Watu Wanaasi
114:1 Mwa 27:38; Kut 33:4; Hes 25:6; Kum 1:45; Amu 20:23-26; 2Sam 3:32; Ay 31:29Usiku ule watu wote wa jumuiya walipaza sauti zao na kulia kwa sauti kuu. 214:2 Kut 16:3; 15:24; Ebr 3:16; Hes 11:1; 16:13; 20:4; 21:5Waisraeli wote wakanungʼunika dhidi ya Mose na Aroni, nalo kusanyiko lote wakawaambia, “Laiti tungekuwa tumefia humo nchi ya Misri! Au humu kwenye hili jangwa! 314:3 Kut 5:21; Kum 1:39; Mwa 34:29; Za 109:11; Isa 33:4; Eze 7:21; 25:7; 26:5; Mdo 7:39Kwa nini Bwana anatuleta katika nchi hii ili tufe kwa upanga? Wake zetu na watoto wetu watachukuliwa kama nyara. Je, isingekuwa bora kwetu kurudi Misri?” 414:4 Neh 9:17; Mdo 7:36; Ebr 11:15Wakasemezana wao kwa wao, “Inatupasa kumchagua kiongozi na kurudi Misri.”
514:5 Law 9:24; 19:2; Hes 16:4, 22, 45; 20:6; Yos 5:12; Eze 1:28; 2Sam 14:4; 1Nya 21:16Ndipo Mose na Aroni wakaanguka kifudifudi mbele ya kusanyiko lote la Kiisraeli lililokusanyika hapo. 614:6 Hes 11:28; Mwa 37:29-34; Amu 11:35; 2Sam 13:31; 1Fal 19:1; Ezr 9:3; Es 4:1; Mk 14:63Yoshua mwana wa Nuni na Kalebu mwana wa Yefune, waliokuwa miongoni mwa watu wale waliokwenda kuipeleleza nchi, wakararua nguo zao, 714:7 Hes 13:27; Kum 1:25wakasema na kusanyiko lote la Kiisraeli, wakawaambia, “Nchi tuliyopita katikati yake na kuipeleleza ni nzuri sana sana. 814:8 Kum 1:21; 7:8; 10:15; Za 18:19; 22:8; 37:23; 41:11; 56:9; 147:11; Mit 11:20; Isa 62:4; Mal 2:17; Hes 13:27Ikiwa Bwana anapendezwa nasi, atatuongoza kuingia katika nchi ile, nchi itiririkayo maziwa na asali, naye atatupa nchi hiyo. 914:9 Kum 1:21, 26; 7:18; 9:7; 20:1; Mwa 21:22; 26:24; 2Nya 13:12; 32:7; Za 118:6; Hag 2:4; 1:13; Yer 15:20; 41:18; 42:11; 46:28Ila tu msimwasi Bwana. Wala msiwaogope watu wa nchi hiyo, kwa sababu tutawameza. Ulinzi wao umeondoka, lakini Bwana yupo pamoja nasi. Msiwaogope.”
1014:10 Kut 17:4; 24:16; Law 9:24Lakini kusanyiko lote likazungumza juu ya kuwapiga kwa mawe. Ndipo utukufu wa Bwana ukaonekana katika Hema la Kukutania kwa Waisraeli wote. 1114:11 Kut 3:20; 4:17; 10:1; 23:21; Hes 15:31; 16:30; 1Sam 2:17; Yn 3:25; Eze 31:14; Mal 1:13; Kum 1:32; Za 78:22; 106:24Bwana akamwambia Mose, “Watu hawa watanidharau mpaka lini? Wataendelea kukataa kuniamini mimi mpaka lini, ingawa nimetenda ishara za miujiza miongoni mwao? 1214:12 Kut 5:3; 33:10; Kum 9:14; 29:20; 32:26; Za 109:13Nitawapiga kwa tauni na kuwaangamiza, lakini nitakufanya wewe kuwa taifa kubwa lenye nguvu kuliko wao.”
1314:13 Kut 32:11; Za 106:23Mose akamwambia Bwana, “Ndipo Wamisri watasikia juu ya jambo hili! Kwa uweza wako uliwapandisha watu hawa kutoka miongoni mwao. 1414:14 Kut 13:21; 15:14; 33:16; Hes 5:3; 16:3; Yos 2:9; Kum 5:4; 34:10Nao watawaambia wenyeji wa nchi hii jambo hili. Wao tayari wameshasikia kwamba wewe, Ee Bwana, upo pamoja na watu hawa, na kuwa wewe, Ee Bwana, umeonekana uso kwa uso, nalo wingu lako hukaa juu yao. Tena wewe unawatangulia kwa nguzo ya wingu mchana na kwa nguzo ya moto usiku. 15Ikiwa utawaua watu hawa wote mara moja, mataifa ambayo yamesikia taarifa hii kukuhusu wewe watasema, 1614:16 Hes 11:12; Kut 32:12; Yos 7:7‘Bwana alishindwa kuwaingiza watu hawa katika nchi aliyowaahidi kwa kiapo; hivyo akawaua jangwani.’
17“Basi sasa nguvu za Bwana na zionekane, sawasawa na vile ulivyosema: 1814:18 Kut 20:5-6; 34:6; Za 145:8; Yon 4:2; Yak 5:11‘Bwana si mwepesi wa hasira, ni mwingi wa upendo na mwenye kusamehe dhambi na uasi. Lakini haachi kumwadhibu mwenye hatia, huadhibu watoto kwa ajili ya dhambi ya baba zao hata kizazi cha tatu na cha nne.’ 1914:19 Kut 34:9; 1Fal 8:34; Za 85:2; 103:3; 10:6; 65; 78:38Kwa kadiri ya upendo wako mkuu, usamehe dhambi ya watu hawa, kama vile ulivyowasamehe tangu wakati walitoka Misri mpaka sasa.”
2014:20 Kut 34:6; Za 99:8; 106:23; Mik 7:18-20Bwana akajibu, “Nimewasamehe kama ulivyoomba. 2114:21 Hes 14:28; Kum 32:40; Amu 8:19; Rut 3:13; 1Sam 14:39; 19:6; Isa 6:3; 40:5; 49:18; Yer 4:2; Eze 5:11; Law 9:6; Za 72:19; Hab 2:14Hata hivyo, kwa hakika kama niishivyo, na kwa hakika kama utukufu wa Bwana uijazavyo dunia yote, 2214:22 Kut 14:11; 17:7; 32:1; Za 81:7; 1Kor 10:5hakuna hata mmoja wa watu hawa ambao waliuona utukufu wangu na ishara za miujiza niliyotenda huko Misri na huko jangwani, lakini ambaye hakunitii na akanijaribu mara hizi kumi, 2314:23 Kut 33:1; Hes 32:11; Kum 1:34; Ebr 3:18; Za 95:11; 106:26hakuna hata mmoja wao atakayeona nchi niliyowaahidi baba zao kwa kiapo. Hakuna hata mmoja ambaye amenidharau atakayeiona. 2414:24 Hes 13:6; 26:65; 32:12; Kum 1:36; Yos 14:8, 14; Za 25:13; 37:9-11Lakini kwa sababu mtumishi wangu Kalebu ana roho ya tofauti na ananifuata kwa moyo wote, nitamwingiza katika nchi aliyoiendea, nao wazao wake watairithi. 2514:25 Mwa 14:7; 10:18; Kum 1:40; Kut 23:31; Hes 21:4; 1Fal 9:26Kwa kuwa Waamaleki na Wakanaani wanaishi katika mabonde, kesho geukeni mwelekee jangwani kwa kufuata njia iendayo Bahari ya Shamu.”14:25 Yaani Bahari Nyekundu au Bahari ya Mafunjo.
2614:26 Kut 16:12; Kum 1:34-35Bwana akamwambia Mose na Aroni: 2714:27 Kut 16:28; Mt 17:17; Mk 9:19; Kut 16:12; 1Kor 10:10“Jumuiya hii ovu itanungʼunika dhidi yangu hadi lini? Nimesikia malalamiko ya hawa Waisraeli wanaonungʼunika. 2814:28 Hes 33:56; Ebr 3:17Hivyo waambie, ‘Hakika kama niishivyo, asema Bwana, nitawafanyia vitu vilevile nilivyosikia mkisema: 2914:29 Hes 1:45; 26:65; 32:13; 1Kor 10:5; Ebr 3:17; Yud 5; Kut 30:12Kila mmoja wenu mwenye umri wa miaka ishirini au zaidi ambaye alihesabiwa na amenungʼunika dhidi yangu, miili yenu itaanguka katika jangwa hili. 3014:30 Kut 6:8; Kum 32:40; Neh 9:15; Za 106:26; Eze 20:5; 36:7; Hes 13:6; 11:28Hakuna hata mmoja wenu atakayeingia katika nchi niliyoapa kwa mkono ulioinuliwa kuwa makao yenu, isipokuwa Kalebu mwana wa Yefune, na Yoshua mwana wa Nuni. 3114:31 Law 26:43Lakini watoto wenu ambao mlisema watachukuliwa kama mateka, nitawaingiza humo ili waifurahie nchi ambayo ninyi mmeikataa. 3214:32 1Kor 10:5Lakini ninyi, miili yenu itaanguka katika jangwa hili. 3314:33 Kut 16:35; Mdo 13:18; Ebr 3:9Watoto wenu watakuwa wachungaji wa mifugo hapa kwa miaka arobaini, wakiteseka kwa ajili ya kukosa uaminifu kwenu, hadi mwili wa mtu wenu wa mwisho ulale katika jangwa hili. 3414:34 Hes 13:25; 14:32, 33; Za 95:10; Eze 4:6; Za 77:8; Ebr 4:1Kwa miaka arobaini, mwaka mmoja kwa kila siku katika zile siku arobaini mlizoipeleleza nchi, mtateseka kwa ajili ya dhambi zenu, na kujua jinsi ilivyo vibaya kunifanya mimi kuwa adui yenu.’ 3514:35 Hes 23:19Mimi Bwana nimesema, na hakika nitafanya mambo haya kwa jumuiya hii yote ovu, ambayo imefungamana pamoja dhidi yangu. Watakutana na mwisho wao katika jangwa hili; hapa ndipo watafia.”
3614:36 Hes 13:4-16, 32Hivyo watu wale ambao Mose alikuwa amewatuma kuipeleleza nchi, waliorudi na kuifanya jumuiya nzima kunungʼunika dhidi ya Mose kwa kueneza taarifa mbaya kuhusu hiyo nchi: 3714:37 Hes 13:32; 16:49; 25:9; 26:1; 31:16; 1Kor 10:10; Ebr 3:17; Kum 4:3watu hawa waliohusika kueneza taarifa mbaya kuhusu hiyo nchi walipigwa na kuanguka kwa tauni mbele za Bwana. 3814:38 Hes 13:4-16; Yos 14:6Miongoni mwa watu waliokwenda kuipeleleza hiyo nchi, ni Yoshua mwana wa Nuni, na Kalebu mwana wa Yefune peke yao waliosalia.
3914:39 Kut 33:4; Mit 19:3; Mt 8:12; Ebr 12:17Mose alipotoa taarifa hii kwa Waisraeli wote, waliomboleza kwa uchungu. 4014:40 Hes 13:17; Kut 9:27; Kum 1:41Mapema asubuhi siku iliyofuata walipanda juu kuelekea kwenye nchi ya vilima virefu, wakasema, “Tumetenda dhambi. Tutakwea mpaka mahali Bwana alipotuahidi.”
4114:41 2Nya 24:20; Ay 9:4; Isa 59:1, 2; Yer 2:37Lakini Mose akasema, “Kwa nini hamtii amri ya Bwana? Jambo hili halitafanikiwa! 4214:42 Kum 1:42Msipande juu, kwa kuwa Bwana hayupo pamoja nanyi. Mtashindwa na adui zenu, 4314:43 Amu 1:19; 6:16; 3:13; Hes 13:29; Mwa 39:23; Kum 21:8; Yos 6:27; 1Sam 3:19; 18:14; 2Nya 1:1kwa kuwa Waamaleki na Wakanaani watapambana nanyi huko. Kwa sababu mmemwacha Bwana, hatakuwa pamoja nanyi, ninyi mtaanguka kwa upanga.”
4414:44 Kum 1:43; Hes 31:6Hata hivyo, kwa kiburi chao walipanda juu kuelekea nchi ya vilima virefu, ijapokuwa Mose hakutoka kambini wala Sanduku la Agano la Bwana. 4514:45 Hes 21:3; Kum 1:44; Yos 12:14; 15:30; 19:4; Amu 1:17; 1Sam 30:30; 1Nya 4:30Ndipo Waamaleki na Wakanaani walioishi katika hiyo nchi ya vilima wakateremka na kuwashambulia, wakawapiga njia yote hadi Horma.
Nagrebelde ang mga Israelinhon
1Sadto mismo nga gab-i naghinibi sing tudo ang bug-os nga katilingban. 2Nagreklamo sila kay Moises kag kay Aaron. Siling nila, “Maayo pa nga nagkalamatay na lang kita sa Egipto ukon diri sa kamingawan. 3Ngaa bala nga dal-on pa kita sang Ginoo sa sina nga duta? Para lang bala magkalamatay kita sa inaway kag magkalabihag ang aton mga asawa kag mga kabataan? Maayo pa siguro mabalik na lang kita sa Egipto.” 4Kag naghambalanay sila sa isa kag isa, “Mapili kita sang pangulo kag magbalik sa Egipto!”
5Dayon nagluhod si Moises kag si Aaron sa atubangan sang bug-os nga katilingban sang Israel nga nagtilipon didto. 6Gin-gisi ni Josue nga anak ni Nun kag ni Caleb nga anak ni Jefune ang ila mga bayo sa kasubo. Ini sila nga duha nag-upod sa pagpang-espiya sa duta. 7Nagsiling sila sa bug-os nga katilingban, “Maayo gid katama ang duta nga amon ginkadtuan. 8Kon nalipay ang Ginoo sa aton, tuytuyan niya kita pakadto sa sina nga duta—ang maayo kag mapatubason nga duta,14:8 maayo… duta: sa literal, duta nga nagailig ang gatas kag dugos. kag ihatag niya ini sa aton. 9Indi lang kamo magrebelde sa Ginoo. Kag indi kamo magkahadlok sa mga tawo didto kay mapierdi gid naton sila. Wala sing may magbulig sa ila, pero ang Ginoo amo ang magabulig sa aton. Gani indi kamo magkahadlok sa ila.”
10Batuhon kuntani sila sang bug-os nga katilingban, pero gulpi lang nga nagpakita sa ila ang gamhanan nga presensya sang Ginoo sa Tolda nga Ginapakigkitaan. 11Nagsiling ang Ginoo kay Moises, “Hasta san-o pa bala ang pagsikway sining mga tawo sa akon? Hasta san-o pa bala sila nga indi magtuo sa akon sa pihak sang tanan nga milagro nga ginpanghimo ko sa ila? 12Padal-an ko ining mga Israelinhon sang kalalat-an kag laglagon ko sila, pero ikaw iya himuon ko nga isa ka nasyon nga mas gamhanan kag mas mabakod sang sa ila.” 13Nagsiling si Moises sa Ginoo, “Ano na lang ang isiling sang mga Egiptohanon kon mabalitaan nila ini? Indi bala nga nahibaluan nila nga ginkuha mo ang mga Israelinhon sa ila paagi sa imo gahom? 14Kon laglagon mo ang imo katawhan, isugid ini sang mga Egiptohanon sa mga pumuluyo sang Canaan. Ini nga mga Canaanhon nakabati na nga ikaw, Ginoo, nagaupod sa mga Israelinhon kag nagpakita sa ila paagi sa panganod nga nagatuytoy sa ila. Ginapangunahan mo sila kon adlaw paagi sa panganod nga daw haligi, kag kon gab-i paagi sa kalayo nga daw haligi man. 15Karon, kon pamatyon mo ining katawhan sa isa lang ka tion, ang mga nasyon nga nakabati parte sa imo pagkabantog magasiling, 16‘Indi masarangan sang Ginoo nga dal-on ang mga Israelinhon sa duta nga iya ginpromisa sa ila, gani ginpamatay na lang niya sila sa kamingawan.’
17“Gani karon, O Ginoo, kabay pa nga ipakita mo ang imo gahom suno sa imo ginasiling nga 18mahigugmaon ka kag indi dali maakig, kag mapinatawaron sa mga sala kag paglapas sang tawo. Pero ginasilutan mo ang mga nakasala hasta sa ila ikatatlo kag ikaapat nga henerasyon. 19Suno sa imo dako nga gugma, patawara ang sala sang sini nga mga tawo, subong sang pagpatawad mo sa ila halin sang pagguwa nila sa Egipto.”
20Nagsabat ang Ginoo, “Patawaron ko sila suno sa imo ginpangayo. 21Pero nagasumpa ako, ang buhi nga Ginoo, nga samtang napun-an ang bug-os nga kalibutan sang akon gamhanan nga presensya, 22-23wala sing bisan isa sa ila nga makasulod sa duta nga ginpromisa ko sa ila mga katigulangan. Kay bisan nakita nila ang akon gamhanan nga presensya kag ang mga milagro nga ginpanghimo ko sa Egipto kag sa kamingawan, permi gihapon nila ako ginatestingan kag wala sila nagatuman sa akon. Gani ang mga nagasikway sa akon indi gid makasulod sa sina nga duta. 24Pero si Caleb nga akon alagad pasudlon ko sa duta nga iya gintan-aw tungod kay lain ang iya batasan sang sa iban kag nagasunod siya sa akon sing tinagipusuon. Ang iya mga kaliwat magaestar man sa sina nga duta. 25Karon indi anay kamo magderetso tungod kay may mga Canaanhon kag mga Amaleknon nga nagaestar sa tunga sang mga bukid, kundi magbalik kamo buwas sa kamingawan, pakadto sa dalan nga padulong sa Mapula nga Dagat.”
26Nagsiling ang Ginoo kay Moises kag kay Aaron, 27“Hasta san-o pa bala ang pagreklamo sining malaot nga katilingban sa akon? Nabatian ko ang mga reklamo sining mga reklamador nga mga Israelinhon. 28Gani ihambal ini sa ila: ‘Nagasumpa ako, ang buhi nga Ginoo, nga himuon ko sa inyo ang ginsiling ninyo.14:28 ang ginsiling ninyo: Tan-awa ang 14:2. 29Magakalamatay kamo diri sa kamingawan. Tungod nga nagreklamo kamo sa akon, wala sing bisan isa sa inyo nga nagaedad sing 20 ka tuig paibabaw 30nga makasulod sa duta nga akon ginsumpa nga ihatag kuntani sa inyo nga inyo estaran, luwas lang kay Caleb nga anak ni Jefune kag kay Josue nga anak ni Nun. 31Kon parte sa inyo mga kabataan nga siling ninyo pagabihagon, dal-on ko sila sa duta nga inyo ginsikway kag mangin ila ini. 32Pero kamo iya magakalamatay diri sa kamingawan. 33Ang inyo mga kabataan mangin pareho sa mga manugbantay sang karnero nga magalibot-libot diri sa kamingawan sa sulod sang 40 ka tuig. Sa sini nga paagi, magaantos sila tungod sang inyo pagluib sa akon hasta nga mapatay kamo tanan. 34Subong nga ang mga tawo nga nagpang-espiya sa duta nagtiner didto sing 40 ka adlaw, magaantos man kamo sing 40 ka tuig tungod sang inyo sala, agod mahibaluan ninyo kon paano ako maakig sa mga nagakontra sa akon. 35Ako, ang Ginoo, ang nagasiling sini kag sigurado gid nga himuon ko ini nga mga butang sa sining malaot nga katilingban nga nag-isa sa pagkontra sa akon. Mapatay sila tanan diri sa kamingawan.’ ”
36-37Ang mga tawo nga ginsugo ni Moises sa pagpang-espiya, nga nagpanugid sang malain nga balita parte sa duta kag nangin kabangdanan sang pagreklamo sang mga Israelinhon, nagkalamatay sa balatian sa presensya sang Ginoo. 38Sa dose sa ila nga nagpang-espiya, si Josue nga anak ni Nun kag si Caleb nga anak ni Jefune lang ang wala mapatay.
Napierdi ang mga Israelinhon sa Ila nga Pagsalakay sa Canaan
(Deu. 1:41-46)
39Sang ginsugid ni Moises ang ginsiling sang Ginoo sa tanan nga Israelinhon, nagpangasubo gid sila. 40Kag sang madason nga adlaw, aga pa gid sila nagbangon agod magtaklad sa kabukiran sang Canaan. Nagsiling sila, “Nareyalisar namon nga nakasala kami, kag karon handa na kami sa pagkadto sa lugar nga ginpromisa sang Ginoo.”
41Pero nagsiling si Moises, “Ngaa nga ginalapas ninyo ang sugo sang Ginoo nga magbalik kamo anay sa kamingawan? Indi gid kamo magmadinalag-on! 42Indi kamo maglakat, kay ang Ginoo wala nagaupod sa inyo, kag mapierdi lang kamo sa inyo mga kaaway. 43Sa tion nga magpakig-away sa inyo ang mga Canaanhon kag ang mga Amaleknon, magakalamatay kamo; indi mag-upod sa inyo ang Ginoo tungod kay ginsikway ninyo siya.”
44Pero naglakat gid sila sa kabukiran sang Canaan bisan wala nag-upod sa ila si Moises kag ang Kahon sang Kasugtanan sang Ginoo. 45Dayon ginsalakay sila sang mga Amaleknon kag sang mga Canaanhon nga nagaestar didto sa kabukiran, kag napierdi sila, kag ginlagas pa sila hasta sa Horma.
