የይሁዳ ንጉሥ ምናሴ
21፥1-10 ተጓ ምብ – 2ዜና 33፥1-10
21፥17-18 ተጓ ምብ – 2ዜና 33፥18-20
1ምናሴ በነገሠ ጊዜ ዕድሜው ዐሥራ ሁለት ዓመት ነበር፤ በኢየሩሳሌም ተቀምጦም አምሳ አምስት ዓመት ገዛ፤ እናቱም ሐፍሴባ ትባል ነበር። 2ምናሴ እግዚአብሔር ከእስራኤላውያን ፊት አሳድዶ ያወጣቸውን የአሕዛብን አስጸያፊ ልማድ በመከተል በእግዚአብሔር ፊት ክፉ ድርጊት ፈጸመ። 3አባቱ ሕዝቅያስ ያፈረሰውን የየኰረብታውን ማምለኪያ ስፍራ መልሶ ሠራ፤ የእስራኤል ንጉሥ አክዓብ እንዳደረገው ሁሉ፣ እርሱም ለበኣል መሠዊያዎችን አቆመ፤ የአሼራንም ምስል ዐምድ ሠራ። እንዲሁም ለሰማይ ከዋክብት ሰራዊት ሁሉ ሰገደ፤ አመለካቸውም። 4እግዚአብሔር፣ “ስሜን በኢየሩሳሌም አኖራለሁ” ባለበት በእግዚአብሔር ቤተ መቅደስ መሠዊያዎችን ሠራ። 5በሁለቱም የእግዚአብሔር ቤተ መቅደስ አደባባዮች ለሰማይ ከዋክብት ሰራዊት ሁሉ መሠዊያ ሠራ። 6የገዛ ልጁን የሚቃጠል መሥዋዕት አድርጎ አቀረበ21፥6 ወይም፣ የራሱን ልጅ በዚህ ውስጥ እንዲያልፍ አደረገ።፤ መተተኛና ጠንቋይ ሆነ፤ ሙታን አነጋጋሪዎችንና መናፍስት ጠሪዎችን ምክር ጠየቀ፤ እግዚአብሔርን ለቍጣ የሚያነሣሣውን ክፉ ድርጊት በፊቱ ፈጸመ።
7የሠራውን የአሼራን የተቀረጸ ምስል ዐምድ ወስዶ በቤተ መቅደሱ ውስጥ አስቀመጠ፤ ይህም እግዚአብሔር ለዳዊትና ለልጁ ለሰሎሞን፣ “በዚህ ቤተ መቅደስና ከእስራኤል ነገዶች ሁሉ በመረጥኋት በኢየሩሳሌም ስሜን ለዘላለም አኖራለሁ” ያለው ስፍራ ነው። 8እንዲሁም፣ “ብቻ ያዘዝኋቸውን ሁሉ ተጠንቅቀው በመፈጸምና ባሪያዬ ሙሴ የሰጣቸውንም ሕግ በሙሉ በመጠበቅ ይጽኑ እንጂ ከእንግዲህ የእስራኤላውያን እግር፣ ለአባቶቻቸው ከሰጠኋቸው ምድር ወጥቶ እንዲንከራተት አላደርግም” ያለው ስለዚሁ ስፍራ ነው። 9ሕዝቡ ግን አልሰሙም፤ እግዚአብሔር በእስራኤላውያን ፊት ካጠፋቸው አሕዛብ ይልቅ ክፉ ድርጊት እንዲፈጽሙ ምናሴ አሳታቸው።
10እግዚአብሔር በባሪያዎቹ በነቢያት አማካይነት እንዲህ ሲል ተናገረ፤ 11“የይሁዳ ንጉሥ ምናሴ ይህን ሁሉ አስጸያፊ ኀጢአት ሠርቷል፤ ከእርሱ በፊት ከነበሩት አሞራውያን ይልቅ ክፉ ድርጊት ፈጽሟል፤ ይሁዳንም በጣዖታቱ አስቷል። 12ስለዚህ የእስራኤል አምላክ እግዚአብሔር የሚለው ይህ ነው፤ ‘ለሚሰማ ሁሉ ጆሮዎቹ ጭው እንዲሉ የሚያደርግ ክፉ መከራ በኢየሩሳሌምና በይሁዳ ላይ አመጣለሁ። 13በሰማርያ ላይ ያዘጋጀሁትን መለኪያ ገመድ፣ የአክዓብንም ቤት የለካሁበትን ቱንቢ በኢየሩሳሌም ላይ እዘረጋለሁ፤ አንድ ሰው ሳሕን እንደሚወለውል ከወለወለም በኋላ እንደሚገለብጠው እኔም ኢየሩሳሌምን ወልውዬ እገለብጣታለሁ። 14የርስቴንም ቅሬታ እተዋቸዋለሁ፤ ለጠላቶቻቸው አሳልፌ እሰጣቸዋለሁ፤ ለጠላቶቻቸውም ሁሉ ብዝበዛና ምርኮ ይሆናሉ። 15ይህን የማደርገውም የቀድሞ አባቶቻቸው ከግብፅ ምድር ከወጡበት ጊዜ አንሥቶ እስከ ዛሬ ድረስ በፊቴ ክፉ ድርጊት ስለ ፈጸሙና ለቍጣ ስላነሣሡኝ ነው።’ ” 16ይልቁንም ምናሴ፣ በእግዚአብሔር ፊት ክፉ ድርጊት እንዲፈጽም ይሁዳን ካሳተበት ኀጢአት ሌላ፣ ኢየሩሳሌምን ከዳር እስከ ዳር እስኪሞላት ድረስ ብዙ ንጹሕ ደም አፈሰሰ።
17በምናሴ ዘመነ መንግሥት የተከናወነው ሌላው ሥራ፣ የሠራውን ኀጢአት ጨምሮ የፈጸመው ድርጊት ሁሉ በይሁዳ ነገሥታት ታሪክ ተጽፎ የሚገኝ አይደለምን? 18ምናሴም ከአባቶቹ ጋር አንቀላፋ፤ “የዖዛ አትክልት” በሚባለው በቤተ መንግሥቱ አትክልት ውስጥ ተቀበረ። ልጁ አሞንም በእግሩ ተተክቶ ነገሠ።
የይሁዳ ንጉሥ አሞን
21፥19-24 ተጓ ምብ – 2ዜና 33፥21-25
19አሞን ሲነግሥ ዕድሜው ሃያ ሁለት ዓመት ነበር፤ በኢየሩሳሌም ተቀምጦም ሁለት ዓመት ገዛ፤ እናቱ ሜሶላም ትባላለች፤ እርሷም የዮጥባ አገር ሰው የሐሩስ ልጅ ነበረች። 20አባቱ ምናሴ እንዳደረገው ሁሉ እርሱም በእግዚአብሔር ፊት ክፉ ድርጊት ፈጸመ። 21አባቱ በሄደበት መንገድ ሁሉ ሄደ፤ አባቱ ያመለካቸውን አማልክት አመለከ፤ ሰገደላቸውም። 22የአባቶቹን አምላክ እግዚአብሔርን ተወ፤ በእግዚአብሔርም መንገድ አልሄደም።
23የአሞንም ሹማምት ዐመፁ፤ ንጉሡንም በቤተ መንግሥቱ ውስጥ ገደሉት። 24ከዚያም የአገሩ ሕዝብ በንጉሥ አሞን ላይ ያመፁትን ሁሉ ገደሉ፤ ልጁን ኢዮስያስንም በእግሩ ተክተው አነገሡት።
25በአሞን ዘመነ መንግሥት የተከናወነው ሌላው ሥራ፣ የፈጸመውም ድርጊት ሁሉ በይሁዳ ነገሥታት ታሪክ ተጽፎ የሚገኝ አይደለምን? 26እርሱም በዖዛ አትክልት ውስጥ ባለው መቃብሩ ተቀበረ፤ ልጁ ኢዮስያስም በእግሩ ተተክቶ ነገሠ።
منسی، پادشاه يهودا
(دوم تواريخ 33:1-20)
1منسی دوازده ساله بود كه پادشاه يهودا شد و پنجاه و پنج سال در اورشليم سلطنت نمود. (اسم مادرش حفصيبه بود.) 2او از اعمال زشت قومهای بت‌پرستی كه خداوند آنها را از كنعان بيرون رانده بود، پيروی می‌كرد و نسبت به خداوند گناه می‌ورزيد.
3-5منسی معبدهای بالای تپه‌ها را كه پدرش حزقيا خراب كرده بود، دوباره بنا نمود، قربانگاه‌هايی برای بعل درست كرد و بت شرم‌آور اشيره را همانطور كه اخاب، پادشاه اسرائيل درست كرده بود، دوباره ساخت. منسی آفتاب و ماه و ستارگان را پرستش می‌كرد و برای آنها قربانگاه‌هايی ساخت و آنها را در حياط خانهٔ خداوند قرار داد، يعنی در همان خانه و شهری كه خداوند برای نام خود برگزيده بود. 6منسی پسر خود را به عنوان قربانی سوزانيد. او جادوگری و فالگيری می‌كرد و با احضاركنندگان ارواح و جادوگران مشورت می‌نمود. او با اين كارهای شرارت‌آميز، خداوند را به خشم آورد. 7او حتی بت شرم‌آور اشيره را در خانهٔ خداوند بر پا نمود، يعنی در همان مكانی كه خداوند راجع به آن به داوود و سليمان گفته بود: «نام خود را تا به ابد بر اين خانه و بر اورشليم، شهری كه از ميان شهرهای قبايل اسرائيل برای خود انتخاب كرده‌ام، خواهم نهاد. 8اگر قوم اسرائيل از دستوراتی كه من بوسيلهٔ موسی به آنها داده‌ام پيروی نمايند، بار ديگر هرگز ايشان را از اين سرزمين كه به اجداد ايشان دادم، بيرون نخواهم راند.» 9اما ايشان نه فقط از خداوند اطاعت نكردند، بلكه بدتر از قومهايی كه خداوند آنها را از كنعان بيرون رانده بود، رفتار نمودند زيرا منسی ايشان را گمراه نموده بود.
10پس خداوند بوسيلهٔ خدمتگزاران خود، انبيا چنين فرمود: 11«چون منسی، پادشاه يهودا اين اعمال قبيح را انجام داده و حتی بدتر از اموری‌هايی كه در گذشته در اين سرزمين ساكن بودند، رفتار نموده و مردم يهودا را به بت‌پرستی كشانيده است؛ 12من نيز بر اورشليم و يهودا چنان بلايی نازل خواهم كرد كه هر كه آن را بشنود وحشت كند. 13همان بلايی را سر اورشليم می‌آورم كه بر سر سامره و خاندان اخاب آوردم. اورشليم را از لوث وجود ساكنانش پاک می‌كنم، درست همانطور كه ظرف را پاک كرده، می‌شويند و آن را وارونه می‌گذارند تا خشک شود. 14بازماندگان قوم را نيز ترک خواهم گفت و ايشان را به دست دشمن خواهم سپرد تا آنها را غارت كنند، 15زيرا ايشان نسبت به من گناه ورزيده‌اند و از روزی كه اجدادشان را از مصر بيرون آوردم تا به امروز مرا خشمگين نموده‌اند.»
16منسی علاوه بر اين كه اهالی يهودا را به بت‌پرستی كشانده، باعث شد آنها نسبت به خداوند گناه ورزند، افراد بی‌گناه بی‌شماری را نيز كشت و اورشليم را با خون آنها رنگين ساخت.
17شرح بقيهٔ رويدادهای دوران سلطنت منسی و اعمال گناه‌آلود او در كتاب «تاريخ پادشاهان يهودا» نوشته شده است. 18وقتی منسی مرد او را در باغ كاخ خودش كه عوزا نام داشت دفن كردند و پسرش آمون به جای وی پادشاه شد.
آمون، پادشاه يهودا
(دوم تواريخ 33:21-25)
19آمون بيست و دو ساله بود كه پادشاه يهودا شد و دو سال در اورشليم سلطنت كرد. (مادرش مشلمت، دختر حاروص از اهالی يطبه بود.) 20او نيز مانند پدرش منسی نسبت به خداوند گناه ورزيد.
21آمون از تمام راههای بد پدرش پيروی می‌نمود و بتهای پدرش را می‌پرستيد. 22او از خداوند، خدای اجدادش برگشت و به دستورات خداوند عمل نكرد. 23سرانجام افرادش بر ضد او توطئه چيدند و او را در كاخ سلطنتی‌اش به قتل رساندند. 24مردم قاتلان آمون را كشتند و پسرش يوشيا را به جای او بر تخت سلطنت نشاندند. 25شرح بقيه رويدادهای دوران سلطنت آمون در كتاب «تاريخ پادشاهان يهودا» ثبت گرديده است. 26او را در آرامگاه باغ عوزا دفن كردند و پسرش يوشيا به جای او پادشاه شد.
