Mema Ya Muda Mfupi Na Yale Ya Kudumu
113:1 1Sam 2:25; Mit 10:1; 12:1; 15:5Mwana mwenye hekima husikia mafundisho ya babaye,
bali mwenye dharau hasikilizi maonyo.
213:2 Mit 12:14Kutoka tunda la midomo yake mtu hufurahia mambo mema,
bali wasio waaminifu wanatamani sana jeuri.
313:3 Za 12:2; Yak 3:2; Mit 10:6; Ay 1:22Yeye alindaye midomo yake hulinda nafsi yake,
bali yeye asemaye kwa haraka ataangamia.
413:4 Mit 21:25-26Mvivu hutamani sana na hapati kitu,
bali nafsi ya mwenye bidii
hutoshelezwa kikamilifu.
513:5 Kol 3:9; Rum 12:9Mwenye haki huchukia uongo,
bali waovu huleta aibu na fedheha.
613:6 Mit 11:3-5; Yer 44:5Haki humlinda mtu mwadilifu,
bali uovu humwangusha mwenye dhambi.
713:7 2Kor 6:10Mtu mmoja hujifanya tajiri, kumbe hana chochote;
mwingine hujifanya maskini, kumbe ana utajiri mwingi.
813:8 Mit 15:16Utajiri wa mtu waweza kukomboa maisha yake,
bali mtu maskini hasikii kitisho.
913:9 Ay 18:5; Mit 4:18-19Nuru ya mwenye haki hungʼaa sana,
bali taa ya mwovu itazimwa.
1013:10 Amu 19:30; Mit 9:9Kiburi huzalisha magomvi tu,
bali hekima hupatikana kwa wale wanaozingatia ushauri.
1113:11 Mit 10:2; 9:9; 20:21Fedha isiyo ya halali hupungua,
bali yeye akusanyaye fedha kidogo kidogo huongezeka.
1213:12 Mit 10:11Kilichotarajiwa kikikawia kuja moyo huugua,
bali tumaini lililotimizwa ni mti wa uzima.
1313:13 Hes 15:31; Kut 9:20; Mit 16:20; 2Nya 36:16Yeye anayedharau mafundisho anajiletea maangamizi,
bali yeye anayeheshimu agizo hupewa tuzo.
1413:14 Mit 10:11; 14:27Mafundisho ya mwenye busara ni chemchemi ya uzima,
ili kumwepusha mtu na mitego ya mauti.
15Ufahamu mzuri hupata upendeleo,
bali njia ya asiye mwaminifu ni ngumu.
1613:16 Es 5:11; Mit 12:23Kila mwenye busara hutenda kwa maarifa,
bali mpumbavu hudhihirisha upumbavu wake.
1713:17 Mit 10:26; 25:13Mjumbe mwovu huanguka kwenye taabu,
bali mjumbe mwaminifu huleta uponyaji.
1813:18 Mit 15:31-32; Za 141:5Yeye anayedharau maonyo hupata umaskini na aibu,
bali yeye anayekubali maonyo huheshimiwa.
1913:19 Mit 10:11Tarajio lililotimizwa ni tamu kwa nafsi,
bali wapumbavu huchukia sana kuacha ubaya.
2013:20 2Nya 10:8Yeye atembeaye na mwenye hekima atapata hekima,
bali rafiki wa mpumbavu hupata madhara.
2113:21 Za 32:10; Mit 19:17; 11:12Balaa humwandama mtenda dhambi,
bali mafanikio ni thawabu kwa mwenye haki.
2213:22 Es 8:2; Mhu 2:26Mtu mwema huwaachia wana wa wanawe urithi,
bali mali ya wenye dhambi imehifadhiwa
kwa ajili ya wenye haki.
2313:23 Mit 12:11Shamba la mtu maskini laweza kuzalisha chakula kingi,
bali dhuluma hukifutilia mbali.
2413:24 Mit 29:15-17; Efe 6:4Yeye aizuiaye fimbo yake hampendi mwanawe,
bali yeye ampendaye
huwa mwangalifu kumwadibisha.
2513:25 Za 34:10; Mit 10:3Mwenye haki hula mpaka akaridhisha moyo wake,
bali tumbo la mwovu hutaabika kwa njaa.
1Ɔba nyansafo tie nʼagya nkyerɛkyerɛ;
na ɔfɛwdifo ntie animka.
2Nneɛma pa a efi onipa anom no ma no anigye,
na wɔn a wonni nokware no kɔn dɔ kitikitiyɛ.
3Nea ɔkora nʼano no kora ne nkwa so,
nanso nea ɔkasa a onsusuw ho no bɛba ɔsɛe mu.
4Onihawfo pere hwehwɛ nanso onya hwee,
na nea ɔyɛ adwuma no nya nea ɔpɛ biara.
5Atreneefo kyi nea ɛnyɛ nokware,
nanso amumɔyɛfo de aniwu ne ahohora ba.
6Trenee bɔ ɔnokwafo ho ban,
na amumɔyɛsɛm tu ɔbɔnefo gu.
7Obi yɛ ne ho sɛ ɔdefo, a nso onni hwee,
ɔfoforo yɛ ne ho sɛ ohiani, nso ɔwɔ ahonya bebree.
8Obi ahonya betumi agye no nkwa,
nanso ohiani nte ahunahuna biara.
9Atreneefo kanea hyerɛn pa ara,
nanso wodum amumɔyɛfo kanea.
10Ahantan de ntɔkwaw nko ara na ɛba,
na wohu nyansa wɔ wɔn a wotie afotu mu.
11Ahonya a ɛnam ɔkwammɔne so no hwere ntɛm so,
na nea ɔboa sika ano nkakrankakra no ma ɛdɔɔso.
12Anidaso a wotu hyɛ da no bɔ koma ɔyare,
nanso anigyinade a nsa aka no yɛ nkwadua.
13Nea otwiri akwankyerɛ no betua so ka,
nanso wɔma nea ɔde obu ma mmara no akatua.
14Onyansafo nkyerɛkyerɛ te sɛ nkwa asuti,
eyi onipa fi owu afiri mu.
15Nhumu pa de adom ba,
nanso atorofo akwan so yɛ den.
16Ɔbadwemma biara yɛ nʼade wɔ nimdeɛ mu,
nanso ɔkwasea da nʼagyimisɛm adi.
17Ɔsomafo mumɔyɛfo tɔ amane mu,
nanso ɔnanmusini nokwafo de abodwo ba.
18Nea ɔpo nteɛso no kɔ ohia ne animguase mu,
na wɔhyɛ nea otie nteɛso no anuonyam.
19Akɔnnɔde a nsa aka ma ɔkra ani gye,
nanso nkwaseafo kyi sɛ wɔtwe wɔn ho fi bɔne ho.
20Nea ɔne onyansafo nantew no hu nyansa,
na nea ɔne nkwaseafo bɔ no hu amane.
21Ɔhaw di ɔbɔnefo akyi,
na nkɔso yɛ ɔtreneeni akatua.
22Onipa pa de agyapade gyaw ne nenanom,
na wɔkora ɔbɔnefo ahonyade so ma ɔtreneeni.
23Ohiani afum nnɔbae tumi ba pii,
nanso ntɛnkyew pra kɔ.
24Nea ɔkyɛe nʼabaa so no tan ne ba,
na nea ɔdɔ no no hwɛ sɛ ɔbɛteɛ no.
25Atreneefo didi ma wɔn koma mee,
nanso ɔkɔm de amumɔyɛfo.
