Romans 9 – NIRV & HLGN

New International Reader’s Version

Romans 9:1-33

Paul Mourns for Israel

1I speak the truth in Christ. I am not lying. My mind tells me that what I say is true. It is guided by the Holy Spirit. 2My heart is full of sorrow. My sadness never ends. 3I am so concerned about my people, who are members of my own race. I am ready to be cursed, if that would help them. I am even willing to be separated from Christ. 4They are the people of Israel. They have been adopted as God’s children. God’s glory belongs to them. So do the covenants. They received the law. They were taught to worship in the temple. They were given the promises. 5The founders of our nation belong to them. The Messiah comes from their family line. He is God over all. May he always be praised! Amen.

God’s Free Choice

6I do not mean that God’s word has failed. Not everyone in the family line of Israel really belongs to Israel. 7Not everyone in Abraham’s family line is really his child. Not at all! Scripture says, “Your family line will continue through Isaac.” (Genesis 21:12) 8In other words, God’s children are not just in the family line of Abraham. Instead, they are the children God promised to him. They are the ones considered to be Abraham’s children. 9God promised, “I will return at the appointed time. Sarah will have a son.” (Genesis 18:10,14)

10And that’s not all. Rebekah’s children were born at the same time by the same father. He was our father Isaac. 11Here is what happened. Rebekah’s twins had not even been born. They hadn’t done anything good or bad yet. So they show that God’s purpose is based firmly on his free choice. 12It was not because of anything they did but because of God’s choice. So Rebekah was told, “The older son will serve the younger one.” (Genesis 25:23) 13It is written, “I chose Jacob instead of Esau.” (Malachi 1:2,3)

14What should we say then? Is God unfair? Not at all! 15He said to Moses,

“I will have mercy on whom I have mercy.

I will show love to those I love.” (Exodus 33:19)

16So it doesn’t depend on what people want or what they do. It depends on God’s mercy. 17In Scripture, God says to Pharaoh, “I had a special reason for making you king. I decided to use you to show my power. I wanted my name to become known everywhere on earth.” (Exodus 9:16) 18So God does what he wants to do. He shows mercy to one person and makes another stubborn.

19One of you will say to me, “Then why does God still blame us? Who can oppose what he wants to do?” 20But you are a mere human being. So who are you to talk back to God? Scripture says, “Can what is made say to the one who made it, ‘Why did you make me like this?’ ” (Isaiah 29:16; 45:9) 21Isn’t the potter free to make different kinds of pots out of the same lump of clay? Some are for special purposes. Others are for ordinary use.

22What if God chose to show his great anger? What if he chose to make his power known? But he put up with the people he was angry with. They were made to be destroyed. 23What if he put up with them to show the riches of his glory to other people? Those other people are the ones he shows his mercy to. He made them to receive his glory. 24We are those people. He has chosen us. We do not come only from the Jewish race. Many of us are not Jews. 25God says in Hosea,

“I will call those who are not my people ‘my people.’

I will call the one who is not my loved one ‘my loved one.’ ” (Hosea 2:23)

26He also says,

“Once it was said to them,

‘You are not my people.’

In that very place they will be called ‘children of the living God.’ ” (Hosea 1:10)

27Isaiah cries out concerning Israel. He says,

“The number of people from Israel may be like the sand by the sea.

But only a few of them will be saved.

28The Lord will carry out his sentence.

He will be quick to carry it out on earth, once and for all.” (Isaiah 10:22,23)

29Earlier Isaiah had said,

“The Lord who rules over all

left us children and grandchildren.

If he hadn’t, we would have become like Sodom.

We would have been like Gomorrah.” (Isaiah 1:9)

Israel Does Not Believe

30What should we say then? Gentiles did not look for a way to be right with God. But they found it by having faith. 31The people of Israel tried to obey the law to make themselves right with God. But they didn’t reach their goal of being right with God. 32Why not? Because they tried to do it without faith. They tried to be right with God by what they did. They tripped over the stone that causes people to trip and fall. 33It is written,

“Look! In Zion I am laying a stone that causes people to trip.

It is a rock that makes them fall.

The one who believes in him will never be put to shame.” (Isaiah 8:14; 28:16)

Ang Pulong Sang Dios

Roma 9:1-33

Ang Dios kag ang mga Taga-Israel

1Karon may isugid pa ako sa inyo, kag ini matuod, kay ara ako kay Cristo kag wala ako nagabutig. Ang akon konsensya nga ginagamhan sang Espiritu Santo nagapamatuod man nga matuod ang akon igasugid, 2nga dako gid ang akon kasubo kag kasakit sa akon tagipusuon 3tungod sa akon mga kasimanwa kag kadugo. Kon mahimo lang kuntani gusto ko nga ako ang sumpaon sang Dios kag ipahamulag kay Cristo para lang nga mahilway sila sa silot. 4Madamo sila sang bintaha bilang mga Israelinhon. Ginkabig sila sang Dios bilang iya mga anak; ginpakitaan sila sang Dios sang iya masilaw nga presensya; naghimo ang Dios sang mga kasugtanan sa ila; ginhatag sa ila ang Kasuguan; gintudluan sila sang husto nga pagsimba sa iya; madamo ang iya mga ginpromisa sa ila; 5mga kaliwat sila sang mga tawo nga ginpili sang Dios sang una; kag sa ila lahi naghalin si Cristo sang siya nagpakatawo, ang Dios nga makagagahom sa tanan kag dalayawon sa wala sing katapusan! Amen.

6Pero bisan wala nila napusli ini nga mga pribilehiyo, wala ini nagakahulugan nga wala pagtumana sang Dios ang iya promisa, kay indi ang tanan nga kaliwat ni Israel pinili sang Dios. 7Indi ang tanan nga kaliwat ni Abraham ginakabig nga iya kaliwat. Kay nagsiling ang Dios kay Abraham, “Sa kay Isaac magahalin ang imo mga kaliwat nga akon ginpromisa.”9:7 Gen. 21:12. 8Ini nagakahulugan nga indi ang tanan nga kaliwat ni Abraham ginakabig nga mga anak sang Dios, kundi ang ginbata lang suno sa ginpromisa kay Abraham ang kilalahon nga mga anak sang Dios. 9Kay amo ini ang promisa sang Dios kay Abraham: “Mabalik ako diri sa sunod nga tuig9:9 sa sunod nga tuig: ukon, sa natalana nga tion. kag si Sara may anak na nga lalaki.”9:9 Gen. 18:10, 14.

10Kag paagi sa duha ka anak ni Rebeka kag sang aton katigulangan nga si Isaac, ginpakita man sang Dios nga indi tanan nga kaliwat ni Abraham ginakabig nga iya mga anak. 11-12Sa wala pa magbata si Rebeka sang kapid, nagsiling ang Dios sa iya, “Ang magulang magaalagad sa manghod.” 9:11-12 Gen. 25:23. Ginhambal niya ini sang wala pa sila makahimo sing maayo ukon malain. Kay gusto niya itudlo nga kon magpili siya sang tawo wala siya nagabasi sa ila maayo nga mga binuhatan kundi suno sa iya kabubut-on. 13Nagasiling ang Dios sa Kasulatan,

“Ginhigugma ko si Jacob,

pero si Esau iya wala.”9:13 Mal. 1:2-3.

14Karon, ano ang aton masiling? Nga indi matarong ang Dios? Indi ina husto! 15Kay nagsiling ang Dios kay Moises, “Kaluoyan ko ang gusto ko nga kaluoyan.”9:15 Exo. 33:19. 16Gani ang kaayo sang Dios wala nabasi sa gusto ukon sa ginahimo sang tawo, kundi tungod gid lang sa kaluoy sang Dios. 17Kay sa Kasulatan nagsiling ang Dios sa hari sang Egipto,9:17 hari sang Egipto: sa Hebreo, Faraon. “Ginhimo ko ikaw nga hari para sa sini nga katuyuan: agod paagi sa akon himuon kontra sa imo, mapakita ko ang akon gahom, kag agod mangin bantog ang akon ngalan sa bug-os nga kalibutan.”9:17 Exo. 9:16. 18Gani ginakaluoyan sang Dios ang gusto niya kaluoyan, kag ginapatig-a niya ang ulo sang mga tawo nga gusto niya patig-ahon.

Ang Kaakig kag Kaluoy sang Dios

19Karon, basi kon may magsiling sa akon, “Ngaa bala basulon pa sang Dios ang tawo tungod sang iya pagpakasala? Kag sin-o bala ang makapamatok sa kabubut-on sang Dios?” 20Pero sin-o gid bala ikaw nga magsabat sa Dios? Kita mga tinuga lang sang Dios, gani indi kita makareklamo sa iya kon ngaa ginhimo niya kita nga pareho sini. 21Pareho bala sa manughimo sang kolon, pagusto siya kon ano ang iya himuon sa lunang nga iya ginauyatan. Kon gusto niya, sarang niya mahimo ang duha ka klase sang kolon paagi sa sadto nga lunang: ang isa para sa espesyal nga mga okasyon kag ang isa para sa ordinaryo lang.

22Karon, gusto sang Dios nga ipakita ang iya gahom kag ang iya kaakig sa mga tawo nga dapat na silutan. Pero pagusto siya kon agwantahon niya anay ini nga mga tawo nga iya pagalaglagon. 23Ginahimo niya ini agod mapakita niya ang iya dako nga kaayo sa mga tawo nga iya ginakaluoyan, nga iya na nga daan ginpreparar para padunggan. 24Kag kita amo ang mga tawo nga iya gintawag, indi lang halin sa mga Judio kundi halin man sa mga indi Judio. 25Amo ini ang ginsiling sang Dios sa libro ni Hoseas,

“Ang mga tawo nga indi akon,

tawgon ko nga ‘akon mga tawo.’

Kag sila nga wala ko ginahigugma sadto anay,

higugmaon ko.9:25 Hos. 2:23.

26Sa karon ginatawag sila nga, ‘Indi akon katawhan,’

pero sa ulihi pagatawgon sila nga, ‘Mga anak sang buhi nga Dios.’ ”9:26 Hos. 1:10.

27Amo man ini ang ginsiling ni Isaias parte sa mga Israelinhon: “Bisan daw pareho sa balas sa baybayon ang kadamuon sang mga kaliwat ni Israel, diutay lang sa ila ang maluwas. 28Kay sa labing madali pagasilutan sang Dios sing maid-id ang mga tawo sa kalibutan.”9:28 Isa. 10:22-23. 29Nagsiling man si Isaias,

“Kon ang Ginoo nga Makagagahom wala sing may ginbilin sa aton lahi,

pareho na kuntani kita sa Sodom kag Gomora.”9:29 Isa. 1:9.

Ang Israel kag ang Maayong Balita

30Ang akon buot silingon amo ini: ang mga indi Judio nga wala nagtinguha nga pakamatarungon amo ang ginpakamatarong sang Dios tungod nga nagtuo sila. 31Pero ang mga Judio nga nagtinguha sa pagtuman sang Kasuguan agod pakamatarungon sila sang Dios wala nakadangat sini. 32Ngaa man? Kay sa baylo nga magtuo ang mga Judio kay Jesu-Cristo, nagsalig sila sa ila maayo nga mga binuhatan. Nasandad sila sa “bato nga kasandaran.” 33Pareho sa ginasiling sang Dios sa Kasulatan,

“Pamati! Mabutang ako sa Zion sang bato nga nagapasandad sa mga tawo

kag nagapadasma sa ila.

Pero ang mga tawo nga nagatuo sa iya indi gid mahuy-an.”9:33 Isa. 8:14; 28:16.