The Lord Appears to Solomon
1Solomon finished building the Lord’s temple and the royal palace. He had accomplished everything he had planned to do. 2The Lord appeared to him a second time. He had already appeared to him at Gibeon. 3The Lord said to him,
“I have heard you pray to me. I have heard you ask me to help you. You have built this temple. I have set it apart for myself. My Name will be there forever. My eyes and my heart will always be there.
4“But you must walk faithfully with me, just as your father David did. Your heart must be honest. It must be without blame. Do everything I command you to do. Obey my rules and laws. 5Then I will set up your royal throne over Israel forever. I promised your father David I would do that. I said to him, ‘You will always have a son from your family line on the throne of Israel.’
6“But suppose all of you turn away from me. Or your children turn away from me. You refuse to obey the commands and rules I have given you. And you go off to serve other gods and worship them. 7Then I will remove Israel from the land. It is the land I gave them. I will turn my back on this temple. I will do it even though I have set it apart for my Name to be there. Then Israel will be hated by all the nations. They will laugh and joke about Israel. 8This temple will become a pile of stones. All those who pass by it will be shocked. They will make fun of it. And they will say, ‘Why has the Lord done a thing like this to this land and temple?’ 9People will answer, ‘Because they have deserted the Lord their God. He brought out of Egypt their people of long ago. But they have been holding on to other gods. They’ve been worshiping them. They’ve been serving them. That’s why the Lord has brought all this horrible trouble on them.’ ”
Other Things Solomon Did
10Solomon built the Lord’s temple and the royal palace. It took him 20 years to construct those two buildings. 11King Solomon gave 20 towns in Galilee to Hiram, the king of Tyre. That’s because Hiram had provided him with all the cedar and juniper logs he wanted. He had also provided Solomon with all the gold he wanted. 12Hiram went from Tyre to see the towns Solomon had given him. But he wasn’t pleased with them. 13“My friend,” he asked, “what have you given me? What kind of towns are these?” So he called them the Land of Kabul. And that’s what they are still called to this day. 14Hiram had sent four and a half tons of gold to Solomon.
15King Solomon forced people to work hard for him. Here is a record of what they did. They built the Lord’s temple and Solomon’s palace. They filled in the low places. They rebuilt the wall of Jerusalem. They built up Hazor, Megiddo and Gezer. 16Pharaoh, the king of Egypt, had attacked Gezer and captured it. He had set it on fire. He had killed the Canaanites who lived there. Then he had given Gezer as a wedding gift to his daughter. She was Solomon’s wife. 17Solomon rebuilt Gezer. He built up Lower Beth Horon 18and Baalath. He built up Tadmor in the desert. All those towns were in his land. 19He built up all the cities where he could store things. He also built up the towns for his chariots and horses. He built anything he wanted to build in Jerusalem, Lebanon and all the territory he ruled over.
20There were still many people left in the land who weren’t Israelites. They included Amorites, Hittites, Perizzites, Hivites and Jebusites. 21They were children of the people who had lived in the land before the Israelites came. Those people had been set apart to the Lord in a special way to be destroyed. But the Israelites hadn’t been able to kill all of them. Solomon forced them to work very hard as his slaves. And they still work for Israel as slaves to this day. 22But Solomon didn’t force any of the Israelites to work as his slaves. Instead, some were his fighting men. Others were his government officials, his officers and his captains. Others were commanders of his chariots and chariot drivers. 23Still others were the chief officials in charge of Solomon’s projects. There were 550 officials in charge of those who did the work.
24Pharaoh’s daughter moved from the City of David up to the palace Solomon had built for her. After that, he filled in the low places near the palace.
25Three times a year Solomon sacrificed burnt offerings and friendship offerings. He sacrificed them on the altar he had built to honor the Lord. Along with the offerings, he burned incense to the Lord. So he carried out his duties for the temple.
26King Solomon also built ships at Ezion Geber. It’s near Elath in Edom. It’s on the shore of the Red Sea. 27Hiram sent his men to serve on the ships together with Solomon’s men. Hiram’s sailors knew the sea. 28All of them sailed to Ophir. They brought back 16 tons of gold. They gave it to King Solomon.
دەرکەوتنی یەزدان بۆ سلێمان
1پاش ئەوەی سلێمان بنیادنانی پەرستگای یەزدان و کۆشکی پاشای تەواو کرد، هەروەها هەموو ئەوانەشی تەواو کرد کە پێی خۆشبوو، 2دووبارە یەزدان بۆ سلێمان دەرکەوتەوە، هەروەک چۆن لە گبعۆن بۆی دەرکەوت. 3جا یەزدان پێی فەرموو:
«گوێم لە نوێژ و پاڕانەوەکەت بوو کە لەبەردەمم پاڕایتەوە، ئەم پەرستگایەم پیرۆز کرد کە بنیادت ناوە، تاکو بۆ هەتاهەتایە ناوەکەم لەوێ دابنێم، چاوەکانم و دڵیشم هەمیشە لەوێ دەبن.
4«تۆش ئەگەر بە دڵسۆزی و دڵپاکییەوە دۆستایەتیم بکەیت، وەک ئەوەی داودی باوکت کردی، هەموو ئەوەی فەرمانم پێ کردوویت بیکەیت و فەرز و حوکمەکانم بەجێبهێنیت، 5ئەوا هەتاهەتایە تەختی پاشایەتییەکەت لەسەر ئیسرائیل جێگیر دەکەم، هەروەک چۆن بەڵێنم بە داودی باوکت دا و فەرمووم: ”پیاو لە تۆ نابڕێت لەسەر تەختی ئیسرائیل.“
6«بەڵام ئەگەر ئێوە یاخود نەوەکانتان لێم هەڵگەڕێنەوە و چاوتان لە فەرز و فەرمانەکانم نەبوو کە پێم داون، چوون و خودای دیکەتان پەرست و کڕنۆشتان بۆ بردن، 7ئەوا ئیسرائیل لەسەر ڕووی ئەو خاکەی پێم داون دەبڕمەوە و ئەم پەرستگایەش کە بۆ ناوی خۆم تەرخانم کردووە لەبەرچاوم نایهێڵم. ئیسرائیل لەنێو هەموو گەلان دەبێتە پەند و مایەی گاڵتەجاڕی، 8ئەم پەرستگا پایەبەرزەش، هەرکەسێک پێیدا تێبپەڕێت سەری سوڕدەمێنێت و فیکە لێدەدات، دەڵێت: ”بۆچی یەزدان وای لەم خاکە و لەم پەرستگایە کرد؟“ 9ئینجا خەڵکی وەڵام دەدەنەوە: ”لەبەر ئەوەی وازیان لە یەزدانی پەروەردگاریان هێناوە، ئەوەی کە باوباپیرانیانی لە خاکی میسرەوە دەرهێنا، دەستیان بە خودای دیکەوە گرتووە، کڕنۆشیان بۆ بردوون و ئەوانیان پەرستووە، لەبەر ئەوە یەزدان تووشی ئەم هەموو کارەساتەی کردن.“»
کرداری دیکەی سلێمان
10لە کۆتایی ئەو بیست ساڵەی کە سلێمان تێیدا هەردوو تەلارەکەی بنیاد نا، پەرستگای یەزدان و کۆشکی پاشا، 11سلێمانی پاشا بیست شارۆچکەی لە خاکی جەلیل بە حیرامی پاشای سور بەخشی، چونکە حیرام بەپێی پێویست داری ئورز و سنەوبەر و زێڕی بۆ سلێمان دابین کردبوو. 12بەڵام کاتێک حیرام لە سورەوە بۆ بینینی ئەو شارۆچکانە چوو کە سلێمان پێیدابوو، بە دڵی نەبوون. 13گوتی: «براکەم، ئەم شارۆچکانە چین کە تۆ بە منت داون؟» ئینجا ناوی لێنان خاکی کاڤول9:13 ناوی کاڤول نزیکە لە وشەیەکی عیبری کە واتا (بێ فەڕ).، هەتا ئەمڕۆش بەو ناوە ناودەبردرێت. 14حیرام سەد و بیست تالنت9:14 تالنت: نزیکەی 34 کیلۆگرامە. بڕوانە دەرچوون 25:39. زێڕی بۆ پاشا ناردبوو.
15ئەو بێگارییانەی کە سلێمان پاشا بە خەڵکی کرد، ئەمانە بوون: بنیادنانی پەرستگای یەزدان، کۆشکی خۆی، تەلانەکان9:15 بەرازاییەکانیان لە شێوەی پایە ڕێکخستووە، بۆ پاڵپشتی کۆشکی پاشا سوودی لێ وەرگیراوە.، شوورای ئۆرشەلیم، حاچۆر، مەگیدۆ، هەروەها گەزەر. 16(فیرعەونی پاشای میسر پێشتر هێرشی کردبووە سەر گەزەر و داگیری کردبوو و سووتاندبووی. کەنعانییەکانی دانیشتووی شارەکەی کوشت و شارەکەی بە دیاری دایە کچەکەی خۆی، واتا ژنەکەی سلێمان. ئینجا سلێمان گەزەری بنیاد نایەوە.) 17ئینجا سلێمان گەزەری بنیاد نایەوە، هەروەها بێت‌حۆرۆنی خواروو و 18بەعەلات و تەدمۆری لە چۆڵەوانی لەناو خاکەکەدا ئاوەدان کردەوە، 19لەگەڵ هەموو کۆگاکانی9:19 چەند شارێکی دروستکردووە وەک مەڵبەندێکی ئەمبارکردن و دابینکردنی ئازووقە. سلێمان، هەروەها ئەو شارۆچکانەی سەربازگەی گالیسکە و ئەو شارۆچکانەی سەربازگەی ئەسپ سوارەکان و هەموو ئەوەی سلێمان ئارەزووی کرد لە ئۆرشەلیم و لوبنان و لە هەموو خاکی ژێر دەسەڵاتی خۆی بنیادی بنێت.
20هەروەها هەموو ئەو خەڵکەی پاشماوەی ئەمۆری و حیتی و پریزی و حیڤی و یەبوسییەکان بوون، کە لە نەوەی ئیسرائیل نەبوون، 21پاشماوەی ئەم هەموو نەتەوانەی کە نەوەی ئیسرائیل نەیانتوانیبوو بە تەواوی قڕیان بکەن9:21 قڕیان بکەن: لە زمانی عیبری ئەم زاراوەیە دەگەڕێتەوە بۆ شتێک یان کەسێک کە دەبەخشرێت بە یەزدان، زۆر جار بەخشینەکە بە تەواوی لە ناودەبردرێت. سلێمان وەک کۆیلە بێگاری بەسەردا سەپاندن، هەتا ئەمڕۆش بەسەریان سەپێنراوە. 22بەڵام سلێمان کەسی لە نەوەی ئیسرائیل نەکردە کۆیلە، چونکە ئەوان پیاوی جەنگ و کاربەدەست، سەرکردە، فەرماندە، ئەفسەری گالیسکە و گالیسکەسوارەکانی بوون. 23ئەمانەش ئەو کاربەدەستە باڵایانە بوون کە لەسەر کارەکانی سلێمان بوون، پێنج سەد و پەنجا چاودێر لەسەر ئەو خەڵکەی کارەکەیان دەکرد.
24پاش ئەوەی کچەکەی فیرعەون لە شاری داودەوە چووە کۆشکەکەی کە سلێمان بۆی بنیاد نابوو، دەستی بە دروستکردنی تەلان کرد.
25سلێمان ساڵانە سێ جار قوربانی سووتاندن و قوربانی هاوبەشی سەردەخستە سەر ئەو قوربانگایەی بۆ یەزدانی بنیاد نا، بخووریشی لەگەڵ ئەوەدا دەسووتاند کە لەبەردەم یەزدان بوو، پەرستگاکەی تەواو کرد.
26هەروەها سلێمانی پاشا چەند کەشتییەکی لە عەچیۆن گەڤەر ئەوەی لە نزیک ئێلەتە لەسەر کەناری دەریای سوور9:26 عیبری سوف واتا (زەل). دەشێت مەبەست لە دەریای سوف بێت، ئەو دەریایە بێت کە دەکەوێتە سەرووی باکووری کەنداوی سوێسی ئەمڕۆ، بەڵام لە دەقی یۆنانی پەیمانی نوێ هەر بە دەریای سوور نووسراوە. بڕوانە عیبرانییەکان 11:29. لە خاکی ئەدۆم دروستکرد. 27حیرامیش خزمەتکارەکانی خۆی کە کەشتیوان و شارەزای دەریا بوون ناردنییە ناو کەشتییەکان بۆ ئەوەی لەگەڵ خزمەتکارەکانی سلێماندا بن. 28ئیتر چوونە ئۆفیر و لەوێوە چوار سەد و بیست تالنت9:28 چوار سەد و بیست تالنت: نزیکەی 14,5 تەن. زێڕیان هەڵگرت و بۆ سلێمانی پاشایان هێنا.
