ምሳሌ 22 – NASV & CST

New Amharic Standard Version

ምሳሌ 22:1-29

1መልካም ስም ከብዙ ብልጽግና ይመረጣል፤

መከበርም ከብርና ከወርቅ ይበልጣል።

2ባለጠጋና ድኻ የሚጋሩት ነገር፣

እግዚአብሔር የሁላቸውም ፈጣሪ መሆኑ ነው።

3አስተዋይ ሰው አደጋ ሲያይ መጠጊያ ይሻል፤

ብስለት የጐደለው ግን በዚያው ይቀጥላል፤ መከራም ያገኘዋል።

4ትሕትናና እግዚአብሔርን መፍራት፣

ሀብትን፣ ክብርንና ሕይወትን ያስገኛል።

5በክፉዎች መንገድ ላይ እሾኽና ወጥመድ አለ፤

ነፍሱን የሚጠብቅ ግን ከእነዚህ ይርቃል።

6ልጅን የሚሄድበትን መንገድ አስተምረው፤22፥6 ወይም አስጀምረው

በሚሸመግልበት ጊዜ ከዚያ ፈቀቅ አይልም።

7ባለጠጋ ድኻን ይገዛል፤

ተበዳሪም የአበዳሪ ባሪያ ነው።

8ክፋትን የሚዘራ መከራን ያጭዳል፤

የቍጣውም በትር ይጠፋል።

9ቸር ሰው ራሱ ይባረካል፤

ምግቡን ከድኾች ጋር ይካፈላልና።

10ፌዘኛን አስወጣው፤ ጠብ ይወገዳል፤

ጥልና ስድብም ያከትማል።

11የልብ ንጽሕናን ለሚወድድና ንግግሩም ሞገስ ላለው ሰው፣

ንጉሥ ወዳጁ ይሆናል።

12የእግዚአብሔር ዐይኖች ዕውቀትን ይጠብቃሉ፤

የማይታመኑትን ሰዎች ቃል ግን እርሱ ከንቱ ያደርጋል።

13ሰነፍ፣ “አንበሳ ውጭ አለ፤

መንገድ ላይ እገደላለሁ” ይላል።

14የአመንዝራ ሴት አፍ ጥልቅ ጕድጓድ ነው፤

እግዚአብሔር የተቈጣውም ይገባበታል።

15ሞኝነት በሕፃን ልብ ታስሯል፤

የተግሣጽ በትር ግን ከእርሱ ያርቅለታል።

16ሀብቱን ለማካበት ድኻን የሚበድል፣

ለባለጠጋም ስጦታ የሚያቀርብ፣ ሁለቱም ይደኸያሉ።

የጠቢባን ምክር

17የጠቢባንን ቃል ልብ ብለህ ስማ፤

ልብህም ወደ ትምህርቴ ያዘንብል፤

18በልብህ ስትጠብቃቸው፣

ሁሉም በከንፈሮችህ ላይ የተዘጋጁ ሲሆኑ ደስ ይላልና።

19ስለዚህ እምነትህ በእግዚአብሔር ላይ እንዲሆን፣

ዛሬ አንተን ራስህን አስተምርሃለሁ።

20የምክርና የዕውቀት ቃል የሆኑ፣

መልካም ትምህርቶችን22፥20 ወይም ሠላሳ ትምህርቶችን አልጻፍሁልህምን?

21ለላከህ ተገቢውን መልስ ትሰጥ ዘንድ፣

እውነተኛና የታመኑ ቃሎችን እንዳስተምርህ አይደለምን?

22ድኾች በመሆናቸው ብቻ ድኾችን አትበዝብዛቸው፤

ችግረኛውንም በአደባባይ አታንገላታው፤

23እግዚአብሔር ይፋረድላቸዋልና፤

የሚቀሟቸውንም ይቀማቸዋል።

24ከግልፍተኛ ጋር ወዳጅ አትሁን፤

በቀላሉ ቱግ ከሚልም ሰው ጋር አትወዳጅ፤

25አለዚያ መንገዱን ትማራለህ፤

ራስህም ትጠመድበታለህ።

26በዋስትና ቃል እጅ አትምታ፤

ለብድር ተያዥ አትሁን፤

27የምትከፍለው ካጣህ፣

የምትተኛበት ዐልጋ ከሥርህ ይወሰድብሃል።

28የቀድሞ አባቶችህ ያስቀመጡትን፣

የጥንቱን የወሰን ምልክት አታፋልስ።

29በሙያው ሥልጡን የሆነውን ሰው አይተሃልን?

በነገሥታት ዘንድ ባለሟል ይሆናል፤

አልባሌ ሰዎችን አያገለግልም።

Nueva Versión Internacional (Castilian)

Proverbios 22:1-29

1Vale más la buena fama que las muchas riquezas,

y más que oro y plata, la buena reputación.

2El rico y el pobre tienen esto en común:

a ambos los ha creado el Señor.

3El prudente ve el peligro y lo evita;

el inexperto sigue adelante y sufre las consecuencias.

4Recompensa de la humildad y del temor del Señor

son las riquezas, la honra y la vida.

5Espinas y trampas hay en la senda de los impíos,

pero el que cuida su vida se aleja de ellas.

6Instruye al niño en el camino correcto,

y aun en su vejez no lo abandonará.

7Los ricos son los amos de los pobres;

los deudores son esclavos de sus acreedores.

8El que siembra maldad cosecha desgracias;

el Señor lo destruirá con el cetro de su ira.22:8 el Señor … su ira. Lit. el cetro de su ira perecerá.

9El que es generoso22:9 El que es generoso. Lit. El buen ojo. será bendecido,

pues comparte su comida con los pobres.

10Despide al insolente, y se irá la discordia,

y cesarán los pleitos y los insultos.

11El que ama la pureza de corazón y tiene gracia al hablar

tendrá por amigo al rey.

12Los ojos del Señor protegen el saber,

pero desbaratan las palabras del traidor.

13«¡Hay un león allí afuera! —dice el holgazán—.

¡En plena calle me va a hacer pedazos!»

14La boca de la adúltera es una fosa profunda;

en ella caerá quien esté bajo la ira del Señor.

15La necedad es parte del corazón juvenil,

pero la vara de la disciplina la corrige.

16Oprimir al pobre para enriquecerse,

y hacerle regalos al rico,

¡buena manera de empobrecerse!

Los treinta dichos de los sabios

(22:17—24:22)

17Presta atención, escucha mis palabras;22:17 mis palabras (LXX); las palabras de los sabios (TM).

aplica tu corazón a mi conocimiento.

18Grato es retenerlas dentro de ti,

y tenerlas todas a flor de labios.

19A ti te las enseño en este día,

para que pongas tu confianza en el Señor.

20¿Acaso no te he escrito treinta22:20 escrito treinta. Alt. escrito antes o escrito excelentes. dichos

que contienen sabios consejos?

21Son para enseñarte palabras ciertas y confiables,

para que sepas responder bien a quien te pregunte.22:21 a quien te pregunte (LXX); al que te envíe (TM).

1

22No explotes al pobre porque es pobre,

ni oprimas en los tribunales22:22 en los tribunales. Lit. en la puerta. a los necesitados;

23porque el Señor defenderá su causa,

y despojará a quienes los despojen.

2

24No te hagas amigo de gente violenta,

ni te juntes con los iracundos,

25no sea que aprendas sus malas costumbres

y tú mismo caigas en la trampa.

3

26No te comprometas por otros

ni salgas fiador de deudas ajenas;

27porque, si no tienes con qué pagar,

te quitarán hasta la cama en que duermes.

4

28No cambies de lugar los linderos antiguos

que establecieron tus antepasados.

5

29¿Has visto a alguien diligente en su trabajo?

Se codeará con reyes, y nunca será un don nadie.