Israel Destroys Ai
1Then the Lord said to Joshua, “Do not be afraid. Do not lose hope. Go up and attack Ai. Take the whole army with you. I have handed the king of Ai over to you. I have given you his people, his city and his land. 2Remember what you did to Jericho and its king. You will do the same thing to Ai and its king. But this time you can keep for yourselves the livestock and everything else you take from them. Have some of your fighting men hide behind the city and take them by surprise.”
3So Joshua and the whole army moved out to attack Ai. He chose 30,000 of his best fighting men. He sent them out at night. 4He gave them orders. He said, “Listen carefully to what I’m saying. You must hide behind the city. Don’t go very far away from it. All of you must be ready to attack it. 5I and all those with me will march up to the city. The men of Ai will come out to fight against us, just as they did before. Then we’ll run away from them. 6They’ll chase us until we’ve drawn them away from the city. They’ll say, ‘They are running away from us, just as they did before.’ When we run away from them, 7come out of your hiding place. Capture the city. The Lord your God will hand it over to you. 8When you have taken it, set it on fire. Do what the Lord has commanded. Make sure you obey my orders.”
9Then Joshua sent them away. They went to the place where they had planned to hide. They hid in a place west of Ai. It was between Bethel and Ai. But Joshua spent that night with his troops.
10Early the next morning Joshua brought together his army. He and the leaders of Israel marched in front of them to Ai. 11The whole army that was with him marched up to the city. They stopped in front of it. They set up camp north of Ai. There was a valley between them and the city. 12Joshua had chosen about 5,000 soldiers. He had ordered them to hide in a place west of Ai. It was between Bethel and Ai. 13The men took up their battle positions. All the men in the camp north of the city took up their positions. So did those who were supposed to hide west of the city. That night Joshua went into the valley.
14The king of Ai saw what the troops with Joshua were doing. So the king and all his men hurried out of the city early in the morning. They marched out to meet Israel in battle. They went to a place that looked out over the Arabah Valley. The king didn’t know that some of Israel’s fighting men were hiding behind the city. 15Joshua and all his men let the men of Ai drive them back. The Israelites ran away toward the desert. 16All the men of Ai were called out to chase them. They chased Joshua. So they were drawn away from the city. 17Not even one man remained in Ai or Bethel. All of them went out to chase Israel. When they did, they left the city wide open.
18Then the Lord said to Joshua, “Hold out toward Ai the javelin that is in your hand. I will give the city to you.” So Joshua held out toward the city the javelin in his hand. 19As soon as he did, the men hiding behind the city got up quickly. They came out of their hiding places and rushed forward. They entered the city and captured it. They quickly set it on fire.
20The men of Ai looked back. They saw smoke rising up from the city into the sky. But they couldn’t escape in any direction. The Israelites had been running away toward the desert. But now they turned around to face those chasing them. 21Joshua and all his men saw that the men who had been hiding behind the city had captured it. They also saw that smoke was going up from it. So they turned around and attacked the men of Ai. 22The men who had set Ai on fire came out of the city. They also fought against the men of Ai. So the men of Ai were caught in the middle. The army of Israel was on both sides of them. Israel struck them down. They didn’t let anyone remain alive or get away. 23But they captured the king of Ai alive. They brought him to Joshua.
24Israel finished killing all the men of Ai. They destroyed them in the fields and in the desert where they had chased them. They struck down every one of them with their swords. Then all the Israelites returned to Ai. And they killed those who were left in it. 25The total number of men and women they killed that day was 12,000. The Israelites put to death all the people of Ai. 26Joshua continued to hold out his javelin toward Ai. He didn’t lower his hand until he and his men had totally destroyed everyone who lived there. 27But this time Israel kept for themselves the livestock and everything else they had taken from the city. The Lord had directed Joshua to let them do it.
28So Joshua burned down Ai. He tore it down so it could never be built again. It has been deserted to this very day. 29Joshua killed the king of Ai. He stuck a pole through the body. Then he set it up where people could see it. He left it there until evening. At sunset, Joshua ordered his men to remove the body from the pole. He told them to throw the body down at the entrance of the city gate. They put a large pile of rocks over the body. That pile is still there to this day.
Joshua Reads the Book of the Law to the People
30Joshua built an altar to honor the Lord, the God of Israel. He built it on Mount Ebal. 31Moses, the servant of the Lord, had commanded the Israelites to do that. Joshua built the altar according to what is written in the Book of the Law of Moses. Joshua built the altar out of stones that iron tools had never touched. Then the people offered on the altar burnt offerings to the Lord. They also sacrificed friendship offerings on it. 32Joshua copied the law of Moses on stones. He did it while all the Israelites were watching. 33They were standing on both sides of the ark of the covenant of the Lord. All the Israelites, including outsiders and citizens, were there. Israel’s elders, officials and judges were also there. All of them faced the priests, who were Levites. They were carrying the ark. Half of the people stood in front of Mount Gerizim. The other half stood in front of Mount Ebal. Moses, the servant of the Lord, had earlier told them to do it. Moses told them to do it when he had given directions to bless the Israelites.
34Then Joshua read all the words of the law out loud. He read the blessings and the curses. He read them just as they are written in the Book of the Law. 35Joshua read every word Moses had commanded. He read them to the whole community of Israel. That included the women and children. It also included the outsiders living among them.
وێرانکردنی شاری عای
1ئینجا یەزدان بە یەشوعی فەرموو: «مەترسە و ورە بەرمەدە. هەموو جەنگاوەرەکان لەگەڵ خۆت ببە و هەستە سەربکەوە بۆ عای، ببینە من پاشاکەی و گەلەکەی و شارەکەی و خاکەکەیم داوەتە دەست تۆ. 2ئەوەی بە ئەریحا و پاشاکەیتان کرد، بە عای و پاشاکەی بکەن، بەڵام دەستکەوتەکان و ئاژەڵە ماڵییەکانی بۆ خۆتان تاڵان بکەن. لە پشتییەوە بۆسەیەک بۆ شارەکە بنێوە.»
3جا یەشوع و هەموو جەنگاوەرەکانی سوپا هەستان بۆ ئەوەی بەسەر عایدا بدەن، یەشوع سی هەزار جەنگاوەری قارەمانی هەڵبژارد و بە شەو ناردنی، 4فەرمانی پێ کردن و گوتی: «وریابن، ئێوە لە پشتەوە بۆسە بۆ شارەکە دەنێنەوە و زۆر لە شارەکە دوور مەکەونەوە و هەمووتان لە ئامادەباشیدا بن. 5منیش لەگەڵ هەموو ئەم گەلە لە شارەکە نزیک دەبینەوە و ئیتر کە ئەوان دێنە دەرەوە بۆمان، ئێمە وەک یەکەم جار لەبەردەمیاندا هەڵدێین و 6ئەوان بەدوامان دەکەون هەتا لە شارەکە دووریان دەخەینەوە، چونکە دەڵێن: ”ئەوەتا وەک یەکەم جار لەبەردەممان هەڵدێن،“ جا کاتێک لەبەردەمیان هەڵدێین، 7ئێوەش لە بۆسەکەوە دێنە دەرەوە و دەست بەسەر شارەکەدا دەگرن و یەزدانی پەروەردگارتان دەیدات بە دەستتانەوە. 8کاتێک شارەکە دەگرن، ئاگری تێبەر دەدەن. ئەوە بکەن کە یەزدان فەرمانی پێ کردوون. سەیر بکەن ئەوە فەرمانی منە بۆ ئێوە.»
9ئینجا یەشوع ناردنی و ئەوانیش بۆ شوێنی بۆسەکە ڕۆیشتن و لەنێوان بێتئێل و عای، لە ڕۆژئاوای عای مانەوە. ئەو شەوە یەشوع لە ناوەڕاستی گەل مایەوە.
10بۆ بەیانی یەشوع زوو لە خەو هەستا و گەلەکەی کۆکردەوە و خۆی و پیرانی ئیسرائیل لەپێش گەلەوە سەرکەوتن بۆ عای. 11هەروەها هەموو ئەو لەشکرەی لەگەڵیدا بوون سەرکەوتن و چوونە پێشەوە و هاتنە بەرامبەر شارەکە، لە باکووری عای چادریان هەڵدا و دۆڵەکە لەنێوان ئەوان و عای بوو. 12یەشوع نزیکەی پێنج هەزار پیاوی نارد و لەنێوان بێتئێل و عای، لە ڕۆژئاوای عای لە بۆسەدا داینان. 13ئیتر گەل، واتا هەموو لەشکرەکە کە لە باکووری شارەکە بوو لەگەڵ ئەوانەی کە لە بۆسەکەی ڕۆژئاوای شارەکە بوون، جێگیر بوون، یەشوعیش ئەو شەوە چووە ناوەڕاستی دۆڵەکە.
14کاتێک پاشای عای ئەمەی بینی، خۆی و پیاوانی شارەکە بەیانی زوو بە پەلە هاتنە دەرەوە بۆ بەرەنگاربوونەوەی ئیسرائیل لە بەرزاییەک کە دەیڕوانییە عەراڤا8:14 عەراڤا شیوێک بوو لە دەریاچەی جەلیلەوە هەتا دەریای مردوو.، بەڵام پاشا نەیدەزانی کە لە پشت شارەکەوە بۆسەیەکی بۆ نراوەتەوە. 15یەشوع لەگەڵ هەموو ئیسرائیل وایان پیشان دا کە شکستیان خواردوو و بە ڕێگای چۆڵەوانیدا هەڵاتن. 16لەنێو هەموو خەڵکی شاری عای بانگەواز بڵاو بووەوە کە دوایان بکەون، ئەوانیش دوای یەشوع کەوتن و لە شارەکە دوور کەوتنەوە. 17یەک پیاو لە عای یان لە بێتئێل نەما کە بەدوای ئیسرائیل نەکەوتبێت. شارەکەیان بە کراوەیی بەجێهێشت و بەدوای ئیسرائیل کەوتن.
18ئینجا یەزدان بە یەشوعی فەرموو: «ڕمەکەی دەستت ڕووەو عای بگرە، چونکە من دەیدەمە دەستتەوە.» یەشوعیش ئەو ڕمەی بە دەستیەوە بوو ڕووەو شارەکەی کرد. 19کاتێک دەستی درێژکرد ئەوانەی لە بۆسەکە بوون بە پەلە لە جێی خۆیان هەستان و ڕایانکرد و چوونە ناو شارەکەوە و گرتیان و بە پەلە سووتاندیان.
20پیاوەکانی عای ئاوڕیان دایەوە و تەماشایان کرد وا دووکەڵی شارەکە بۆ ئاسمان بەرز بووەتەوە و هیچ جێیەکیش نییە بۆی هەڵبێن، نە بەملا و نە بەولا، ئیسرائیلییەکانیش کە بۆ چۆڵەوانی ڕایاندەکرد بەسەر ڕاونەرەکاندا هەڵگەڕانەوە. 21جا کە یەشوع و هەموو ئیسرائیل بینییان بۆسەکە شارەکەی گرتووە و دووکەڵی شارەکە بەرز بووەتەوە، گەڕانەوە و لە پیاوەکانی عاییان دا. 22جەنگاوەران لەناو بۆسەکەش لە شارەکەوە بۆ پەلاماردانیان هاتنە دەرەوە و پیاوەکانی عای کەوتنە نێوان ئیسرائیلییەکان. ئەمان لەم لاوە و ئەوان لەولاوە، ئینجا لێیان دان تاکو کەسیان لێ نەما هەڵبێت و دەرباز بێت. 23بەڵام پاشای عاییان بە زیندوویی دەستگیر کرد و بردیانە بەردەم یەشوع.
24پاش ئەوەی ئیسرائیل لە کوشتنی هەموو پیاوەکانی عای بوونەوە کە لە کێڵگە و چۆڵەوانیدا دوایان کەوتبوون هەتا قڕیان بکەن، هەموو ئیسرائیلییەکان گەڕانەوە ناو شار و هەموو ئەو دانیشتووانانەیان بە شمشێر کوشت کە لەوێ مابوونەوە. 25سەرجەم دانیشتووانی عای، هەموو ئەوانەی لەو ڕۆژەدا کەوتن لە پیاو و لە ژن، دوازدە هەزار کەس بوون. 26یەشوعیش ئەو دەستەی کە ڕمەکەی پێ درێژکردبوو نەیگەڕاندەوە دواوە هەتا سەرجەم دانیشتووانی عای قڕ بوون8:26 قڕ بوون: لە زمانی عیبری ئەم زاراوەیە دەگەڕێتەوە بۆ شتێک یان کەسێک کە دەبەخشرێت بە یەزدان، زۆر جار بەخشینەکە بە تەواوی لە ناودەبردرێت.. 27بەڵام نەوەی ئیسرائیل ئاژەڵی ماڵی و دەستکەوتی ئەو شارەیان بۆ خۆیان تاڵان کرد، بەگوێرەی فەرمایشتی یەزدان کە فەرمانی بە یەشوع کردبوو.
28ئینجا یەشوع عایی سووتاند8:28 یەشوع عایی سووتاند: واتا یەشوع و پیاوەکانی شاری عاییان سووتاند. و کردییە گردێکی وێرانی هەتاهەتایی، هەتا ئەمڕۆش هەروا ماوەتەوە. 29هەروەها لاشەی پاشای عایی هەتا ئێوارە لەسەر دار هەڵواسی، لە کاتی ئاوابوونی خۆر یەشوع فەرمانی دا و لاشەکەیان هێنا خوارەوە و لەبەردەم دەروازەی شارەکە فڕێیان دا و کۆمەڵە بەردێکی گەورەیان لەسەر کەڵەکە کرد کە هەتا ئەمڕۆ ماوەتەوە.
تازەکردنەوەی پەیمانەکە لە کێوی عێبال
30ئینجا یەشوع قوربانگایەکی بۆ یەزدانی پەروەردگاری ئیسرائیل لە کێوی عێبال بنیاد نا. 31هەروەک موسای بەندەی یەزدان فەرمانی بە نەوەی ئیسرائیل کردبوو، بەپێی ئەوەی لە پەڕتووکی تەوراتی موسادا نووسراوە، قوربانگایەک لە بەردی نەتاشراو، کە ئامێری ئاسنی بەسەردا بەرز نەکرابووەوە، قوربانی سووتاندنیان بۆ یەزدان سەرخستە سەری و قوربانی هاوبەشییان8:31 قوربانی هاوبەشی: ئەم قوربانییە هاودەمی قوربانی سووتاندن بوو. تەنها یەک کەس هەڵدەستا بە دابینکردنی ئەم قوربانییە، بەڵام لەگەڵ خەڵکی دیکە بەشی زۆری ئەم قوربانییەیان لەبەردەم خودا دەخوارد وەک هێمایەک بۆ پێکەوە ژیان. بڕوانە لێڤییەکان 7:11-15. سەربڕی. 32لەوێ یەشوع لەبەرچاوی نەوەی ئیسرائیل وێنەیەکی لەو فێرکردنە نووسییەوە کە موسا نووسیبووی. 33هەموو ئیسرائیلیش نامۆ و هاوڵاتی وەک یەک، لەگەڵ پیر و کوێخا و دادوەریان لەتەنیشت سندوقەکەوە، لەم لا و ئەو لاوە بەرامبەر بە کاهینە لێڤییەکان هەڵگرانی سندوقی پەیمانی یەزدان وەستان، نیوەیان بەلای کێوی گەریزیم و نیوەکەی دیکەیان بەلای کێوی عێبال، وەک چۆن لەوەو پێش موسای بەندەی یەزدان فەرمانی دابوو، کاتێک فەرمانی دا بۆ داواکردنی بەرەکەت بۆ گەلی ئیسرائیل.
34پاشان هەموو وشەکانی ئەو فێرکردنەی خوێندەوە، بەرەکەت و نەفرەت، بەگوێرەی هەموو ئەوەی لە پەڕتووکی تەوراتدا نووسرابوو. 35وشەیەک نەبوو لە هەموو ئەو شتانەی کە موسا فەرمانی پێ کردبوو، کە یەشوع نەیخوێنێتەوە، لەبەردەم هەموو کۆمەڵی ئیسرائیلدا بە ئافرەت و منداڵ و ئەو نامۆیانەش کە لەنێویاندا بوو.
