1በዚህ ጊዜ በከነዓን ላይ በተደረጉት ጦርነቶች ተሳትፈው የማያውቁትን እስራኤላውያን ለመፈተን፣ እግዚአብሔር ባሉበት የተዋቸው ሕዝቦች እነዚህ ናቸው፤ 2ይህን ማድረጉ ቀደም ሲል በጦር ሜዳ ውለው የማያውቁትን የእስራኤል ልጆች የጦርነት ልምድ እንዲያገኙ ለማድረግ ብቻ ነው፤ 3እነዚህም አሕዛብ አምስቱ የፍልስጥኤም ገዦች፣ ከነዓናውያን በሙሉ፣ ሲዶናውያንና ከበኣል አርሞንዔም ተራራ እስከ ሐማት3፥3 ወይም እስከ መግቢያው ድረርስ መግቢያ ባሉት የሊባኖስ ተራሮች የሚኖሩ ኤዊያውያን ነበሩ። 4እነዚህ፣ እግዚአብሔር በሙሴ በኩል ለቀደሙ አባቶቻቸው የሰጠውን ትእዛዞች ማክበር አለማክበራቸውን ለማወቅ መፈተኛ እንዲሆኑ እዚያው የቀሩ ነበሩ።
5ስለዚህ እስራኤላውያን ከከነዓናውያን፣ ከኬጢያውያን፣ ከአሞራውያን፣ ከፌርዛውያን፣ ከኤዊያውያንና ከኢያቡሳውያን ጋር አብረው ኖሩ። 6እስራኤላውያን የእነዚህን ሴቶች ልጆች አገቡ፤ የራሳቸውንም ሴቶች ልጆች ለእነርሱ ወንዶች ልጆች ዳሩ፤ አማልክታቸውንም አመለኩ።
ጎቶንያል
7እስራኤላውያን በእግዚአብሔር ፊት ክፉ ድርጊት ፈጸሙ፤ እግዚአብሔር አምላካቸውንም ረሱ፤ የበኣልንና የአስታሮትን አማልክት አመለኩ። 8እግዚአብሔር በእስራኤላውያን ላይ እጅግ ተቈጣ፤ ስለዚህ ለመስጴጦምያ3፥8 ሰሜን ምዕራብ መስጴጦምያ ነው። ንጉሥ ለኵስርስቴም አሳልፎ ሰጣቸው፤ እስራኤላውያንም ስምንት ዓመት በባርነት ተገዙለት። 9እስራኤላውያን ወደ እግዚአብሔር በጮኹ ጊዜ ግን የካሌብን ታናሽ ወንድም የቄኔዝን ልጅ ጎቶንያልን ታዳጊ አድርጎ አስነሣላቸው። 10የእግዚአብሔር መንፈስ በእርሱ ላይ ወረደ፤ የእስራኤል መስፍን3፥10 ወይም መሪ ሆኖ ወደ ጦርነትም ወጣ። እግዚአብሔር የመስጴጦምያን ንጉሥ ኵስርስቴምን አሳልፎ ስለ ሰጠው ድል አደረገ። 11የቄኔዝ ልጅ ጎቶንያል እስከ ሞተበት ጊዜ ድረስ ምድሪቱ ለአርባ ዓመት ሰላም አገኘች።
ናዖድ
12እስራኤላውያን እንደ ገና በእግዚአብሔር ፊት ክፉ ድርጊት ፈጸሙ፤ ይህን በማድረ ጋቸውም እግዚአብሔር የሞዓብ ንጉሥ ዔግሎን በእስራኤል ላይ እንዲበረታባቸው አደረገ። 13እርሱም አሞናውያንንና አማሌቃውያንን ካስተባበረ በኋላ እስራኤልን ወግቶ የዘንባባ ዛፎች3፥13 ኢያሪኮ ነች ከተማ የሆነችውን ኢያሪኮን ያዙ። 14እስራኤላውያንም ለሞዓብ ንጉሥ ለዔግሎን ዐሥራ ስምንት ዓመት ተገዘሉት።
15እስራኤላውያን እንደ ገና ወደ እግዚአብሔር ጮኹ፤ እግዚአብሔርም ብንያማዊውን የጌራን ልጅ ግራኙን ናዖድን ነጻ እንዲያወጣቸው አስነሣው። እስራኤላውያን ናዖድን ግብር አስይዘው ወደ ሞዓብ ንጉሥ ወደ ዔግሎን ላኩት። 16እርሱም በሁለት በኩል ስለታም የሆነና አንድ ክንድ ተኩል ርዝመት3፥16 0.5 ሜትር ያህል ነው ያለው ሰይፍ አዘጋጅቶ በልብሱ ውስጥ በቀኝ ጭኑ ላይ አሰረው። 17ግብሩንም ወፍራም ለነበረው ለሞዓብ ንጉሥ ለዔግሎን አቀረበ፤ 18ናዖድም ግብሩን ካቀረበ በኋላ፣ ግብር ተሸክመው የመጡት ሰዎች ተመልሰው እንዲሄዱ አደረገ። 19እርሱ ራሱ ግን ጌልጌላ አጠገብ ድንጋዮች3፥19 በዚህና በቍጥር 26 ላይ ጣዖት ተብሎ ሊተረጐም ይችላል። ተጠርበው ከሚወጡበት አካባቢ ሲደርስ ወደ ኋላ በመመለስ ወደ ንጉሡ ሄዶ፣ “ንጉሥ ሆይ፤ በምስጢር የምነግርህ ነገር አለኝ” አለው።
ንጉሡም፣ “ጸጥታ” ሲል፤ አጠገቡ የነበሩት አገልጋዮች በሙሉ ትተውት ወጡ።
20ንጉሡ ሰገነት ላይ ባለው ነፋሻ ዕልፍኝ3፥20 የዕብራይስጡ ሐረግ ትርጕም በትክክል አይታወቅም። ውስጥ ብቻውን ተቀምጦ ሳለ ናዖድ ቀረብ ብሎ፣ “ከእግዚአብሔር ዘንድ ለአንተ ያመጣሁት መልእክት አለኝ” አለው፤ ንጉሡም ከዙፋኑ ተነሣ። 21ናዖድ ግራ እጁን ሰደድ በማድረግ ሰይፉን ከደበቀበት ከቀኝ ጭኑ መዝዞ በንጉሡ ሆድ ሻጠው። 22እጀታው ሳይቀር ሰይፉ እንዳለ ሆዱ ውስጥ ገባ፤ ስለቱም በጀርባው ወጣ፤ ሞራም ስለቱን ሸፈነው፤ ናዖድ ሰይፉን ስላልነቀለው አንጀቱ ተዘረገፈ። 23ከዚያም በኋላ ናዖድ በዕልፍኙ3፥23 የዕብራስጡ ቃል ትርጕም በትክክል አይታወቅም። መግቢያ ወጣ፤ የዕልፍኙንም በር በንጉሡ ላይ ዘግቶ ቈለፈው።
24ናዖድ ከሄደ በኋላ፣ የንጉሡ አገልጋዮች ሲመጡ፣ የዕልፍኙ በር ተቈልፎ አገኙት፤ እነርሱም፣ “በውስጠኛው ክፍል እየተጸዳዳ ይሆናል” አሉ፤ 25እስኪደክማቸውም ድረስ ጠበቁ፤ ነገር ግን ንጉሡ የዕልፍኙን በሮች ባለመክፈቱ ቍልፍ ወስደው ከፈቱ፤ በዚያም ጌታቸው ሞቶ፣ በወለሉም ላይ ተዘርግቶ አገኙት።
26የንጉሡ አገልጋዮች በዕልፍኙ በር ላይ ቆመው ሲጠባበቁ ናዖድ ርቆ ሄደ፤ ድንጋዮች ተጠርበው በሚወጡበት በኩል ወደ ሴርታይም አመለጠ። 27እዚያም እንደ ደረሰ፣ በኰረብታማው በኤፍሬም ምድር ቀንደ መለከቱን ነፋ፤ እስራኤላውያንም በእርሱ መሪነት ከኰረብታው ላይ አብረውት ወረዱ።
28እርሱም፣ “ጠላታችሁን ሞዓብን እግዚአብሔር በእጃችሁ አሳልፎ ስለ ሰጣችሁ ተከተሉኝ” በማለት አዘዛቸው፤ እነርሱም ተከትለውት ወረዱ፤ ከዚያም ከዮርዳኖስ ወደ ሞዓብ የሚያሻግሩትን መልካዎች በመያዝ አንድም ሰው እንዳያልፍ ከለከሉ። 29በዚያን ጊዜ ብርቱና ኀይለኛ የሆኑ ዐሥር ሺሕ ሞዓባውያንን ገደሉ፤ አንድም ሰው አላመለጠም። 30በዚያን ቀን ሞዓብ በእስራኤል ድል ሆነች፤ ምድሪቱም ለሰማንያ ዓመት ሰላም አገኘች።
ሰሜጋር
31ከናዖድ በኋላ ስድስት መቶ ፍልስጥኤማውያንን በበሬ መንጃ የገደለው የዓናት ልጅ ሰሜጋር ተነሣ፤ እርሱም እንደዚሁ ደግሞ እስራኤልን አዳነ።
Ang Nabilin nga mga Katawhan sa Canaan
1Ginbilin sang Ginoo ang iban nga mga katawhan sa Canaan para testingan ang mga Israelinhon nga wala makaagi pakig-away sa Canaan. 2Ginhimo ini sang Ginoo agod matudluan nga magpakig-away ang mga kaliwat sang mga Israelinhon nga wala pa makaagi sini. 3Amo ini ang mga katawhan nga ginbilin sang Ginoo: ang mga pumuluyo sang lima ka banwa sang mga Filistinhon, ang tanan nga Canaanhon, ang mga Sidonhon, kag ang mga Hivhanon nga nagaestar sa mga bukid sang Lebanon, halin sa Bukid sang Baal Hermon hasta sa Lebo Hamat. 4Ginbilin sila para testingan kon bala tumanon sang mga Israelinhon ang mga sugo sang Ginoo nga ginhatag niya sa ila mga katigulangan paagi kay Moises. 5Gani nag-estar ang mga Israelinhon upod sa mga Canaanhon, Hithanon, Amornon, Periznon, Hivhanon, kag mga Jebusnon. 6Gintugutan sang mga Israelinhon ang ila mga anak nga magpangasawa kag magpamana sa sina nga mga tawo, kag nagsimba sila sa ila mga dios.
Si Otniel
7Naghimo sing malain ang mga Israelinhon sa panulok sang Ginoo tungod kay ginkalimtan nila ang Ginoo nga ila Dios kag nagsimba sa mga imahen ni Baal kag ni Ashera. 8Tungod sini, naakig gid ang Ginoo sa ila, gani ginpabay-an sila nga mapierdi ni Haring Cushan Rishataim sang Aram Naharaim.3:8 Aram Naharaim: isa ka lugar sa Mesopotamia. Ginsakop niya sila sa sulod sang walo ka tuig.
9Pero sang nagpangayo sang bulig ang mga Israelinhon sa Ginoo, ginhatagan niya sila sang isa ka tawo nga magluwas sa ila. Siya amo si Otniel nga anak ni Kenaz nga manghod ni Caleb. 10Gin-gamhan siya sang Espiritu sang Ginoo, kag ginpanguluhan niya ang Israel. Nagpakig-away siya kay Haring Cushan Rishataim sang Aram, kag ginpadaog siya sang Ginoo. 11Gani may kalinong sa Israel sa sulod sang 40 ka tuig. Kag dayon napatay si Otniel.
Si Ehud
12Naghimo liwat sing malain ang mga Israelinhon sa panulok sang Ginoo. Tungod sini, ginpasakop sila sang Ginoo kay Haring Eglon sang Moab. 13Sa bulig sang mga Ammonhon kag Amaleknon, ginsalakay kag ginpierdi ni Eglon ang Israel kag gin-agaw ang banwa sang Jerico.3:13 banwa sang Jerico: sa Hebreo, banwa sang mga palma. 14Ginsakop sila ni Eglon sa sulod sang 18 ka tuig.
15Nagpangayo liwat sang bulig ang mga Israelinhon sa Ginoo, kag ginhatagan niya sila sang isa ka tawo nga magluwas sa ila. Siya amo ang walis nga si Ehud nga anak ni Gera nga halin sa tribo ni Benjamin. Ginpadala siya sang mga Israelinhon kay Haring Eglon sang Moab sa paghatag sang buhis sang Israel. 16Antes siya naglakat, naghimo siya sang isa ka sundang nga duha ang sulab nga mga tunga sa metro ang kalabaon. Ginhigot niya ini sa iya tuo nga paa, nga natabunan sang iya bayo. 17Sang didto na siya, ginhatag niya ang buhis kay Haring Eglon nga matambok gid nga tawo. 18Pagkatapos nga nahatag ni Ehud ang buhis, ginpapauli niya ang mga kaupod niya nga nagdala sang buhis. 19Nag-upod siya sa ila sang premiro, pero pag-abot nila sa tinigban nga mga bato malapit sa Gilgal, nagbalik si Ehud sa hari kag nagsiling, “Mahal nga hari, may sekreto ako nga isugid sa imo.” Gani nagsiling ang hari sa iya mga suluguon, “Bayai ninyo anay kami.” Kag naghalin ang tanan niya nga suluguon. 20Dayon nagpalapit si Ehud sa hari nga nagapungko sa mabugnaw niya nga kuwarto sa ibabaw. Nagsiling si Ehud, “May mensahi ako sa imo halin sa Dios.” Sang nagtindog ang hari, 21gin-gabot ni Ehud sang iya wala nga kamot ang sundang nga ara sa iya tuo nga paa, kag ginbuno niya ang hari sa tiyan, 22kag naglapos sa iya likod. Kag tungod kay matambok ang hari nagsalop pati ang pulo sang sundang. Gani wala na niya paggabuta.
23Dayon nagguwa si Ehud sa kuwarto kag ginkandaduhan niya ang mga puwertahan. 24Sang nakahalin na siya, nagbalik ang mga suluguon sang hari kag nakita nila nga sirado ang mga puwertahan. Abi nila sa kasilyas lang ang hari. 25Gani wala na lang nila pag-abrihi ang mga puwertahan kag naghulat-hulat sila sa guwa. Pero sang ulihi indi na sila mapahamtang kay wala gihapon gin-abrihan sang hari ang mga puwertahan. Gani ginkuha na lang nila ang yabi kag gin-abrihan ini, kag nakita nila ang ila hari nga nagahamyang sa salog nga patay na.
26Sang sadto nga oras nga nagahulat-hulat ang mga suluguon sa pag-abri sang mga puwertahan, si Ehud nakapalagyo na. Naglabay siya sa tinigban nga mga bato kag nagkadto sa Seira. 27Pag-abot niya didto, nagpatunog siya sang budyong sa kabukiran sang Efraim sa pagtawag sa mga Israelinhon sa pagpakig-away. Dayon nagdulhog ang mga Israelinhon halin sa kabukiran nga ginapanguluhan ni Ehud. 28Nagsiling siya sa ila, “Sunod kamo sa akon kay ipapierdi sang Ginoo sa aton ang mga Moabnon nga aton mga kaaway.” Gani nagsunod sila sa iya kag ginsakop nila ang lugar nga talabukan sang mga Moabnon sa Suba sang Jordan. Wala sila sing may ginpatabok bisan isa lang ka tawo. 29Sa sina nga adlaw nakapatay sila sang mga 10,000 ka Moabnon nga puro makusog kag maisog. Kag wala gid sing may nakapalagyo bisan isa sa ila. 30Gani ginsakop sang Israel ang Moab sa sina nga adlaw, kag halin sadto nangin malinong ang Israel sa sulod sang 80 ka tuig.
Si Shamgar
31Ang nagsunod kay Ehud bilang pangulo amo si Shamgar nga anak ni Anat. Ginluwas niya ang Israel sa mga Filistinhon. Mga 600 ka Filistinhon ang iya ginpamatay paagi sa sungkod nga ginagamit sa pagtabog sang baka.
