اقتن الحكمة بأي ثمن
1اسْتَمِعُوا أَيُّهَا الْبَنُونَ إِلَى إِرْشَادِ الأَبِ، وَأَصْغُوا لِتَكْتَسِبُوا الْفِطْنَةَ، 2فَإِنِّي أُقَدِّمُ لَكُمْ تَعْلِيماً صَالِحاً، فَلا تُهْمِلُوا شَرِيعَتِي. 3عِنْدَمَا كُنْتُ ابْناً لأَبِي، غَضّاً وَحِيداً لأُمِّي، 4قَالَ لِي: «ادَّخِرْ فِي قَلْبِكَ كَلامِي، وَاحْفَظْ وَصَايَايَ فَتَحْيَا. 5لَا تَنْسَ وَلا تُعْرِضْ عَنْ أَقْوَالِ فَمِي، بَلْ تَلَقَّنِ الْحِكْمَةَ وَاقْتَنِ الْفِطْنَةَ. 6لَا تَنْبِذْهَا فَتَحْفَظَكَ. أَحْبِبْهَا فَتَصُونَكَ. 7بِدَايَةُ الْحِكْمَةِ أَنْ تَكْسَبَ حِكْمَةً، وَاقْتَنِ الْفِطْنَةَ وَلَوْ بَذَلْتَ كُلَّ مَا تَمْلِكُ. 8مَجِّدْهَا فَتُمَجِّدَكَ، اعْتَنِقْهَا فَتُكْرِمَكَ. 9تُتَوِّجُ رَأْسَكَ بِإِكْلِيلِ جَمَالٍ، وَتُنْعِمُ عَلَيْكَ بِتَاجِ بَهَاءٍ».
10اسْتَمِعْ يَا ابْنِي وَتَقَبَّلْ أَقْوَالِي، لِتَطُولَ سِنُو حَيَاتِكَ. 11قَدْ أَرْشَدْتُكَ إِلَى طَرِيقِ الْحِكْمَةِ، وَهَدَيْتُكَ فِي مَنَاهِجِ الاسْتِقَامَةِ. 12عِنْدَمَا تَمْشِي لَا تَضِيقُ خَطْوَاتُكَ، وَحِينَ تَرْكُضُ لَا تَتَعَثَّرُ. 13تَمَسَّكْ بِالإِرْشَادِ وَلا تَطْرَحْهُ. صُنْهُ لأَنَّهُ حَيَاتُكَ. 14لَا تَدْخُلْ فِي سَبِيلِ الأَشْرَارِ وَلا تَنْهَجْ نَهْجَهُمْ. 15ابْتَعِدْ عَنْهُ وَلا تَعْبُرْ بِهِ. حِدْ عَنْهُ وَلا تَجْتَزْ فِيهِ. 16فَإِنَّهُمْ لَا يَرْكَنُونَ إِلَى النَّوْمِ مَا لَمْ يُسِيئُوا، وَيُفَارِقُهُمُ النُّعَاسُ مَا لَمْ يُعْثِرُوا أَحَداً. 17لأَنَّهُمْ يَأْكُلُونَ خُبْزَ الشَّرِّ وَيَشْرَبُونَ خَمْرَ الظُّلْمِ. 18أَمَّا سَبِيلُ الأَبْرَارِ فَكَنُورٍ مُتَلألِئٌ يَتَزَايَدُ إِشْرَاقُهُ إِلَى أَنْ يَكْتَمِلَ النَّهَارُ، 19وَطَرِيقُ الأَشْرَارِ كَالظُّلْمَةِ الدَّاجِيَةِ لَا يُدْرِكُونَ مَا يَعْثُرُونَ بِهِ.
20يَا ابْنِي أَصْغِ إِلَى كَلِمَاتِ حِكْمَتِي، وَأَرْهِفْ أُذُنَكَ إِلَى أَقْوَالِي. 21لِتَظَلَّ مَاثِلَةً أَمَامَ عَيْنَيْكَ وَاحْتَفِظْ بِها فِي دَاخِلِ قَلْبِكَ، 22لأَنَّهَا حَيَاةٌ لِمَنْ يَعْثُرُ عَلَيْهَا، وَعَافِيَةٌ لِكُلِّ جَسَدِهِ. 23فَوْقَ كُلِّ حِرْصٍ احْفَظْ قَلْبَكَ لأَنَّ مِنْهُ تَنْبَثِقُ الْحَيَاةُ. 24انْزِعْ مِنْ فَمِكَ كُلَّ قَوْلٍ مُلْتَوٍ، وَأَبْعِدْ عَنْ شَفَتَيْكَ خَبِيثَ الْكَلامِ. 25حَدِّقْ بِاسْتِقَامَةٍ أَمَامَكَ، وَوَجِّهْ أَنْظَارَكَ إِلَى قُدَّامِكَ. 26تَبَيَّنْ مَوْقِعَ قَدَمِكَ، فَتَضْحَى جَمِيعُ طُرُقِكَ ثَابِتَةً. 27لَا تَحِدْ يَمِيناً أَوْ يَسَاراً، وَأَبْعِدْ رِجْلَكَ عَنْ مَسَالِكِ الشَّرِّ.
1Mga anak, pamatia ninyo pag-ayo ang pagtul-id sa inyong amahan sa inyong pamatasan, aron makakat-on kamo. 2Maayo ang akong ginatudlo, busa ayaw ninyo kini ipakawalay-bili. 3Sa bata pa ako ug anaa pa sa poder sa akong amahan, paborito4:3 paborito: o, bugtong anak. ako sa akong inahan. 4Ginatudloan ako sa akong amahan. Miingon siya kanako, “Tipigi sa imong kasingkasing ang gipanudlo ko kanimo. Tumana ang mga sugo ko aron padayon kang magkinabuhi. 5Paninguhaa nga makaangkon kag kaalam ug pagsabot. Ayawg kalimti ang akong mga gipang-estorya kanimo, ug ayawg biya niini. 6Ayaw isalikway ang kaalam, hatagi hinuon kinig importansya, kay mao kini ang motipig kanimo. 7Ang kaalam ug pagsabot maoy labing mahinungdanon sa tanan, busa paninguhaa gayod nga maangkon mo kini bisan pag mahurot ang tanan mong kabtangan.4:7 busa paninguhaa… kabtangan: o, busa bisan unsa pay imong naangkon, paninguhaa gayod nga maangkon ang kaalam ug ang pagsabot. 8Higugmaa ug tipigi ang kaalam, kay makahatag kini kanimog kadungganan. 9Sama kini sa korona nga bulak nga makahatag ug katahom kanimo.”
10Anak, pamatia ug tumana ang gipanulti ko kanimo aron motaas ang imong kinabuhi. 11Nagtudlo na ako kanimog kaalam, kon unsaon pagkinabuhig ensakto. 12Busa kon sundon mo kini, walay kahasol sa imong pagkinabuhi, ug dili ka matarog. 13Ayaw gayod kalimti ang gihimo kong pagtul-id sa imong pamatasan; tipigi kini sa imong kasingkasing kay imo kanang ikinabuhi.
14Ayaw sunda ang binuhatan sa mga daotan. 15Likayi gayod kini ug padayon sa imong pagkinabuhing matarong. 16Kay dili sila makatulog kon dili sila makahimog daotan o wala silay malaglag. 17Ang kadaotan ug ang kabangis daw maoy ilang kinaon ug ilimnon.
18Ang pagkinabuhi sa mga matarong daw sama sa nagsubang nga adlaw nga mosamot kasidlak sa kaudtohon. 19Apan ang pagkinabuhi sa mga daotan daw sama sa kangitngit, ug wala sila masayod kon unsa ang hinungdan sa ilang pagkalaglag.
20Anak, pamatia pag-ayo ang gipangtudlo ko kanimo; 21ayaw gayod kini kalimti, hinuon tipigi kini sa imong kasingkasing. 22Kay maghatag kinig maayong panglawas ug taas nga kinabuhi sa nagabaton niini.
23Bantayi pag-ayo ang imong hunahuna, kay kon unsay anaa sa imong hunahuna mao usab ang imong ikinabuhi. 24Ayaw pangilad o pamakak. 25Isentro ang imong panghunahuna sa mga butang nga maayo. 26Balansiha pag-ayo ang tanan mong pagahimuon aron maayo ang mahimong resulta niini. 27Pagtinarong; likayi ang paghimo ug daotan.
