ኢዩ ተቀብቶ በእስራኤል ላይ ነገሠ
1ነቢዩ ኤልሳዕ ከነቢያት ማኅበር አንዱን ጠርቶ እንዲህ አለው፤ “ወገብህን ታጥቀህ፣ ይህን የዘይት ማሰሮ በመያዝ በሬማት ወደምትገኘው ገለዓድ ሂድ። 2በዚያም ስትደርስ የናሜሲን የልጅ ልጅ፣ የኢዮሣፍጥን ልጅ ኢዩን ፈልገው። ወደ እርሱም ቀርበህ ከጓደኞቹ ለብቻ ከነጠልኸው በኋላ፣ ወደ እልፍኝ አስገባው። 3ከዚያም ማሰሮውን ይዘህ ዘይቱን በራሱ ላይ አፍስስና፣ ‘እግዚአብሔር እንዲህ ይላል፤ “እነሆ፤ እኔ በእስራኤል ላይ እንድትነግሥ ቀባሁህ” ’ ብለህ ዐውጅ። ከዚያም በሩን ከፍተህ ሩጥ፤ ፈጽሞ አትዘግይ።”
4ስለዚህ ጕልማሳው ነቢይ በሬማት ወደምትገኘው ገለዓድ ሄደ። 5በዚያ እንደ ደረሰም፣ የሰራዊቱ ጦር መኰንኖች በአንድነት ተቀምጠው ነበር፤ እርሱም “መኰንን ሆይ፤ ወደ አንተ ተልኬአለሁ” አለ።
ኢዩም፣ “ለማንኛችን ነው?” ሲል ጠየቀ።
እርሱም፣ “መኰንን ሆይ፤ ለአንተ ነው” ብሎ መለሰ።
6ኢዩም ተነሥቶ ወደ ቤት ገባ፤ ከዚያም ነቢዩ ዘይቱን በኢዩ ላይ አፈሰሰና እንዲህ አለ፤ “የእስራኤል አምላክ እግዚአብሔር እንዲህ ይላል፤ ‘በእግዚአብሔር ሕዝብ በእስራኤል ላይ እንድትነግሥ ቀብቼሃለሁ። 7የአገልጋዮቼን የነቢያትን ደም እንዲሁም የእግዚአብሔርን አገልጋዮች ደም ሁሉ ከኤልዛቤል እጅ እበቀል ዘንድ አንተ የጌታህን የአክዓብን ቤት ትመታለህ። 8የአክዓብ ቤት በሙሉ ይጠፋል፤ ባሪያም ይሁን ተወላጅ፣ በእስራኤል የሚገኘውን9፥8 ወይም ማንኛውም ገዥ ወይም መሪ የመጨረሻ ወንድ ልጅ ሁሉ ከአክዓብ እቈርጣለሁ። 9ከእንግዲህ የአክዓብን ቤት፣ እንደ ናባጥ ልጅ እንደ ኢዮርብዓም ቤት፣ እንደ አኪያም ልጅ እንደ ባኦስ ቤት አደርገዋለሁ። 10ኤልዛቤልን ግን በኢይዝራኤል ዕርሻ ውሾች ይበሏታል፤ የሚቀብራትም አይኖርም።’ ” ይህን ተናግሮም መዝጊያውን ከፍቶ ሮጠ።
11ኢዩ ወጥቶ የጦር አለቆች ወደ ሆኑት ጓደኞቹ እንደ ደረሰ፣ ከመካከላቸው አንዱ “ሁሉም ነገር ሰላም ነው? ይህ እብድ ወደ አንተ የመጣው ለምንድን ነው?” ሲል ጠየቀው።
ኢዩም “ሰውየውንም ሆነ የሚናገረውን እናንተም ታውቃላችሁ” ሲል መለሰ።
12እነርሱም፣ “ይህማ ትክክል አይደለም፤ ይልቅስ እውነቱን ንገረን” አሉት።
ኢዩም እንዲህ አለ፤ “እርሱ የነገረኝማ ይህ ነው፤ ‘እግዚአብሔር እንዲህ ይላል፤ የእስራኤል ንጉሥ እንድትሆን ቀብቼሃለሁ።’ ”
13ከዚያ ሁሉም ቶሎ ብለው ልብሳቸውን እያወለቁ በሚራመድበት ደረጃ ላይ አነጠፉ፤ ከዚያም መለከት ነፍተው፣ “ኢዩ ነግሧል” አሉ።
ኢዩ ኢዮራምንና አካዝያስን ገደለ
9፥21-29 ተጓ ምብ – 2ዜና 22፥7-9
14ስለዚህ የናሜሲ የልጅ ልጅ፣ የኢዮሣፍጥ ልጅ ኢዩ በኢዮራም ላይ አሤረ። በዚህ ጊዜ ኢዮራምና እስራኤል ሁሉ በሬማት የምትገኘውን ገለዓድን ከሶርያ ንጉሥ ከአዛሄል ጥቃት ለማዳን ይጠብቁ ነበር። 15ንጉሥ ኢዮራም9፥15 ዕብራይስጡ ይሆራም ተለዋጩ ትርጕም ያሮም ይለዋል። ግን የሶርያን ንጉሥ አዛሄልን ጦርነት በገጠመው ጊዜ፣ ሶርያውያን ካደረሱበት ቍስል ለማገገም ወደ ኢይዝራኤል ተመልሶ ነበር። ኢዩም፣ “እንግዲህ ሐሳባችሁ እንዲህ ከሆነ፣ ይህን ነገር ወደ ኢይዝራኤል ሄዶ እንዳይናገር፣ ማንም ሰው ከዚህች ከተማ ሾልኮ እንዳይወጣ ጠብቁ” አለ። 16ከዚያም በሠረገላው ተቀምጦ ወደ ኢይዝራኤል ገሠገሠ፤ ይህን ያደረገውም ኢዮራም በዚያ ስለ ተኛና የይሁዳ ንጉሥ አካዝያስም እርሱን ለመጠየቅ ወደዚያው ስለ ወረደ ነው።
17በኢይዝራኤል ግንብ ማማ ላይ የቆመው ጠባቂ የኢዩ ወታደሮች መቅረባቸውን አይቶ፣ “ኧረ ወታደሮች መጡ” በማለት ጮኾ ተናገረ።
ኢዮራምም፣ “አንድ ፈረሰኛ ተጠርቶ፤ እንዲገናኛቸው ላኩትና፣ ‘የመጣችሁት በሰላም ነውን?’ ብሎ ይጠይቅ” ሲል አዘዘ።
18ፈረሰኛውም ኢዩን ለመገናኘት ጋልቦ ሄደና፣ “ንጉሡ፣ ‘የመጣችሁት በሰላም ነውን?’ ብሏል” አለው።
ኢዩም፣ “ስለ ሰላም መጨነቅ የአንተ ጕዳይ አይደለም! ይልቅስ ወደ ኋላ ዕለፍና ተከተለኝ” አለው።
ጠባቂውም፣ “መልእክተኛው ከእነርሱ ዘንድ ደርሷል፤ ነገር ግን ተመልሶ አልመጣም” ብሎ አሳወቀ።
19ስለዚህ ንጉሡ ሌላ ፈረሰኛ ላከ፤ ወደ እነርሱ ዘንድ እንደ ደረሰም፣ “ንጉሡ፣ ‘የመጣችሁት በሰላም ነውን?’ ይላል” አለው።
ኢዩም “ስለ ሰላም መጨነቅ የአንተ ጕዳይ አይደለም! ይልቅስ ወደ ኋላ ዕለፍና ተከተለኝ” አለው።
20ጠባቂው፣ “መልእክተኛው ከእነርሱ ዘንድ ደርሷል፤ ነገር ግን ይህም ተመልሶ አልመጣም፤ የወታደሮቹ መሪ ሠረገላ አነዳዱ ልክ እንደ ናሜሲ ልጅ እንደ ኢዩ አነዳድ ነው፤ ሲነዳም እንደ እብድ ነው” ሲል አሳወቀ።
21ኢዮራምም፣ “በሉ ሠረገላዬን አዘጋጁ” ብሎ አዘዘ። ሠረገላው እንደ ተዘጋጀም፣ የእስራኤል ንጉሥ ኢዮራምና የይሁዳ ንጉሥ አካዝያስ በየሠረገሎቻቸው ሆነው ኢዩን ለመገናኘት ሄዱ፤ የኢይዝራኤላዊው የናቡቴ ርስት በነበረው ዕርሻ ላይም ተገናኙት። 22ኢዮራምም ኢዩን ገና ሲያየው፣ “ኢዩ፣ የመጣኸው በሰላም ነውን?” ሲል ጠየቀው።
ኢዩም፣ “የእናትህ የኤልዛቤል የጣዖት አምልኮና መተት እንዲህ በዝቶ እያለ ምን ሰላም አለ!” ሲል መለሰ።
23ኢዮራምም ሠረገላውን አዙሮ በመሸሽ፣ “አካዝያስ ሆይ፤ ይህ ክዳት ነው!” አለ።
24ከዚያም ኢዩ ቀስቱን በማስፈንጠር ኢዮራምን በትከሻና ትከሻው መካከል ወጋው፤ ፍላጻውም ዘልቆ ልቡን ስለ ወጋው፣ ሠረገላው ውስጥ ዘፍ ብሎ ወደቀ።
25ኢዩም የሠረገላ ኀላፊውን ቢድቃርን እንዲህ አለው፤ “አንሣውና በኢይዝራኤላዊው በናቡቴ ዕርሻ ላይ ጣለው፤ አንተና እኔ አባቱን አክዓብን በየሠረገሎቻችን ሆነን ተከትለነው ስንሄድ፣ እግዚአብሔር ይህን ትንቢት እንዲህ ሲል እንደ ተናገረበት አስታውስ፤ 26‘ትናንት የናቡቴንና የልጆቹን ደም አይቻለሁ፤ ይላል እግዚአብሔር’ ይህንም በዚሁ ዕርሻ ላይ በርግጥ አንተው እንድትከፍል አደርግሃለሁ፤ ይላል እግዚአብሔር፤9፥26 1ነገ 2፥19 ይመ አሁንም በእግዚአብሔር ቃል በተነገረው መሠረት አንሣውና በዚሁ ዕርሻ ውስጥ ጣለው።”
27የይሁዳ ንጉሥ አካዝያስም ይህን ሲያይ፣ ወደ ቤት ሀጋን በሚያወጣው መንገድ ሸሸ፤9፥27 ወይም በአትክልቱ ስፍራ በሚገኘው በኩል ሸሸ ኢዩም እያሳደደ ድምፁን ከፍ አድርጎ፣ “እርሱንም ግደሉት!” አለ። እነርሱም በይብለዓም ከተማ አጠገብ በጉር ዐቀበት መንገድ ላይ በሠረገላው ውስጥ እንዳለ አቈሰሉት፤ እርሱ ግን ወደ መጊዶ ሸሽቶ፤ እዚያው ሞተ። 28አገልጋዮቹም በሠረገላ አድርገው ወደ ኢየሩሳሌም ወሰዱት፤ በዳዊትም ከተማ ከአባቶቹ ጋር በመቃብሩ ቀበሩት። 29አካዝያስ በይሁዳ የነገሠው፣ የአክዓብ ልጅ ኢዮራም በነገሠ በዐሥራ አንደኛው ዓመት ነበር።
ኤልዛቤል ተገደለች
30ከዚያም ኢዩ ወደ ኢይዝራኤል ሄደ፤ ኤልዛቤልም ይህን በሰማች ጊዜ ዐይኗን ተኳኵላ፣ ጠጕሯንም አሰማምራ በመስኮት ትመለከት ነበር። 31ኢዩ የቅጥሩን በር ዐልፎ ሲገባ፣ “ጌታህን የገደልህ አንተ ዘምሪ የመጣኸው በሰላም ነውን?”9፥31 ወይም፣ ጌታውን የገደለው ዘምሪ ሰላም አለውን? ስትል ጠየቀችው።
32ቀና ብሎ ወደ መስኮቱ ተመለከተና፣ “ማነህ አንተ? ማነው የሚተባበረኝ” ሲል ጮኾ ተጣራ። ሁለት ሦስት ጃንደረቦችም ቍልቍል ወደ እርሱ ተመለከቱ፤ 33ኢዩም፣ “ወደ ታች ወርውሯት!” አለ፤ እነርሱም ወረወሯት፤ ፈረሶቹ ሲረጋግጧትም ደሟ በግንቡና በፈረሶቹ ላይ ተረጨ።
34ኢዩም ገብቶ በላ፤ ጠጣም። ከዚያም፣ “ምንም ቢሆን የንጉሥ ልጅ ናትና ይህችን የተረገመች ሴት በሚገባ ቅበሯት” አለ። 35ሊቀብሯት ሲወጡ ግን ከራስ ቅሏ፣ ከእግሯና ከእጇ በቀር ሌላ ያገኙት አልነበረም። 36ተመልሰውም ይህን ሲነግሩት፣ ኢዩ እንዲህ አለ፤ “እግዚአብሔር ለባሪያው ለቴስቢያዊው ለኤልያስ፣ ‘በኢይዝራኤል ምድር ዕርሻ ውስጥ ውሾች የኤልዛቤልን ሥጋ ይበሉታል፤9፥36 1ነገ 21፥23 ይመ 37ሥጋዋም በኢይዝራኤል ምድር ዕርሻ ውስጥ እንደ ፍግ ስለሚሆን፣ ማንም ሰው፣ “ይህች ኤልዛቤል ናት” ሊል አይችልም’ ብሎ የተናገረው ቃል ይህ ነው።”
Ginhimo si Jehu nga Hari sang Israel
1Ginpatawag ni Elisha ang isa ka miyembro sang grupo sang mga propeta kag ginsilingan, “Magpreparar ka sa pagkadto sa Ramot Gilead, kag dal-a ining tibod sang lana. 2Pag-abot mo didto, pangitaon mo dayon si Jehu nga anak ni Jehoshafat kag apo ni Nimshi. Kuhaon mo siya sa iya mga kaupod kag dal-on sa isa ka kuwarto nga duha lang kamo. 3Dayon kuhaon mo ang lana kag bubuan mo ang iya ulo kag magsiling, ‘Amo ini ang ginasiling sang Ginoo: Ginpili ko ikaw nga hari sang Israel.’ Dayon magdali-dali ka guwa kag magdalagan.”
4Gani nagkadto ang bataon nga propeta sa Ramot Gilead. 5Pag-abot niya didto, nakita niya ang mga opisyal sang mga soldado nga nagapulungko. Nagsiling siya, “May mensahi ako para sa imo, sir.” Nagpamangkot si Jehu, “Para kay sin-o sa amon?” Nagsabat ang tawo, “Para sa imo, sir.” 6Nagtindog dayon si Jehu kag nagsulod sa balay. Ginbubuan siya dayon sang propeta sang lana sa ulo, kag ginsilingan, “Amo ini ang ginasiling sang Ginoo, ang Dios sang Israel: ‘Ginpili ko ikaw nga hari sang akon katawhan nga Israel. 7Laglagon mo ang panimalay ni Ahab nga imo agalon, agod mabalusan ko si Jezebel sa iya nga pagpamatay sa akon mga alagad nga mga propeta kag sa iban ko pa nga mga alagad. 8Malaglag ang bug-os nga panimalay ni Ahab. Pamatyon ko ang tanan nga miyembro sang iya panimalay nga mga lalaki, ulipon man ukon indi. 9Himuon ko sa panimalay ni Ahab ang akon ginhimo sa panimalay ni Jeroboam nga anak ni Nebat, kag sa panimalay ni Baasha nga anak ni Ahia. 10Kon parte kay Jezebel, pagakaunon siya sang mga ido didto sa duta sang Jezreel, kag wala sing may maglubong sa iya.’ ” Nagguwa dayon ang propeta kag nagdalagan.
11Pagbalik ni Jehu sa iya mga kaupod nga mga opisyal, ang isa sa ila nagpamangkot sa iya, “Ti, kamusta? Ngaa nagkadto sa imo atong buang-buang nga tawo?” Nagsabat si Jehu, “Nahibaluan naman ninyo kon sin-o siya kag kon ano ang iya mga ginahambal.” 12Nagsabat sila, “Indi ka magbutig sa amon. Sugiri kami kon ano gid ang iya ginsiling.” Nagsiling si Jehu, “Ginsilingan niya ako parte sa ginhambal sang Ginoo nga ginpili niya ako nga hari sang Israel.” 13Gin-uba gilayon sang mga opisyal ang ila mga kunop kag ginhumlad sa hagdanan nga ginatindugan ni Jehu. Ginpatunog dayon nila ang budyong kag nagsinggit, “Si Jehu na ang hari!”
Ginpatay ni Jehu si Joram kag si Ahazia
14Nagplano dayon si Jehu nga anak ni Jehoshafat kag apo ni Nimsi kontra kay Joram. (Sini nga tion, ginadepensahan ni Joram kag sang mga taga-Israel ang Ramot Gilead kontra kay Haring Hazael sang Aram. 15Pero napilasan si Joram sa pagpakig-away nila sa mga Arameanhon, gani nagpauli siya sa Jezreel sa pagpaayo sang iya mga pilas.) Nagsiling si Jehu sa iya kapareho nga mga opisyal, “Kon gusto ninyo ako nga mangin hari, indi ninyo pagtuguti nga may makaguwa sa sini nga banwa. Kay basi may magkadto sa Jezreel kag magpanugid didto nga ginhimo ninyo ako nga hari.” 16Nagsakay dayon si Jehu sa iya karwahe kag nagkadto sa Jezreel, nga sa diin nagapahuway si Joram. Didto man si Haring Ahazia sang Juda, kay nagbisita siya kay Joram.
17Karon, nakita sang guwardya sa tore sang Jezreel si Jehu nga nagapadulong kaupod ang iya mga soldado, gani nagsinggit siya, “May nagapadulong nga mga soldado!” Nagsabat si Joram, “Magpadala ka sang manugkabayo sa pagsugata sa ila sa paghibalo kon bala maayo ang ila tuyo sa pagkadto diri.” 18Gani naglakat ang isa ka manugkabayo sa pagsugata kay Jehu, kag nagsiling siya, “Gusto sang hari nga mahibaluan kon bala maayo ang inyo tuyo sa pagkadto diri.” Nagsabat si Jehu, “Ano ang imo labot? Magsunod ka sa akon!”
Nagsinggit ang guwardya sa hari, “Nakaabot na sa ila ang manugkabayo nga ginsugo mo, pero wala siya magbalik.” 19Gani nagpadala naman ang hari sang isa ka manugkabayo. Pag-abot niya sa ila nagsiling siya, “Gusto sang hari nga mahibaluan kon bala maayo ang inyo tuyo sa pagkadto diri.” Nagsabat si Jehu, “Ano ang imo labot? Magsunod ka sa akon!”
20Nagsinggit liwat ang guwardya sa hari, “Nakaabot na sa ila ang ikaduha nga manugkabayo nga ginsugo mo, pero wala man siya magbalik! Kag ang pangulo sang mga soldado puwerte kadasig magpadalagan, pareho kay Jehu!” 21Nagmando si Joram, “Ipreparar ninyo ang akon karwahe.” Kag sang napreparar na, naglakat si Haring Joram sang Israel kag si Haring Ahazia sang Juda sa pagsugata kay Jehu. Nagasakay sila sa ila tagsa ka karwahe. Kag nasugat-an nila si Jehu sa duta ni Nabot nga taga-Jezreel. 22Pagkakita ni Joram kay Jehu, ginpamangkot niya siya, “Maayo bala ang imo tuyo sa pagkadto diri, Jehu?” Nagsabat si Jehu, “Paano nga mangin maayo kon may ara gihapon sang pagbinabaylan kag pagsimba sa mga dios-dios nga gin-umpisahan sang imo iloy nga si Jezebel?” 23Ginpaliso dayon ni Joram ang iya kabayo kag ginpadalagan sing madasig. Nagsinggit siya kay Ahazia, “Nagtraidor si Jehu sa akon!”
24Ginkuha ni Jehu ang iya pana kag ginpana si Joram sa likod. Naglapos ang pana sa iya tagipusuon, kag nalup-og siya sa iya karwahe. 25Nagsiling si Jehu kay Bidkar nga iya opisyal, “Kuhaa ang bangkay ni Joram, kag ihaboy sa uma ni Nabot nga taga-Jezreel. Nadumduman mo bala sang nagasakay kita nga duha sa likod dampi ni Ahab nga iya amay? Naghambal ang Ginoo sang sini nga mensahi kontra sa iya: 26‘Nakita ko kahapon ang imo pagpatay kay Nabot kag sa iya mga anak. Kag nagapromisa ako nga balusan ko gid ikaw diri mismo sa uma ni Nabot. Ako, ang Ginoo, ang nagasiling sini.’ Gani kuhaa siya kag ihaboy sa uma ni Nabot suno sa ginsiling sang Ginoo.”
27Pagkakita ni Haring Ahazia sang Juda sa natabo, nagpalagyo siya pakadto sa Bet Hagan. Ginlagas siya ni Jehu nga nagasinggit, “Patya man ninyo siya!” Gani ginpana nila siya9:27 Gani ginpana nila siya: Wala ini sa Hebreo, pero ara sa iban nga dumaan nga mga teksto. sa iya karwahe sa dalan nga pakadto sa Gur, malapit sa Ibleam. Nakapalagyo siya nga pilason hasta sa Megido, pero napatay siya didto. 28Ginkuha sang iya mga alagad ang iya bangkay kag ginkarga sa karwahe pakadto sa Jerusalem. Ginlubong siya sa ginlubngan sang iya mga katigulangan sa Banwa ni David.
29Nangin hari sang Juda si Ahazia sang ikaonse nga tuig sang paghari ni Joram, nga anak ni Ahab, sa Israel.
Ginpatay si Jezebel
30Nagkadto dayon si Jehu sa Jezreel. Pagkahibalo sini ni Jezebel, nagpaguwapa siya kag nagtan-aw sa may bintana sang palasyo. 31Pagsulod ni Jehu sa puwertahan sang palasyo, nagsiling si Jezebel sa iya, “Ikaw nga pareho kay Zimri nga manugpatay sang iya agalon, maayo bala ang imo tuyo sa pagkadto diri?” 32Nagtangla si Jehu sa bintana kag nagpamangkot, “May ara bala dira sa ibabaw nga dampig sa akon?” May duha dayon ukon tatlo ka opisyal nga nagtamwa sa iya sa bintana. 33Nagsiling si Jehu sa ila, “Ihulog ninyo siya!” Gani ginhulog nila si Jezebel. Kag ang iban niya nga dugo nag-asik sa pader kag sa mga kabayo, kag gintapak-tapak siya sang mga kabayo ni Jehu. 34Nagsulod dayon si Jehu sa palasyo kag nagkaon kag nag-inom. Pagkatapos nagsiling siya, “Kuhaa ninyo inang ginpakamalaot nga babayi kag ilubong, kay anak man siya sang hari.” 35Pero sang kuhaon na nila ang iya bangkay agod ilubong, wala na sing may nabilin sa iya, luwas lang sa iya bagol, mga tiil, kag mga kamot. 36Gani nagbalik sila kag ginsugiran si Jehu. Nagsiling si Jehu, “Amo ini ang ginsiling sang Ginoo paagi sa iya alagad nga si Elias nga taga-Tishbe: ‘Sa isa ka duta sang Jezreel, kan-on sang mga ido ang unod ni Jezebel. 37Ang iya lawas magalalapta didto pareho sa ipot kag wala sing may makakilala sa iya.’ ”
