Hekima
17:1 Ufu 14:13; Wim 1:3; Mit 22:1; Ay 10:18Afadhali sifa nzuri kuliko manukato safi,
nayo siku ya kufa kuliko ya kuzaliwa.
27:2 Za 90:12; Mit 11:19; Mhu 2:14Afadhali kwenda kwenye nyumba ya msiba
kuliko kwenda kwenye nyumba ya karamu,
kwa kuwa kifo ni hatima ya kila mwanadamu,
imewapasa walio hai kuliweka hili mioyoni mwao.
37:3 2Kor 7:10; Mit 14:13Huzuni ni afadhali kuliko kicheko,
kwa sababu uso wenye huzuni wafaa kwa moyo.
47:4 Mhu 2:1; Yer 16:8Moyo wa wenye hekima uko katika nyumba ya msiba,
lakini moyo wa wapumbavu uko katika nyumba ya anasa.
57:5 Za 141:5; Mit 13:18; 15:31-32Afadhali kusikia karipio la mtu mwenye hekima,
kuliko kusikiliza wimbo wa wapumbavu.
67:6 Za 58:9; Mhu 2:2; Mit 14:13Kama ilivyo kuvunjika kwa miiba chini ya sufuria,
ndivyo kilivyo kicheko cha wapumbavu.
Hili nalo pia ni ubatili.
77:7 Kut 18:21; 23:8; Kum 16:19Dhuluma humfanya mtu mwenye hekima kuwa mpumbavu,
nayo rushwa huuharibu moyo.
87:8 Mit 14:29; Gal 5:22Mwisho wa jambo ni bora kuliko mwanzo wake,
uvumilivu ni bora kuliko kiburi.
97:9 Mit 16:32; 14:17, 29; Mt 5:22Usiwe mwepesi kukasirika rohoni mwako,
kwa kuwa hasira hukaa kifuani mwa wapumbavu.
10Usiseme, “Kwa nini siku za kale zilikuwa bora kuliko siku hizi?”
Kwa maana si hekima kuuliza maswali kama hayo.
117:11 Mit 8:10-11; Mhu 2:13; 11:7Hekima, kama ulivyo urithi, ni kitu chema
na huwafaidia wale walionalo jua.
12Hekima ni ulinzi kama fedha ilivyo ulinzi,
lakini faida ya maarifa ni hii:
kwamba hekima huhifadhi maisha ya aliye nayo.
137:13 Isa 14:27; Mhu 2:24; 1:15Tafakari kile Mungu alichokitenda:
Nani awezaye kunyoosha
kile ambacho yeye amekipinda?
147:14 Ay 1:21; Mhu 2:24Nyakati zikiwa nzuri, ufurahi,
lakini nyakati zikiwa mbaya, tafakari:
Mungu amefanya hiyo moja,
naam, sanjari7:14 Sanjari hapa maana yake mwandamano wa vitu, wanyama au watu. na hiyo nyingine.
Kwa hiyo, mwanadamu hawezi kugundua
kitu chochote kuhusu maisha yake ya baadaye.
157:15 Mhu 8:14; Yer 12:1; Ay 21:7; 7:7Katika maisha haya yangu ya ubatili nimeshaona haya mawili:
mtu mwadilifu akiangamia katika uadilifu wake,
naye mtu mwovu akiishi maisha marefu katika uovu wake.
16Usiwe mwenye haki kupita kiasi,
wala usiwe na hekima kupita kiasi:
kwa nini kujiangamiza mwenyewe?
177:17 Ay 15:32; Za 55:23Usiwe mwovu kupita kiasi,
wala usiwe mpumbavu:
kwa nini kufa kabla ya wakati wako?
187:18 Mhu 3:14Ni vyema kushika hilo moja
na wala usiache hilo jingine likupite.
Mtu amchaye Mungu ataepuka huko kupita kiasi.7:18 Au: atafuata hayo yote mawili.
197:19 Mhu 2:13; 9:13-18; Mit 8:14Hekima humfanya yeye aliye nayo kuwa na uwezo zaidi
kuliko watawala kumi katika mji.
207:20 1Fal 8:46; Rum 3:12, 23; Gal 3:22; Za 14:3; Mit 20:9; Ay 4:17Hakuna mtu mwenye haki duniani
ambaye hufanya mambo ya haki
na kamwe asitende dhambi.
217:21 Mit 30:10Usitie maanani kila neno linalosemwa na watu,
la sivyo, waweza kumsikia
mtumishi wako akikulaani:
22kwa kuwa unafahamu moyoni mwako
kwamba wewe mwenyewe mara nyingi
umewalaani wengine.
237:23 Mhu 1:17; Rum 1:22Yote haya niliyajaribu kwa hekima, nikasema,
“Nimeamua kuwa na hekima”:
lakini hii ilikuwa nje ya uwezo wangu.
247:24 Ay 28:12; 11:12; Isa 55:8-9Vyovyote hekima ilivyo,
hekima iko mbali sana na imejificha,
ni nani awezaye kuigundua?
257:25 Ay 28:3; Mhu 1:17Nikageuza fikira zangu ili kuelewa,
kuchunguza na kuitafuta hekima
na kusudi la mambo,
na ili kuelewa ujinga wa uovu,
na wazimu wa upumbavu.
267:26 Kut 10:7; Amu 14:15; Mit 7:23; 22:14; 2:16-19; 5:3-5Nimeona jambo lililo chungu kuliko mauti,
mwanamke ambaye ni mtego,
ambaye moyo wake ni wavu wa kutegea
na mikono yake ni minyororo.
Mtu ampendezaye Mungu atamkwepa,
bali mwenye dhambi atanaswa naye.
27Mhubiri anasema, “Tazama, hili ndilo nililogundua:
“Nimegundua kitu kimoja baada ya kingine nilipokuwa katika kusudi la mambo:
287:28 1Fal 11:3ningali natafiti
lakini sipati:
nilimpata mwanaume mmoja mnyofu miongoni mwa elfu,
lakini hakuna mwanamke mmoja mnyofu miongoni mwao.
29Hili ndilo peke yake nililolipata:
Mungu amemuumba mwanadamu mnyofu,
lakini mwanadamu amebuni mambo mengi.”
Nimdeɛ
1Din pa yɛ sen aduhuam papa,
na owuda yɛ sen awoda.
2Eye sɛ obi bɛkɔ ayi ase
sen sɛ ɔbɛkɔ aponto ase,
efisɛ owu yɛ onipa biara nkrabea
na ɛsɛ sɛ ateasefo hyɛ eyi nsow.
3Awerɛhow ye sen ɔserew,
efisɛ anim a ayɛ mmɔbɔmmɔbɔ de koma mu nsiesie pa ba.
4Onyansafo koma wɔ ayi ase,
nanso nkwaseafo koma wɔ ahosɛpɛwfo fi.
5Eye sɛ wobetie onyansafo animka
sen sɛ wobetie nkwaseafo dwom.
6Sɛnea nsɔe turuturuw wɔ ɔsɛn ase no
saa ara na nkwaseafo serew te.
Eyi nso yɛ ahuhude.
7Asisi ma onyansafo dan ɔkwasea,
na kɛtɛasehyɛ sɛe koma.
8Asɛm awiei ye sen ne mfiase,
na ntoboase ye sen ahantan.
9Mma wo koma nsɔre ntɛmntɛm,
na abufuw da nkwaseafo srɛ so.
10Nka se, “Adɛn nti na tete nna no ye sen nnɛ mmere yi?”
Onyansafo mmisa nsɛm sɛɛ.
11Nimdeɛ, ɛyɛ ade pa sɛ agyapade ara pɛ,
so wɔ mfaso ma wɔn a wohu owia.
12Sɛnea nimdeɛ yɛ bammɔ no,
saa ara na sika nso te;
nanso nhumu ho ade a eye ne sɛ:
nea ɔwɔ nimdeɛ no bɔ ne nkwa ho ban.
13Dwene nea Onyankopɔn ayɛ ho:
Hena na obetumi ateɛ
nea wɔama akyea?
14Mmere pa mu, ma wʼani nnye;
nanso mmere bɔne mu, hu sɛ
Onyankopɔn na wayɛ ne nyinaa.
Ɛno nti onipa rentumi nhu
nea ɛbɛto no daakye.
15Me nkwanna a ɛyɛ ahuhude yi mu, mahu nneɛma abien:
Ɔtreneeni a owu wɔ ne trenee mu,
ne omumɔyɛfo a ɔtena ase kyɛ wɔ nʼamumɔyɛ mu.
16Nyɛ wo ho ɔtreneeni ntra so,
na nyɛ wo ho onyansafo mmoro so;
adɛn nti na wosɛe wo ho?
17Nyɛ omumɔyɛfo ntra so,
na nyɛ ɔkwasea nso,
adɛn nti na ɛsɛ sɛ wuwu ansa na wo bere aso.
18Eye sɛ wubeso baako no mu den
nanso nnyaa nea aka no mu.
Onipa a osuro Onyankopɔn no besiw nneyɛe mmoroso nyinaa ano.
19Nimdeɛ ma onyansafo baako tumi bebree
sen kuropɔn mu asodifo du.
20Onipa treneeni biara nni asase so a
ɔyɛ papa na ɔnyɛ bɔne da.
21Mfa nea nnipa ka nyinaa nyɛ asɛm,
anyɛ saa a wobɛte sɛ wo somfo redome wo,
22na wunim wɔ wo koma sɛ
wo nso woadome nkurɔfo mpɛn bebree.
23Mede nimdeɛ asɔ eyinom nyinaa ahwɛ, na mekae se,
“Masi mʼadwene pi sɛ mɛyɛ onyansafo”
nanso na eyi boro me so.
24Sɛnea nimdeɛ te biara,
ɛwɔ akyiri na emu dɔ,
hena na obetumi ahwehwɛ ahu?
25Afei meyɛɛ mʼadwene sɛ mɛte ase,
ayɛ nhwehwɛmu na mapɛɛpɛɛ nimdeɛ ne sɛnea nneɛma nhyehyɛe te
na mate amumɔyɛ mu agyimisɛm ase,
ne nkwaseasɛm mu adammɔsɛm nso.
26Mahu nea ɛyɛ nwene sen owu;
ɔbea a ɔyɛ afiri;
ne koma yɛ nnaadaa
na ne nsa yɛ mpokyerɛ.
Onipa a ɔsɔ Onyankopɔn ani no renkɔ ne ho
nanso ɔbɔnefo de ɔbɛtɔ nʼafiri mu.
27Ɔsɛnkafo no se, “Hwɛ eyi ne nea mahwehwɛ ahu:
“Mekekaa nneɛma bobɔɔ so pɛɛ sɛ mihu sɛnea nneɛma nhyehyɛe te,
28mereyɛ nhwehwɛmu,
na minhu hwee no,
mihuu ɔbarima treneeni baako wɔ mmarima apem mu,
nanso manhu ɔbea treneeni biara wɔ wɔn mu.
29Eyi nko ara na mahu:
Onyankopɔn yɛɛ adesamma atreneefo,
nanso nnipa adan wɔn ho hwehwɛ nhyehyɛe foforo.”
