Mithali 3 – NEN & KSS

Kiswahili Contemporary Version (Neno: Bibilia Takatifu)

Mithali 3:1-35

Faida Nyingine Za Hekima

13:1 Kum 30:16; Za 44:17; Mit 4:5Mwanangu, usisahau mafundisho yangu,

bali zitunze amri zangu moyoni mwako,

23:2 Mit 9:6; 4:10kwa kuwa zitakuongezea miaka mingi ya maisha yako

na kukuletea mafanikio.

33:3 Kum 6:8; Mit 6:21; 2Kor 3:3Usiache kamwe upendo na uaminifu vitengane nawe;

vifunge shingoni mwako,

viandike katika ubao wa moyo wako.

43:4 1Sam 2:26; Lk 2:52; Mdo 2:47Ndipo utapata kibali na jina zuri

mbele za Mungu na mwanadamu.

53:5 Za 4:5; Yer 9:23Mtumaini Bwana kwa moyo wako wote

wala usizitegemee akili zako mwenyewe;

63:6 1Nya 28:9; Ay 33:11; Yer 42:3katika njia zako zote mkiri yeye,

naye atayanyoosha mapito yako.

73:7 Isa 5:21; Rum 12:16; Kum 4:6Usiwe mwenye hekima machoni pako mwenyewe;

mche Bwana ukajiepushe na uovu.

83:8 Za 38:3; Mit 4:22; Ay 21:24Hii itakuletea afya mwilini mwako,

na mafuta kwenye mifupa yako.

93:9 Kut 23:19; 26:1-15Mheshimu Bwana kwa mali zako na

kwa malimbuko ya mazao yako yote;

103:10 Kum 28:8; Za 144:13; Ay 22:21; Mal 3:10-12ndipo ghala zako zitakapojaa hadi kufurika,

viriba vyako vitafurika kwa mvinyo mpya.

113:11 Mit 1:8-9; Ay 5:17Mwanangu, usiidharau adhabu ya Bwana

na usichukie kukaripiwa naye,

123:12 Mit 13:24; Ufu 3:19; Ay 3:19; 5:17; Ebr 12:5-6kwa sababu Bwana huwaadibisha wale awapendao,

kama vile baba afanyavyo

kwa mwana apendezwaye naye.

133:13 Mit 8:34, 35Heri mtu yule aonaye hekima,

mtu yule apataye ufahamu,

143:14 Ay 28:15; Mit 16:16kwa maana hekima ana faida kuliko fedha

na mapato yake ni bora kuliko ya dhahabu safi.

153:15 Ay 28:17-19Hekima ana thamani kuliko marijani;

hakuna chochote unachokitamani

kinachoweza kulinganishwa naye.

163:16 1Fal 3:13-14; Mit 8:18Maisha marefu yako katika mkono wake wa kuume;

katika mkono wake wa kushoto

kuna utajiri na heshima.

173:17 Mit 16:7; Mt 11:28-30Njia zake zinapendeza,

mapito yake yote ni amani.

183:18 Mwa 2:9; Ufu 2:7Yeye ni mti wa uzima kwa wale wanaomkumbatia;

wale wamshikao watabarikiwa.

193:19 Ay 28:25-27; Za 104:24; Mit 8:27-29Kwa hekima Bwana aliiweka misingi ya dunia,

kwa ufahamu aliziweka mbingu mahali pake;

203:20 Kum 33:28; Ay 36:28kwa maarifa yake vilindi viligawanywa,

nayo mawingu yanadondosha umande.

213:21 Mit 1:8-9; 6:20; 4:20-22Mwanangu, hifadhi maamuzi mema na busara,

usiache vitoke machoni pako;

223:22 Kum 30:20; Mit 4:20-22ndipo vitakapokuwa uzima nafsini mwako

na pambo la neema shingoni mwako.

23Kisha utaenda katika njia yako salama,

wala mguu wako hautajikwaa;

243:24 Law 26:6; Za 3:5; Ay 11:18; Yer 31:25ulalapo, hautaogopa;

ulalapo usingizi wako utakuwa mtamu.

253:25 Za 91:5; 112:7Usiogope maafa ya ghafula

au maangamizi yanayowapata waovu,

263:26 1Sam 2:9kwa kuwa Bwana atakuwa tumaini lako

na kuepusha mguu wako kunaswa katika mtego.

273:27 Rum 13:7; Gal 6:10Usizuie wema kwa wale wanaostahili

ikiwa katika uwezo wako kutenda.

283:28 Law 19:13; Lk 10:25-37; Kum 24:15Usimwambie jirani yako,

“Njoo baadaye, nitakupa kesho”:

wakati wewe unacho kitu kile karibu nawe.

293:29 Zek 8:17Usifanye hila ya kumdhuru jirani yako,

ambaye anaishi karibu na wewe akikuamini.

303:30 Rum 12:18Usimshtaki mtu bila sababu,

wakati hajakutenda dhara lolote.

313:31 Za 37:1; Mit 24:1-2Usimwonee wivu mtu mwenye jeuri

wala kuchagua njia yake iwayo yote,

323:32 Za 101:4; Ay 29:4kwa kuwa Bwana humchukia mtu mpotovu,

lakini siri yake iko kwa mwenye haki.

333:33 Ay 5:3; Mal 2:2; Zek 5:4Laana ya Bwana i juu ya nyumba ya mwovu,

lakini yeye huibariki nyumba ya mwenye haki.

343:34 Za 18:25-27; Mt 23:12Huwadhihaki wale wanaodhihaki,

lakini huwapa neema wale wanyenyekevu.

35Wenye hekima hurithi heshima,

bali huwaaibisha wapumbavu.

Kurdi Sorani Standard

پەندەکانی سلێمان 3:1-35

1ڕۆڵە، فێرکردنەکەم لەبیر مەکە،

فەرمانەکانم لەناو دڵتدا هەڵبگرە،

2چونکە ڕۆژگاری درێژ و

ساڵانی ژیان و ئاشتیت بۆ زیاد دەکات.

3با خۆشەویستی نەگۆڕ و دڵسۆزی لێت جیا نەبنەوە،

بە ملتەوە گرێیان بدە،

لەسەر پەڕەی دڵت بیاننووسە.

4ئینجا پەسەندی و نازناوی چاک بەدەستدەهێنیت

لەلای خودا و خەڵک.

5پڕ بەدڵ پشت بە یەزدان ببەستە و

بە تێگەیشتوویی خۆت پشت ئەستوور مەبە.

6لە هەموو ڕێگاکانت بیناسە،

ئەویش ڕێچکەکانت ڕاست دەکات.

7لەبەرچاوی خۆت، خۆت بە دانا مەزانە،

لە یەزدان بترسە و لە بەدکاری بەدووربە.

8دەبێتە تەندروستی بۆ لەشت و

خۆراک بۆ ئێسقانەکانت.

9بە سامانت ڕێزی یەزدان بگرە،

بە یەکەمین بەرهەمی هەموو خەرمانەکانت.

10ئەمبارەکەت پڕ دەبێت هەتا تێری،

قەڕابەکەت سەرڕێژ دەبێت لە شەرابی نوێ.

11ڕۆڵەکەم، بە سووکی تەماشای تەمبێکردنی یەزدان مەکە،

ڕقت لە سەرزەنشتی ئەو نەبێتەوە،

12چونکە ئەوەی یەزدان خۆشیبوێ تەمبێی دەکات و

وەک باوکێک بە کوڕ دڵخۆش دەبێت.

13خۆزگە دەخوازرێ بەو کەسەی دانایی دەدۆزێتەوە و

بەو کەسەی تێگەیشتن بەدەستدەهێنێت،

14چونکە قازانجی لە قازانجی زیو باشترە و

بەرهەمیشی لە زێڕ.

15لە یاقووت بەهادارترە و

هەرچی ئارەزووی دەکەیت نابێتە هاوتای.

16تەمەنی درێژ لە دەستی ڕاستیدایە و

دەوڵەمەندی و ڕێزیش لە دەستی چەپی.

17ڕێگاکانی ڕێگای خۆشحاڵین و

هەموو ڕێڕەوەکانی ئاشتین.

18درەختی ژیانە بۆ ئەوانەی خۆیان پێوە گرتووە،

خۆزگە دەخوازرێت بەوانەی پێی پابەند دەبن.

19یەزدان بە دانایی زەوی دامەزراند،

بە تێگەیشتنیش ئاسمانی چەسپاند.

20بە زانیاری ئەو قووڵاییەکان شەق بوون،

هەورەکان شەونمیان دڵۆپاند.

21ڕۆڵە، دەست بە دانایی تەواو و سەلیقەوە بگرە،

ئەمانە لەبەرچاوت دوورنەکەونەوە،

22دەبنە ژیان بۆ تۆ،

ملوانکە بۆ جوانی گەردنت.

23ئەوسا بە ئاسوودەیی بە ڕێگای خۆتدا دەڕۆیت و

ساتمە ناکەیت و ناکەویت.

24کاتێک ڕادەکشێیت بێ ترسیت،

ڕادەکشێیت و خەوت خۆش دەبێت.

25نە لە بەڵای کتوپڕ دەترسیت و

نە لە ماڵی بەدکاران کە وێران دەبێت،

26چونکە یەزدان دەبێتە پشتیوانت و

پێت لە پێوەبوون دەپارێزێت.

27دەستی چاکە مەگرەوە لەوانەی شایستەی چاکەن،

کاتێک لە تواناتدایە بیکەیت.

28بە کەس3‏:28 کەس: لە زمانی عیبری ئەم وشەیە بەم واتایانە دێت: (نزیکەکەت، برادەر، دراوسێ، هاوکار، هاوڕێ، هاوڵاتی). بڕوانە دواوتار 15‏:2 و لۆقا 10‏:29‏.‏ مەڵێ:

«بڕۆ، دواتر وەرەوە، بەیانی دەتدەمێ،»

لە کاتێکدا ئەو شتەت پێیە.

29پیلانی خراپ لە دژی دراوسێکەت مەگێڕە،

لە کاتێکدا ئەو بە دڵنیاییەوە لەلات جێنشین بووە.

30لەخۆڕایی دژایەتی کەسێک مەکە،

ئەگەر خراپەی لەگەڵتدا نەکرد.

31بەغیلی بە پیاوی ستەمکار مەبە،

هیچ ڕێگایەکی ئەو هەڵمەبژێرە،

32چونکە لەلای یەزدان مرۆڤی قەڵپ قێزەونە،

بەڵام نهێنی خۆی لەلای سەرڕاستانە.

33نەفرەتی یەزدان لەسەر ماڵی بەدکارە،

بەڵام ماڵی ڕاستودروستان بەرەکەتدار دەکات.

34هەرچەندە گاڵتە بە گاڵتەجاڕان دەکات،

بەڵام نیعمەت دەداتە بێفیزەکان.

35داناکان ڕێزداری بە میرات دەگرن،

بەڵام گێلەکان شەرمەزاری هەڵدەگرن.