1Suppose you see your neighbor’s ox or sheep wandering away. Then don’t act as if you didn’t see it. Instead, make sure you take it back to its owner. 2Its owner might not live near you. Or you might not know who owns it. So take the animal home with you. Keep it until the owner comes looking for it. Then give it back to them. 3Do the same thing if you find their donkey, coat or anything they have lost. Don’t act as if you didn’t see it.
4Suppose you see your neighbor’s donkey or ox that has fallen down on the road. Then don’t act as if you didn’t see it. Help the owner get it up on its feet again.
5A woman must not wear men’s clothes. And a man must not wear women’s clothes. The Lord your God hates it when anyone does this.
6Suppose you happen to find a bird’s nest beside the road. It might be in a tree or on the ground. And suppose the mother bird is sitting on her little birds or on the eggs. Then don’t take the mother along with the little ones. 7You can take the little ones. But make sure you let the mother go. Then things will go well with you. You will live for a long time.
8If you build a new house, put a low wall around the edge of your roof. Then you won’t be responsible if someone falls off your roof and dies.
9Don’t plant two kinds of seeds in your vineyard. If you do, the crops you grow there will be impure. Your grapes will also be impure.
10Don’t let an ox and a donkey pull the same plow together.
11Don’t wear clothes made out of wool and linen woven together.
12Make tassels on the four corners of the coat you wear.
Breaking Marriage Laws
13Suppose a man marries a woman and sleeps with her. But then he doesn’t like her. 14So he tells lies about her and says she’s a bad woman. He says, “I married this woman. But when I slept with her, I discovered she wasn’t a virgin.” 15Then the young woman’s parents must bring proof that she was a virgin. They must give the proof to the elders at the gate of the town. 16Her father will speak to the elders. He’ll say, “I gave my daughter to this man to be his wife. But he doesn’t like her. 17So now he has told lies about her. He has said, ‘I discovered that your daughter wasn’t a virgin.’ But here’s the proof that my daughter was a virgin.” Then her parents will show the elders of the town the cloth that has her blood on it. 18The elders will punish the man. 19They’ll make him weigh out two and a half pounds of silver. They’ll give it to the young woman’s father. That’s because the man has said an Israelite virgin is a bad woman. She will continue to be his wife. He must not divorce her as long as he lives.
20But suppose the charge is true. And there isn’t any proof that the young woman was a virgin. 21Then she must be brought to the door of her father’s house. There the people of her town will put her to death by throwing stones at her. She has done a very terrible thing in Israel. She has slept with a man before she was married. Get rid of that evil person.
22Suppose a man is seen sleeping with another man’s wife. Then the man and the woman must both die. Get rid of those evil people.
23Suppose a man happens to see a virgin in a town. And she has promised to marry another man. But the man who happens to see her sleeps with her. 24Then you must take both of them to the gate of that town. You must put them to death by throwing stones at them. You must kill the young woman because she was in a town and didn’t scream for help. And you must kill the man because he slept with another man’s wife. Get rid of those evil people.
25But suppose a man happens to see a young woman out in the country. And she has promised to marry another man. But the man who happens to see her rapes her. Then only the man who has done that will die. 26Don’t do anything to the woman. She hasn’t committed a sin worthy of death. That case is like the case of someone who attacks and murders a neighbor. 27The man found the young woman out in the country. And she screamed for help. But there wasn’t anyone around who could save her.
28Suppose a man happens to see a virgin who hasn’t promised to marry another man. And the man who happens to see her rapes her. But someone discovers them. 29Then the man must weigh out 20 ounces of silver. He must give it to her father. The man must marry the young woman, because he raped her. And he can never divorce her as long as he lives.
30A man must not marry his stepmother. He must not bring shame on his father by sleeping with her.
1“Kon makita ninyo nga nakabuhi ang baka ukon karnero ukon kanding sang inyo kapareho, indi ninyo ini pagpabay-an kundi dal-on ninyo sa tag-iya. 2Pero kon malayo ang ginaestaran sang tag-iya ukon wala kamo makakilala sa tag-iya, dal-a sa inyo ang sapat hasta nga mag-abot ang tag-iya nga nagapangita sini. Dayon ihatag ini sa iya. 3Amo man ina ang inyo himuon sa asno ukon sa panapton ukon sa bisan ano nga butang nga nadula sang inyo kapareho. Indi ninyo ini pagpabay-an.
4“Kon makita ninyo nga ang asno ukon ang baka sang inyo kapareho nalup-og sa dalan, indi ninyo ini pagpabay-an. Buligi gid ang tag-iya sa pagpatindog sini.
5“Ang babayi indi dapat magsuksok sang bayo nga panglalaki, ukon ang lalaki magsuksok sang bayo nga pangbabayi, kay ginakangil-aran sang Ginoo nga inyo Dios ang nagahimo sini.
6“Kon may makita kamo nga pugad sang pispis sa higad sang dalan, sa kahoy ukon sa duta, kag ang inang nagaluob sa iya mga buto ukon mga itlog, indi pagkuhaa ang inang upod sa mga buto ukon mga itlog. 7Puwede ninyo kuhaon ang mga buto ukon mga itlog, pero kinahanglan nga buy-an ninyo ang inang, agod mangin maayo ang inyo kahimtangan kag magkabuhi kamo sing malawig.
8“Kon magpatindog kamo sang balay, kinahanglan nga butangan ninyo sang barandilya ang palibot sang inyo matapan nga atop, agod wala kamo sing salabton kon may mahulog halin sa inyo atop kag mapatay.
9“Indi kamo magtanom sang iban nga binhi sa talamnan sang ubas. Kon himuon ninyo ini, mangin iya na sang templo ang bunga sang inyo gintanom kag pati ang bunga sang inyo talamnan sang ubas.
10“Indi ninyo pagpareson ang baka kag ang asno sa pag-arado. 11Indi kamo magsuksok sang bayo nga hinimo halin sa duha ka klase sang tela.
12“Butangan ninyo sang gaway-gaway ang apat ka pamusod sang inyo kunop.
Ang Kasuguan Parte sa Pagkaputli
13“Halimbawa, ginpangasawa sang isa ka tawo ang isa ka babayi, kag pagkatapos nila hulid, naakig siya sa iya asawa 14kag ginbutang-butangan niya siya. Siling niya, ‘Natukiban ko sang paghulid ko sa akon asawa nga indi na siya birhen.’ 15Dayon ang mga ginikanan sang babayi magkadto sa mga manugdumala sang banwa didto sa may puwertahan sang banwa. Magdala sila sang ebidensya nga birhen ang ila anak. 16Dayon masiling ang amay sang babayi sa mga manugdumala, ‘Ginpaasawa ko ang akon anak sa sini nga tawo kag karon naakig siya sa akon anak. 17Ginbutang-butangan pa niya ang akon anak paagi sa pagsiling nga indi na ini birhen sang ginpangasawa niya. Pero ari ang ebidensya nga birhen ang akon anak.’ Dayon ipakita sang ginikanan sa mga manugdumala ang hapin sa higdaan sang mag-asawa nga may dugo. 18Dakpon dayon sang mga manugdumala ang lalaki kag silutan. 19Pamultahon nila siya sang 100 ka bilog nga pilak kag ihatag ini sa amay sang babayi, kay ginpakahuy-an niya ang isa ka Israelinhon nga birhen. Kag kinahanglan nga indi gid niya pagbulagan ang babayi samtang buhi siya.
20“Pero kon matuod ang ginasiling sang bana kag wala sing makita nga ebidensya nga birhen ang babayi, 21dal-on ang amo nga babayi sa atubangan sang balay sang iya amay kag didto batuhon siya sang mga lalaki sang banwa hasta nga mapatay. Makahuluya nga butang ang iya ginhimo sa Israel paagi sa pagpakighilawas samtang ara pa siya sa poder sang iya amay. Dapat dulaon ninyo ini nga kalautan sa inyo.22:21 kalautan: ukon/kag malaot nga tawo.
22“Kon ang isa ka tawo nadakpan nga nagapakighilawas sa babayi nga may bana, sila nga duha sang babayi kinahanglan nga patyon. Dapat dulaon ninyo ini nga kalautan sa Israel.
23“Kon ang isa ka tawo nagpakighilawas sa isa ka babayi nga kalaslon na, kag natabo ini sa isa ka banwa, 24dal-on ninyo sila nga duha sa puwertahan sang banwa kag batuhon hasta nga mapatay. Patyon ang babayi kay bisan didto siya sa banwa wala siya nagsinggit sa pagpangayo sang bulig. Patyon man ang lalaki tungod kay nagpakighilawas siya sa babayi nga kalaslon na. Dapat dulaon ninyo ini nga kalautan sa inyo.
25“Pero kon ginlugos sang lalaki ang babayi nga kalaslon na sa may guwa sang banwa, ang lalaki lang ang patyon. 26Indi ninyo pag-anha ang babayi; wala siya nakasala nga dapat silutan sang kamatayon. Ini nga kaso pareho lang sa kaso sang tawo nga nagsalakay sang iya kapareho kag ginpatay ini. 27Kay sa guwa sang banwa ginlugos ang babayi. Bisan nagsinggit pa siya sa pagpangayo sang bulig, wala gihapon sing may makabati sa pagbulig sa iya.
28“Kon nadakpan ang isa ka lalaki nga ginlugos niya ang isa ka babayi nga indi kalaslon, 29magbayad ang lalaki sang 50 ka bilog nga pilak sa amay sang babayi. Kinahanglan nga pakaslan niya ang babayi tungod kay ginkuha niya ang iya pagkababayi, kag kinahanglan nga indi gid niya siya pagbulagan samtang buhi pa siya.
30“Kinahanglan nga indi magpakighilawas ang anak sa asawa sang iya amay, kay mahuy-an ang iya amay.
