መግቢያ፤ የምሳሌዎቹ ዐላማና ጭብጥ
1የእስራኤል ንጉሥ፣ የዳዊት ልጅ የሰሎሞን ምሳሌዎች፤
2ጥበብንና ተግሣጽን ለመቀበል፤
ጥልቅ ሐሳብ የሚገልጡ ቃላትን ለማስተዋል፤
3ጽድቅን፣ ፍትሕንና ሚዛናዊ ብያኔን በማድረግ፣
የተገራ ጠቢብ ልቦናን ለማግኘት፤
4ብስለት ለሌላቸው አስተዋይነትን፣
በዕድሜ ለጋ ለሆኑት ዕውቀትንና ልባምነትን ለመስጠት፤
5ጥበበኞች ያድምጡ፤ ትምህርታቸውንም ያዳብሩ፤
አስተዋዮችም መመሪያ ያግኙበት፤
6ይህም የጠቢባንን ምሳሌዎችና ተምሳሌቶች፣
አባባሎችና ዕንቈቅልሾች ይረዱ ዘንድ ነው።
7እግዚአብሔርን መፍራት የዕውቀት መጀመሪያ ነው፤
ተላሎች1፥7 በመጽሐፈ ምሳሌና በብሉይ ኪዳን ሌሎች መጻሕፍት ውስጥ ተላላ የሚለው በተደጋጋሚ ተጽፏል፤ ይህም የሞራል ጕድለትን ያመለክታል። ግን ጥበብንና ተግሣጽን ይንቃሉ።
ጥበብን ገንዘብ ለማድረግ የተሰጠ ምክር
8ልጄ ሆይ፤ የአባትህን ምክር አድምጥ፤
የእናትህንም ትምህርት አትተው።
9ለራስህ ሞገስን የሚያጐናጽፍ አክሊል፣
ዐንገትህን የሚያስውብ ድሪ ይሆንልሃል።
10ልጄ ሆይ፤ ኀጢአተኞች ቢያባብሉህ፣
እሺ አትበላቸው፤
11“ከእኛ ጋር ናና፣ ደም ለማፍሰስ እናድባ፤
በደል በሌለበት ሰው ላይ እንሸምቅ፤
12እንደ መቃብር፣ ወደ ጕድጓድ1፥12 በዕብራይስጡ ሲኦል ይላል። እንደሚወርዱ፣
ከነሕይወታቸው እንዳሉ እንዋጣቸው፤
13ውድ የሆኑ ነገሮችን ሁሉ በየዐይነቱ እናገኛለን፤
ቤቶቻችንንም በዝርፊያ እንሞላለን፤
14ከእኛ ጋር ዕጣህን ጣል፤
የጋራ ቦርሳ ይኖረናል” ቢሉህ፣
15ልጄ ሆይ፤ አብረሃቸው አትሂድ፤
በሚሄዱበትም መንገድ እግርህን አታንሣ፤
16እግራቸው ወደ ኀጢአት ይቸኵላል፤
ደም ለማፍሰስም ፈጣኖች ናቸው።
17ወፎች ፊት እያዩ ወጥመድ መዘርጋት፣
ምንኛ ከንቱ ነው!
18እነዚህ ሰዎች የሚያደቡት በገዛ ደማቸው ላይ ነው፤
የሚሸምቁትም በራሳቸው ላይ ብቻ ነው።
19ያላግባብ ለጥቅም የሚሯሯጡ ሁሉ መጨረሻቸው እንዲህ ነው፤
የሕይወታቸው መጥፊያም ይኸው ነው።
ጥበብን ለሚያናንቁ የተሰጠ ማስጠንቀቂያ
20ጥበብ በጐዳና ላይ ጮኻ ትጣራለች፤
በየአደባባዩ ድምፅዋን ከፍ ታደርጋለች፤
21ዉካታ በበዛባቸው ጐዳናዎች ላይ1፥21 በዕብራይስጡና በሰብዓ ሊቃናት ትርጕሞች በቅጥሮች ጫፍ ላይ ይላሉ። ትጮኻለች፤
በከተማዪቱም መግቢያ በር ላይ እንዲህ ትላለች፤
22“እናንት ብስለት የሌላችሁ1፥22 በዕብራይስጡ ብስለት የሌለው የሚለው ቃል በዚህ መጽሐፍ በአጠቃላይ መልካም ምግባር የሌለውንና ክፋትን ለማድረግ ልቡ ያዘነበለ ሰውን ያመለክታል። ማስተዋል የሌለበት መንገዳችሁን እስከ መቼ ትወዱታላችሁ?
ፌዘኞች በፌዝ ደስ የሚሰኙት፣
ሞኞችስ ዕውቀትን የሚጠሉት እስከ መቼ ነው?
23ዘለፋዬን ብትሰሙኝ ኖሮ፣
ልቤን ባፈሰስሁላችሁ፣
ሐሳቤንም ባሳወቅኋችሁ ነበር።
24ነገር ግን በተጣራሁ ጊዜ እንቢ ስላላችሁኝ፣
እጄንም ስዘረጋ ማንም ግድ ስላልነበረው፣
25ምክሬን ሁሉ ስለ ናቃችሁ፣
ዘለፋዬንም ስላልተቀበላችሁ፣
26እኔ ደግሞ በመከራችሁ እሥቅባችኋለሁ፤
መዓት በሚወርድባችሁም ጊዜ አፌዝባችኋለሁ፤
27መዓት እንደ ማዕበል ሲያናውጣችሁ፣
መከራም እንደ ዐውሎ ነፋስ ሲጠራርጋችሁ፣
ሥቃይና ችግር ሲያጥለቀልቃችሁ አፌዝባችኋለሁ።
28“በዚያን ጊዜ ይጠሩኛል፤ እኔ ግን አልመልስላቸውም፤
አጥብቀው ይፈልጉኛል፤ ነገር ግን አያገኙኝም።
29ዕውቀትን ስለ ጠሉ፣
እግዚአብሔርንም መፍራት ስላልመረጡ፣
30ምክሬን ለመቀበል ስላልፈለጉ፣
ዘለፋዬን ስለ ናቁ፣
31የመንገዳቸውን ፍሬ ይበላሉ፤
የዕቅዳቸውንም ውጤት ይጠግባሉ።
32ብስለት የሌላቸውን ስድነታቸው ይገድላቸዋል፤
ተላሎችንም ቸልተኝነታቸው ያጠፋቸዋል፤
33የሚያዳምጠኝ ሁሉ ግን በሰላም ይኖራል፤
ክፉን ሳይፈራ ያለ ሥጋት ይቀመጣል።”
Botaeɛ Ne Nsɛmpɔ
1Dawid babarima Salomo, Israelhene, mmɛbusɛm nie:
2Ne botaeɛ ne sɛ ɛbɛkyerɛ nnipa nyansa ne ahohyɛsoɔ;
ne sɛ ɛbɛboa ma wɔate nsɛm a emu dɔ ase;
3sɛ wɔbɛnya ahohyɛsoɔ na wɔabɔ ɔbra pa,
a ɛbɛma wɔayɛ ade pa, deɛ ɛtene na ɛho nni asɛm;
4sɛ ɛbɛma deɛ nʼadwene mu nnɔ anya nyansa
na mmabunu anya nimdeɛ ne adwene.
5Anyansafoɔ ntie na wɔmfa nka deɛ wɔnim ho,
na deɛ ɔwɔ nhunumu nya akwankyerɛ a
6ɛbɛma woate mmɛ ne akasabɛbuo,
anyansafoɔ nsɛnka ne aborɔme ase.
7Awurade suro yɛ nimdeɛ ahyɛaseɛ,
na nkwaseafoɔ bu nyansa ne ahohyɛsoɔ animtiaa.
Nyansa Pɛ Ho Afutusɛm
Nnaadaa Ho Kɔkɔbɔ
8Me ba, tie wʼagya akwankyerɛ
na mpo wo maame nkyerɛkyerɛ.
9Ɛbɛyɛ wo tiri animuonyam abotire
ne wo kɔn mu ntweaban.
10Me ba, sɛ nnebɔneyɛfoɔ daadaa wo a,
mma wɔn ho ɛkwan.
11Sɛ wɔka sɛ, “Bra ma yɛnkɔ;
ma yɛnkɔtetɛ na yɛnkum obi,
ma yɛnkɔtɛ ntwɛn mmɔborɔni bi;
12ma yɛmmemmene wɔn anikann sɛ ɛda,
yɛmmene wɔn sɛ wɔn a wɔkɔ damena mu;
13yɛbɛnya nneɛma a ɛsom bo ahodoɔ
na yɛde afodeɛ ahyɛ yɛn afie ma;
14enti, fa wo ho bɛhyɛ mu,
na wobɛnya wo kyɛfa wɔ ahonyadeɛ no mu” a,
15Me ba, wo ne wɔn nnante,
mfa wo nan nsi wɔn akwan so;
16Wɔn nan de ntɛmpɛ kɔ bɔne mu,
na wɔde ahoɔherɛ ka mogya gu.
17Ɛho nni mfasoɔ sɛ obi bɛsum nnomaafidie
wɔ ɛberɛ a nnomaa nyinaa hwɛ!
18Saa nnipa yi tetɛ pɛ wɔn ankasa mogya;
wɔtetɛ wɔn ankasa wɔn ho!
19Saa na wɔn a wɔdi korɔnodeɛ akyi no awieeɛ teɛ;
ɛma wɔhwere wɔn nkwa!
Nyansa A Wɔpo Ho Kɔkɔbɔ
20Nyansa team wɔ mmɔntene so,
ɔma ne nne so wɔ adwaberem,
21ɔteaam wɔ afasuo no atifi,
ɔkasa wɔ kuropɔn no apono ano sɛ,
22“Mo adwenemherɛfoɔ, mobɛyɛ adwenemherɛ akɔsi da bɛn?
Fɛdifoɔ bɛdi fɛ akɔsi da bɛn?
Nkwaseafoɔ bɛkyiri nimdeɛ akɔsi da bɛn?
23Sɛ motiee mʼaninka a,
anka mekaa mʼakoma mu nsɛm nyinaa kyerɛɛ mo
maa mo hunuu me nsusuiɛ.
24Nanso, sɛ moyii mo aso ɛberɛ a mefrɛɛ mo
na amfa obiara ho ɛberɛ a metenee me nsa mu,
25sɛ mopoo mʼafotuo,
na moampɛ mʼanimka enti,
26me nso mɛsere mo wɔ mo amanehunu mu;
sɛ abɛbrɛsɛ bi bu fa mo so a, medi mo ho fɛw,
27sɛ abɛbrɛsɛ bi bu fa mo so te sɛ ahum,
na amanehunu bi bɔ fa mo so sɛ twahoframa,
na awerɛhoɔ ne ɔhaw mene mo a,
28“Afei mobɛfrɛ me, nanso meremmua mo;
mobɛhwehwɛ me, nanso morenhunu me.
29Esiane sɛ wɔkyirii nimdeɛ
na wɔampɛ sɛ wobɛsuro Awurade.
30Esiane sɛ w ɔpoo mʼafotuo,
na wɔbuu me ntenesoɔ animtiaa enti,
31wɔbɛdi wɔn akwan so aba
na wɔn nhyehyɛeɛ mu aduane bɛmee wɔn.
32Na ntetekwaafoɔ asoɔden bɛkum wɔn,
na nkwaseafoɔ tirimudɛ bɛsɛe wɔn;
33Nanso, obiara a ɔbɛtie me no, ɔbɛtena ase asomdwoeɛ mu
na ne ho bɛtɔ no a ɔrensuro ɔhaw biara.”
