The Sayings of King Lemuel
1These are the sayings of King Lemuel. His mother taught them to him. These sayings came from God.
2Listen, my son! Listen, my very own son!
Listen, you who are the answer to my prayers!
3Don’t waste your strength on women.
Don’t waste it on those who destroy kings.
4Lemuel, it isn’t good for kings to drink wine.
It isn’t good for rulers to long for beer.
5If they do, they might drink and forget what has been commanded.
They might take away the rights of all those who are treated badly.
6Let beer be for those who are dying.
Let wine be for those who are sad and troubled.
7Let them drink and forget how poor they are.
Let them forget their suffering.
8Speak up for those who can’t speak for themselves.
Speak up for the rights of all those who are poor.
9Speak up and judge fairly.
Speak up for the rights of those who are poor and needy.
The Excellent Woman
10Who can find an excellent woman?
She is worth far more than rubies.
11Her husband trusts her completely.
She gives him all the important things he needs.
12She brings him good, not harm,
all the days of her life.
13She chooses wool and flax.
She loves to work with her hands.
14She is like the ships of traders.
She brings her food from far away.
15She gets up while it is still night.
She provides food for her family.
She also gives some to her female servants.
16She considers a field and buys it.
She uses some of the money she earns to plant a vineyard.
17She gets ready to work hard.
Her arms are strong.
18She sees that her trading earns a lot of money.
Her lamp doesn’t go out at night.
19With one hand she holds the wool.
With the other she spins the thread.
20She opens her arms to those who are poor.
She reaches out her hands to those who are needy.
21When it snows, she’s not afraid for her family.
All of them are dressed in the finest clothes.
22She makes her own bed coverings.
She is dressed in fine linen and purple clothes.
23Her husband is respected at the city gate.
There he takes his seat among the elders of the land.
24She makes linen clothes and sells them.
She supplies belts to the traders.
25She puts on strength and honor as if they were her clothes.
She can laugh at the days that are coming.
26She speaks wisely.
She teaches faithfully.
27She watches over family matters.
She is busy all the time.
28Her children stand up and call her blessed.
Her husband also rises up, and he praises her.
29He says, “Many women do excellent things.
But you are better than all the others.”
30Charm can fool you. Beauty fades.
But a woman who has respect for the Lord should be praised.
31Give her honor for all that her hands have done.
Let everything she has done bring praise to her at the city gate.
Lời của Vua Lê-mu-ên
1Châm ngôn của Vua Lê-mu-ên, do
mẹ vua truyền lại.
2Con ơi! Đứa con mà lòng dạ mẹ đã cưu mang,
đứa con mà mẹ đã khấn hứa,
3đừng vì đàn bà mà tiêu hao năng lực,
đừng theo vết xe đổ của các vua chúa.
4Lê-mu-ên, con ơi, vua chúa không nên ham rượu.
Các quan chức đừng đam mê thức uống có men.
5Uống vào, con sẽ quên hết luật lệ,
xâm phạm quyền lợi, công lý của người cùng khổ.
6Hãy đem chất men cho người hấp hối
và đem rượu cho người có tâm hồn sầu thảm.
7Họ uống cho quên đi nỗi khổ,
và cũng chẳng bận tâm đến mọi mối sầu.
8Hãy lên tiếng bênh vực người cô thế;
và biện hộ cho quyền lợi của người bất hạnh.
9Con hãy phán xét công minh,
bảo đảm công lý cho người nghèo yếu.
Người Vợ Tài Đức
10Một người vợ hiền đức, ai có thể tìm được?
Giá trị nàng còn quý hơn châu ngọc.
11Nàng được chồng tín nhiệm,
và thu hoa lợi không thiếu thốn.
12Nàng chẳng làm thương tổn,
nhưng suốt đời đem hạnh phước cho chồng.
13Nàng bận bịu quay sợi,
dệt dạ và vải gai.
14Nàng giống như con tàu
chở thực phẩm về từ xa.
15Thức giấc khi trời chưa sáng,
nàng sửa soạn thức ăn cho gia đình,
sắp đặt công việc cho các tớ gái.
16Nàng lưu ý một thửa ruộng và mua nó,
với lợi tức làm ra, nàng lập một vườn nho.
17Nàng đảm đang, chịu khó,
và hết sức làm công việc gia đình.
18Thức làm việc đến khuya;
theo dõi giá hàng hóa, để mua bán kịp thời.
19Nàng tra tay vào guồng kéo sợi,
nàng cần cù kéo chỉ dệt tơ.
20Nàng đưa tay giúp người khốn khó,
rộng rãi chăm lo, giúp đỡ người nghèo.
21Không sợ gia đình gặp tuyết giá,
vì sắm sẵn áo ấm bằng dạ.
22Nàng dệt lấy chăn mền,
áo xống nàng bằng vải gai mịn.
23Chồng nàng được nổi danh,
thuộc hàng nhân vật cao cấp trong xứ.
24Nàng sản xuất áo quần,
đem bán cho con buôn.
25Là người có nghị lực và duyên dáng,
nàng hớn hở nhìn vào tương lai tươi sáng.
26Nàng ăn nói khôn ngoan,
lấy nhân từ làm kim chỉ nam.
27Nàng chăm sóc mọi việc trong nhà,
không bao giờ biếng nhác.
28Con cái chúc nàng hạnh phước.
Chồng nàng tấm tắc ngợi khen:
29“Có nhiều phụ nữ tài đức,
nhưng nàng trỗi hơn tất cả.”
30Duyên dáng thường giả trá, sắc đẹp cũng tàn phai;
nhưng ai kính sợ Chúa Hằng Hữu sẽ được ngợi ca mãi.
31Cùng được hưởng thành quả của công việc do tay mình làm ra.
Nàng đáng được ca ngợi giữa nơi công cộng.
