1የልብ ዕቅድ የሰው ነው፤
የአንደበት መልስ ግን ከእግዚአብሔር ዘንድ ነው።
2ለሰው መንገዱ ሁሉ ንጹሕ መስሎ ይታየዋል፤
መነሻ ሐሳቡ ግን በእግዚአብሔር ይመዘናል።
3የምታደርገውን ሁሉ ለእግዚአብሔር ዐደራ ስጥ፤
ዕቅድህም ሁሉ ይሳካልሃል።
4እግዚአብሔር ሁሉንም ነገር ለራሱ ዐላማ ሠርቷል፤
ክፉዎችንም እንኳ ለጥፋት ቀን አዘጋጅቷል።
5እግዚአብሔር በልብ የሚታበዩትን ሁሉ ይጸየፋል፤
እነርሱም ከቅጣት እንደማያመልጡ በርግጥ ዕወቅ።
6በፍቅርና በታማኝነት ኀጢአት ይሰረያል፤
እግዚአብሔርን በመፍራት ሰው ከክፋት ይርቃል።
7የሰው መንገድ እግዚአብሔርን ደስ ሲያሰኘው፣
ጠላቶቹ እንኳ አብረውት በሰላም እንዲኖሩ ያደርጋል።
8ከጽድቅ ጋር ጥቂቱ ነገር፣
በግፍ ከሚገኝ ብዙ ትርፍ ይሻላል።
9ሰው በልቡ መንገዱን ያቅዳል፤
እግዚአብሔር ግን ርምጃውን ይወስንለታል።
10የንጉሥ ከንፈሮች እንደ አምላክ ቃል ይናገራሉ፤
አንደበቱ ፍትሕን ያዛባ ዘንድ አይገባም።
11ሐቀኛ መስፈሪያና ሚዛን ከእግዚአብሔር ናቸው፤
በከረጢት ውስጥ ያሉት መመዘኛዎችም ሁሉ ሥራዎቹ ናቸው።
12ክፋትን ማድረግ ለነገሥታት አስጸያፊ ነው፤
ዙፋን የሚጸናው በጽድቅ ነውና።
13ነገሥታት በታማኝ ከንፈሮች ደስ ይላቸዋል፤
እውነት የሚናገረውን ሰው ይወድዱታል።
14የንጉሥ ቍጣ የሞት መልእክተኛ ነው፤
ጠቢብ ሰው ግን ቍጣውን ያበርዳል።
15የንጉሥ ፊት ሲፈካ ሕይወት አለ፤
በጎነቱም ዝናብ እንዳዘለ የበልግ ደመና ነው።
16ከወርቅ ይልቅ ጥበብን ማግኘት፣
ከብርም ማስተዋልን መምረጥ ምንኛ ይበልጣል!
17የቅኖች ጐዳና ከክፋት የራቀ ነው፤
መንገዱንም የሚጠብቅ ሕይወቱን ይጠብቃል።
18ትዕቢት ጥፋትን፣
የእብሪት መንፈስም ውድቀትን ትቀድማለች።
19በተዋረደ መንፈስ ከተጨቈኑት ጋር መሆን፣
ከትዕቢተኞች ጋር ብዝበዛን ከመካፈል ይሻላል።
20ምክርን የሚሰማ ይለመልማል፤
በእግዚአብሔርም የሚታመን ቡሩክ ነው።
21ልባቸው ጠቢብ የሆነ አስተዋዮች ይባላሉ፤
ደስ የሚያሰኙ ቃላትም ዕውቀትን ያዳብራሉ።16፥21 ወይም ቃላትም ተደማጭነት ያስገኛሉ
22ማስተዋልን ገንዘብ ላደረጋት የሕይወት ምንጭ ናት፤
ቂልነት ግን በተላሎች ላይ ቅጣት ታመጣባቸዋለች።
23የጠቢብ ሰው ልብ አንደበቱን ይመራል፤
ከንፈሮቹም ዕውቀትን ያዳብራሉ።16፥23 ወይም አንደበቱን አሳማኝ ያደርጋሉ
24ደስ የሚያሰኝ ቃል የማር ወለላ ነው፤
ለነፍስ ጣፋጭ፣ ለዐጥንትም ፈውስ ነው።
25ለሰው ቀና መስሎ የሚታይ መንገድ አለ፤
በመጨረሻ ግን ወደ ሞት ይመራል።
26ሠራተኛን የዕለት ጕርስ ፍላጎቱ ታታሪ ያደርገዋል፤
ራቡም ይገፋፋዋል።
27ወራዳ ሰው ክፋትን ያውጠነጥናል፤
ንግግሩም እንደሚለበልብ እሳት ነው።
28ጠማማ ሰው ጠብን ይዘራል፤
ሐሜተኛም የቅርብ ወዳጆችን ይለያያል።
29ክፉ ሰው ባልንጀራውን ያባብለዋል፤
መልካም ወዳልሆነውም መንገድ ይመራዋል።
30በዐይኑ የሚጠቅስ ሰው ጠማማነትን ያውጠነጥናል፤
በከንፈሩ የሚያሽሟጥጥም ወደ ክፋት ያዘነብላል።
31ሽበት የክብር ዘውድ ነው፤
የሚገኘውም በጽድቅ ሕይወት ነው።
32ታጋሽ ሰው ከጦረኛ፣
ስሜቱን የሚገዛም ከተማን በጕልበቱ ከሚይዝ ይበልጣል።
33ዕጣ በጕያ ውስጥ ይጣላል፤
ውሳኔው በሙሉ ግን ከእግዚአብሔር ዘንድ ነው።
1มนุษย์วางแผนงานในใจ
แต่องค์พระผู้เป็นเจ้าให้ลิ้นกล่าวคำตอบที่ถูกต้อง
2ทางทั้งสิ้นของมนุษย์ก็ดูบริสุทธิ์ในสายตาของเขา
แต่องค์พระผู้เป็นเจ้าทรงประเมินแรงจูงใจ
3จงมอบการงานของเจ้าไว้กับองค์พระผู้เป็นเจ้า
แล้วพระองค์จะทรงรับรองแผนงานของเจ้า
4องค์พระผู้เป็นเจ้าทรงทำให้ทุกสิ่งจบลงอย่างเหมาะสม
แม้แต่คนชั่วร้ายก็เพื่อวันแห่งภัยพิบัติ
5องค์พระผู้เป็นเจ้าทรงชิงชังทุกคนที่มีใจหยิ่งผยอง
มั่นใจเถิดว่าพวกเขาจะไม่ลอยนวลพ้นโทษ
6บาปไถ่ถอนได้โดยความรักและความซื่อสัตย์
ความชั่วหลีกเลี่ยงได้โดยการยำเกรงองค์พระผู้เป็นเจ้า
7เมื่อวิถีทางของผู้ใดเป็นที่พอพระทัยองค์พระผู้เป็นเจ้า
แม้แต่ศัตรู พระองค์ก็ยังทรงทำให้คืนดีกับเขา
8ได้มาเล็กน้อยด้วยความชอบธรรม
ดีกว่าได้มามากมายด้วยความอยุติธรรม
9มนุษย์วางแผนงานอยู่ในใจ
แต่องค์พระผู้เป็นเจ้าทรงกำหนดแต่ละย่างก้าวของเขา
10คำชี้ขาดอันศักดิ์สิทธิ์อยู่ที่ริมฝีปากของกษัตริย์
และปากของกษัตริย์จะไม่ตัดสินอย่างอยุติธรรม
11ตราชูและตาชั่งเที่ยงตรงมาจาก16:11 หรือเป็นขององค์พระผู้เป็นเจ้า
ลูกตุ้มทั้งสิ้นในถุงเป็นพระราชกิจของพระองค์
12กษัตริย์ทั้งหลายทรงชิงชังการกระทำผิด
เพราะพระราชบัลลังก์สถาปนาขึ้นด้วยความชอบธรรม
13เหล่ากษัตริย์ทรงชื่นชมวาจาอันซื่อตรง
ทรงรักผู้ที่พูดความจริง
14เมื่อกษัตริย์พิโรธผู้ใด ยมทูตก็มาเยือนผู้นั้น
แต่คนฉลาดจะระงับมันไว้ได้
15เมื่อพระพักตร์ของกษัตริย์แจ่มใสก็หมายถึงชีวิต
ความโปรดปรานของพระองค์เป็นดั่งเมฆฝนในฤดูใบไม้ผลิ
16ได้สติปัญญาดีกว่าได้ทองคำ
ได้ความเข้าใจดีกว่าได้เงิน!
17ทางหลวงของคนเที่ยงธรรมหลีกห่างจากความชั่ว
ผู้ที่ระแวดระวังทางของตนก็ถนอมชีวิตของตน
18ความยโสโอหังจะทำให้พินาศ
และใจหยิ่งผยองจะทำให้ล้มคว่ำ
19มีใจถ่อมอยู่ในหมู่คนแร้นแค้น
ดีกว่าแบ่งของที่ริบมาได้กับคนเย่อหยิ่ง
20ผู้ที่ใส่ใจในคำสั่งสอนจะเจริญ
ผู้ที่วางใจในองค์พระผู้เป็นเจ้าจะได้รับพร
21คนจิตใจฉลาดได้ชื่อว่า “สุขุมมองการณ์ไกล”
และคำพูดที่อ่อนหวานเพิ่มความน่าเชื่อถือ16:21 หรือคำพูดที่นุ่มนวลทวีผลในการสั่งสอน
22ความสุขุมรอบคอบเป็นน้ำพุแห่งชีวิตสำหรับผู้เป็นเจ้าของ
แต่ความโง่เขลานำโทษทัณฑ์มาให้คนโง่
23ใจของคนฉลาดทำให้เขาระวังปาก
และริมฝีปากของเขาส่งเสริมการสั่งสอน16:23 หรือระวังปาก / และทำให้ริมฝีปากของเขาน่าเชื่อถือ
24วาจาอ่อนโยนเปรียบเหมือนน้ำผึ้ง
หวานชื่นแก่จิตวิญญาณและเป็นยารักษาชีวิต16:24 ภาษาฮีบรูว่ากระดูก
25มีทางหนึ่งซึ่งคนเราคิดว่าถูกต้อง
แต่จุดจบของทางเหล่านี้คือความตาย
26ความอยากของคนงานทำให้เขาทำงาน
แน่นอน ปากท้องจะผลักดันให้เขาทำต่อไป
27คนอันธพาลเตรียมการชั่ว
และวาจาของเขาเหมือนไฟแผดเผา
28คนปลิ้นปล้อนยั่วยุการวิวาท
คนยุแยงตะแคงรั่วทำให้เพื่อนสนิทแตกคอกัน
29คนโหดเหี้ยมล่อลวงเพื่อนบ้าน
และนำเขาไปในทางที่ไม่ดี
30ผู้ที่ขยิบตากำลังคิดแผน
เขาปิดปากเงียบขณะวางแผนร้าย
31ผมหงอกเป็นมงกุฎแห่งศักดิ์ศรี
ได้มาโดยชีวิตอันชอบธรรม
32เป็นคนอดทนก็ดีกว่าเป็นวีรบุรุษสงคราม
คนที่ควบคุมใจของตนก็ดีกว่าคนที่ตีเมืองได้
33เขาโยนสลากเสี่ยงทายลงบนตัก
แต่ผลชี้ขาดมาจากองค์พระผู้เป็นเจ้า
