Ay de Efraín
1¡Ay de la altiva corona de los borrachos de Efraín,
de la flor marchita de su gloriosa hermosura,
que está sobre la cumbre de un valle fértil!
¡Ay de los abatidos por el vino!
2Miren, el Señor cuenta con alguien
que es fuerte y poderoso:
Este echará todo por tierra con violencia,
como tormenta de granizo,
como tempestad destructora,
como tormenta de aguas torrenciales,
como torrente desbordado.
3La altiva corona de los borrachos de Efraín
será pisoteada.
4Esa flor marchita de su gloriosa hermosura,
sobre la cumbre de un valle fértil,
será como higo maduro antes de la cosecha:
apenas alguien lo ve y lo tiene en la mano,
se lo traga.
5En aquel día el Señor de los Ejércitos
será una hermosa corona,
una diadema gloriosa
para el remanente de su pueblo.
6Él infundirá espíritu de justicia
al que se sienta en el tribunal,
y fortaleza a los que rechazan
los asaltos a la puerta.
7También sacerdotes y profetas
se tambalean por causa del vino,
trastabillan por causa del licor;
quedan aturdidos con el vino,
tropiezan a causa del licor.
Cuando tienen visiones, titubean;
cuando toman decisiones, vacilan.
8¡Sí, regadas de vómito están todas las mesas,
y no queda limpio ni un solo lugar!
9«¿A quién cree el Señor que enseña? —se preguntan—,
¿a quién está explicando su mensaje?
¿Cree que somos niños recién destetados,
que acaban de dejar el pecho?
10¿Por qué nos repite todo,
línea por línea,
palabra por palabra,
un poquito aquí, un poquito allá?».28:10 Versículo de difícil traducción (posiblemente imitación burlona de una lección del abecedario); también en v. 13.
11Pues bien, Dios hablará a este pueblo
con labios extranjeros y lenguas extrañas,
12pueblo al que dijo:
«Este es el lugar de descanso;
que descanse el fatigado»;
y también:
«Este es el lugar de reposo».
¡Pero no quisieron escuchar!
13Por eso el Señor les explicará con detalles,
línea por línea,
palabra por palabra,
un poquito aquí, un poquito allá.
Les hablará para que caigan de espaldas,
queden heridos, enredados y atrapados.
14Por tanto, gobernantes insolentes de este pueblo de Jerusalén,
escuchen la palabra del Señor:
15Ustedes dicen: «Hemos hecho un convenio con la muerte;
hemos hecho una alianza con el sepulcro.28:15 sepulcro. Lit. Seol.
Cuando venga una calamidad abrumadora,
no nos podrá alcanzar,
porque hemos hecho de la mentira nuestro refugio
y del engaño nuestro escondite».
16Por eso dice el Señor y Dios:
«Miren, yo pongo en Sión una piedra probada,
piedra angular y preciosa para un cimiento firme;
el que crea no se tambaleará.
17Pondré como nivel la justicia
y la rectitud como plomada.
El granizo arrasará con el refugio de la mentira
y las aguas inundarán el escondite.
18Se anulará el convenio que hicieron con la muerte;
quedará sin efecto su alianza con el sepulcro.28:18 sepulcro. Lit. Seol.
Cuando venga la calamidad abrumadora,
a ustedes los aplastará.
19Cada vez que pase, los arrebatará;
pasará mañana tras mañana, de día y de noche».
La comprensión de este mensaje
causará terror absoluto.
20La cama es demasiado estrecha para estirarse en ella;
la manta es demasiado corta para envolverse en ella.
21Sí, el Señor se levantará como en el monte Perasín,
se moverá como en el valle de Gabaón;
para llevar a cabo su extraña obra,
para realizar su insólita tarea.
22Ahora bien, dejen de burlarse,
no sea que se aprieten más sus cadenas;
porque me ha hecho saber el Señor, el Señor de los Ejércitos,
acerca de la destrucción decretada contra todo el país.
23Escuchen, oigan mi voz;
presten atención, oigan mi palabra:
24Cuando un agricultor ara para sembrar,
¿lo hace sin descanso?
¿Se pasa todo el día abriendo surcos y removiendo el terreno?
25Después de que ha emparejado la superficie,
¿no siembra eneldo y esparce comino?
¿No siembra trigo en hileras,28:25 hileras. Palabra de difícil traducción.
cebada en el lugar debido
y centeno en las orillas?
26Es Dios quien lo instruye
y le enseña cómo hacerlo.
27Porque no se trilla el eneldo con rastrillo
ni sobre el comino se pasa una rueda de carreta,
sino que el eneldo se golpea con una vara
y el comino con un palo.
28El grano se tritura, pero no demasiado
ni tampoco se trilla sin descanso.
Se le pasan las ruedas de la carreta,
pero los caballos no lo trituran.
29También esto viene del Señor de los Ejércitos,
admirable por su consejo
y magnífico por su sabiduría.
Ang Mensahi Parte sa Samaria
1Kaluluoy ang Samaria, nga pareho sa korokorona nga bulak, nga dungog sang palahubog nga mga pangulo sang Israel.28:1 Israel: Tan-awa ang footnote sa 7:2. Ini nga siyudad nahamtang sa mapatubason nga patag, pero ang iya katahom madula pareho sa bulak nga nagakalaya. 2Pamati! May ginapreparar ang Ginoo nga isa ka makusog kag gamhanan nga nasyon nga magalaglag sa Samaria. Pareho ini sa makahalalit nga bagyo kag nagahuganas nga baha. 3Pagatasakon niya ang Samaria, nga pareho sa korokorona nga bulak, nga dungog sang palahubog nga mga pangulo sang Israel. 4Ini nga siyudad nahamtang sa mapatubason nga patag, pero ang iya katahom madula pareho sa bulak nga nagakalaya. Malaglag ini gilayon pareho sa nahauna nga mga bunga sang higera nga ginakuha kag ginakaon dayon sang kada may makakita.
5Sa sina nga tion, ang Ginoo nga Makagagahom mangin pareho sa matahom nga korokorona nga bulak sa iya nagkalabilin nga mga katawhan. 6Hatagan niya sang handom ang mga manughukom sa pagpaluntad sang hustisya. Kag hatagan niya sang kaisog ang mga soldado nga nagaguwardya sa siyudad kontra sa mga kaaway.
7Pero karon nagaduling-duling sa kahubog ang mga pari kag mga propeta kag wala na sa husto nga paminsaron. Ang mga propeta sala na ang ila pag-intiendi sa palanan-awon, kag ang mga pari indi na husto ang ila desisyon. 8Ang ila mga lamisa puno sang ila mga suka. Wala gid sing bahin sang lamisa nga matinlo. 9Nagareklamo pa sila nga nagasiling, “Ano bala ang hunahuna niya sa aton, mga bata nga bag-o lang nalutas? Ngaa amo ina ang panudlo niya sa aton? 10Kon magtudlo siya, litra por litra, linya por linya, leksyon por leksyon.”
11Tungod nga indi sila magpamati, magapakighambal ang Ginoo sa sini nga mga tawo paagi sa mga taga-iban nga lugar nga lain ang lingguahe. 12Amo ini ang iya ihambal: “Makaangkon kuntani kamo sang kapahuwayan sa inyo duta. Pero indi kamo gusto magpamati sa akon.”
13Gani tudluan sila sang Ginoo litra por litra, linya por linya, leksyon por leksyon. Kag matumba sila sa ila paglakat, mapilasan, masiod, kag madakpan.
14Gani kamo nga mga nagapangyaguta nga mga manugdumala sang katawhan sang Jerusalem, pamatii ninyo ang Ginoo! 15Kay nagapabugal kamo nga nagasiling, “Nakahimo kami sang kasugtanan sa kamatayon nga indi ini mag-ano sa amon, kag nagsugtanay kami sang lugar sang mga patay nga indi kami pagdal-on didto. Gani indi kami maano bisan mag-abot man ang katalagman nga daw sa baha, kay nagasalig kami nga ang amon pagbinutig kag pagpangdaya makaprotektar sa amon.”
16Gani amo ini ang ginasiling sang Ginoong Dios: “Pamati! Mabutang ako sa Zion28:16 Zion: ukon, Jerusalem. sang bato nga pundasyon; isa ka bato nga masaligan, malig-on, kag malahalon. Ang nagatuo sa iya indi magpadasodaso28:16 indi magpadasodaso: sa Septuagint, indi mahuy-an. sa ila mga ginahimo. 17Himuon ko nga inugtakos kag inugtunton ang hustisya kag pagkamatarong. Ipapalid ko sa bagyo kag ipaanod sa baha ang kabutigan nga inyo ginasaligan nga makaprotektar sa inyo. 18Mangin wala sing pulos ang inyo kasugtanan sa kamatayon, kag ang inyo ginkasugtan sang lugar sang mga patay. Kay kon mag-abot ang katalagman nga daw sa baha, malaglag kamo. 19Magaabot ini permi kada adlaw, aga kag gab-i, kag magalaglag gid ini sa inyo.”
Mahadlok gid kamo kon maintiendihan ninyo ini nga mensahi. 20Kay pareho kamo sa tawo nga kabos ang iya ginahigdaan kag makitid ang iya habol.28:20 Siguro ang buot silingon nga ang kasugtanan sang Juda sa Egipto indi makahatag sang seguridad kontra sa mga kaaway. 21Sa pagkamatuod, magasalakay ang Ginoo pareho sa iya ginhimo sa Bukid sang Perazim kag sa Kapatagan sang Gibeon. Himuon niya ang butang nga wala ginapaabot sang iya katawhan.
22Gani karon indi na kamo magyaguta, kay basi kon dugangan pa niya ang iya silot sa inyo. Kay nabatian ko gid mismo ang ginmando sang Ginoong Dios nga Makagagahom nga laglagon niya ang inyo bug-os nga duta. 23Pamatii ninyo sing maayo ang akon ginasiling. 24Magsagi na lang bala arado ang mangunguma, kag indi magtanom? 25Indi bala nga kon handa na ang duta, ginasab-ugan niya ini sang nagkalain-lain nga mga binhi sa tagsa ka talamnan sini, pareho sang binhi sang mga panakot, trigo, barley kag espelta?28:25 espelta: Ang Hebreo sini nagatumod sa isa ka klase sang uyas. 26Nahibaluan niya kon ano ang husto nga himuon kay ginatudluan siya sang Dios. 27Wala niya ginagamitan sang mabug-at nga panglinas ang mga inani nga mga panakot kundi ginahampas niya ini sang lipak. 28Ang uyas nga ginahimo nga tinapay madali madugmok, gani wala niya ini ginasagi linas. Ginagamitan niya ini sang karo nga may mga kabayo sa paglinas, pero ginasiguro niya nga indi ini magkaladugmok. 29Ini nga kaalam halin sa Ginoo nga Makagagahom. Maayo gid ang iya laygay kag puwerte gid ang iya kaalam.