Numbers 23 – NIRV & HLGN

New International Reader’s Version

Numbers 23:1-30

Balaam’s First Message From God

1Balaam said to Balak, “Build me seven altars here. Prepare seven bulls and seven rams for me to sacrifice.” 2Balak did just as Balaam said. The two of them offered a bull and a ram on each altar.

3Then Balaam said to Balak, “Stay here beside your offering. I’ll go and try to find out what the Lord wants me to do. Maybe he’ll come and meet with me. Then I’ll tell you what he says to me.” So Balaam went off to a bare hilltop.

4God met with him there. Balaam said, “I’ve prepared seven altars. On each altar I’ve offered a bull and a ram.”

5The Lord put a message in Balaam’s mouth. The Lord said, “Go back to Balak. Give him my message.”

6So Balaam went back to him. He found Balak standing beside his offering. All the Moabite officials were with him. 7Then Balaam spoke the message he had received from God. He said,

“Balak brought me from the land of Aram.

The king of Moab sent for me from the mountains in the east.

‘Come,’ he said. ‘Put a curse on Jacob’s people for me.

Come. Speak against Israel.’

8But how can I put a curse on

people God hasn’t cursed?

How can I speak against

people the Lord hasn’t spoken against?

9I see them from the rocky peaks.

I view them from the hills.

I see a group of people who live by themselves.

They don’t consider themselves to be one of the nations.

10Jacob’s people are like the dust of the earth.

Can dust be counted?

Who can count even a fourth of the Israelites?

Let me die as godly people die.

Let my death be like theirs!”

11Balak said to Balaam, “What have you done to me? I brought you here to put a curse on my enemies! But all you have done is give them a blessing!”

12He answered, “I have to speak only the words the Lord puts in my mouth.”

Balaam’s Second Message From God

13Then Balak said to Balaam, “Come with me to another place. You can see the Israelites from there. You won’t see all of them. You will only see the outer edges of their camp. From there, put a curse on them for me.” 14So Balak took Balaam to the field of Zophim. It was on the highest slopes of Pisgah. There Balak built seven altars. He offered a bull and a ram on each altar.

15Balaam said to Balak, “Stay here beside your offering. I’ll meet with the Lord over there.”

16The Lord met with Balaam. He put a message in Balaam’s mouth. The Lord said, “Go back to Balak. Give him my message.”

17So Balaam went to Balak. He found him standing beside his offering. The Moabite officials were with him. Balak asked him, “What did the Lord say?”

18Then Balaam spoke the message he had received from God. He said,

“Balak, rise up and listen.

Son of Zippor, hear me.

19God isn’t a mere human. He can’t lie.

He isn’t a human being. He doesn’t change his mind.

He speaks, and then he acts.

He makes a promise, and then he keeps it.

20He has commanded me to bless Israel.

He has given them his blessing. And I can’t change it.

21“I don’t see any trouble coming on the people of Jacob.

I don’t see any suffering in Israel.

The Lord their God is with them.

The shout of the King is among them.

22God brought them out of Egypt.

They are as strong as a wild ox.

23There isn’t any magic that can hurt the people of Jacob.

No one can use magic words to harm Israel.

Here is what will be said about the people of Jacob.

Here is what will be said about Israel.

People will say, ‘See what God has done!’

24The Israelites are going to wake up like a female lion.

They are going to get up like a male lion.

They are like a lion that won’t rest

until it eats what it has caught.

They are like a lion that won’t rest

until it drinks the blood of what it has killed.”

25Then Balak said to Balaam, “Don’t put a curse on them at all! And don’t give them a blessing at all!”

26Balaam answered, “Didn’t I tell you that I must do only what the Lord says?”

Balaam’s Third Message From God

27Then Balak said to Balaam, “Come. Let me take you to another place. Perhaps God will be pleased to let you put a curse on the Israelites for me from there.” 28Balak took Balaam to the top of Mount Peor. It looks out over a dry and empty land.

29Balaam said, “Build me seven altars here. Prepare seven bulls and seven rams for me to sacrifice.” 30Balak did just as Balaam said. He offered a bull and a ram on each altar.

Ang Pulong Sang Dios

Numero 23:1-30

Ang Nahauna nga Mensahi ni Balaam

1Nagsiling si Balaam kay Balak, “Pahimui ako diri sing pito ka halaran, kag preparahi ako sing pito ka turo nga baka kag pito ka gulang nga karnero nga lalaki.” 2Gintuman ni Balak ang ginsiling ni Balaam, kag duha sila ang naghalad sang turo nga baka kag sang lalaki nga karnero sa kada halaran. 3Dayon nagsiling si Balaam kay Balak, “Diri ka lang sa tupad sang imo halad nga ginasunog. Malakat ako anay, kay basi magpakigkita ang Ginoo sa akon. Sugiran ko lang ikaw kon ano ang iya isiling sa akon.” Gani nagtaklad siya sa mahawan nga bukid.

4Nagpakigkita ang Dios sa iya, kag nagsiling si Balaam, “Nagpahimo ako sang pito ka halaran, kag sa kada halaran naghalad ako sang isa ka baka kag isa ka karnero.”

5Ginhatagan sang Ginoo si Balaam sang mensahi kag nagsiling, “Balik ka kay Balak kag ihambal mo sa iya ining ginsiling ko.” 6Gani nagbalik si Balaam kay Balak, kag nakita niya siya nga nagatindog sa tupad sang iya halad, upod sa tanan nga pangulo sang Moab. 7Dayon nagsiling si Balaam,

“O Haring Balak sang Moab, ginpatawag mo ako halin sa Aram, sa kabukiran sa sidlangan. Nagsiling ka sa akon, ‘Dali, kag pakamalauta ang mga kaliwat ni Jacob para sa akon. Sumpaa sila nga katawhan sang Israel.’ 8Paano ko pakamalauton ang mga tawo nga wala ginapakamalaot sang Dios? Paano ko sumpaon ang mga tawo nga wala ginasumpa sang Ginoo? 9Sang didto ako sa ibabaw sang mga bukid, nakita ko sila. Nagakabuhi sila nga silahanon lang, nga naseparar sa iban nga mga nasyon. 10Wala sing may makaisip sang ila kadamuon nga pareho sa yab-ok. Kabay pa nga ang akon kamatayon mangin pareho sa ila nga mga matarong.”

11Nagsiling si Balak kay Balaam, “Ano ining ginhimo mo sa akon? Ginpakuha ko ikaw sa pagpakamalaot sa akon mga kaaway, pero ang imo ginhimo ginbendisyunan mo sila!” 12Nagsabat si Balaam, “Kinahanglan nga ihambal ko ang ginapahambal sang Ginoo sa akon.”

Ang Ikaduha nga Mensahi ni Balaam

13Dayon nagsiling si Balak sa iya, “Mag-upod ka sa akon sa isa pa ka lugar nga sa diin makita mo ang iban nga mga katawhan sang Israel, pero indi gid ang tanan. Kag didto pakamalauton mo sila.” 14Gani gindala ni Balak si Balaam sa isa ka uma sa Zofim, sa putokputokan sang Pisga, kag didto nagpatindog sila sang pito ka halaran kag naghalad sang isa ka baka kag isa ka karnero sa kada halaran.

15Nagsiling si Balaam kay Balak, “Diri ka lang sa tupad sang imo halad nga ginasunog samtang magpakigkita ako sa Ginoo dira sa unhan.”

16Nagpakigkita ang Ginoo kay Balaam kag ginhatagan niya siya sang mensahi. Kag dayon nagsiling siya, “Balik ka kay Balak kag ihambal mo sa iya ini nga mensahi.”

17Gani nagbalik si Balaam kay Balak, kag nakita niya siya nga nagatindog sa tupad sang iya halad, upod sa mga pangulo sang Moab. Nagpamangkot si Balak kay Balaam, “Ano ang ginsiling sang Ginoo sa imo?”

18Nagsiling si Balaam, “Balak nga anak ni Zipor, pamatii ako sing maayo. 19Ang Dios indi tawo nga magbutig ukon magbaylo ang iya hunahuna. Nagahambal bala siya nga wala niya ginahimo? Nagapromisa bala siya nga wala niya ginatuman? 20Ginsugo niya ako nga magbendisyon, kag kon mabendisyunan na niya gani, indi ko na ini mabawi pa. 21Wala ako sing nakita nga katalagman ukon kabudlayan nga maabot sa Israel. Kaupod nila ang Ginoo nga ila Dios; ginakilala nila nga siya amo ang ila hari. 22Ginpaguwa sila sang Dios sa Egipto; para sa ila, pareho siya sa isa ka makusog nga talunon nga baka. 23Wala sing babaylan ukon manughiwit nga makahalit sa ila. Gani magasiling ang mga tawo parte sa Israel, ‘Daw ano ka makatilingala ang ginhimo sang Dios sa Israel.’ 24Ini nga katawhan pareho sa leon nga handa sa pagsalakay kag wala nagapahuway hasta nga malamon niya ang iya biktima kag masuyop ang dugo sini.”

25Dayon nagsiling si Balak kay Balaam, “Kon indi mo gid man sila pagpakamalauton, indi sila pagbendisyuni!” 26Nagsabat si Balaam, “Indi bala nga ginsilingan ko na ikaw nga kinahanglan nga himuon ko kon ano ang isiling sang Ginoo sa akon?”

Ang Ikatlo nga Mensahi ni Balaam

27Nagsiling liwat si Balak kay Balaam, “Dali, dal-on ko ikaw sa lain naman nga lugar. Basi didto magsugot na ang Dios nga pakamalauton mo ang Israel para sa akon.” 28Gani gindala ni Balak si Balaam sa putokputokan sang Peor, nga sa diin kitaon ang kamingawan sa ubos. 29Nagsiling si Balaam, “Pahimui ako diri sing pito ka halaran, kag magpreparar ka sing pito ka turo nga baka kag pito ka lalaki nga karnero para sa akon.” 30Gani ginhimo ni Balak ang ginsiling ni Balaam, kag naghalad siya sang isa ka baka kag isa ka karnero sa kada halaran.