Mithali 4 – NEN & HLGN

Kiswahili Contemporary Version (Neno: Bibilia Takatifu)

Mithali 4:1-27

Hekima Ni Bora Kupita Vitu Vyote

14:1 Mit 1:8; 19:20; Ay 8:10Sikilizeni wanangu, mafundisho ya baba yenu;

sikilizeni kwa makini na mpate ufahamu.

2Ninawapa mafundisho ya maana,

kwa hiyo msiyaache mafundisho yangu.

34:3 1Nya 29:1; 2Sam 12:24Nilipokuwa mvulana mdogo katika nyumba ya baba yangu,

ningali mchanga na mtoto pekee kwa mama yangu,

44:4 Mit 7:2; 1Nya 28:9baba alinifundisha akisema,

“Yashike maneno yangu yote kwa moyo wako wote;

yashike maagizo yangu na wewe utaishi.

54:5 Mit 3:13-18; 16:16Pata hekima, pata ufahamu;

usiyasahau maneno yangu wala usiyaache.

64:6 2The 2:10; Mit 2:11Usimwache hekima naye atakuweka salama;

mpende, naye atakulinda.

74:7 Mt 13:44-46; Mit 23:23Hekima ni bora kuliko vitu vyote; kwa hiyo jipe hekima.

Hata ikikugharimu vyote ulivyo navyo, pata ufahamu.

84:8 1Sam 2:30; Mit 3:18Mstahi, naye atakukweza;

mkumbatie, naye atakuheshimu.

94:9 Mit 1:8-9Atakuvika shada la neema kichwani mwako

na kukupa taji ya utukufu.”

104:10 Kum 11:21; Mit 3:2Sikiliza mwanangu, kubali ninachokuambia,

nayo miaka ya maisha yako itakuwa mingi.

114:11 1Sam 12:23; 2Sam 22:37; Za 5:8Ninakuongoza katika njia ya hekima

na kukuongoza katika mapito yaliyonyooka.

124:12 Ay 18:7; Yer 13:16; Za 18:36Utembeapo, hatua zako hazitazuiliwa;

ukimbiapo, hutajikwaa.

134:13 Mit 3:22Mkamate sana elimu, usimwache aende zake;

mshike, maana yeye ni uzima wako.

144:14 Za 1:1; Mit 1:15Usiuweke mguu wako katika njia ya waovu

wala usitembee katika njia ya watu wabaya.

15Epukana nayo, usisafiri katika njia hiyo;

achana nayo, na uelekee njia yako.

164:16 Za 36:4; Mik 7:3Kwa kuwa hawawezi kulala mpaka watende uovu;

wanashindwa hata kusinzia mpaka wamwangushe mtu.

174:17 Mwa 49:5; Za 73:6; Mit 1:10-19; Isa 59:6; Yer 22:3; Hab 1:2; Mal 2:16Wanakula mkate wa uovu,

na kunywa mvinyo wa jeuri.

184:18 Mt 5:14; Ay 17:9; Isa 26:7; Dan 12:3; Yn 8:12Njia ya wenye haki ni kama nuru ya kwanza ya mapambazuko,

ambayo hungʼaa zaidi na zaidi mpaka mchana mkamilifu.

194:19 Ay 18:5; Yn 12:35Lakini njia ya waovu ni kama giza nene;

hawajui kinachowafanya wajikwae.

204:20 Za 34:11-16; Mit 1:8-9; 5:1Mwanangu, yasikilize kwa makini yale ninayokuambia;

sikiliza kwa makini maneno yangu.

214:21 Mit 3:21Usiruhusu yaondoke machoni pako,

yahifadhi ndani ya moyo wako;

224:22 Mit 3:8kwa sababu ni uzima kwa wale wanaoyapata

na afya kwa mwili wote wa mwanadamu.

234:23 Mit 10:11; Mt 12:34Zaidi ya yote, linda moyo wako, kuliko yote uyalindayo,

maana ndiko zitokako chemchemi za uzima.

24Epusha kinywa chako na ukaidi;

weka mazungumzo machafu mbali na midomo yako.

254:25 Ay 31:1Macho yako na yatazame mbele,

kaza macho yako moja kwa moja mbele yako.

264:26 Ebr 12:13Sawazisha mapito ya miguu yako

na njia zako zote ziwe zimethibitika.

274:27 Law 10:11; Kum 28:14Usigeuke kulia wala kushoto;

epusha mguu wako na ubaya.

Ang Pulong Sang Dios

Hulubaton 4:1-27

1Mga anak, pamatii ninyo sing maayo ang mga pagtadlong sang inyo amay sa inyo pamatasan, agod may matun-an kamo. 2Maayo ang akon ginatudlo, gani indi ninyo ini pag-ibaliwala. 3Sang bata pa gid ako sa poder sang akon amay, paborito4:3 paborito: ukon, bugtong nga anak. ako sang akon iloy. 4Gintudluan ako sang akon amay. Siling niya sa akon, “Hupti sa imo tagipusuon ang mga ginatudlo ko sa imo. Tumana ang mga sugo ko sa imo agod padayon ka nga magakabuhi. 5Tinguhai nga makaangkon ka sang kaalam kag pag-intiendi. Indi pagkalimti ang mga ginasiling ko sa imo, kag indi ka magbiya sa sini. 6Indi pag-isikwaya ang kaalam, kundi hatagi ini sing importansya, kay magatipig ini sa imo. 7Ang kaalam ukon ang pag-intiendi amo ang pinakaimportante sa tanan, gani tinguhaan mo gid nga maangkon mo ini bisan maubos ang tanan mo nga pagkabutang.4:7 gani tinguhaan mo… pagkabutang: ukon, gani bisan ano man ang imo ginaangkon, tinguhaan mo gid nga maangkon ang kaalam kag ang pag-intiendi. 8Pakamahala kag batuna ang kaalam, kay makahatag ini sa imo sang kadungganan. 9Pareho ini sa korokorona nga mga bulak nga makapatahom sa imo.”

10Anak, pamatii kag batuna ang mga ginasiling ko sa imo, agod magalawig ang imo kabuhi. 11Gintudluan ko na ikaw sang kaalam, kon paano ka magkabuhi sing husto. 12Gani kon sundon mo ini, wala sing may makasablag sa imo pagkabuhi, kag indi ka maano. 13Indi gid pagkalimti ang mga pagtadlong ko sa imo pamatasan; tipigi ini sa imo tagipusuon kay magakabuhi ka sa sini.

14Indi pagsunda ang ginahimo sang mga malaot. 15Likawi gid ina kag magpadayon ka sa imo pagkabuhi nga matarong. 16Kay indi sila makatulog kon indi sila makahimo sang malain ukon makapanglaglag sa iban. 17Ang kalautan kag ang pagpamintas daw pagkaon kag ilimnon para sa ila.

18Ang pagkabuhi sang mga matarong pareho sa pagbutlak sang adlaw nga nagasanag pa gid hasta mag-udto. 19Pero ang pagkabuhi sang mga malaot pareho sa kadulom, kag indi nila mahibaluan kon ano ang kabangdanan sang ila pagkalaglag.

20Anak, pamatii sing maayo ang mga ginatudlo ko sa imo; 21indi gid ini pagkalimti, kundi tipigi ini sa imo tagipusuon. 22Kay nagahatag ini sang maayo nga lawas kag malawig nga kabuhi sa mga nagabaton sini.

23Bantayi sing maayo ang imo hunahuna, kay kon ano ang imo ginahunahuna amo man ang imo kabuhi. 24Indi ka maghambal sing dinaya ukon binutig. 25Isintro ang imo panulok sa maayo. 26Hunahunaa gid sing maayo ang tanan mo nga pagahimuon agod mangin maayo ang resulta sini. 27Magkabuhi ka sing tadlong; likawi ang paghimo sang malaot.