اقتن الحكمة بأي ثمن
1اسْتَمِعُوا أَيُّهَا الْبَنُونَ إِلَى إِرْشَادِ الأَبِ، وَأَصْغُوا لِتَكْتَسِبُوا الْفِطْنَةَ، 2فَإِنِّي أُقَدِّمُ لَكُمْ تَعْلِيماً صَالِحاً، فَلا تُهْمِلُوا شَرِيعَتِي. 3عِنْدَمَا كُنْتُ ابْناً لأَبِي، غَضّاً وَحِيداً لأُمِّي، 4قَالَ لِي: «ادَّخِرْ فِي قَلْبِكَ كَلامِي، وَاحْفَظْ وَصَايَايَ فَتَحْيَا. 5لَا تَنْسَ وَلا تُعْرِضْ عَنْ أَقْوَالِ فَمِي، بَلْ تَلَقَّنِ الْحِكْمَةَ وَاقْتَنِ الْفِطْنَةَ. 6لَا تَنْبِذْهَا فَتَحْفَظَكَ. أَحْبِبْهَا فَتَصُونَكَ. 7بِدَايَةُ الْحِكْمَةِ أَنْ تَكْسَبَ حِكْمَةً، وَاقْتَنِ الْفِطْنَةَ وَلَوْ بَذَلْتَ كُلَّ مَا تَمْلِكُ. 8مَجِّدْهَا فَتُمَجِّدَكَ، اعْتَنِقْهَا فَتُكْرِمَكَ. 9تُتَوِّجُ رَأْسَكَ بِإِكْلِيلِ جَمَالٍ، وَتُنْعِمُ عَلَيْكَ بِتَاجِ بَهَاءٍ».
10اسْتَمِعْ يَا ابْنِي وَتَقَبَّلْ أَقْوَالِي، لِتَطُولَ سِنُو حَيَاتِكَ. 11قَدْ أَرْشَدْتُكَ إِلَى طَرِيقِ الْحِكْمَةِ، وَهَدَيْتُكَ فِي مَنَاهِجِ الاسْتِقَامَةِ. 12عِنْدَمَا تَمْشِي لَا تَضِيقُ خَطْوَاتُكَ، وَحِينَ تَرْكُضُ لَا تَتَعَثَّرُ. 13تَمَسَّكْ بِالإِرْشَادِ وَلا تَطْرَحْهُ. صُنْهُ لأَنَّهُ حَيَاتُكَ. 14لَا تَدْخُلْ فِي سَبِيلِ الأَشْرَارِ وَلا تَنْهَجْ نَهْجَهُمْ. 15ابْتَعِدْ عَنْهُ وَلا تَعْبُرْ بِهِ. حِدْ عَنْهُ وَلا تَجْتَزْ فِيهِ. 16فَإِنَّهُمْ لَا يَرْكَنُونَ إِلَى النَّوْمِ مَا لَمْ يُسِيئُوا، وَيُفَارِقُهُمُ النُّعَاسُ مَا لَمْ يُعْثِرُوا أَحَداً. 17لأَنَّهُمْ يَأْكُلُونَ خُبْزَ الشَّرِّ وَيَشْرَبُونَ خَمْرَ الظُّلْمِ. 18أَمَّا سَبِيلُ الأَبْرَارِ فَكَنُورٍ مُتَلألِئٌ يَتَزَايَدُ إِشْرَاقُهُ إِلَى أَنْ يَكْتَمِلَ النَّهَارُ، 19وَطَرِيقُ الأَشْرَارِ كَالظُّلْمَةِ الدَّاجِيَةِ لَا يُدْرِكُونَ مَا يَعْثُرُونَ بِهِ.
20يَا ابْنِي أَصْغِ إِلَى كَلِمَاتِ حِكْمَتِي، وَأَرْهِفْ أُذُنَكَ إِلَى أَقْوَالِي. 21لِتَظَلَّ مَاثِلَةً أَمَامَ عَيْنَيْكَ وَاحْتَفِظْ بِها فِي دَاخِلِ قَلْبِكَ، 22لأَنَّهَا حَيَاةٌ لِمَنْ يَعْثُرُ عَلَيْهَا، وَعَافِيَةٌ لِكُلِّ جَسَدِهِ. 23فَوْقَ كُلِّ حِرْصٍ احْفَظْ قَلْبَكَ لأَنَّ مِنْهُ تَنْبَثِقُ الْحَيَاةُ. 24انْزِعْ مِنْ فَمِكَ كُلَّ قَوْلٍ مُلْتَوٍ، وَأَبْعِدْ عَنْ شَفَتَيْكَ خَبِيثَ الْكَلامِ. 25حَدِّقْ بِاسْتِقَامَةٍ أَمَامَكَ، وَوَجِّهْ أَنْظَارَكَ إِلَى قُدَّامِكَ. 26تَبَيَّنْ مَوْقِعَ قَدَمِكَ، فَتَضْحَى جَمِيعُ طُرُقِكَ ثَابِتَةً. 27لَا تَحِدْ يَمِيناً أَوْ يَسَاراً، وَأَبْعِدْ رِجْلَكَ عَنْ مَسَالِكِ الشَّرِّ.
1Mga anak, pamatii ninyo sing maayo ang mga pagtadlong sang inyo amay sa inyo pamatasan, agod may matun-an kamo. 2Maayo ang akon ginatudlo, gani indi ninyo ini pag-ibaliwala. 3Sang bata pa gid ako sa poder sang akon amay, paborito4:3 paborito: ukon, bugtong nga anak. ako sang akon iloy. 4Gintudluan ako sang akon amay. Siling niya sa akon, “Hupti sa imo tagipusuon ang mga ginatudlo ko sa imo. Tumana ang mga sugo ko sa imo agod padayon ka nga magakabuhi. 5Tinguhai nga makaangkon ka sang kaalam kag pag-intiendi. Indi pagkalimti ang mga ginasiling ko sa imo, kag indi ka magbiya sa sini. 6Indi pag-isikwaya ang kaalam, kundi hatagi ini sing importansya, kay magatipig ini sa imo. 7Ang kaalam ukon ang pag-intiendi amo ang pinakaimportante sa tanan, gani tinguhaan mo gid nga maangkon mo ini bisan maubos ang tanan mo nga pagkabutang.4:7 gani tinguhaan mo… pagkabutang: ukon, gani bisan ano man ang imo ginaangkon, tinguhaan mo gid nga maangkon ang kaalam kag ang pag-intiendi. 8Pakamahala kag batuna ang kaalam, kay makahatag ini sa imo sang kadungganan. 9Pareho ini sa korokorona nga mga bulak nga makapatahom sa imo.”
10Anak, pamatii kag batuna ang mga ginasiling ko sa imo, agod magalawig ang imo kabuhi. 11Gintudluan ko na ikaw sang kaalam, kon paano ka magkabuhi sing husto. 12Gani kon sundon mo ini, wala sing may makasablag sa imo pagkabuhi, kag indi ka maano. 13Indi gid pagkalimti ang mga pagtadlong ko sa imo pamatasan; tipigi ini sa imo tagipusuon kay magakabuhi ka sa sini.
14Indi pagsunda ang ginahimo sang mga malaot. 15Likawi gid ina kag magpadayon ka sa imo pagkabuhi nga matarong. 16Kay indi sila makatulog kon indi sila makahimo sang malain ukon makapanglaglag sa iban. 17Ang kalautan kag ang pagpamintas daw pagkaon kag ilimnon para sa ila.
18Ang pagkabuhi sang mga matarong pareho sa pagbutlak sang adlaw nga nagasanag pa gid hasta mag-udto. 19Pero ang pagkabuhi sang mga malaot pareho sa kadulom, kag indi nila mahibaluan kon ano ang kabangdanan sang ila pagkalaglag.
20Anak, pamatii sing maayo ang mga ginatudlo ko sa imo; 21indi gid ini pagkalimti, kundi tipigi ini sa imo tagipusuon. 22Kay nagahatag ini sang maayo nga lawas kag malawig nga kabuhi sa mga nagabaton sini.
23Bantayi sing maayo ang imo hunahuna, kay kon ano ang imo ginahunahuna amo man ang imo kabuhi. 24Indi ka maghambal sing dinaya ukon binutig. 25Isintro ang imo panulok sa maayo. 26Hunahunaa gid sing maayo ang tanan mo nga pagahimuon agod mangin maayo ang resulta sini. 27Magkabuhi ka sing tadlong; likawi ang paghimo sang malaot.
