الأمثال 17 – NAV & LCB

Ketab El Hayat

الأمثال 17:1-28

1لُقْمَةُ خُبْزٍ جَافَّةٌ مَصْحُوبَةٌ بِالسَّلامِ خَيْرٌ مِنْ بَيْتٍ مَلِيءٍ بِذَبَائِحَ وَيَسُودُهُ الْخِصَامُ. 2الْعَبْدُ الْعَاقِلُ يَسُودُ عَلَى الابْنِ الْفَاجِرِ، وَيُشَارِكُ الإِخْوَةَ فِي الْمِيرَاثِ. 3كَمَا تُنَقِّي الْبُوْتَقَةُ الفِضَّةَ، وَالْكُورُ الذَّهَبَ، فَإِنَّ الرَّبَّ يَمْتَحِنُ الْقُلُوبَ أَيْضاً. 4فَاعِلُ الإِثْمِ يُصْغِي لِكَلامِ الشَّرِّ، وَالْكَاذِبُ يَتَجَاوَبُ مَعَ أَقْوَالِ السُّوءِ. 5الْمُسْتَهْزِئُ بِالْفَقِيرِ يَحْتَقِرُ صَانِعَهُ، وَالشَّامِتُ بِالْبَلِيَّةِ لَا يُفْلِتُ مِنَ الْعِقَابِ. 6تَاجُ الشُّيُوخِ الأَحْفَادُ، وَفَخْرُ الأَبْنَاءِ آبَاؤُهُمْ. 7لَا يَصِحُّ لِلْجَاهِلِ أَنْ يَنْطِقَ بِمَأْثُورِ الْقَوْلِ، وَأَشَرُّ مِنْهُ الْكَذِبُ عَلَى الرَّجُلِ النَّبِيلِ. 8الرِّشْوَةُ تَعْوِيذَةٌ فِي عَيْنَيْ مُهْدِيهَا، وَحَيْثُمَا تَوَجَّهَ يُفْلِحُ. 9مَنْ يَصْفَحْ عَنِ الذَّنْبِ يَلْتَمِسْ الْمَحَبَّةَ، وَالوَاشِي يُفَرِّقُ بَيْنَ الأَصْدِقَاءِ الْحَمِيمِينَ.

10يُؤَثِّرُ التَّأْنِيبُ فِي الْحَكِيمِ أَكْثَرَ مِنْ تَأْثِيرِ مِئَةِ جَلْدَةٍ فِي الْجَاهِلِ. 11الشِّرِّيرُ يَسْعَى فَقَطْ لِلتَّمَرُّدِ، فَيَنْقَضُّ عَلَيْهِ رَسُولٌ قَاسٍ. 12مُصَادَفَةُ دُبَّةٍ ثَكُولٍ خَيْرٌ مِنْ مُصَادَفَةِ جَاهِلٍ مُتَوَرِّطٍ فِي حَمَاقَتِهِ.

13مَنْ يُجَازِي خَيْراً بِشَرٍّ، لَنْ يَبْرَحَ الشَّرُّ مِنْ بَيْتِهِ. 14بِدَايَةُ الْخِصَامِ كَتَفَجُّرِ الْمِيَاهِ، فَاتْرُكِ الْخِصَامَ قَبْلَ انْفِجَارِهِ. 15مُبْرِئُ الْمُذْنِبِ وَمُذَنِّبُ الْبَرِيءِ كِلاهُمَا رِجْسٌ عِنْدَ الرَّبِّ. 16مَا جَدْوَى أَنْ يَكُونَ لَدَى الْجَاهِلِ مَالٌ لاقْتِنَاءِ الْحِكْمَةِ، وَهُوَ لَا يَمْلِكُ الْفَهْمَ لِتَعَلُّمِهَا. 17الصِّدِّيقُ يُحِبُّ فِي كُلِّ حِينٍ، وَالأَخُ يُولَدُ لِيَكُونَ عَوْناً فِي الضِّيقِ. 18الأَحْمَقُ مَنْ يَكْفَلُ سِوَاهُ بِصَفْقِ الْكَفِّ، وَيَضْمَنُ جَارَهُ ضَمَاناً كَامِلاً 19مَنْ يُحِبَّ الإِثْمَ يُحِبَّ الْمُشَاجَرَةَ، وَمَنْ يُكْثِرْ مِنَ الْمُبَاهَاةِ يَجْلِبْ عَلَى نَفْسِهِ الدَّمَارَ. 20ذُو الْقَلْبِ الْمُعَوَّجِ لَا يُفْلِحُ، وَصَاحِبُ اللِّسَانِ الْمُنَافِقِ يَقَعُ فِي الْبَلِيَّةِ. 21مَنْ أَنْجَبَ جَاهِلاً صَارَ غَمّاً لَهُ، وَأَبُو الأَحْمَقِ لَا يَعْرِفُ الْفَرَحَ. 22الْقَلْبُ الْمَسْرُورُ دَوَاءٌ شَافٍ، وَالرُّوحُ الْمُنْسَحِقَةُ تُبْلِي الْعِظَامَ. 23الشِّرِّيرُ يَأْخُذُ الرِّشْوَةَ مِنَ الْحِضْنِ لِيُحَرِّفَ سَيْرَ الْقَضَاءِ. 24الْحِكْمَةُ هِيَ غَايَةُ العَاقِلِ أَمَّا عَيْنَا الْجَاهِلِ فَزَائِغَتَانِ إِلَى أَقَاصِي الأَرْضِ. 25الابْنُ الْجَاهِلُ مَبْعَثُ تَعَاسَةٍ لأَبِيهِ، وَمَرَارَةُ قَلْبٍ لأُمِّهِ. 26أَيْضاً لَا يَلِيقُ تَغْرِيمُ الْبَرِيءِ، وَلا جَلْدُ الشُّرَفَاءِ تَقْوِيماً لَهُمْ. 27ذُو الْمَعْرِفَةِ يَتَرَوَّى فِي كَلِمَاتِهِ، وَالْعَاقِلُ ذُو رَبَاطَةِ جَأْشٍ. 28حَتَّى الْجَاهِلُ، إِنْ صَمَتَ، يُحْسَبُ حَكِيماً، وَإِنْ أَطْبَقَ شَفَتَيْهِ يُحْسَبُ عَاقِلاً.

Luganda Contemporary Bible

Engero 17:1-28

117:1 Nge 15:16, 17Okulya akamere akaluma awali emirembe,

kisinga okuba mu nnyumba ejjudde ebyassava nga mulimu entalo.

2Omuddu omugezi alifuga omwana wa bowo akwasa ensonyi,

era alifuna ebyobusika ng’omu ku baana b’awaka.

317:3 a Nge 27:21 b 1By 29:17; Zab 26:2; Yer 17:10Entamu erongoosa yakolebwa lwa ffeeza, n’ekikoomi ky’okulongoosa lwa zaabu,

naye Mukama agezesa emitima.

4Omubi assaayo omwoyo eri eby’obulimba,

era n’omulimba awuliriza olulimi olukuusa.

517:5 a Nge 14:31 b Yob 31:29 c Ob 12Oyo akudaalira omwavu avvoola eyamutonda,

n’oyo asanyukira obuyinike bw’abalala talirema kubonerezebwa.

617:6 Nge 13:22Abazzukulu ngule ya bajjajjaabwe,

era n’abaana beenyumiririza mu bakadde baabwe.

7Enjogerannungi teba ya musirusiru,

ng’oweekitiibwa bw’atasaana kwogera bya bulimba.

8Enguzi eri ng’ejjinja ery’omufuusa mu maaso g’oyo agigaba,

alowooza nti buli gy’akyukira eneemuyamba.

917:9 a Nge 10:12 b Nge 16:28Okwagala tekulondoola nsobi,

naye oyo atasonyiwa nsobi akyawaganya ab’omukwano enfirabulago.

10Okunenya kuyamba nnyo omuntu ategeera,

okusinga okukuba omusirusiru embooko ekikumi.

11Omukozi w’ebibi anoonya bujeemu bwereere,

era kyaliva asindikirwa omubaka omukambwe.

12Okusisinkana eddubu enyagiddwako abaana baayo,

kisinga okusisinkana omusirusiru mu busirusiru bwe.

Ebbeeyi y’Amagezi

1317:13 Zab 109:4-5; Yer 18:20Omuntu bw’asasula ekibi olw’obulungi,

ekibi tekiriva mu nnyumba ye.

1417:14 Nge 20:3Okutandika oluyombo kuli ng’omuntu bw’asumulula omudumu gw’amazzi,

noolwekyo vvaawo ng’oluyombo terunnatandika.

1517:15 a Nge 18:5 b Kuv 23:6-7; Is 5:23Eyejjeereza omukozi w’ebibi n’oyo avumirira omutuukirivu,

bombi ba muzizo eri Mukama.

1617:16 Nge 23:23Omusirusiru agasibwa ki okuba ne ssente ezisasulibwa amagezi,

ng’ate ye talina mutima gwegomba magezi?

17Omukwano ogw’amagezi guba gwa lubeerera,

era owooluganda yeesigibwa mu biro eby’ennaku.

1817:18 Nge 6:1-5; 11:15; 22:26-27Omuntu atalina magezi awa obweyamo

ne yeetema okusasula amabanja ga muliraanwa we.

19Oyo ayagala ekibi anyumirwa ennyombo,

n’oyo akola omulyango omunene ogw’omu maaso gwa bbugwe ye nga guyitiridde obunene gulimuteganya nnyo.

20Omuntu ow’omutima omubambaavu takulaakulana,

n’oyo ow’olulimi olulimba agwa mu katyabaga.

2117:21 Nge 10:1Omwana omusirusiru aleetera kitaawe obuyinike,

kitaawe w’omusirusiru taba na ssanyu.

2217:22 Zab 22:15; Nge 15:13Omutima ogw’essanyu ddagala ddungi,

naye omwoyo omunyiikaavu gukozza omubiri.

2317:23 Kuv 23:8Omuntu omubi alya enguzi mu kyama,

alyoke aziyize amazima okweyoleka.

2417:24 Mub 2:14Omuntu omutegeevu, ebirowoozo abissa eri amagezi,

naye amaaso g’omusirusiru gasamaalirira ensi gy’ekoma.

2517:25 Nge 10:1Omwana omusirusiru buyinike eri kitaawe,

era aleeta ennaku eri nnyina eyamuzaala.

2617:26 Nge 18:5Si kirungi okuweesa omutuukirivu engassi ey’obwereere

wadde okukuba ab’ekitiibwa embooko olw’obwesimbu bwabwe.

2717:27 Nge 14:29; Yak 1:19Omuntu omwegendereza mu bigambo bye abeera n’okutegeera,

n’oyo alina omwoyo omuteefu aba muntu wa magezi.

2817:28 Yob 13:5Omusirusiru bw’asirika alowoozebwa okuba n’amugezi,

era aba mutegeevu bw’afuga akamwa ke.