የአይሁድ ድል ማድረግ
1አዳር በተባለው በዐሥራ ሁለተኛው ወር ዐሥራ ሦስተኛ ቀን፣ በንጉሡ ትእዛዝ የወጣው ዐዋጅ የሚፈጸምበት ዕለት ነበር። በዚህም ዕለት የአይሁድ ጠላቶች የበላይነቱን እንደሚያገኙ ተማምነው ነበር፤ ሁኔታው ግን ተለወጠና አይሁድ በሚጠሏቸው ላይ የበላይነትን አገኙ። 2የእነርሱን መጥፋት በሚፈልጉ ወገኖች ላይ አደጋ ለመጣል አይሁድ በንጉሥ ጠረክሲስ አውራጃዎች ሁሉ ባሉት ከተሞቻቸው ተሰበሰቡ። የሌሎቹ አገር ዜጎች ሕዝብ ሁሉ ፈርተዋቸው ስለ ነበር፣ ማንም ሊደፍራቸው አልቻለም። 3የየአውራጃው መኳንንት ሁሉ፣ እንደራሴዎች፣ የአውራጃ ገዦች እንዲሁም የንጉሡ አስተዳዳሪዎች አይሁድን ረዷቸው፤ ይህን ያደረጉትም መርዶክዮስን ስለ ፈሩ ነበር። 4መርዶክዮስ በቤተ መንግሥቱ ታዋቂ ሆነ፤ ዝናው በየአውራጃው ሁሉ ተሰማ፤ ኀይሉም እየበረታ ሄደ።
5ስለዚህ አይሁድ ጠላቶቻቸውን ሁሉ በሰይፍ እየመቱ ገደሏቸው፤ አጠፏቸውም፤ በሚጠሏቸውም ላይ ደስ ያላቸውን አደረጉ። 6አይሁድ በሱሳ ግንብ አምስት መቶ ሰው ገደሉ፤ አጠፉም። 7ፖርሻንዳታን፣ ደልፎንን፣ አስፓታን፣ 8ፖራታን፣ አዳልያን፣ አሪዳታን፣ 9ፓርማ ሽታን፣ አሪሳይን፣ አሪዳይንና ዋይዛታንም ገደሉ፤ 10እነዚህም የአይሁድ ጠላት የሆነው የሐመዳቱ ልጅ የሐማ ዐሥር ወንዶች ልጆች ነበሩ። በምርኮው ላይ ግን እጃቸውን አልዘረጉም።
11በሱሳ ግንብ የተገደሉት ሰዎች ብዛት በዚያኑ ዕለት ለንጉሡ ተነገረው። 12ንጉሡም ንግሥት አስቴርን፣ “አይሁድ በሱሳ ግንብ አምስት መቶ ሰውና ዐሥሩን የሐማ ልጆች ገድለዋል፤ አጥፍተዋልም። በተቀሩት በንጉሡ አውራጃዎችስ ምን አድርገው ይሆን? አሁንስ የምትለምኚው ምንድን ነው? ይሰጥሻል፤ የምትጠይቂውስ ምንድን ነው? ይፈቀድልሻል” አላት።
13አስቴርም፣ “ንጉሥን ደስ የሚያሰኘው ከሆነ፣ በሱሳ የሚኖሩ አይሁድ የዛሬውን ዐዋጅ ነገም እንዲደግሙት ፈቃድህ ይሁን፤ ዐሥሩ የሐማ ወንዶች ልጆችም ዕንጨት ላይ ይሰቀሉ” አለች።
14ንጉሡም ይህ እንዲሆን አዘዘ። በሱሳ ዐዋጅ ተነገረ፤ ዐሥሩንም የሐማ ወንዶች ልጆች ሰቀሏቸው። 15በሱሳ የሚኖሩ አይሁድ አዳር በተባለው ወር በዐሥራ አራተኛው ቀን በአንድነት መጡ፤ በሱሳም ሦስት መቶ ሰዎች ገደሉ፤ በምርኮው ላይ ግን እጃቸውን አልዘረጉም።
16በዚህ ጊዜ በሌሎች በንጉሡ አውራጃዎች የሚኖሩ የተቀሩት አይሁድ ራሳቸውን ለመከላከልና ከጠላቶቻቸውም ለመገላገል ተሰበሰቡ፤ ከሚጠሏቸውም ሰባ አምስት ሺሕ ገደሉ፤ በምርኮው ላይ ግን እጃቸውን አልዘረጉም። 17ይህ የሆነው አዳር በተባለው ወር ዐሥራ ሦስተኛ ቀን ነበር፤ በዐሥራ አራተኛው ቀን ዐረፉ፤ ዕለቱንም የተድላና የደስታ ቀን አድርገው ዋሉ።
የፉሪም በዓል መከበር
18በሱሳ የሚኖሩ አይሁድ ግን በዐሥራ ሦስተኛውና በዐሥራ አራተኛው ቀን ተሰብስበው ነበር፤ ከዚያም በዐሥራ አምስተኛው ቀን ዐረፉ፤ ዕለቱንም የተድላና የደስታ ቀን አድርገው ዋሉ።
19በየመንደሩ የሚኖሩ የገጠር አይሁድ፣ የአዳርን ወር ዐሥራ አራተኛ ቀን የተድላና የደስታ፣ እርስ በርሳቸውም ስጦታ የሚለዋወጡበት ቀን አድርገው የሚያከብሩት ከዚሁ የተነሣ ነው።
20መርዶክዮስ የተፈጸሙትን እነዚህን ድርጊቶች ጻፈ፤ ደብዳቤ አዘጋጅቶም በመላው የንጉሥ ጠረክሲስ አውራጃ በቅርብና በሩቅ ለሚገኙት አይሁድ ሁሉ ላከ፤ 21የላከውም የአዳርን ወር ዐሥራ አራተኛና ዐሥራ አምስተኛ ቀን በየዓመቱ እንዲያከብሩ ነው፤ 22የሚያከብሩበትም ምክንያት አይሁድ ከጠላቶቻቸው ዕረፍት ያገኙበት፣ ሐዘናቸው ወደ ደስታ፣ ልቅሷቸውም ወደ ክብረ በዓል የተለወጠበት ቀን ስለሆነ ነው። ቀኖቹንም የተድላና የደስታ ቀኖች አድርገው፣ እርስ በርሳቸውም የምግብ ስጦታ እየተለዋወጡና ለድኾችም ስጦታ እየሰጡ እንዲያከብሩ ጻፈላቸው።
23ስለዚህ አይሁድ መርዶክዮስ የጻፈላቸውን ለመፈጸምና የጀመሩትን በዓል ለማክበር ተስማሙ፤ 24ምክንያቱም የአይሁድ ሁሉ ጠላት የሆነው የአጋጋዊው የሐመዳቱ ልጅ ሐማ አይሁድን ለማጥፋት አሢሮ ነበር፤ ሊፈጃቸውና ሊያጠፋቸውም ፉር የተባለ ዕጣ ጥሎ ነበር። 25ሤራው በንጉሡ ዘንድ እንደ ታወቀ9፥25 ወይም፣ አስቴር በንጉሡ ፊት በወጣች ጊዜ ሐማ በአይሁድ ላይ የሸረበው ሤራ በገዛ ራሱ ላይ እንዲጠመጠም፣ እርሱና ወንዶች ልጆቹም በዕንጨት ላይ እንዲሰቀሉ የጽሑፍ ትእዛዝ አስተላለፈ። 26ስለዚህ እነዚህ ቀኖች ፉር ከሚለው ቃል “ፉሪም” ለመባል በቁ። በዚህ ደብዳቤ ስለ ተጻፈው ሁሉ፣ ስላዩትና ስለ ደረሰባቸውም ነገር ሁሉ፣ 27አይሁድ በታዘዘውና በተወሰነው ጊዜ እነርሱና ዘሮቻቸው፣ እነርሱን የተጠጓቸውም ሁሉ እነዚህን ሁለት ቀኖች በየዓመቱ ባለማቋረጥ እንዲያከብሩ ሥርዐት አድርገው ራሳቸው ወሰኑ። 28እነዚህም ቀኖች በእያንዳንዱ ትውልድ፣ በእያንዳንዱ ቤተ ሰብ፣ በእያንዳንዱ አውራጃና በእያንዳንዱ ከተማ መታሰብና መከበር ይኖርባቸዋል፤ ይኸውም እነዚህ የፉሪም ቀኖች በአይሁድ ዘንድ ሳይከበሩ እንዳይቀሩ፤ መታሰቢያቸውም ከዘሮቻቸው መካከል እንዳይደመሰስ ነው።
29ስለዚህ የአቢካኢል ልጅ ንግሥት አስቴር ከአይሁዳዊው ከመርዶክዮስ ጋር በመሆን፣ ፉሪምን አስመልክተው ይህችን ሁለተኛዪቱን ደብዳቤ ለማጽናት በሙሉ ሥልጣን ጻፉ። 30መርዶክዮስም የመልካም ምኞት መግለጫና ማረጋገጫ የሆነውን ደብዳቤ በጠረክሲስ ግዛት ውስጥ በሚገኙት አንድ መቶ ሃያ ሰባት አውራጃዎች ለሚኖሩት አይሁድ ሁሉ ላከ፤ 31የላከውም አይሁዳዊው መርዶክዮስና ንግሥት አስቴር ባወጁላቸውና እንደዚሁም የጾሙንና የሰቈቃውን ጊዜ በሚመለከት ለራሳቸውና ለዘራቸው ባጸኑት ውሳኔ መሠረት እነዚህ የፉሪም ቀኖች በተወሰነላቸው ጊዜ እንዲከበሩ ነው። 32የአስቴር ዐዋጅ ስለ ፉሪም የወጣውን ሥርዐት አጸና፤ ይህም በመዝገብ ተጻፈ።
Nadaog sang mga Judio ang Ila mga Kaaway
1Karon, nag-abot na ang ika-13 nga adlaw sang ika-12 nga bulan, nga amo ang bulan sang Adar. Amo na ini ang adlaw nga himuon ang mando sang hari. Sa sini nga adlaw nagalaom ang mga kaaway sang mga Judio nga malaglag nila ang mga Judio. Pero suli ang natabo; ang mga kaaway amo ang napierdi sa mga Judio. 2Kay sang sina nga adlaw, nagtilipon ang mga Judio sa mga lugar nga ila ginaestaran, sa tanan nga probinsya nga sakop ni Haring Ahasuerus, agod pamatyon ang bisan sin-o nga magsalakay sa ila. Wala sing may makabato sa ila tungod kay nahadlok sa ila ang tanan nga tawo. 3Bisan gani ang tanan nga opisyal sang mga probinsya, pati ang ila mga gobernador, mga pangulo kag mga administrador, nagbulig sa mga Judio tungod kay nahadlok man sila kay Mordecai. 4Kay si Mordecai isa na ka gamhanan nga tawo sa palasyo sang hari; bantog na siya sa bug-os nga ginharian. Kag nagdugang pa gid ang iya pagkagamhanan.
5Gani ginpamatay sang mga Judio ang tanan nila nga kaaway paagi sa espada. Ginhimo nila ang ila gusto sa sining mga nagakontra sa ila. 6Sa siyudad lang sang Susa, 500 ang ila napatay. 7Ginpatay man nila sila ni Parshandata, Dalfon, Aspata, 8Porata, Adalia, Aridata, 9Parmashta, Arisai, Aridai, kag Vayzata. 10Sila amo ang napulo ka anak ni Haman nga kaaway sang mga Judio, nga anak ni Hamedata. Pero wala pagkuhaa sang mga Judio ang mga pagkabutang sang ila mga kaaway.
11Sadto man nga adlaw, ginsugid sa hari ang kadamuon sang ginpamatay sa siyudad sang Susa. 12Kag nagsiling ang hari kay Rayna Ester, “Sa Susa lang, 500 ang napatay sang mga Judio, kag ginpamatay man nila ang napulo ka anak ni Haman. Ano ayhan ang natabo sa iban nga mga probinsya? Karon, ano pa gid ang pangayuon mo kay ihatag ko sa imo.” 13Nagsiling si Ester, “Kon gusto mo, Mahal nga Hari, tuguti ang mga Judio diri sa Susa sa pagdepensa liwat sang ila kaugalingon sa buwas, pareho sang ila ginhimo subong. Kag ipabitay sa kahoy ang mga bangkay sang napulo ka anak ni Haman.”
14Gani nagsugo ang hari nga himuon ang pangabay ni Ester. Ginpahibalo sa Susa ang mando sang hari, kag ginpabitay ang mga bangkay sang napulo ka anak ni Haman. 15Pagkaaga, ika-14 nga adlaw sang bulan sang Adar, nagtipon liwat ang mga Judio nga ara sa Susa, kag nakapatay sila sang 300 ka tawo. Pero wala nila pagkuhaa ang pagkabutang sang ila mga kaaway.
16-17Sang nagligad nga adlaw, nagtilipon ang mga Judio nga ara sa nagkalain-lain nga mga parte sang ginharian agod depensahan kag luwason ang ila kaugalingon sa ila mga kaaway. Nakapatay sila sing 75,000 ka tawo, pero wala nila pagkuhaa ang mga pagkabutang sang ila mga kaaway. Pagkasunod nga adlaw, ika-14 nga adlaw, nagpahuway sila kag naghiwat sang piesta nga may pagsinadya. 18(Pero sa Susa iya, duha ka adlaw ang pagpamatay sang mga Judio sa ila mga kaaway, sang ika-13 kag sang ika-14 nga adlaw. Kag sang ika-15 nga adlaw, nagpahuway sila kag naghiwat man sang piesta nga may pagsinadya). 19Amo ina nga ang mga Judio nga nagaestar sa mga baryo nagasaulog sang piesta kada ika-14 nga adlaw sang bulan sang Adar. Sa sina nga adlaw nagahinatagay sila sang regalo.9:19 regalo: ukon, regalo nga pagkaon.
Ang Piesta nga Ginatawag “Purim”
20Ginsulat ni Mordecai ang tanan nga natabo, kag nagpadala siya sang sulat sa tanan nga Judio, malayo man ukon malapit, sa tanan nga probinsya nga sakop ni Haring Ahasuerus. 21Sa sini nga sulat, ginhambalan ni Mordecai ang mga Judio nga saulugon nila kada tuig ang ika-14 kag ika-15 nga adlaw sang bulan sang Adar, 22sa pagdumdom sang tion nga nakaluwas sila sa ila mga kaaway, kag ginbayluhan ang ila kasubo sang kalipay kag ang paghibi sang pagsinadya. Ginhambalan man sila ni Mordecai sa sulat nga saulugon nila ang piesta nga may pagsinadya, kag maghinatagay sila sang regalo,9:22 regalo: Tan-awa ang footnote sa bersikulo 19. kag hatagan man nila ang mga imol.
23Ginsunod sang mga Judio ang mando ni Mordecai nga padayunon nila ang pagsaulog sang amo nga piesta kada tuig.
Ang Rason kon ngaa may Piesta nga Ginatawag “Purim”
24Si Haman nga anak ni Hamedata nga Agagnon, nga kaaway sang tanan nga Judio, nagplano sa pagpatay sa mga Judio. Naggabot-gabot siya agod mahibaluan niya kon san-o niya sila laglagon. Ang butang nga gin-gamit sa paggabot-gabot ginatawag nga “pur.” 25Pero sang mabalitaan sang hari ang ato nga plano paagi kay Rayna Ester, nagpasulat siya sang mando nga ang malain nga plano ni Haman kontra sa mga Judio himuon sa iya. Kag ginbitay si Haman pati ang iya mga anak nga lalaki. 26Gani ang pagsaulog sang sina nga tion ginatawag nga Purim,9:26 Purim: Amo ini ang tawag sa sobra sa isa nga “pur.” halin sa pulong nga “pur.” Kag tungod sa sulat ni Mordecai kag tungod sa ila naeksperiensyahan, 27naghilisugot ang mga Judio nga saulugon nila sa husto nga tion kada tuig ang inang duha ka adlaw nga piesta sa pamaagi nga ginsiling ni Mordecai. Nagdesisyon sila nga himuon nila ini kag sang ila mga kaliwat, kag sang tanan nga nangin Judio. 28Ining duha ka adlaw sang Purim dumdumon kag saulugon sang kada pamilya sang mga Judio sa kada henerasyon, sa tanan nga probinsya kag siyudad sang ginharian. Indi nila ini pag-untatan ukon pagkalimtan, bisan sang ila mga kaliwat.
29Agod mapalig-on ang sulat ni Mordecai parte sa Purim, nagsulat man si Rayna Ester nga anak ni Abihail, parte sa sini nga piesta. Kaupod niya si Mordecai sa pagsulat sini. 30Ginpadala ini ni Mordecai sa 127 ka probinsya nga sakop sang ginharian ni Haring Ahasuerus. Nakahatag ini sang kalinong kag kalig-on sa mga Judio, 31kag nagasugo sa ila nga saulugon nila ang Purim sa husto nga tion, subong sang ginmando ni Mordecai, nga ginmando man ni Rayna Ester. Sundon nila ini, subong nga ginasunod nila kag sang ila mga kaliwat ang pagsulundan parte sa pagpuasa kag pagpangasubo. 32Ang mando ni Ester nga nagpalig-on sa mga pagsulundan parte sa Purim ginsulat sa libro.
