119:1 Mit 28:6Afadhali mtu maskini ambaye mwenendo wake hauna lawama,
kuliko mpumbavu ambaye midomo yake imepotoka.
219:2 Hos 4:6; Yn 16:3; Rum 10:2Sio vizuri kuwa na juhudi bila maarifa,
wala kufanya haraka na kuikosa njia.
319:3 Mit 14:1; 9:13; 24:9; Isa 32:6; Yak 1:13-15Upumbavu wa mtu mwenyewe huharibu maisha yake
hata hivyo moyo wake humkasirikia Bwana.
419:4 Mit 19:7; 14:20Mali huleta marafiki wengi,
bali rafiki wa mtu maskini humwacha.
519:5 Kut 23:1; Kum 19:19; Mit 1:28Shahidi wa uongo hataacha kuadhibiwa,
naye amwagaye uongo hataachwa huru.
619:6 Mit 29:26; 17:8; 18:16Wengi hujipendekeza kwa mtawala
na kila mmoja ni rafiki wa mtu atoaye zawadi.
719:7 Mit 10:15Mtu maskini huepukwa na ndugu zake wote:
Je, marafiki zake watamkwepa kiasi gani!
Ingawa huwafuata kwa kuwasihi,
hawapatikani popote.
819:8 Mit 16:20Yeye apataye hekima huipenda nafsi yake mwenyewe,
yeye ahifadhiye ufahamu hustawi.
919:9 Kum 19:19Shahidi wa uongo hataacha kuadhibiwa,
naye amwagaye uongo ataangamia.
1019:10 Mit 26:1; 30:21-23; Mhu 10:5-7Haistahili mpumbavu kuishi katika anasa,
itakuwa vibaya kiasi gani
kwa mtumwa kuwatawala wakuu.
1119:11 2Fal 5:12; Mit 16:32; Mt 25:21; Efe 4:32Hekima ya mtu humpa uvumilivu,
ni kwa utukufu wake kusamehe makosa.
1219:12 Za 33:3; 72:5-6; Es 1:12Ghadhabu ya mfalme ni kama mngurumo wa simba,
bali wema wake ni kama umande juu ya nyasi.
1319:13 Mit 10:1; Es 1:18; Mit 21:9Mwana mpumbavu ni maangamizi ya babaye,
naye mke mgomvi ni kama kutonatona kusikoisha.
1419:14 2Kor 12:14; Mit 18:22Nyumba na mali hurithiwa kutoka kwa wazazi,
bali mke mwenye busara hutoka kwa Bwana.
1519:15 Mit 10:4; 20:13Uvivu huleta usingizi mzito,
naye mtu mzembe huona njaa.
1619:16 Mit 16:17; Lk 10:28; Rum 2:7Yeye ambaye hutii mafundisho huulinda uhai wake,
bali yeye anayezidharau njia zake atakufa.
1719:17 Kum 24:19; Mt 10:42; 2Kor 9:6Yeye amhurumiaye maskini humkopesha Bwana,
naye atamtuza kwa aliyotenda.
1819:18 Mit 13:24; 23:13-14Mrudi mwanao, kwa maana katika hiyo kuna tumaini,
usiwe mshirika katika mauti yake.
19Mtu mwenye kukasirika haraka ni lazima atapata adhabu yake,
kama utamwokoa, itakubidi kufanya hivyo tena.
2019:20 Mit 4:1; 12:15Sikiliza mashauri na ukubali mafundisho,
nawe mwishoni utakuwa na hekima.
2119:21 Es 9:25; Mhu 7:29; Yer 4:29; Mao 3:37; Ebr 6:17Kuna mipango mingi ndani ya moyo wa mtu,
lakini kusudi la Bwana ndilo litakalosimama.
22Lile mtu alionealo shauku ni upendo usio na mwisho,
afadhali kuwa maskini kuliko kuwa mwongo.
2319:23 Za 25:13; 1Tim 4:8; Ay 4:7; Mit 10:27Kumcha Bwana huongoza kwenye uzima,
kisha mtu hupumzika akiwa ameridhika,
bila kuguswa na shida.
2419:24 Mit 26:15Mtu mvivu hutumbukiza mkono wake kwenye sahani,
lakini hawezi hata kuupeleka kwenye kinywa chake!
2519:25 Za 141:5; Mit 9:9; 21:11Mpige mwenye mzaha, naye mjinga atajifunza busara,
mkemee mwenye ufahamu naye atapata maarifa.
2619:26 Mit 28:24Yeye amwibiaye baba yake na kumfukuza mama yake
ni mwana aletaye aibu na fedheha.
2719:27 Mt 7:15; Mk 4:24; Efe 4:14Mwanangu, ukiacha kusikiliza mafundisho,
utatangatanga mbali na maneno ya maarifa.
2819:28 Ay 15:16Shahidi mla rushwa hudhihaki hukumu
na kinywa cha mtu mwovu humeza ubaya kwa upesi.
2919:29 Kum 25:2; Mit 26:3Adhabu zimeandaliwa kwa ajili ya wenye dhihaka
na mapigo kwa ajili ya migongo ya wapumbavu.
1Más vale ser pobre e intachable
que necio de labios perversos.
2El afán sin conocimiento no es bueno;
mucho yerra quien mucho corre.
3La necedad del hombre le hace perder el rumbo
y su corazón se irrita contra el Señor.
4Con las riquezas aumentan los amigos,
pero al pobre hasta su amigo lo abandona.
5El testigo falso no quedará sin castigo;
el que propaga mentiras no saldrá bien librado.
6Muchos buscan congraciarse con los poderosos;
todos son amigos de quienes reparten regalos.
7Si al pobre lo aborrecen sus parientes,
con más razón lo evitan sus amigos.
Aunque los busca suplicante,
por ninguna parte los encuentra.19:7 Texto de difícil traducción.
8El que adquiere cordura,19:8 cordura. Lit. corazón. En la Biblia, corazón se usa para designar el asiento de las emociones, pensamientos y voluntad, es decir, el proceso de toma de decisiones del ser humano. se ama a sí mismo
y el que retiene el discernimiento prospera.
9El testigo falso no quedará sin castigo;
el que propaga mentiras perecerá.
10No va bien con el necio vivir entre lujos
y menos con el esclavo gobernar a los príncipes.
11El buen juicio hace al hombre paciente;
su gloria es pasar por alto la ofensa.
12Rugido de león es la ira del rey;
su favor es como rocío sobre el pasto.
13El hijo necio es la ruina del padre;
la mujer pendenciera es gotera constante.
14La casa y el dinero se heredan de los padres,
pero la esposa inteligente es un don del Señor.
15La pereza conduce al sueño profundo;
el holgazán pasará hambre.
16El que cumple el mandamiento cumple consigo mismo;
el que descuida su conducta morirá.
17Servir al pobre es hacerle un préstamo al Señor;
Dios pagará esas buenas acciones.
18Corrige a tu hijo mientras aún hay esperanza;
no te hagas cómplice de su muerte.19:18 no te hagas … muerte. Alt. pero no te excedas hasta matarlo.
19El iracundo tendrá que afrontar el castigo;
el que intente disuadirlo aumentará su enojo.19:19 Texto de difícil traducción.
20Escucha el consejo, acepta la corrección
y llegarás a ser sabio.
21Muchos son los planes en el corazón de las personas,
pero al final prevalecen los designios del Señor.
22De la humanidad se espera amor fiel;
más vale ser pobre que mentiroso.
23El temor del Señor conduce a la vida;
da un sueño tranquilo y evita los problemas.
24El perezoso mete la mano en el plato,
pero no llevará el bocado a la boca.
25Golpea al insolente y se hará prudente el inexperto;
reprende al entendido y ganará en conocimiento.
26El que roba a su padre y echa a la calle a su madre
es un hijo infame y sinvergüenza.
27Hijo mío, si dejas de atender a las enseñanzas,
te apartarás de las palabras sabias.
28El testigo corrupto se burla de la justicia
y la boca del malvado engulle maldad.
29El castigo se dispuso para los insolentes
y los azotes para la espalda de los necios.