119:1 Mit 28:6Afadhali mtu maskini ambaye mwenendo wake hauna lawama,
kuliko mpumbavu ambaye midomo yake imepotoka.
219:2 Hos 4:6; Yn 16:3; Rum 10:2Sio vizuri kuwa na juhudi bila maarifa,
wala kufanya haraka na kuikosa njia.
319:3 Mit 14:1; 9:13; 24:9; Isa 32:6; Yak 1:13-15Upumbavu wa mtu mwenyewe huharibu maisha yake
hata hivyo moyo wake humkasirikia Bwana.
419:4 Mit 19:7; 14:20Mali huleta marafiki wengi,
bali rafiki wa mtu maskini humwacha.
519:5 Kut 23:1; Kum 19:19; Mit 1:28Shahidi wa uongo hataacha kuadhibiwa,
naye amwagaye uongo hataachwa huru.
619:6 Mit 29:26; 17:8; 18:16Wengi hujipendekeza kwa mtawala
na kila mmoja ni rafiki wa mtu atoaye zawadi.
719:7 Mit 10:15Mtu maskini huepukwa na ndugu zake wote:
Je, marafiki zake watamkwepa kiasi gani!
Ingawa huwafuata kwa kuwasihi,
hawapatikani popote.
819:8 Mit 16:20Yeye apataye hekima huipenda nafsi yake mwenyewe,
yeye ahifadhiye ufahamu hustawi.
919:9 Kum 19:19Shahidi wa uongo hataacha kuadhibiwa,
naye amwagaye uongo ataangamia.
1019:10 Mit 26:1; 30:21-23; Mhu 10:5-7Haistahili mpumbavu kuishi katika anasa,
itakuwa vibaya kiasi gani
kwa mtumwa kuwatawala wakuu.
1119:11 2Fal 5:12; Mit 16:32; Mt 25:21; Efe 4:32Hekima ya mtu humpa uvumilivu,
ni kwa utukufu wake kusamehe makosa.
1219:12 Za 33:3; 72:5-6; Es 1:12Ghadhabu ya mfalme ni kama mngurumo wa simba,
bali wema wake ni kama umande juu ya nyasi.
1319:13 Mit 10:1; Es 1:18; Mit 21:9Mwana mpumbavu ni maangamizi ya babaye,
naye mke mgomvi ni kama kutonatona kusikoisha.
1419:14 2Kor 12:14; Mit 18:22Nyumba na mali hurithiwa kutoka kwa wazazi,
bali mke mwenye busara hutoka kwa Bwana.
1519:15 Mit 10:4; 20:13Uvivu huleta usingizi mzito,
naye mtu mzembe huona njaa.
1619:16 Mit 16:17; Lk 10:28; Rum 2:7Yeye ambaye hutii mafundisho huulinda uhai wake,
bali yeye anayezidharau njia zake atakufa.
1719:17 Kum 24:19; Mt 10:42; 2Kor 9:6Yeye amhurumiaye maskini humkopesha Bwana,
naye atamtuza kwa aliyotenda.
1819:18 Mit 13:24; 23:13-14Mrudi mwanao, kwa maana katika hiyo kuna tumaini,
usiwe mshirika katika mauti yake.
19Mtu mwenye kukasirika haraka ni lazima atapata adhabu yake,
kama utamwokoa, itakubidi kufanya hivyo tena.
2019:20 Mit 4:1; 12:15Sikiliza mashauri na ukubali mafundisho,
nawe mwishoni utakuwa na hekima.
2119:21 Es 9:25; Mhu 7:29; Yer 4:29; Mao 3:37; Ebr 6:17Kuna mipango mingi ndani ya moyo wa mtu,
lakini kusudi la Bwana ndilo litakalosimama.
22Lile mtu alionealo shauku ni upendo usio na mwisho,
afadhali kuwa maskini kuliko kuwa mwongo.
2319:23 Za 25:13; 1Tim 4:8; Ay 4:7; Mit 10:27Kumcha Bwana huongoza kwenye uzima,
kisha mtu hupumzika akiwa ameridhika,
bila kuguswa na shida.
2419:24 Mit 26:15Mtu mvivu hutumbukiza mkono wake kwenye sahani,
lakini hawezi hata kuupeleka kwenye kinywa chake!
2519:25 Za 141:5; Mit 9:9; 21:11Mpige mwenye mzaha, naye mjinga atajifunza busara,
mkemee mwenye ufahamu naye atapata maarifa.
2619:26 Mit 28:24Yeye amwibiaye baba yake na kumfukuza mama yake
ni mwana aletaye aibu na fedheha.
2719:27 Mt 7:15; Mk 4:24; Efe 4:14Mwanangu, ukiacha kusikiliza mafundisho,
utatangatanga mbali na maneno ya maarifa.
2819:28 Ay 15:16Shahidi mla rushwa hudhihaki hukumu
na kinywa cha mtu mwovu humeza ubaya kwa upesi.
2919:29 Kum 25:2; Mit 26:3Adhabu zimeandaliwa kwa ajili ya wenye dhihaka
na mapigo kwa ajili ya migongo ya wapumbavu.
1Ohiani a ne nantew ho nni asɛm no
ye sen ɔkwasea a nʼasɛm mfa kwan mu.
2Mmɔdemmɔ a nimdeɛ nka ho no nye,
saa ara na ntɛmpɛ a ɛma obi yera kwan nso nye.
3Onipa agyimisɛm sɛe nʼabrabɔ,
nanso ne koma huru tia Awurade.
4Ahonya frɛfrɛ nnamfonom bebree;
nanso ohiani adamfo gyaw no hɔ.
5Adansekurumni benya nʼakatua,
na nea otwa nkontompo remfa ne ho nni.
6Nnipa pii pɛ adom fi sodifo nkyɛn,
na nea ɔkyɛ ade yɛ obiara adamfo.
7Ohiani abusuafo nyinaa po no,
na saa ara na ne nnamfonom po no!
Mpo ɔhwehwɛ wɔn, pɛ sɛ ɔpa wɔn kyɛw,
nanso onhu wɔn baabiara.
8Nea onya nyansa no dɔ ne kra;
nea ɔpɛ nhumu no nya nkɔso.
9Adansekurumni benya asotwe,
na nea otwa nkontompo no bɛyera.
10Ɛmfata sɛ ɔkwasea bedi taamu,
anaasɛ akoa bedi mmapɔmma so!
11Onipa nyansa ma no ntoboase;
ɛyɛ anuonyam ma obi sɛ obebu nʼani gu mfomso bi so.
12Ɔhene abufuw te sɛ gyata mmubomu,
na nʼadom te sɛ sare so bosu.
13Ɔba kwasea yɛ nʼagya ɔsɛe,
ɔyere tɔkwapɛfo te sɛ ɔdan a ne nwini to ntwa da.
14Afi ne ahonyade yɛ agyapade a efi awofo,
na ɔyere nimdefo fi Awurade.
15Akwadworɔ de nnahɔɔ ba,
na ɔkɔm de ɔkwadwofo.
16Nea odi nkyerɛkyerɛ so no bɔ ne nkwa ho ban,
na nea ogyaagyaa ne ho no bewu.
17Nea ɔyɛ adɔe ma ohiani no yɛ de fɛm Awurade,
na obetua no nea ɔyɛ no so ka.
18Teɛ wo ba, na ɛno mu na anidaso wɔ,
na nyɛ wɔn a wɔde no kɔ owu mu no mu baako.
19Ɛsɛ sɛ onipa a ne koma haw no no nya so asotwe;
sɛ woka ma no a, wobɛyɛ bio.
20Tie afotu na gye nkyerɛkyerɛ to mu,
na awiei no, wubehu nyansa.
21Nhyehyɛe bebree wɔ onipa koma mu,
nanso nea Awurade pɛ no na ɛba mu.
22Nea onipa pɛ ne nokware dɔ;
eye sɛ wobɛyɛ ohiani sen sɛ wobɛyɛ ɔtorofo.
23Awurade suro kɔ nkwa mu;
na onipa de abotɔyam home a ɔhaw bi nni mu.
24Ɔkwadwofo de ne nsa si aduan mu,
na ɛyɛ no anihaw sɛ obeyi akɔ nʼano.
25Twa ɔfɛwdifo mmaa, na atetekwaa bɛfa adwene;
ka nea ɔwɔ nhumu anim, na obenya nimdeɛ.
26Nea ɔbɔ nʼagya korɔn na ɔpam ne na no
yɛ ɔba a ɔde aniwu ne animguase ba.
27Me ba, sɛ wugyae nkyerɛkyerɛ tie a,
wobɛman afi nimdeɛ nsɛm ho.
28Adansekurumni di atɛntrenee ho fɛw;
na omumɔyɛfo ano mene bɔne.
29Wɔasiesie asotwe ama fɛwdifo,
ne mmaabɔ ama nkwaseafo akyi.
