تحب الرب وتطيعه
1فَأَحِبُّوا الرَّبَّ إِلَهَكُمْ وَحَافِظُوا عَلَى حُقُوقِهِ، وَأَطِيعُوا فَرَائِضَهُ وَأَحْكَامَهُ وَوَصَايَاهُ دَائِماً. 2وَاعْلَمُوا الْيَوْمَ أَنَّ حَدِيثِي لَيْسَ مُوَجَّهاً لأَبْنَائِكُمُ الَّذِينَ لَمْ يَعْرِفُوا وَلا اخْتَبَرُوا تَأْدِيبَ الرَّبِّ إِلَهِكُمْ، وَلا شَهِدُوا عَظَمَتَهُ وَقُوَّتَهُ الشَّدِيدَةَ وَقُدْرَتَهُ الْفَائِقَةَ، 3وَلا آيَاتِهِ وَمُعْجِزَاتِهِ الَّتِي أَجْرَاهَا فِي مِصْرَ عَلَى فِرْعَوْنَ مَلِكِ مِصْرَ وَعَلَى أَرْضِهِ، 4وَالَّتِي صَنَعَهَا بِجَيْشِ مِصْرَ وَخَيْلِهِمْ وَمَرْكَبَاتِهِمْ، حَيْثُ جَعَلَ مِيَاهَ الْبَحْرِ الأَحْمَرِ تَغْمُرُهُمْ حِينَ سَعَوْا وَرَاءَكُمْ، فَأَهْلَكَهُمُ الرَّبُّ. 5وَالَّتِي عَمِلَهَا لَكُمْ فِي الصَّحْرَاءِ حَتَّى وَصَلْتُمْ إِلَى هَذَا الْمَكَانِ، 6وَالَّتِي أَنْزَلَهَا بِدَاثَانَ وَأَبِيرَامَ ابْنَيْ أَلِيآبَ مِنْ سِبْطِ رَأُوبَيْنَ، اللَّذَيْنِ انْشَقَّتِ الأَرْضُ وَابْتَلَعَتْهُمَا مَعَ عَائِلَتَيْهِمَا وَخِيَامِهِمَا وَمُمْتَلَكَاتِهِمَا، عَلَى مَشْهَدِ كُلِّ الإِسْرَائِيلِيِّينَ، 7بَلْ لَكُمْ خَاصَّةً لأَنَّ أَعْيُنَكُمْ أَنْتُمْ هِيَ الَّتِي شَهِدَتْ عَظَائِمَ الرَّبِّ الَّتِي أَجْرَاهَا.
8لِهَذَا أَطِيعُوا كُلَّ الْوَصَايَا الَّتِي أَوْصَيْتُكُمْ بِها الْيَوْمَ، لِتَكُونَ لَدَيْكُمُ الْقُوَّةُ لِدُخُولِ وَامْتِلاكِ الأَرْضِ الَّتِي أَنْتُمْ مَاضُونَ إِلَيْهَا لِتَرِثُوهَا، 9وَلِكَيْ تُطِيلُوا أَيَّامَكُمْ عَلَى الأَرْضِ الَّتِي أَقْسَمَ الرَّبُّ لِآبَائِكُمْ أَنْ يُعْطِيَهَا لَهُمْ وَلِنَسْلِهِمْ، الأَرْضِ التي تَفِيضُ لَبَناً وَعَسَلاً. 10لأَنَّ الأَرْضَ الَّتِي تُوْشِكُونَ الدُّخُولَ إِلَيْهَا لامْتِلاكِهَا لَا تُمَاثِلُ أَرْضَ مِصْرَ الَّتِي خَرَجْتُمْ مِنْهَا، حَيْثُ كُنْتُمْ تَزْرَعُونَ زَرْعَكُمْ وَتَرْوُونَهُ (بِفَتْحِ سُدُودِ الْقَنَوَاتِ الصَّغِيرَةِ) بِأَرْجُلِكُمْ، وَكَأَنَّهُ بُسْتَانُ بُقُولٍ. 11بَلِ الأَرْضُ الَّتِي أَنْتُمْ مُقْبِلُونَ عَلَيْهَا لاِمْتِلاكِهَا هِيَ أَرْضُ جِبَالٍ وَأَوْدِيَةٍ، تَرْتَوِي مِنْ مَطَرِ السَّمَاءِ. 12أَرْضٌ يَعْتَنِي بِها الرَّبُّ إِلَهُكُمْ، إذْ تَرْعَاهَا عَيْنَاهُ دَائِماً مِنْ أَوَّلِ السَّنَةِ حَتَّى آخِرِهَا.
13فَإِذَا أَطَعْتُمُ الْوَصَايَا الَّتِي أُوصِيكُمْ بِها الْيَوْمَ، وَأَحْبَبْتُمُ الرَّبَّ إِلَهَكُمْ وَعَبَدْتُمُوهُ مِنْ كُلِّ قُلُوبِكُمْ وَمِنْ كُلِّ نُفُوسِكُمْ، 14فَإِنَّ الرَّبَّ يَسْكُبُ عَلَى أَرْضِكُمُ الْمَطَرَ الْمُبَكِّرَ وَالْمُتَأَخِّرَ فِي أَوَانِهِ، فَتَجْمَعُونَ قَمْحَكُمْ وَخَمْرَكُمْ، وَزَيْتَكُمْ، 15وَيُنْبِتُ لِبَهَائِمِكُمْ عُشْباً فِي حُقُولِكُمْ، فَتَأْكُلُونَ أَنْتُمْ وَتَشْبَعُونَ. 16وَلَكِنْ إِيَّاكُمْ أَنْ تَغْوِيَ قُلُوبُكُمْ فَتَزِيغُوا وَتَعْبُدُوا آلِهَةً أُخْرَى وَتَسْجُدُوا لَهَا، 17فَيَحْتَدِمُ غَضَبُ الرَّبِّ عَلَيْكُمْ، وَيُغْلِقُ السَّمَاءَ، وَيَمْنَعُ الْمَطَرَ عَنِ الانْهِمَارِ، فَلا تُعْطِي الأَرْضُ غَلَتَهَا فَتَفْنَوْنَ سَرِيعاً عَنِ الأَرْضِ الْخَصِيبَةِ الَّتِي وَهَبَهَا لَكُمُ الرَّبُّ.
18فَثَبِّتُوا كَلِمَاتِي هَذِهِ عَلَى قُلُوبِكُمْ، وَارْبِطُوهَا عَلامَةً عَلَى أَيْدِيكُمْ، وَاعْصِبُوا بِها جِبَاهَكُمْ، 19وَعَلِّمُوهَا لأَوْلادِكُمْ، وَتَحَدَّثُوا بِها حِينَ تَكُونُونَ فِي بُيُوتِكُمْ، وَحِينَ تَسِيرُونَ فِي الطَّرِيقِ، وَحِينَ تَأْوُونَ إِلَى فِرَاشِكُمْ، وَحِينَ تَنْهَضُونَ، 20وَاكْتُبُوهَا عَلَى قَوَائِمِ أَبْوَابِ بُيُوتِكُمْ وَبَوَّابَاتِ مُدُنِكُمْ، 21لِكَيْ تَطُولَ أَيَّامُكُمْ وَأَيَّامُ أَوْلادِكُمْ عَلَى الأَرْضِ الَّتِي حَلَفَ الرَّبُّ لِآبَائِكُمْ أَنْ يَهَبَهَا لَهُمْ، فَتَكُونَ فِي كَثْرَتِهَا كَأَيَّامِ السَّمَاءِ عَلَى الأَرْضِ. 22لأَنَّهُ إِذَا أَطَعْتُمْ جَمِيعَ هَذِهِ الْوَصَايَا الَّتِي أَنَا أُوصِيكُمْ بِها لِتُمَارِسُوهَا، وَأَحْبَبْتُمُ الرَّبَّ وَسَلَكْتُمْ فِي جَمِيعِ سُبُلِهِ وَتَمَسَّكْتُمْ بِهِ، 23يَطْرُدُ الرَّبُّ جَمِيعَ تِلْكَ الأُمَمِ مِنْ أَمَامِكُمْ، فَتَرِثُونَ شُعُوباً أَكْبَرَ وَأَعْظَمَ مِنْكُمْ. 24وَكُلُّ مَوْضِعٍ تَطَأُهُ أَقْدَامُكُمْ يُصْبِحُ لَكُمْ، فَتَكُونُ حُدُودُكُمْ مِنَ الصَّحْرَاءِ فِي الْجَنُوبِ إِلَى لُبْنَانَ، وَمِنْ نَهْرِ الْفُرَاتِ إِلَى الْبَحْرِ الْمُتَوَسِّطِ غَرْباً. 25وَلا يَجْرُؤُ إِنْسَانٌ أَنْ يُقَاوِمَكُمْ، لأَنَّ الرَّبَّ إِلَهَكُمْ يَجْعَلُ الْخَوْفَ وَالرُّعْبَ مِنْكُمْ يَسُودَانِ عَلَى كُلِّ الأَرْضِ الَّتِي تَطَأُونَهَا، كَمَا وَعَدَكُمْ.
26انْظُرُوا هَا أَنَا أُخَيِّرُكُمُ الْيَوْمَ بَيْنَ الْبَرَكَةِ وَاللَّعْنَةِ: 27الْبَرَكَةُ لَكُمْ إِنْ أَطَعْتُمْ وَصَايَا الرَّبِّ إِلَهِكُمُ الَّتِي أَنَا أَوْصَيْتُكُمْ بِها الْيَوْمَ، 28وَاللَّعْنَةُ إِنْ عَصَيْتُمْ وَصَايَا الرَّبِّ إِلَهِكُمْ، وَضَلَلْتُمْ عَنِ الطَّرِيقِ الَّتِي أَنَا أُوصِيكُمْ بِها الْيَوْمَ، وَعَبَدْتُمْ آلِهَةً أُخْرَى غَرِيبَةً عَنْكُمْ. 29إِذَا أَتَى بِكُمُ الرَّبُّ إِلَى الأَرْضِ الَّتِي تُوْشِكُونَ الدُّخُولَ إِلَيْهَا لامْتِلاكِهَا، فَأَعْلِنُوا الْبَرَكَةَ مِنْ عَلَى جَبَلِ جِرِزِّيمَ، وَاللَّعْنَةَ مِنْ عَلَى جَبَلِ عِيبَالَ. 30أَوَ لَيْسَ هُمَا فِي غَرْبِيِّ نَهْرِ الأُرْدُنِّ، وَرَاءَ الطَّرِيقِ الْمُتَّجِهَةِ نَحْوَ غُرُوبِ الشَّمْسِ فِي أَرْضِ الْكَنْعَانِيِّينَ الْمُسْتَوْطِنِينَ فِي الْعَرَبَةِ مُقَابِلَ الْجِلْجَالِ عِنْدَ بَلُّوطَاتِ مُورَةَ؟ 31لأَنَّكُمْ عَابِرُونَ نَهْرَ الأُرْدُنِّ لِتَدْخُلُوا لامْتِلاكِ الأَرْضِ الَّتِي يَهَبُهَا لَكُمُ الرَّبُّ إِلَهُكُمْ، فَتَرِثُونَهَا وَتُقِيمُونَ فِيهَا. 32فَأَطِيعُوا جَمِيعَ الْفَرَائِضِ وَالأَحْكَامِ الَّتِي سَنَنْتُهَا الْيَوْمَ أَمَامَكُمْ لِتُمَارِسُوهَا.
Higugmaa ug Tumana Ninyo ang Ginoo
1“Higugmaa ninyo ang Ginoo nga inyong Dios ug tumana ninyo kanunay ang iyang mga balaod, mga pagtulon-an, ug mga sugo. 2Hinumdomi ninyo karon ang pagdisiplina kaninyo sa Ginoo nga inyong Dios. Kamo ang nakasinati niini ug dili ang inyong mga anak. Wala sila makakita sa pagkahalangdon ug pagkagamhanan sa Ginoo, 3ug sa mga milagro nga iyang gipanghimo sa Ehipto batok kang Faraon nga hari sa Ehipto ug sa tibuok niya nga nasod. 4Wala usab nila makita ang gihimo sa Ginoo ngadto sa mga Ehiptohanon nga mga sundalo uban sa ilang mga kabayo ug mga karwahe, kon sa unsang paagi sila gilumsan sa Ginoo didto sa Pulang Dagat sa dihang gigukod nila kamo. Nalaglag sila hangtod karon! 5Wala usab makita sa inyong mga anak ang gihimo sa Ginoo kaninyo didto sa kamingawan hangtod nga nakaabot kamo niining lugara, 6ug kon unsa ang iyang gihimo kang Datan ug kang Abiram, nga mga anak ni Eliab nga kaliwat ni Reuben. Gilamoy sila sa yuta nga napikas, apil ang ilang mga pamilya, tolda, ug ang tanang nagpuyo uban kanila. Nahitabo kini sa atubangan sa mga Israelinhon. 7Kamo mismo ang nakakita niining gamhanang gihimo sa Ginoo.
8“Busa tumana ninyo ang tanang mga sugo nga ginahatag ko kaninyo karong adlawa, aron may kusog kamo sa paglakaw ug sa pagpanag-iya sa yuta didto sa tabok sa Jordan. 9Kon motuman kamo, magakinabuhi kamo ug dugay didto sa yuta nga maayo ug mabungahon,11:9 yuta… mabungahon: sa Hebreo, yuta nga nagaagas ang gatas ug dugos. nga gisaad sa Ginoo nga ihatag ngadto sa inyong mga katigulangan ug sa ilang mga kaliwat. 10Kay ang yuta nga inyong sudlon ug panag-iyahon dili sama sa yuta sa Ehipto nga inyong gibiyaan. Didto sa Ehipto, kon magtanom kamo maghago pa kamo pag-ayo sa pagpatubig niini. 11Apan ang yuta nga inyong panag-iyahon may mga bukid ug kapatagan nga kanunayng maulanan. 12Kining yutaa ginaatiman sa Ginoo nga inyong Dios; ginabantayan niya kini adlaw-adlaw sa tibuok tuig!
13“Busa kon tumanon lang ninyo kanunay ang mga sugo nga ginahatag ko kaninyo karong adlawa, nga higugmaon ninyo ang Ginoo nga inyong Dios ug alagaron sa tibuok ninyong kasingkasing ug sa tibuok nga kalag, 14padad-an niya kamo ug ulan sa hustong panahon aron makaani kamo ug trigo, ubas aron himuong bino, ug olibo aron himuong lana. 15Hatagan niya ug sabsabanan ang inyong mga kahayopan, ug kamo mismo makakaon ug matagbaw.
16“Pagbantay gayod kamo nga dili kamo madani sa pagbiya sa Dios ug sa pagsimba sa ubang mga dios ug sa pag-alagad niini. 17Kon himuon ninyo kini, masuko ang Ginoo kaninyo; dili na niya paulanon ug dili na mohatag ug abot ang yuta, ug sa dili madugay mangamatay kamo ug mangahanaw sa maayong yuta nga gihatag sa Ginoo kaninyo. 18Busa itisok gayod ninyo kining akong mga gipangsulti diha sa inyong kasingkasing ug hunahuna. Ihigot ninyo kini sa inyong mga bukton ug ibutang sa inyong mga agtang aron sa pagpahinumdom kaninyo. 19Itudlo kini sa inyong mga kabataan. Hisgoti ninyo kini kon anaa kamo sa inyong mga balay ug kon nagalakaw kamo, kon nagahigda kamo ug kon mobangon kamo. 20Isulat ninyo kini sa kilid sa mga pultahan sa inyong mga balay ug sa mga ganghaan paingon sa inyong mga lungsod, 21aron nga kamo ug ang inyong mga anak magkinabuhi ug dugay didto sa yuta nga gisaad sa Ginoo nga ihatag ngadto sa inyong mga katigulangan. Panag-iyahon ninyo kini samtang may langit sa ibabaw sa kalibotan.
22“Kon tumanon ninyo pag-ayo kining tanang mga sugo nga gihatag ko kaninyo nga higugmaon ninyo ang Ginoo nga inyong Dios ug magkinabuhi subay sa iyang mga pamaagi ug magpabilin kaniya, 23papahawaon sa Ginoo ang mga katawhan sa nasod sa yuta nga inyong panag-iyahon bisan mas dagko ug gamhanan sila kay kaninyo. 24Ang tanang yuta nga inyong maadtoan gikan sa kamingawan paingon sa Lebanon, ug gikan sa Suba sa Eufrates paingon sa Dagat sa Mediteraneo,11:24 Dagat sa Mediteraneo: sa Hebreo, dagat sa kasadpan. mainyo. 25Walay makapugong kaninyo. Sumala sa gisaad sa Ginoo nga inyong Dios kaninyo, himuon niya nga kalisangan kamo sa mga tawo bisan asa kamo moadto nianang yutaa.
26“Pamati! Papilion ko kamo karon sa panalangin o sa tunglo. 27Panalanginan kamo kon tumanon ninyo ang mga sugo sa Ginoo nga inyong Dios nga gihatag ko kaninyo karon. 28Tunglohon kamo kon dili ninyo tumanon kining mga sugo sa Ginoo nga inyong Dios nga gihatag ko kaninyo karon, ug mosimba sa ubang mga dios nga wala gani ninyo mailhi. 29Ug kon dad-on na kamo sa Ginoo nga inyong Dios ngadto sa yuta nga inyong panag-iyahon, imantala ninyo ang panalangin sa Bukid sa Gerizim ug ang tunglo sa Bukid sa Ebal. 30Kini nga mga bukid anaa sa kasadpan sa Suba sa Jordan, sa yuta sa mga Canaanhon nga nagapuyo sa Kapatagan sa Jordan11:30 Kapatagan sa Jordan: sa Hebreo, Araba. duol sa lungsod sa Gilgal. Duol kini sa dagkong mga kahoy sa More. 31Hapit na kamo motabok sa Jordan aron sa pagsulod ug sa pagpanag-iya sa yuta nga gihatag sa Ginoo nga inyong Dios kaninyo. Kon makuha na ninyo kini ug mamuyo na kamo didto, 32tumana gayod ninyo ang tanang mga tulumanon ug mga lagda nga gihatag ko kaninyo karon.”
