1Suppose a man marries a woman. But later he decides he doesn’t like her. He finds something shameful about her. So he gives her a letter of divorce and sends her away from his house. 2Then after she leaves his house she becomes another man’s wife. 3But her second husband doesn’t like her either. So he gives her a letter of divorce and sends her away from his house. Or perhaps he dies. 4Then her first husband isn’t allowed to marry her again. The Lord would hate that. When her first husband divorced her, she became “unclean.” Don’t bring sin on the land the Lord your God is giving you as your own.
5Suppose a man has just married his wife. Then don’t send him into battle. Don’t give him any other duty either. He’s free to stay home for one year. He needs time to make his new wife happy.
6Someone might borrow money from you and give you two millstones to keep until you are paid back. Don’t keep them. Don’t even keep the upper one. That person needs both millstones to make a living.
7Suppose someone is caught kidnapping another Israelite. And they sell or treat that person as a slave. Then the kidnapper must die. Get rid of that evil person.
8What about skin diseases? Be very careful to do exactly what the priests, who are Levites, tell you to do. You must be careful to obey the commands I’ve given them. 9Remember what the Lord your God did to Miriam on your way out of Egypt.
10Suppose your neighbor borrows something from you. And he offers you something to keep until you get paid back. Then don’t go into their house to get it. 11Stay outside. Let the neighbor bring it out to you. 12The neighbor might be poor. You might be given their coat to keep until you get paid back. Don’t go to sleep while you still have it. 13Return it before the sun goes down. They need it to sleep in and will thank you for returning it. The Lord your God will see it and know that you have done the right thing.
14Don’t take advantage of any hired worker who is poor and needy. That applies to your own people. It also applies to outsiders living in one of your towns. 15Give them their pay every day. They are poor and are counting on it. If you don’t pay them, they might cry out to the Lord against you. Then you will be guilty of committing a sin.
16Parents must not be put to death because of what their children do. And children must not be put to death because of what their parents do. People must die because of their own sins.
17Do what is right and fair for outsiders and for children whose fathers have died. Suppose a widow borrows something from you. And she offers to give you her coat until she pays you back. Don’t take it. 18Remember that you were slaves in Egypt. Remember that the Lord your God set you free from there. That’s why I’m commanding you to do those things.
19When you are gathering crops in your field, you might leave some grain behind by mistake. Don’t go back to get it. Leave it behind for outsiders and widows. Leave it for children whose fathers have died. Then the Lord your God will bless you in everything you do. 20When you knock olives off your trees, don’t go back over the branches a second time. Leave what remains for outsiders and widows. Leave it for children whose fathers have died. 21When you pick grapes in your vineyard, don’t go back over the vines a second time. Leave what remains for outsiders and widows. Leave it for children whose fathers have died. 22Remember that you were slaves in Egypt. That’s why I’m commanding you to do these things.
1“Pananglit, nangasawa ang usa ka lalaki, ug sa kaulahian nawala ang iyang gana sa iyang asawa kay may nadiskobrehan siya nga wala niya magustohi, unya naghimo siya ug kasulatan sa pagpakigbulag ug gihatag niya ngadto sa iyang asawa, ug gipapahawa niya kini sa iyang balay. 2Kon mamana pag-usab ang maong babaye, 3ug bulagan na usab siya sa iyang ikaduhang bana o mamatay ang iyang ikaduhang bana, 4dili na siya mahimong pangasaw-on pag-usab sa una niyang bana kay nahugawan na siya.24:4 nahugawan na siya: sama kahugaw sa pagpanapaw. Mangil-ad kini atubangan sa Ginoo. Kinahanglan nga dili ninyo himuon kining salaa didto sa yuta nga ginahatag kaninyo sa Ginoo nga inyong Dios ingon nga panulondon.
5“Kon ang usa ka tawo bag-o lang nakasal, kinahanglan nga dili siya paapilon sa gira o hatagan sa bisan unsang responsibilidad sa lungsod sulod sa usa ka tuig, aron makapundo siya sa iyang balay ug mahatagan niya ug kalipay ang iyang asawa.
6“Ayaw kuhaang garantiya sa utang ang galingan sa nangutang kanimo, kay sama lang nga gikuhaan mo siya sa iyang panginabuhian.
7“Kon madakpan ang usa ka tawo nga nangidnap sa iyang isigka-Israelinhon ug gihimo niya kining ulipon o iya kining gibaligya, kinahanglan nga patyon ang nangidnap. Kinahanglan nga wad-on ninyo kining daotang buhat diha kaninyo.
8“Kon bahin sa ngilngig nga sakit sa panit,24:8 ngilngig nga sakit sa panit: Tan-awa ang Lista sa mga Pulong sa luyo. sunda ninyo pag-ayo ang mga tulumanon nga ipahimo kaninyo sa mga pari nga mga kaliwat ni Levi. Tumana ninyo ang akong mga sugo kanila. 9Hinumdomi ninyo kon unsa ang gihimo sa Ginoo nga inyong Dios kang Miriam niadtong nagalakaw pa kamo gikan sa Ehipto.
10“Kon magpahulam kamo ug bisan unsa sa inyong isigka-Israelinhon, ayaw kamo pagsulod sa ilang balay sa pagkuha sa bisan unsa nga iyang igarantiya. 11Paghulat lang kamo nga dad-on niya kini kanimo sa gawas. 12-13Kon kabos ang tawo ug ang iyang pang-ibabaw nga bisti ang iyang gigarantiya kaninyo, ayaw kini pabuntagi sa inyo. Iuli kini kaniya sa dili pa mosalop ang adlaw aron magamit niya kini sa pagkatulog, ug pasalamatan ka pa niya. Isipon kini sa Ginoo nga inyong Dios nga matarong nga buhat.
14“Ayaw bintahai ang kabos nga trabahante, Israelinhon man siya o langyaw nga nagapuyo sa usa sa inyong mga lungsod. 15Bayri siya sa iyang inadlawan nga sweldo sa dili pa mosalop ang adlaw tungod kay kabos siya ug nagasalig siya niini. Kay kon dili, basig modangop siya sa Ginoo ug isipon kini nga sala batok kanimo.
16“Ang mga ginikanan dili angayng patyon tungod sa sala sa ilang mga anak, o ang mga anak tungod sa sala sa ilang mga ginikanan; ang matag usa patyon tungod sa iyang kaugalingong sala.
17“Ayaw ninyo hikawi sa hustisya ang mga ilo ug ang mga langyaw nga nagapuyo uban kaninyo. Ayaw ninyo kuhaa ang pang-ibabaw nga bisti sa balo ingon nga garantiya sa iyang utang. 18Hinumdomi ninyo nga mga ulipon kamo kaniadto sa Ehipto ug giluwas kamo sa Ginoo nga inyong Dios, mao nga gisugo ko kamo sa paghimo niini.
19“Kon nangani kamo ug may nabiyaan kamong usa ka bugkos nga ginalab sa uma, ayaw na ninyo kini baliki ug kuhaa. Biyai na lang kini alang sa mga langyaw, sa mga ilo, ug mga biyuda, aron panalanginan kamo sa Ginoo nga inyong Dios sa tanan ninyong buhaton. 20Kon mamupo kamo sa inyong mga olibo, ayaw na ninyo baliki ang nahibilin. Ibilin na lang kini alang sa mga langyaw nga nagapuyo uban kaninyo, sa mga ilo, ug sa mga biyuda. 21Kon mamupo kamo sa inyong mga ubas, ayaw na ninyo baliki ang nahibilin. Ibilin na lang kini alang sa mga langyaw nga nagapuyo uban kaninyo, sa mga ilo, ug sa mga biyuda. 22Hinumdomi ninyo nga mga ulipon kamo kaniadto sa Ehipto, mao kana nga gisugo ko kamo sa paghimo niini.
