الأمثال 27 – NAV & GKY

Ketab El Hayat

الأمثال 27:1-27

1لَا تَتَبَاهَ بِالْغَدِ لأَنَّكَ لَا تَدْرِي مَاذَا يَلِدُ الْيَوْمُ. 2لِيُثْنِ عَلَيْكَ سِوَاكَ لَا فَمُكَ؛ لِيَمْدَحْكَ الْغَرِيبُ لَا شَفَتَاكَ. 3الْحَجَرُ ثَقِيلٌ، وَحُمُولَةُ الرَّمْلِ مُرْهِقَةٌ، وَلَكِنَّ غَضَبَ الْجَاهِلِ أَثْقَلُ مِنْهُمَا. 4الْغَضَبُ فَظٌّ، وَالسَّخَطُ قَهَّارٌ، وَلَكِنْ مَنْ يَصْمُدُ أَمَامَ الْغَيْرَةِ؟ 5التَّوْبِيخُ الظَّاهِرُ خَيْرٌ مِنَ الْحُبِّ الْمُضْمَرِ. 6أَمِينَةٌ هِيَ جُرُوحُ الْمُحِبِّ، وَخَادِعَةٌ هِيَ قُبْلاتُ الْعَدُوِّ 7النَّفْسُ الشَّبْعَانَةُ تَطَأُ الشَّهْدَ، أَمَّا النَّفْسُ الْجَائِعَةُ فَتَجِدُ كُلَّ مُرٍّ حُلْواً. 8الشَّارِدُ عَنْ مَوْطِنِهِ، كَالْعُصْفُورِ الشَّارِدِ عَنْ عُشِّهِ. 9الطِّيبُ وَالْبَخُورُ يُفْرِحَانِ الْقَلْبَ، وَمَسَرَّةُ الصِّدِّيقِ نَاجِمَةٌ عَنِ الْمَشُورَةِ الْمُخْلِصَةِ. 10لَا تَتَخَلَّ عَنْ صَدِيقِكَ وَعَنْ صَدِيقِ أَبِيكَ، وَلا تَذْهَبْ إِلَى بَيْتِ قَرِيبِكَ فِي يَوْمِ بُؤْسِكَ، وَجَارٌ قَرِيبٌ خَيْرٌ مِنْ أَخٍ بَعِيدٍ.

11كُنْ حَكِيماً يَا ابْنِي، وَفَرِّحْ قَلْبِي، فَأَرُدَّ عَلَى مُعَيِّرِيَّ وَأُفْحِمَهُمْ. 12ذُو الْبَصِيرَةِ يَرَى الشَّرَّ فَيَتَوَارَى، أَمَّا الْحَمْقَى فَيَتَقَدَّمُونَ وَيُقَاسُونَ مِنْهُ. 13خُذْ ثَوْبَ مَنْ كَفَلَ الْغَرِيبَ، وَرَهْناً مِمَّنْ ضَمِنَ الأَجْنَبِيَّ. 14مَنْ يُبَارِكُ جَارَهُ فِي الصَّبَاحِ الْمُبَكِّرِ بِصَوْتٍ مُرْتَفِعٍ، تُحْسَبُ بَرَكَتُهُ لَعْنَةً. 15قَطَرَاتُ الْمَطَرِ الْمُتَتَابِعَةُ فِي يَوْمٍ مُمْطِرٍ، وَالْمَرْأَةُ الْمُشَاكِسَةُ سِيَّانِ، 16مَنْ يَكْبَحُ جُمُوحَهَا كَمَنْ يَكْبَحُ الرِّيحَ، أَوْ كَمَنْ يَقْبِضُ عَلَى زَيْتٍ بِيَمِينِهِ.

17كَمَا يَصْقُلُ الْحَدِيدُ الْحَدِيدَ، هَكَذَا يَصْقُلُ الإِنْسَانُ صَاحِبَهُ. 18مَنْ يَرْعَى تِينَةً يَأْكُلُ مِنْ ثَمَرِهَا، وَمَنْ يُرَاعِي سَيِّدَهُ يَحْظَى بِالإِكْرَامِ. 19كَمَا يَعْكِسُ الْمَاءُ صُورَةَ الْوَجْهِ، كَذَلِكَ يَعْكِسُ قَلْبُ الإِنْسَانِ جَوْهَرَهُ. 20كَمَا أَنَّ الْهَاوِيَةَ وَالْهَلاكَ لَا يَشْبَعَانِ، هَكَذَا لَا تَشْبَعُ عَيْنَا الإِنْسَانِ. 21الْبَوْتَقَةُ لِتَنْقِيَةِ الْفِضَّةِ، وَالأَتُونُ لِتَمْحِيصِ الذَّهَبِ، وَالإِنْسَانُ يُحْكَمُ عَلَيْهِ بِمَوْقِفِهِ مِمَّا يُكَالُ لَهُ مِنْ مَدِيحٍ. 22لَوْ دَقَقْتَ الأَحْمَقَ بِمِدَقٍّ فِي هَاوُنٍ مَعَ السَّمِيذِ، فَلَنْ تَبْرَحَ عَنْهُ حَمَاقَتُهُ. 23اجْتَهِدْ فِي مَعْرِفَةِ أَحْوَالِ غَنَمِكَ، وَاحْرِصْ كُلَّ الْحِرْصِ عَلَى قُطْعَانِكَ. 24لأَنَّ الْغِنَى لَا يَدُومُ إِلَى الأَبَدِ، وَلا يَخْلُدُ التَّاجُ مَدَى الدُّهُورِ. 25عِنْدَمَا يَضْمَحِلُّ الْعُشْبُ، وَيَنْمُو الْحَشِيشُ الْجَدِيدُ وَيُجْمَعُ كَلَأُ الْجِبَالِ، 26فَإِنَّ الحُمْلانَ تُوَفِّرُ لَكَ كِسَاءَكَ، وَتَكُونُ الْجِدَاءُ ثَمَناً لِحَقْلِكَ. 27وَيَكُونُ لَكَ مِنْ لَبَنِ الْمَاعِزِ قُوتٌ يَكْفِيكَ، وَطَعَامٌ لأَهْلِ بَيْتِكَ وَغِذَاءٌ لِجَوَارِيكَ.

Holy Bible in Gĩkũyũ

Thimo 27:1-27

127:1 Math 6:34; Jak 4:13-16Tiga kwĩraha nĩ ũndũ wa rũciũ,

nĩgũkorwo ndũũĩ kĩrĩa mũthenya ũngĩrehe.

227:2 Thim 25:27Reke mũndũ ũngĩ akũgaathĩrĩrie, no ti kanua gaku mwene;

mũndũ ũngĩ nĩakũgaathĩrĩrie, no ti mĩromo yaku mwene.

327:3 Ayub 6:3Ihiga nĩ iritũ na mũthanga nĩ mũrigo,

no kũrakario nĩ mũndũ mũkĩĩgu nĩ kũritũ gũkĩra icio cierĩ.

427:4 Ndar 5:14; Isa 16:2Marakara matirĩ tha, namo marũrũ moinaga ta mũiyũro;

no ũiru-rĩ, nũũ ũngĩhota kũwĩtiiria?

5Kaba kũrũithio nĩ mũndũ ũtekũhithĩrĩra ũndũ

gũkĩra wendo mũhithe.

6Nguraro cia gũtihio nĩ mũrata no ciĩhokwo,

no imumunyano nyingĩ cia mũgũthũũri ti cia kwĩhokwo.

7Mũndũ mũhũũnu athũũraga o na ũũkĩ,

no mũndũ mũhũũtu, o na kĩndũ kĩrũrũ aiguaga kĩrĩ mũrĩo.

8Mũndũ ũũrĩte gwake mũciĩ

ahaana ta nyoni ĩtiganĩirie gĩtara kĩayo.

9Maguta manungi wega na ũbumba irehagĩra ngoro ya mũndũ gĩkeno,

na noguo wega wa mũrata wa mũndũ wĩkaga akĩmũhe ũtaaro wake wa ma.

1027:10 Thim 17:17Ndũkanateanĩrie mũrata waku kana mũrata wa thoguo,

na ndũgathiĩ kwa mũrũ wa maitũguo rĩrĩa mũtino wagũkora:

nĩ kaba mũndũ wa itũũra ũcio ũrĩ hakuhĩ, gũkĩra mũrũ wa nyina na mũndũ ũrĩ kũraya.

1127:11 Thim 10:1; Kĩam 24:60Mũrũ wakwa, tuĩka mũndũ mũũgĩ, ũgĩkenagie ngoro yakwa;

na niĩ hotage gũcookagĩria mũndũ o wothe ũngĩĩnyarara.

12Mũndũ mũũgĩ oonaga ũgwati ũgĩũka akehitha,

no arĩa matarĩ ũũgĩ mathiiaga o na mbere, nao magatoonya thĩĩna-inĩ.

1327:13 Thim 20:16Oya nguo ya mũndũ ũrĩa ũrũgamagĩrĩra thiirĩ wa mũndũ wa kũngĩ;

mĩige ĩrũgamĩrĩre thiirĩ ũcio wa mũndũ-wa-nja wa kũngĩ.

14Mũndũ angĩrathima mũndũ wa itũũra rĩake rũciinĩ tene anĩrĩire-rĩ,

ũndũ ũcio ũngĩtuĩka taarĩ kĩrumi.

1527:15 Esit 1:18Mũtumia wa haaro ahaanaine

na maaĩ maratata mategũtigithĩria hĩndĩ ya mbura;

16kũgeria kũmũgirĩrĩria nĩ ta kũgeria kũgirĩrĩria rũhuho,

kana kũgeria gũkumbatĩria maguta na guoko.

17O ta ũrĩa kĩgera kĩnooraga kĩrĩa kĩngĩ,

no taguo mũndũ ohĩgagia ũrĩa ũngĩ.

1827:18 1Akor 9:7; Luk 19:12-27Mũndũ ũrĩa ũrĩmagĩra mũkũyũ nĩakaarĩa maciaro maguo,

na mũndũ ũrĩa ũtungataga mwathi wake nĩagatĩĩo.

19O ta ũrĩa mũndũ onaga ũthiũ wake maaĩ-inĩ,

no taguo ngoro ya mũndũ yonanagia ũrĩa mũndũ atariĩ.

2027:20 Hab 2:5; Koh 1:8Gĩkuũ na Mwanangĩko itiiganagia,

na o namo maitho ma mũndũ matiiganagia.

2127:21 Thim 17:3Nyũngũ nĩ ya gũthererio betha, na kĩrugutĩro nĩ gĩa gũthererio thahabu,

no mũndũ athimagwo na igweta rĩrĩa agwetagwo narĩo.

22O na ũngĩhũũrĩra mũndũ mũkĩĩgu ndĩrĩ-inĩ,

ũmũhũũre na mũũthĩ ta ngano-rĩ,

ndangiumwo nĩ ũrimũ wake.

23Thũũrimaga mahiũ maku na kĩyo,

ũmenyagĩrĩre wega ndũũru ciaku;

24nĩgũkorwo ũtonga ndũtũũraga nginya tene,

o nayo thũmbĩ ti ya gũkinyĩra njiarwa na njiarwa.

25Nyeki ĩrĩa nyũmũ rĩrĩa yatũgũtwo na nyeki njerũ ĩkunũke-rĩ,

nayo ĩrĩa ya irĩma-inĩ yũnganio na ĩinũkio-rĩ,

26hĩndĩ ĩyo tũgondu nĩtũgaatũma ũgĩe na nguo,

nacio mbũri itũme ũgĩe na gĩa kũgũra mũgũnda.

27Nĩũkagĩa na iria rĩingĩ rĩa mbũri

rĩa gũkũigana na rĩa kũnyuuo nĩ andũ a nyũmba yaku,

o na rĩa gũtũũria airĩtu aku a wĩra.