The Queen of Sheba Visits Solomon
1When the queen of Sheba heard of Solomon’s fame, she came to Jerusalem to test him with hard questions. Arriving with a very great caravan—with camels carrying spices, large quantities of gold, and precious stones—she came to Solomon and talked with him about all she had on her mind. 2Solomon answered all her questions; nothing was too hard for him to explain to her. 3When the queen of Sheba saw the wisdom of Solomon, as well as the palace he had built, 4the food on his table, the seating of his officials, the attending servants in their robes, the cupbearers in their robes and the burnt offerings he made at9:4 Or and the ascent by which he went up to the temple of the Lord, she was overwhelmed.
5She said to the king, “The report I heard in my own country about your achievements and your wisdom is true. 6But I did not believe what they said until I came and saw with my own eyes. Indeed, not even half the greatness of your wisdom was told me; you have far exceeded the report I heard. 7How happy your people must be! How happy your officials, who continually stand before you and hear your wisdom! 8Praise be to the Lord your God, who has delighted in you and placed you on his throne as king to rule for the Lord your God. Because of the love of your God for Israel and his desire to uphold them forever, he has made you king over them, to maintain justice and righteousness.”
9Then she gave the king 120 talents9:9 That is, about 4 1/2 tons or about 4 metric tons of gold, large quantities of spices, and precious stones. There had never been such spices as those the queen of Sheba gave to King Solomon.
10(The servants of Hiram and the servants of Solomon brought gold from Ophir; they also brought algumwood9:10 Probably a variant of almugwood and precious stones. 11The king used the algumwood to make steps for the temple of the Lord and for the royal palace, and to make harps and lyres for the musicians. Nothing like them had ever been seen in Judah.)
12King Solomon gave the queen of Sheba all she desired and asked for; he gave her more than she had brought to him. Then she left and returned with her retinue to her own country.
Solomon’s Splendor
13The weight of the gold that Solomon received yearly was 666 talents,9:13 That is, about 25 tons or about 23 metric tons 14not including the revenues brought in by merchants and traders. Also all the kings of Arabia and the governors of the territories brought gold and silver to Solomon.
15King Solomon made two hundred large shields of hammered gold; six hundred shekels9:15 That is, about 15 pounds or about 6.9 kilograms of hammered gold went into each shield. 16He also made three hundred small shields of hammered gold, with three hundred shekels9:16 That is, about 7 1/2 pounds or about 3.5 kilograms of gold in each shield. The king put them in the Palace of the Forest of Lebanon.
17Then the king made a great throne covered with ivory and overlaid with pure gold. 18The throne had six steps, and a footstool of gold was attached to it. On both sides of the seat were armrests, with a lion standing beside each of them. 19Twelve lions stood on the six steps, one at either end of each step. Nothing like it had ever been made for any other kingdom. 20All King Solomon’s goblets were gold, and all the household articles in the Palace of the Forest of Lebanon were pure gold. Nothing was made of silver, because silver was considered of little value in Solomon’s day. 21The king had a fleet of trading ships9:21 Hebrew of ships that could go to Tarshish manned by Hiram’s9:21 Hebrew Huram, a variant of Hiram servants. Once every three years it returned, carrying gold, silver and ivory, and apes and baboons.
22King Solomon was greater in riches and wisdom than all the other kings of the earth. 23All the kings of the earth sought audience with Solomon to hear the wisdom God had put in his heart. 24Year after year, everyone who came brought a gift—articles of silver and gold, and robes, weapons and spices, and horses and mules.
25Solomon had four thousand stalls for horses and chariots, and twelve thousand horses,9:25 Or charioteers which he kept in the chariot cities and also with him in Jerusalem. 26He ruled over all the kings from the Euphrates River to the land of the Philistines, as far as the border of Egypt. 27The king made silver as common in Jerusalem as stones, and cedar as plentiful as sycamore-fig trees in the foothills. 28Solomon’s horses were imported from Egypt and from all other countries.
Solomon’s Death
29As for the other events of Solomon’s reign, from beginning to end, are they not written in the records of Nathan the prophet, in the prophecy of Ahijah the Shilonite and in the visions of Iddo the seer concerning Jeroboam son of Nebat? 30Solomon reigned in Jerusalem over all Israel forty years. 31Then he rested with his ancestors and was buried in the city of David his father. And Rehoboam his son succeeded him as king.
Cuộc Viếng Thăm của Nữ Vương Sê-ba
1Khi Nữ vương Sê-ba nghe danh tiếng của Sa-lô-môn, bà bèn đến Giê-ru-sa-lem; đặt nhiều câu hỏi khó để thử tài Sa-lô-môn. Bà đến với một đoàn tùy tùng đông đảo, cùng đoàn lạc đà chở rất nhiều hương liệu, vàng, và ngọc. Khi gặp Sa-lô-môn, bà nói với vua tất cả những nghi vấn trong lòng.
2Sa-lô-môn giải đáp các thắc mắc, không có điều gì là khó khăn cho vua. 3Nữ vương Sê-ba thấy sự khôn ngoan của Sa-lô-môn và cung điện ông xây cất, 4bà vô cùng thán phục. Bà cũng rất ngạc nhiên về những thức ăn trên bàn vua, thứ tự uy nghi của các đại thần và áo quần lộng lẫy của họ, các quan tửu chánh cùng áo choàng của họ, và những tế lễ thiêu mà Sa-lô-môn dâng tại đền thờ của Chúa Hằng Hữu.
5Nữ vương nói với vua: “Thật đúng như lời người ta đồn đại trong nước tôi về thành tựu và sự khôn ngoan của vua! 6Tuy nhiên, trước kia tôi không tin, mà nay thấy tận mắt rồi, tôi phải nhìn nhận người ta chỉ kể cho tôi một nửa sự thật thôi! Vua thật khôn ngoan bội phần! 7Con dân của vua thật có phước! Các cận thần ngày ngày chầu chực và nghe các lời châu ngọc của vua thật có phước! 8Đáng chúc tụng Chúa Hằng Hữu, Đức Chúa Trời vua, vì Ngài vui lòng đặt vua trên ngôi báu để thay Ngài cai trị. Vì Đức Chúa Trời yêu thương dân tộc Ít-ra-ên, lập vững dân này đến đời đời, và vì Ngài đặt vua lên cai trị họ để xét xử công minh và thi hành sự công chính.”
9Nữ vương tặng vua 4.000 ký vàng,9:9 Bằng 4 tấn (metric ton) rất nhiều hương liệu, và ngọc quý. Từ trước đến nay, chưa có ai có loại hương liệu nào quý như hương liệu của Nữ vương Sê-ba tặng Vua Sa-lô-môn.
10(Trong chuyến đi Ô-phia lấy vàng, các thủy thủ của Hi-ram và Sa-lô-môn cũng chở về nhiều gỗ bạch đàn hương và bảo thạch. 11Vua dùng gỗ này làm các bực thềm trong Đền Thờ Chúa Hằng Hữu và cung điện, cùng làm các đàn thụ cầm và đàn hạc. Trước kia ở nước Giu-đa chưa bao giờ có loại gỗ quý này.)
12Vua Sa-lô-môn tặng Nữ vương Sê-ba tất cả những gì nữ vương yêu cầu—những tặng phẩm này còn giá trị hơn những thứ nữ vương đem đến tặng vua. Rồi bà cùng đoàn tùy tùng trở về nước.
Sự Giàu Có và Sang Trọng của Sa-lô-môn
13Mỗi năm, Sa-lô-môn thu được 25 tấn vàng.9:13 Bằng 23 tấn (metric ton) 14Chưa kể số vàng các thương gia và người bán dạo mang vào nước. Các vua A-rập và các tổng trấn trong nước đều đem vàng và bạc đến nạp cho Sa-lô-môn. 15Vua Sa-lô-môn cho làm 200 chiếc khiên lớn bằng vàng gò, mỗi chiếc nặng 6,8 ký. 16Ông cũng cho làm 300 chiếc khiên nhỏ bằng vàng gò, mỗi chiếc nặng 3,4 ký. Tất cả các khiên ấy đều tồn trữ trong Cung Rừng Li-ban.
17Rồi Vua cho làm một chiếc ngai lớn bằng ngà bọc vàng ròng. 18Ngai có sáu bậc thang, và một cái bệ bằng vàng gắn chặt vào ngai và hai bên ngai có tay dựa, mỗi bên có hình sư tử bằng vàng. 19Trên sáu bậc thang có đúc mười hai sư tử, mỗi bên có sáu con. Đây là chiếc ngai đặc biệt không nước nào có cả!
20Các ly uống nước của Sa-lô-môn đều được làm bằng vàng ròng, cũng như các dụng cụ trong Cung Rừng Li-ban làm bằng vàng ròng. Họ không làm bằng bạc vì trong đời Sa-lô-môn, bạc là loại tầm thường!
21Đoàn tàu của vua vượt biển qua Ta-rê-si với các thủy thủ của Hi-ram, cứ ba năm một lần, chở về cho Sa-lô-môn rất nhiều vàng, bạc, ngà, dã nhân, và công.
22Vua Sa-lô-môn nổi danh là giàu có và khôn ngoan hơn hết các vua trên đất. 23Vua các nước đều tìm dịp đến thăm vua và nghe những lời khôn ngoan Chúa đã đặt trong lòng vua. 24Hằng năm, các vua cũng tiến cống nhiều lễ vật, các khí cụ bằng bạc và vàng, các y phục, khí giới, hương liệu, ngựa, và la.
25Sa-lô-môn có 4.000 tàu ngựa và chiến xa. Số kỵ binh của vua lên đến 12.000 chia nhau đóng giữ các căn cứ quân sự, bảo vệ vua và phòng thủ Giê-ru-sa-lem. 26Sa-lô-môn cai trị trên các vua chư hầu từ Sông Ơ-phơ-rát đến lãnh thổ Phi-li-tin và xuống tận biên giới Ai Cập. 27Tại Giê-ru-sa-lem, vua làm cho bạc bị xem thường như đá, và gỗ bá hương, tùng bách như gỗ cây sung. 28Ngựa của Vua Sa-lô-môn được nhập từ Ai Cập và các nước khác.
Tóm Lược Đời Trị Vì của Sa-lô-môn
29Các việc khác của Sa-lô-môn, từ đầu đến cuối đều ghi vào Sách của Tiên Tri Na-than và Sách Tiên Tri của A-hi-gia từ Si-lô, và cũng ghi trong Sách Khải Tượng của Nhà Tiên Kiến Y-đô, là sách ghi chép các biến cố liên hệ đến Giê-rô-bô-am, con Nê-bát. 30Sa-lô-môn trị vì tại Giê-ru-sa-lem trên toàn dân Ít-ra-ên được bốn mươi năm. 31Vua qua đời và được an táng trong Thành Đa-vít. Con trai ông là Rô-bô-am lên ngôi kế vị.
