Mithali 22 – NEN & CARS

Kiswahili Contemporary Version (Neno: Bibilia Takatifu)

Mithali 22:1-29

122:1 Mhu 7:1Heri kuchagua jina jema kuliko utajiri mwingi,

kuheshimiwa ni bora kuliko fedha au dhahabu.

222:2 Ay 31:15; Mt 5:45; Za 49:1-2Tajiri na maskini wanafanana kwa hili:

Bwana ni Muumba wao wote.

322:3 Mit 14:16; 27:12; Isa 26:20Mtu mwenye busara huona hatari na kujificha,

bali mjinga huendelea mbele kama kipofu nayo ikamtesa.

422:4 Mit 15:33; 10:27; Dan 4:36Unyenyekevu na kumcha Bwana

huleta utajiri, heshima na uzima.

522:5 Mit 15:19; 1Yn 5:18Katika mapito ya waovu kuna miiba na mitego,

bali yeye ailindaye nafsi yake hukaa mbali nayo.

622:6 Efe 6:4Mfundishe mtoto njia impasayo kuiendea,

naye hataiacha hata akiwa mzee.

722:7 Yak 2:6Matajiri huwatawala maskini

naye akopaye ni mtumwa wa akopeshaye.

822:8 Hos 10:13; 8:7; Kut 1:20; Gal 6:7-8; Za 125:3Yeye aupandaye uovu huvuna taabu,

nayo fimbo ya ghadhabu yake itaangamizwa.

922:9 Kum 14:29; 2Kor 9:6; Mit 11:25; 28:27Mtu mkarimu yeye mwenyewe atabarikiwa

kwa kuwa hushiriki chakula chake na maskini.

1022:10 Mit 26:20; Mwa 21:9, 10; Za 101:5Mfukuze mwenye dhihaka,

na mvutano utatoweka;

ugomvi na matukano vitakoma.

1122:11 Mit 16:13; Mt 5:8Yeye apendaye moyo safi na yeye ambaye maneno yake ni ya neema,

mfalme atakuwa rafiki yake.

12Macho ya Bwana hulinda maarifa,

bali huyapinga maneno ya asiye mwaminifu.

1322:13 Mit 26:13Mvivu husema, “Yuko simba nje!”

au, “Nitauawa katika mitaa!”

1422:14 Mit 6:12; Mhu 7:26Kinywa cha mwanamke kahaba ni shimo refu;

yeye aliye chini ya ghadhabu ya Bwana

atatumbukia ndani yake.

1522:15 Mit 13:24; 20:30Upumbavu umefungwa ndani ya moyo wa mtoto,

bali fimbo ya adhabu itaufukuzia mbali naye.

1622:16 Ay 20:19-23; Amo 2:6-8; Isa 3:14-15; Yak 2:13Yeye amwoneaye maskini ili kujiongezea mali,

naye ampaye tajiri zawadi, wote huwa maskini.

Misemo Ya Wenye Hekima

1722:17 Mit 1:8; 1:6; 30:1; 31:1; 2:2Tega sikio na usikie misemo ya wenye hekima,

elekeza moyo wako kwenye yale nifundishayo,

18kwa maana inapendeza unapoyahifadhi moyoni mwako

na kuwa nayo yote tayari midomoni mwako.

19Ili tumaini lako liwe katika Bwana,

hata wewe, ninakufundisha leo.

2022:20 Mit 8:6Je, sijakuandikia misemo thelathini,

misemo ya mashauri na maarifa,

2122:21 1Pet 3:15; Mhu 12:10kukufundisha maneno ya kweli na ya kuaminika,

ili uweze kutoa majibu sahihi

kwake yeye aliyekutuma?

2222:22 Law 25:17; Zek 7:10; Kut 23:6; Mal 3:5Usiwadhulumu maskini kwa sababu ni maskini,

wala kumdhulumu mhitaji mahakamani,

2322:23 Ay 29:16; Za 12:5; 1Sam 25:39kwa sababu Bwana atalichukua shauri lao

naye atawateka wao waliowateka.

24Usifanye urafiki na mtu mwenye hasira ya haraka,

usishirikiane na yule aliye mwepesi kukasirika,

2522:25 1Kor 15:33la sivyo utajifunza njia zake

na kujiingiza mwenyewe kwenye mtego.

2622:26 Kum 19:14; Mit 23:10Usiwe mwenye kupana mikono katika rehani,

au kuweka dhamana kwa ajili ya madeni.

2722:27 Mit 11:15; 17:18Kama ukikosa njia ya kulipa,

kitanda chako

kitachukuliwa ukiwa umekilalia.

2822:28 Kum 19:14Usisogeze jiwe la mpaka wa zamani

lililowekwa na baba zako.

2922:29 1Fal 11:28; Mwa 41:46; Mhu 9:10Je, unamwona mtu stadi katika kazi yake?

Atahudumu mbele ya wafalme;

hatahudumu mbele ya watu duni.

Священное Писание

Мудрые изречения 22:1-29

1Доброе имя желаннее великих богатств;

добрая слава лучше серебра и золота.

2Богач и нищий вот чем сродни:

их обоих создал Вечный.

3Разумный увидит опасность – и скроется,

а простаки пойдут дальше – и пострадают.

4Награда за смирение и страх перед Вечным –

богатство, и слава, и жизнь.

5На пути коварных – колючки да западни:

дорожащий жизнью к ним и не подойдёт.

6Наставь ребёнка на верный путь22:6 Или: «Наставь ребёнка в начале его пути».

он и в старости не собьётся с него.

7Богатые властвуют над бедными,

и должник заимодавцу раб.

8Сеющий беззаконие пожнёт беду,

и его жестокой власти придёт конец.

9Человек щедрый22:9 Букв.: «Имеющий хороший глаз» – фразеологический оборот, обозначающий человека щедрого, в отличие от человека скупого, имеющего «дурной глаз» (см. сноску на 23:6). будет благословен,

так как пищей делится с бедным.

10Прогони глумливого – уйдёт и вражда,

и утихнут раздоры и ругань.

11Кто любит чистоту сердца и говорит любезно,

тому царь будет другом.

12Очи Вечного охраняют знание,

а слова вероломного Он опровергает.

13Лентяй говорит: «На улице лев!

Смерть мне, ежели выйду!»

14Ласковая речь чужой жены – глубокая яма;

прогневавший Вечного упадёт туда.

15Глупость привязана к сердцу ребёнка,

но прогонит её исправляющая розга.

16Притесняющий бедных, чтобы обогатиться,

и дающий богатым подарки обнищают.

Тридцать изречений мудрецов

17Послушай и внемли словам мудрецов;

сердце к учению моему обрати.

18Тебе будет приятно, если сохранишь их в себе,

если все они будут у тебя на устах.

19Чтобы ты мог надеяться на Вечного,

я сегодня учу им тебя, да, тебя.

20Разве я не написал для тебя тридцать изречений,

изречений увещевания и знания,

21чтобы ты научился верным словам истины

и смог принести верный ответ посылавшим тебя?

22Не обирай бедных лишь потому, что они бедны;

не притесняй нуждающихся на суде:

23дело их защитит Вечный,

жизнь отберёт у тех, кто их обирает.

24Не дружи с гневливым,

с раздражительным не общайся,

25чтобы не научиться его путям

и не попасть в западню.

26Не будь одним из тех, кто даёт залог

и поручается за долги;

27когда не найдёшь ты чем заплатить,

даже постель из-под тебя заберут.

28Не посягай на чужую землю, передвигая древнюю межу,

которую поставили твои предки22:28 См. Втор. 19:14; 27:17..

29Видишь искусного в деле своём?

Он будет служить царям,

простым он служить не будет.