,
but the wise listen to advice.
16Fools show their annoyance at once,
but the prudent overlook an insult.
17An honest witness tells the truth,
but a false witness tells lies.
18The words of the reckless pierce like swords,
but the tongue of the wise brings healing.
19Truthful lips endure forever,
but a lying tongue lasts only a moment.
20Deceit is in the hearts of those who plot evil,
but those who promote peace have joy.
21No harm overtakes the righteous,
but the wicked have their fill of trouble.
22The Lord detests lying lips,
but he delights in people who are trustworthy.
23The prudent keep their knowledge to themselves,
but a fool’s heart blurts out folly.
24Diligent hands will rule,
but laziness ends in forced labor.
25Anxiety weighs down the heart,
but a kind word cheers it up.
26The righteous choose their friends carefully,
but the way of the wicked leads them astray.
27The lazy do not roast12:27 The meaning of the Hebrew for this word is uncertain. any game,
but the diligent feed on the riches of the hunt.
28In the way of righteousness there is life;
along that path is immortality.
1كسی می‌تواند دانا شود كه تأديب را دوست داشته باشد. هر كه از اصلاح شدن نفرت داشته باشد احمق است.
2خداوند از اشخاص نيک خشنود است، اما كسانی را كه نقشه‌های پليد می‌كشند محكوم می‌كند.
3انسان با كارهای بد نمی‌تواند برای خود امنيت به وجود آورد، اما اشخاص درستكار پا برجا خواهند ماند.
4زن خوب، تاج سر شوهرش است، ولی زن بی‌حيا مانند خوره جان او را می‌خورد.
5انسان خوب فكرش پر از درستكاری است، اما فكر آدم بدكار انباشته از دروغ و نيرنگ است.
6حرفهای بدكاران مردم را به دام هلاكت می‌كشاند، اما سخنان نيكان مردم را رهايی می‌بخشد.
7بدكاران نابود می‌شوند، اما نيكان پايدار می‌مانند.
8آدم عاقل را همه می‌ستايند، اما شخص كوته‌فكر را حقير می‌شمارند.
9بهتر است انسان شخص مهمی به حساب نيايد اما زندگی او تأمين باشد تا اينكه خود را آدم بزرگی نشان دهد ولی محتاج نان باشد.
10شخص خداشناس حتی به فكر آسايش حيواناتش نيز هست، اما رحم و مروت خدانشناسان چيزی به‌جز ستمگری نيست.
11هر كه در زمين خود زراعت كند نان كافی خواهد داشت، اما كسی كه وقت خود را به بيهودگی بگذراند آدم احمقی است.
12اشخاص خدانشناس چشم طمع به اموالی كه بدكاران غارت كرده‌اند دارند، در حالی که خداشناسان از اموال خود به يكديگر كمک می‌كنند.
13دروغ انسان را در دام گرفتار می‌كند، ولی راستی و صداقت موجب خلاصی می‌گردد.
14پاداش تو بستگی به گفتار و رفتار تو دارد. هر چه بكاری همان را درو خواهی كرد.
15آدم نادان فكر می‌كند هر کاری می‌كند درست است و احتياج به نصيحت ندارد، اما شخص دانا به نصايح ديگران گوش می‌دهد.
16آدم نادان در مقابل توهين ديگران زود عصبانی می‌شود، ولی شخص دانا خونسردی خود را حفظ می‌كند.
17وقتی كه حقيقت را می‌گويی عدالت اجرا می‌گردد، اما دروغ به بی‌عدالتی منجر می‌شود.
18هستند كسانی كه با حرفهای نسنجيدهٔ خود زخم زبان می‌زنند، ولی سخنان مرد دانا تسكين دهنده و شفابخش است.
19عمر دروغ كوتاه است، اما حقيقت تا ابد پايدار می‌ماند.
20افكار توطئه‌گران پر از نيرنگ است، اما دلهای آنانی كه خيرانديش هستند آكنده از شادی می‌باشد.
21هيچ بدی به خداشناسان نمی‌رسد، اما بدكاران هميشه گرفتار بلا می‌شوند.
22خدا كسانی را كه به قول خود وفا می‌كنند دوست دارد، ولی از اشخاص بدقول بيزار است.
23آدم عاقل علم و دانش خود را به نمايش نمی‌گذارد، ولی شخص نادان حماقت خود را آشكار می‌سازد.
24كار و كوشش، انسان را به قدرت می‌رساند؛ اما تنبلی، او را نوكر ديگران می‌سازد.
25غم و غصه انسان را گرانبار می‌كند، اما سخن دلگرم كننده او را سبكبار و شاد می‌سازد.
26شخص درستكار مردم را به راه راست هدايت می‌كند، اما آدم بدكار آنها را منحرف می‌سازد.
27آدم تنبل حتی دنبال شكار خود نيز نمی‌رود. تلاش و كوشش، گنج گرانبهای انسان است.
28راهی كه خداشناسان در آن گام برمی‌دارند به حيات منتهی می‌شود و در آن مرگ نيست.
