1 Samweli 14 – NEN & CARST

Kiswahili Contemporary Version (Neno: Bibilia Takatifu)

1 Samweli 14:1-52

1Siku moja Yonathani mwana wa Sauli akamwambia kijana mbeba silaha wake, akasema, “Njoo, tuwavukie Wafilisti kwenye doria upande ule mwingine.” Lakini hakumwambia baba yake.

214:2 Amu 4:5; 1Sam 13:15; Kut 28:33; Isa 10:28Sauli alikuwa akikaa kwenye viunga vya Gibea chini ya mkomamanga huko Migroni. Alikuwa pamoja na watu kama 600, 314:3 Mwa 35:18; 1Sam 22:11; 1:3; Za 78:60; 1Sam 4:21; 2:28; 4:21; Kut 28:30; 1Sam 2:28; 22:18miongoni mwao alikuwepo Ahiya, ambaye alikuwa amevaa kisibau. Alikuwa mwana wa Ikabodi, nduguye Ahitubu mwana wa Finehasi, mwana wa Eli, kuhani wa Bwana huko Shilo. Hakuna yeyote aliyekuwa na habari kwamba Yonathani alikuwa ameondoka.

414:4 1Sam 13:23Kila upande wa njia ambayo Yonathani alikusudia kupita ili kuvuka kufikia doria ya Wafilisti kulikuwepo na jabali; moja lilikuwa linaitwa Bosesi, na jingine Sene. 514:5 Yos 18:24Jabali moja lilisimama kaskazini kuelekea Mikmashi na jingine upande wa kusini kuelekea Geba.

614:6 Amu 14:3; 1Sam 17:26; 31:4; Yer 9:26; Eze 28:10; 1Sam 13:22; 1Fal 19:12; Mt 19:26; Ebr 11:34; Amu 7:4; Za 33:16; 1Sam 17:46-47Yonathani akamwambia kijana wake mbeba silaha, “Njoo, tuvukie doria ya wale jamaa wasiotahiriwa. Huenda Bwana atatenda kwa ajili yetu. Hakuna chochote kitakachoweza kumzuia Bwana kuokoa, kwamba ni kwa wingi au kwa uchache.”

7Mbeba silaha wake akamwambia, “Fanya yale yote uliyo nayo katika moyo wako. Songa mbele; moyo wangu na roho yangu viko pamoja nawe.”

8Yonathani akasema, “Basi njoo; tutavuka kuwaelekea hao watu na kuacha watuone. 9Kama wakituambia, ‘Subirini hapo mpaka tuje kwenu,’ tutakaa pale tulipo na hatutakwea kwao. 1014:10 Mwa 24:1, 14; Yos 2:24; Amu 6:36-37; 1Sam 10:7; 2Sam 5:24; Isa 7:11-14Lakini kama watasema, ‘Pandeni mje kwetu,’ tutakwea, kwa sababu hiyo itakuwa ishara yetu kwamba Bwana amewatia mikononi mwetu.”

1114:11 Mwa 14:13; 1Sam 13:6Basi wote wawili wakajionyesha kwa doria ya Wafilisti. Wafilisti wakasema, “Tazama! Waebrania wanatambaa toka mashimoni walimokuwa wamejificha.” 1214:12 Amu 8:16; 1Sam 17:46; 2Sam 5:24; 1Sam 17:43-44Watu wa kwenye doria wakawapigia kelele Yonathani na mbeba silaha wake, wakisema, “Njooni, pandeni kwetu nasi tutawakomesha.”

Basi Yonathani akamwambia mbeba silaha wake, “Panda nyuma yangu; Bwana amewatia mikononi mwa Israeli.”

13Yonathani akapanda juu, akitumia mikono yake na miguu, pamoja na mbeba silaha wake papo hapo nyuma yake. Wafilisti wakaanguka mbele ya Yonathani, naye mbeba silaha wake akamfuata akiwaua nyuma yake. 14Katika hilo shambulio la kwanza, Yonathani na mbeba silaha wake waliua kama watu ishirini kwenye eneo kama la nusu eka.

Israeli Wawafukuza Wafilisti

1514:15 Mwa 35:5; Kut 14:24; 19:16; 2Fal 7:5-7; 1Sam 13:17; Amu 7:21; Ay 18:11; Za 48:5-6Kisha fadhaa ikawapata jeshi lote, wale waliokuwa kambini na shambani, wale waliokuwa katika doria na makundi ya washambuliaji, nayo nchi ilitetemeka. Ilikuwa ni hofu ya ghafula iliyotumwa na Mungu.

1614:16 2Sam 18:24; 2Fal 9:17; Isa 52:8; Eze 33:2Wapelelezi wa Sauli huko Gibea ya Benyamini wakaona jeshi likitokomea pande zote. 17Ndipo Sauli akawaambia watu wale waliokuwa pamoja naye, “Kagueni jeshi mkaone ni nani ameondoka katikati yetu.” Walipokagua, akawa ni Yonathani na mbeba silaha wake ambao hawakuwepo.

1814:18 1Sam 30:7; Amu 18:5Sauli akamwambia Ahiya, “Leta Sanduku la Mungu.” (Wakati huo lilikuwa kwa Waisraeli.) 1914:19 Hes 27:21; Yos 9:14; Za 106:13Wakati Sauli alipokuwa akisema na kuhani, makelele katika kambi ya Wafilisti yakaongezeka zaidi na zaidi. Hivyo Sauli akamwambia kuhani, “Rudisha mkono wako.”

2014:20 Amu 7:22; Eze 38:21; Zek 14:13; 2Nya 20:23Kisha Sauli na watu wake wote wakakusanyika na kwenda vitani. Wakawakuta Wafilisti wakiwa wamechanganyikiwa kabisa, wakitiana panga kila mmoja na wenzake. 2114:21 1Sam 29:4Wale Waebrania ambao walishakuwa pamoja na Wafilisti, na waliokuwa wamepanda pamoja nao katika kambi zao, wakaenda upande wa Waisraeli waliokuwa pamoja na Sauli na Yonathani. 2214:22 1Sam 13:6; Isa 9:19-21Waisraeli wote waliokuwa wamejificha katika nchi ya milima ya Efraimu waliposikia kuwa Wafilisti wamekimbia, wakajiunga vitani na kuwafuata kwa bidii. 2314:23 Kut 14:30; Yos 7; 2; 1Sam 13:5; Za 44:6-7; Isa 63:9; Za 17:7Hivyo Bwana akawaokoa Waisraeli siku ile, navyo vita vilienea hadi kupita Beth-Aveni.

Yonathani Ala Asali

2414:24 Yos 6:26; Law 27:29; Hes 21:2; Kum 27:15-26; Amu 11:30; 21:1-5; Mit 11:9Basi watu wa Israeli walikuwa katika dhiki siku ile, kwa sababu Sauli alikuwa amewafunga watu kwa kiapo, akisema, “Alaaniwe mtu yeyote ambaye atakula chakula kabla ya jioni, kabla sijalipiza kisasi juu ya adui zangu!” Kwa hiyo hakuna mtu yeyote katika jeshi aliyeonja chakula.

2514:25 Kum 9:28; Mt 3:5; Kut 3:8; Hes 13:27Jeshi lote liliingia mwituni, na huko kulikuwepo na asali ardhini. 26Walipoingia mwituni, wakaona asali ikitiririka, hata hivyo hakuna mtu yeyote aliyetia mkono wake kinywani, kwa sababu waliogopa kiapo. 2714:27 Za 19:10; Mit 16:24; 24:13Lakini Yonathani alikuwa hajasikia kuwa baba yake alikuwa amewafunga watu kwa kiapo, hivyo akainyoosha ncha ya fimbo iliyokuwa mkononi mwake na kuichovya katika sega la asali. Akainua mkono wake na kuutia kinywani mwake, nayo macho yake yakawa maangavu. 28Kisha mmoja wa askari wake akamwambia, “Baba yako alilifunga jeshi kwa kiapo kikali, akisema, ‘Alaaniwe mtu yeyote alaye chakula leo!’ Ndiyo sababu watu wanalegea.”

2914:29 Yos 7:25; 1Fal 18:18Yonathani akasema, “Baba yangu ameitaabisha nchi. Ona jinsi nilivyopata nguvu mpya nilipoonja asali hii kidogo. 30Ingekuwa bora zaidi mara ngapi kama watu wangalikula leo baadhi ya nyara walizoteka kutoka kwa adui zao. Je, mauaji ya Wafilisti yasingekuwa makubwa zaidi?”

3114:31 Yos 10:12Siku ile baada ya Waisraeli kuwaua Wafilisti kutoka Mikmashi mpaka Aiyaloni, walikuwa wamechoka. 3214:32 1Sam 15:19; Es 9:10; Mwa 9:4; Law 3:17; Kum 12:16Watu wakarukia zile nyara, wakichukua kondoo, ngʼombe na ndama, wakawachinja hapo juu ya nchi na kuwala, pamoja na damu. 3314:33 Mwa 9:4Kisha mtu mmoja akamwambia Sauli, “Tazama, watu wanatenda dhambi dhidi ya Bwana kwa kula nyama yenye damu.”

Akasema, “Mmevunja uaminifu. Livingirisheni jiwe kubwa hapa mara moja.” 3414:34 Law 19:26Kisha Sauli akasema, “Nendeni miongoni mwa watu, mwaambie, ‘Kila mmoja wenu aniletee ngʼombe wake na kondoo, mwachinjie hapa na mle. Msitende dhambi dhidi ya Bwana kwa kula nyama ikiwa na damu ndani yake.’ ”

Hivyo kila mmoja akaleta ngʼombe wake jioni ile na kumchinja hapo. 3514:35 1Sam 7:17; Amu 21:4; 2Sam 24:25Ndipo Sauli akamjengea Bwana madhabahu, na ndiyo ilivyokuwa mara yake ya kwanza kujenga madhabahu.

3614:36 Mwa 25:22; Amu 18:5; Mal 2:7; Yak 4:8Sauli akasema, “Tuteremke tufuatie Wafilisti usiku na kuwateka nyara mpaka mapambazuko, nasi tusiache hata mmoja wao hai.”

Wakajibu, “Fanya lolote lile uonalo jema zaidi kwako.”

Lakini kuhani akasema, “Tuulize kwa Mungu mahali hapa.”

3714:37 1Sam 28:6, 15; 2Sam 22:42; Za 18:41Basi Sauli akamuuliza Mungu, akisema, “Je, niteremke kuwafuatia Wafilisti? Je, utawatia mikononi mwa Israeli?” Lakini Mungu hakumjibu siku ile.

3814:38 Yos 7:11; 1Sam 10:19Kwa hiyo Sauli akasema, “Njooni hapa, ninyi nyote ambao ni viongozi wa jeshi, na tutafute ni dhambi gani imefanywa leo. 3914:39 Hes 14:21; 2Sam 12:5; Ay 19:25; Za 18:46; 42:2; Yos 7:15Kwa hakika kama Bwana aiokoaye Israeli aishivyo, hata kama itakuwa juu ya mwana wangu Yonathani, ni lazima afe.” Lakini hakuna mtu yeyote aliyesema neno.

40Kisha Sauli akawaambia Waisraeli wote, “Ninyi simameni huko; mimi na mwanangu Yonathani tutasimama hapa.”

Watu wakajibu, “Fanya lile unaloona jema zaidi kwako.”

4114:41 Mdo 1:24; Mit 16:33; Yos 7:16; 1Sam 10:20-21Kisha Sauli akamwomba Bwana, Mungu wa Israeli, akisema, “Nipe jibu lililo sawa.” Yonathani na Sauli wakatolewa kwa kura, nao watu wakawa salama. 4214:42 Yon 1:7Sauli akasema, “Pigeni kura kati yangu na mwanangu Yonathani.” Kura ikamwangukia Yonathani.

4314:43 Yos 7:19Basi Sauli akamwambia Yonathani, “Niambie ni nini ulichokifanya.”

Hivyo Yonathani akamwambia, “Nilionja tu asali kidogo kwa ncha ya fimbo yangu. Je, sasa ni lazima nife?”

4414:44 Rut 1:17Sauli akasema, “Mungu na anishughulikie kwa ukali zaidi kama wewe Yonathani hutakufa.”

4514:45 1Fal 1:52; Mt 10:30; 2Sam 14:11; Lk 21:18; Isa 13:3; 2Kor 6:1Lakini watu wakamwambia Sauli, “Je, Yonathani atakufa, yeye ambaye ameleta wokovu huu mkubwa Israeli? Hasha! Hakika kama Bwana aishivyo, hakuna hata unywele wa kichwa chake utakaoanguka juu ya ardhi, kwa kuwa alifanya jambo hili leo kwa msaada wa Mungu.” Basi watu wakamwokoa Yonathani, wala hakuuawa.

46Kisha Sauli akaacha kuwafuata Wafilisti, nao wakajiondoa na kurudi katika nchi yao.

4714:47 Mwa 19:37-38; 2Sam 12:31; 8:3; 10:6; 23:36Baada ya Sauli kujitwalia utawala katika Israeli, alipigana dhidi ya adui zake kila upande: Moabu, Waamoni, Edomu, wafalme wa Soba, na Wafilisti. Popote alipogeukia, aliwashinda. 4814:48 Mwa 36:12; Hes 13:29; Amu 3:13; 1Sam 15:2, 7; 27:8; 28:18; 30:13; 2Sam 1:13; 1Nya 4:43Akapigana kishujaa na kuwashinda Waamaleki, akiikomboa Israeli kutoka mikono ya wale waliokuwa wamewateka nyara.

Jamaa Ya Sauli

4914:49 1Sam 31:2; 1Nya 8:33; Mwa 29:26; 1Sam 18:17-20Wana wa Sauli walikuwa Yonathani, Ishvi na Malki-Shua. Jina la binti yake mkubwa lilikuwa Merabu, naye mdogo aliitwa Mikali. 5014:50 2Sam 2:8; 3:6; 1Fal 2:5; 1Sam 10:14Jina la mkewe Sauli aliitwa Ahinoamu binti wa Ahimaasi. Jina la jemadari wa jeshi la Sauli aliitwa Abneri mwana wa Neri, naye Neri alikuwa babaye mdogo Sauli. 5114:51 1Sam 9:1Babaye Sauli yaani, Kishi na Neri baba yake Abneri walikuwa wana wa Abieli.

5214:52 1Sam 8:11Siku zote za utawala wa Sauli zilikuwa za vita vikali dhidi ya Wafilisti, na wakati wowote Sauli alimwona mtu mwenye nguvu au shujaa, alimchukua kwa utumishi wake.

Священное Писание (Восточный перевод), версия для Таджикистана

1 Царств 14:1-52

1В один из дней Ионафан, сын Шаула, велел своему молодому оруженосцу:

– Давай перейдём к филистимской заставе на другую сторону реки.

Но он не сказал об этом отцу.

2Шаул находился в Мигроне, под гранатовым деревом, что на окраине Гивы. С ним было около шестисот человек, 3среди которых был Ахия, носивший ефод. Он был сыном Ахитува, брата Ихавода. Ахитув был сыном Пинхаса, сына Илия, священнослужителя Вечного в Шило. Никто не знал, что Ионафан ушёл.

4На каждой стороне переправы, по которой Ионафан намеревался перейти к филистимской заставе, было по скалистому утёсу; один назывался Боцец, а другой – Сене. 5Один утёс смотрел на север к Михмасу, другой – на юг к Геве.

6Ионафан сказал своему молодому оруженосцу:

– Давай перейдём к заставе этих необрезанных. Может быть, Вечный поможет нам. Ничто не может помешать Вечному спасти людей через многих или немногих воинов.

7– Делай всё, что задумал, – сказал его оруженосец. – Я с тобой, что бы ты ни решил.

8Ионафан сказал:

– Так переправимся же к тем людям и покажемся им. 9Если они скажут: «Подождите, пока мы не подойдём к вам», то мы останемся на своих местах и не будем подниматься к ним. 10Но если они скажут: «Поднимайтесь к нам», мы поднимемся, и для нас это будет знаком, что Вечный отдал их в наши руки.

11И они оба встали на виду у филистимской заставы.

– Смотрите! – сказали филистимляне. – Евреи выползают из нор, куда они попрятались.

12Люди с заставы крикнули Ионафану и его оруженосцу:

– Поднимайтесь к нам, и мы преподадим вам урок.

Ионафан сказал оруженосцу:

– Поднимайся вслед за мной. Вечный отдал их в руки Исроила.

13Ионафан карабкался, цепляясь руками и ногами, а следом за ним поднимался оруженосец. И филистимляне падали перед Ионафаном, а оруженосец шёл следом и добивал их. 14Во время первого нападения Ионафан и его оруженосец убили около двадцати человек на месте размером с половину поля, обрабатываемого парой волов за один день.

15Тогда ужас охватил всё филистимское войско – тех, кто в стане, и тех, кто в поле, тех, кто на заставах, и тех, кто в отрядах для набегов. И содрогнулась земля. Это был великий ужас14:15 Или: «Этот ужас был наслан Всевышним»..

16Дозорные Шаула в Гиве, что в земле Вениамина, увидели войско, разбегающееся во все стороны. 17Тогда Шаул сказал людям, которые были с ним:

– Постройте воинов и посмотрите, кто из наших ушёл.

Они сделали это, и выяснилось, что нет Ионафана и его оруженосца.

18Шаул сказал Ахии:

– Принеси ефод.

(В то время он носил ефод перед исроильтянами.)14:18 Или: «Принеси сундук Всевышнего. (В то время сундук Всевышнего был у исроильтян.)».

19Пока Шаул говорил со священнослужителем, смута в филистимском лагере становилась всё сильнее и сильнее. И Шаул сказал священнослужителю:

– У нас нет времени спрашивать Всевышнего14:19 Букв.: «Верни назад руку». Священнослужитель уже начал определять волю Всевышнего с помощью священного жребия, урима («свет») и туммима («совершенство»). См. сноску на 2:28..

20Затем Шаул и все его люди собрались и выступили против филистимлян. Они нашли филистимлян в полном смятении, разящими друг друга своими же мечами. 21Те евреи, которые присоединились к филистимлянам и были вместе с ними в их лагере, перешли на сторону исроильтян, бывших с Шаулом и Ионафаном. 22Когда все исроильтяне, которые прятались в нагорьях Ефраима, услышали, что филистимляне бегут, они также вступили в битву и напали на филистимлян. 23Так Вечный в тот день спас Исроил, битва же перекинулась за Бет-Авен.

Бессмысленная клятва Шаула и её последствия

24В тот день исроильтяне были утомлены, а Шаул связал народ клятвой, сказав:

– Будь проклят любой, кто поест до наступления вечера, прежде чем я отомщу врагам!

И никто из воинов не ел. 25Войско вошло в лес, а там на поляне был мёд. 26Войдя в лес, они увидели, как сочится мёд, но никто не поднёс руки с мёдом ко рту, потому что они боялись проклятия. 27Но Ионафан не слышал, как его отец связал народ клятвой, и, протянув посох, который был у него в руке, обмакнул его в соты. Он поднёс руку ко рту, и к нему вернулись силы14:27 Букв.: «его глаза просветлели»; также в ст. 29.. 28Тогда один из воинов сказал ему:

– Твой отец связал войско крепкой клятвой, сказав: «Будь проклят любой, кто сегодня поест!» Вот почему люди ослабли.

29Ионафан сказал:

– Мой отец зря смутил народ. Смотрите, ко мне вернулись силы, когда я поел немного мёда. 30Насколько же было бы лучше, если бы люди сегодня поели что-нибудь из добычи, которую они взяли у врагов! Разве поражение филистимлян не было бы ещё полнее?

31В тот день, поразив филистимлян от Михмаса до Аялона, исроильтяне были очень утомлены. 32Они бросались на добычу, хватали овец, волов и телят, резали их на земле и ели прямо с кровью. 33Тогда Шаулу сообщили:

– Смотри, народ грешит против Вечного, поедая мясо, в котором ещё есть кровь.

– Вы поступили вероломно, – сказал Шаул людям. – Прикатите ко мне немедленно большой камень.

34Затем он сказал:

– Пройдите среди народа и скажите ему: «Пусть каждый приводит ко мне своих волов и овец, режет их здесь и ест. Не грешите против Вечного, поедая мясо, в котором ещё есть кровь».

И каждый приводил той ночью своего вола и резал его там. 35Шаул тогда в первый раз построил жертвенник Вечному. 36Он сказал:

– Давайте спустимся вслед за филистимлянами ночью, будем грабить их до зари и не оставим никого из них в живых.

– Поступай, как тебе угодно, – ответили они.

Но священнослужитель сказал:

– Давайте спросим Всевышнего.

37И Шаул спросил у Всевышнего:

– Спускаться ли мне за филистимлянами? Отдашь ли Ты их в руки Исроила?

Но в тот день Всевышний не ответил ему. 38Тогда Шаул сказал:

– Подойдите сюда все вожди войска, и давайте узнаем, какой сегодня был совершён грех. 39Верно, как и то, что жив Вечный, Который спасает Исроил, – если виноват будет даже мой сын Ионафан, он должен будет умереть.

Но никто из народа не проронил ни слова. 40Шаул сказал всем исроильтянам:

– Вы встаньте там, а я и мой сын Ионафан встанем здесь.

– Поступай, как тебе угодно, – ответил народ.

41Шаул стал молиться Вечному, Богу Исроила:

– Дай мне верный ответ14:41 В древнем переводе эта часть стиха звучит следующим образом: «Шаул стал молиться: „О Вечный, Бог Исроила, почему Ты не ответил сегодня Твоему рабу? Если эта вина на мне или на моём сыне Ионафане, о Вечный, Бог Исроила, ответь уримом, но если эта вина на Твоём народе, Исроиле, ответь туммимом“». Урим и туммим – см. сноску на 2:28..

И жребий указал на Ионафана и Шаула, а народ был оправдан. 42Шаул сказал:

– Бросьте жребий на меня и на моего сына Ионафана.

И по жребию был указан Ионафан. 43Тогда Шаул велел Ионафану:

– Скажи мне, что ты сделал.

Ионафан ответил ему:

– Я просто съел немного мёда с конца посоха. И что же, я должен умереть за это?

44Шаул сказал:

– Пусть Всевышний сурово накажет меня, если ты не умрёшь, Ионафан.

45Но народ сказал Шаулу:

– Ионафану ли умереть – тому, кто принёс Исроилу великое избавление? Нет! Верно, как и то, что жив Вечный, – ни один волос с его головы не упадёт на землю, потому что он действовал сегодня с помощью Всевышнего.

Так народ спас Ионафана, и тот не был предан смерти.

46Шаул перестал преследовать филистимлян, и они ушли в свою землю.

Сражения Шаула

47После того как Шаул принял власть над Исроилом, он воевал с окружавшими его со всех сторон врагами: Моавом, аммонитянами, Эдомом, царями14:47 Или: «царём». Цовы и филистимлянами. И всякий раз, когда он наступал на врагов, он наносил им поражение. 48Он доблестно сражался и разбил амаликитян, избавив Исроил от рук грабителей.

Семья Шаула

49Сыновьями Шаула были Ионафан, Иш-Бошет14:49 Букв.: «Ишви» – вариант имени Иш-Бошет (см. 2 Цар. 2:8-10). и Малик-Шуа. Его старшую дочь звали Мерав, а младшую – Михаль. 50Его жену звали Ахиноамь, она была дочерью Ахимааца. Начальника войска Шаула звали Абнир, он был сыном Нера. Нер был дядей Шаула. 51Киш, отец Шаула, и Нер, отец Абнира, были сыновьями Авиила.

52Вся жизнь Шаула прошла в жестокой войне с филистимлянами, и всякий раз, когда Шаул видел сильного и храброго человека, он брал его к себе на службу.