1ነገ በሚሆነው አትመካ፤
ቀን የሚያመጣውን አታውቅምና።
2ሌላው ያመስግንህ እንጂ የገዛ አፍህ አይደለም፤
ሌላ ሰው ያወድስህ እንጂ የገዛ ከንፈርህ አይሁን።
3ድንጋይ ይከብዳል፤ አሸዋም ሸክም ነው፤
የተላላ ሰው ጕነጣ ግን ከሁለቱም ይከብዳል።
4ንዴት ጨካኝ፣ ቍጣም ጐርፍ ነው፤
በቅናት ፊት ግን ማን መቆም ይችላል?
5የተገለጠ ዘለፋ፣
ከተደበቀ ፍቅር ይሻላል።
6ከጠላት ደጋግሞ መሳም ይልቅ፣
የወዳጅ ማቍሰል ይታመናል።
7ለጠገበ ማር አይጥመውም፤
ለተራበ ግን እሬት እንኳ ይጣፍጠዋል።
8ከቤቱ ወጥቶ የሚባዝን ሰው፣
ጎጆዋን ለቅቃ እንደምትባዝን ወፍ ነው።
9ሽቱና ዕጣን ልብን ደስ ያሰኛሉ፤
የወዳጅ ማስደሰትም ከቅን ምክሩ ይመነጫል።
10የራስህንም ሆነ የአባትህን ወዳጅ አትተው፤
መከራ በሚያጋጥምህ ጊዜ ወደ ወንድምህ ቤት አትሂድ፤
ሩቅ ካለ ወንድም ቅርብ ያለ ጎረቤት ይሻላል።
11ልጄ ሆይ፤ ጠቢብ ሁን፤ ልቤን ደስ አሰኘው፤
ለሚንቁኝ ሁሉ መልስ መስጠት እችል ዘንድ።
12ጥንቁቅ አደጋን አይቶ ይሸሸጋል፤
ማስተዋል የጐደለው ግን ወደዚያው ይሄዳል፤ ይጐዳልም።
13ለማይታወቅ ሰው የተዋሰን ልብሱን ግፈፈው፤
ለዘልዛላ ሴት ከተዋሰማ ዐግተው።
14ሰው ድምፁን ከፍ አድርጎ ባልንጀራውን በማለዳ ቢመርቅ፣
እንደ ርግማን ይቈጠራል።
15ጨቅጫቃ ሚስት፣
በዝናብ ቀን እንደሚወርድ የማያቋርጥ ጠፈጠፍ ናት፤
16እርሷን ለመግታት መሞከር፣ ነፋስን እንደ መግታት ወይም ዘይትን
በእጅ እንደ መጨበጥ ነው።
17ብረት ብረትን እንደሚስል፣
ሰውም ሌላውን ሰው እንደዚሁ ይስለዋል።
18በለስን የሚንከባከብ ፍሬዋን ይበላል፤
ጌታውን የሚያገለግልም ክብርን ይጐናጸፋል።
19ውሃ ፊትን እንደሚያሳይ፣
የሰውም ልብ ማንነቱን ገልጦ ያሳያል።
20ሲኦልና የሙታን ዓለም27፥20 ወይም ሞትና ጥፋት እንደማይጠግቡ ሁሉ፣
የሰውም ዐይን አይረካም።
21ብር በማቅለጫ፣ ወርቅ በከውር እንደሚፈተን፣
ሰውም በሚቀበለው ምስጋና ይፈተናል።
22ጅልን በሙቀጫ ብትወቅጠው፣
እንደ እህልም በዘነዘና ብታደቅቀው፣
ጅልነቱን ልታስወግድለት አትችልም።
23በጎችህ በምን ሁኔታ እንዳሉ ደኅና አድርገህ ዕወቅ፤
መንጋህንም ተንከባከብ፤
24ሀብት ለዘላለም አይኖርምና፤
ዘውድም ከትውልድ ወደ ትውልድ ጸንቶ አይኖርም።
25ደረቁ ሣር ተወግዶ፣ አዲሱ ብቅ ሲል፣
በየኰረብታው ላይ ያለው ሣር ተሰብስቦ ሲገባ፣
26ከበግ ጠቦቶች ልብስ ታገኛለህ፤
ፍየሎችም የዕርሻ መሬት መግዣ ይሆኑሃል።
27አንተንና ቤተ ሰብህን፣
ገረዶችህንም ጭምር ለመመገብ፣
የተትረፈረፈ የፍየል ወተት ይኖርሃል።
1Mfa ɔkyena nhoahoa wo ho,
na wonnim deɛ ɛda bi de bɛba.
2Ma ɔfoforɔ nkamfo wo; na ɛnyɛ wʼankasa;
ma ɛmfiri ɔfoforɔ anomu na ɛnyɛ wo.
3Ɛboɔ mu yɛ duru, na anwea yɛ adesoa,
nanso ɔkwasea abufuhyeɛ yɛ duru sene emu biara.
4Abufuo tirim yɛ den, na abufuhyeɛ sɛe adeɛ,
na hwan na ɔbɛtumi agyina ninkuntwe ano?
5Animka a ɛda edwa
yɛ sene ɔdɔ a asuma.
6Apirakuro a ɛfiri adamfo nkyɛn no yɛ
sene ɔtamfoɔ mfeano bebrebe.
7Ɛwoɔ nyɛ deɛ wameeɛ akɔnnɔ,
nanso deɛ ɛkɔm de noɔ no, deɛ ɛyɛ nwono yɛ nʼanom dɛ.
8Onipa a wayera ne fie ɛkwan,
te sɛ anomaa a wafiri ne pirebuo mu rekyinkyini.
9Ngo ne aduhwam ma akoma ani gye,
adamfo ho anigyeɛ firi nʼafotu pa a ɔma.
10Nnyaa wʼadamfo ne wʼagya adamfo mu,
nkɔ wo nuabarima fie ɛberɛ a ɔhaw ato woɔ,
na ɔyɔnko a ɔbɛn woɔ no yɛ sene onuabarima a ɔwɔ akyirikyiri.
11Me ba, hunu nyansa na ma mʼakoma ani nnye;
ɛno na ɛbɛma manya mmuaeɛ ama obiara a ɔbu me animtiaa.
12Mmadwemma hunu asiane na wɔhinta,
nanso ntetekwaafoɔ kɔ wɔn anim kɔtɔ mu.
13Fa atadeɛ a ɛhyɛ obi a ɔdi ɔhɔhoɔ akagyinamu;
sɛ ɔregyina ɔbaa huhufoɔ akyi a, fa si awowa.
14Sɛ obi team hyira ne yɔnko anɔpahema a,
wɔbɛfa no sɛ ɛyɛ nnome.
15Ɔyere ntɔkwapɛfoɔ te sɛ
osutɔ da nsusosɔ a ɛnnyae da;
16sɛ wopata no a, ɛte sɛ deɛ wopata mframa
anaa wode wo nsa bɛsɔ ngo mu.
17Dadeɛ se dadeɛ,
saa ara na onipa se ɔfoforɔ.
18Deɛ ɔhwɛ borɔdɔma dua so no bɛdi ɛso aba,
na deɛ ɔsom ne wura no, wɔbɛhyɛ no animuonyam.
19Sɛdeɛ nsuo yi animdua kyerɛ no,
saa ara na onipa akoma da onipa no adi.
20Sɛdeɛ Owuo ne Ɔsɛeɛ bo ntɔ da no,
saa ara, na onipa ani nso bo ntɔ da.
21Kyɛmferɛ wɔ hɔ ma dwetɛ na fononoo wɔ hɔ ma sikakɔkɔɔ,
nanso wɔnam nkamfo a onipa nya so na ɛso no hwɛ.
22Sɛ wowɔ ɔkwasea wɔ ɔwaduro mu,
sɛ wode ɔwɔma wɔ no te sɛ deɛ wosi aburoo a,
worentumi nnyi agyimisɛm mfiri ne ho.
23Ma ɛnyɛ wo asɛnhia sɛ wobɛhunu wo nnwankuo tebea,
na ma wʼani nkɔ wʼanantwikuo so;
24ɛfiri sɛ, ahonya ntena hɔ daa,
na ahenkyɛ ntena hɔ mma awoɔ ntoantoasoɔ nyinaa.
25Sɛ wotwa ɛserɛ no na foforɔ fifiri
na wɔboaboa nkokoɔ so ɛserɛ no ano a,
26ɛnneɛ nnwammaa no bɛma wo ntoma,
na mpɔnkye ama sika a ɛtɔ mfuo.
27Wobɛnya mmirekyie nufosuo bebree
ama wo ne wʼabusuafoɔ adi
ne aduane ama wo mmaawa.
