መሳፍንት 16 – NASV & APSD-CEB

New Amharic Standard Version

መሳፍንት 16:1-31

ሳምሶንና ደሊላ

1አንድ ቀን ሳምሶን ወደ ጋዛ ሄደ፤ እዚያም አንዲት ዝሙት ዐዳሪ አየ፤ አብሯት ለማደርም ገባ። 2የጋዛ ሰዎች፣ “ሳምሶን እዚህ ነው!” የሚል ወሬ ደረሳቸው፤ ስለዚህም ሰዎቹ ቦታውን ከብበው፤ ሌሊቱን በሙሉ በከተማዪቱ ቅጥር በር ላይ አድፍጠው ጠበቁት፤ “በማለዳ እንገድለዋለን” በማለትም ሌሊቱን በሙሉ እንዳደፈጡ ዐደሩ።

3ነገር ግን ሳምሶን እዚያ የተኛው እስከ እኩለ ሌሊት ብቻ ነበር፤ ተነሥቶም የከተማዪቱን ቅጥር በር ከሁለት መቃኖቹ ጋር መወርወሪያውንና ማያያዣውን ጭምር በሙሉ ነቅሎ በትከሻው ላይ ካደረገ በኋላ፣ በኬብሮን ፊት ለፊት እስካለው ኰረብታ ጫፍ ድረስ ተሸክሞት ወጣ።

4ከጥቂት ጊዜ በኋላ ሳምሶን በሶሬቅ ሸለቆ የምትኖር ደሊላ የምትባል አንዲት ሴት ወደደ። 5የፍልስጥኤማውያን ገዦች ወደ እርሷ ሄደው፣ “እርሱን አስረን በቍጥጥራችን ሥር በማዋል ልናሸንፈው እንዴት እንደምንችልና የብርታቱ ታላቅነት ምስጢር ምን እንደ ሆነ እንዲያሳይሽ እስቲ አባብዪው፤ ይህን ካደረግሽ እያንዳንዳችን አንድ ሺሕ አንድ መቶ ሰቅል16፥5 13 ኪሎ ግራም ያህል ነው። ጥሬ ብር እንሰጥሻለን” አሏት።

6ስለዚህም ደሊላ ሳምሶንን፣ “የብርታትህን ታላቅነት ምስጢርና ታስረህ በቍጥጥር ሥር የምትውለው እንዴት እንደ ሆነ እባክህ ንገረኝ” አለችው።

7ሳምሶንም፣ “ማንም ባልደረቁ ሰባት እርጥብ ጠፍሮች16፥7 በዚህ እንዲሁም በቍጥር 8 እና 9 ላይ የቀስት አውታር ቢያስረኝ እንደ ማንኛውም ሰው ደካማ እሆናለሁ” አላት።

8ከዚያም የፍልስጥኤማውያን ገዦች ያልደረቁ ሰባት እርጥብ ጠፍሮች አመጡላት፤ እርሷም አሰረችው። 9ሰዎች በጓዳ ውስጥ ተደብቀው ነበር፤ እርሷም፣ “ሳምሶን ፍልስጥኤማውያን መጡብህ” አለችው፤ ሳምሶን ግን ፈትል እሳት ሲነካው እንደሚበጣጠስ ጠፍሮቹን በቀላሉ በጣጠሳቸው። ስለዚህ የብርታቱ ምስጢር ምን እንደ ሆነ ሊታወቅ አልቻለም።

10ደሊላም ሳምሶንን፣ “አሞኝተኸኛል፤ ዋሽተኸኛል፤ እባክህ አሁንም አንተን እንዴት ማሰር እንደሚቻል ንገረኝ” አለችው።

11እርሱም፣ “ሥራ ላይ ባልዋሉ አዳዲስ ገመዶች ቢያስሩኝ እንደ ማንኛውም ሰው ደካማ እሆናለሁ” አላት።

12ደሊላም አዳዲስ ገመዶች ወስዳ አሰረችው፤ ሰዎች በጓዳ ውስጥ ተደብቀው ነበር፤ እርሷም፣ “ሳምሶን ፍልስጥኤማውያን መጡብህ” አለችው። እርሱ ግን ክንዱ የታሰረባቸውን ገመዶች እንደ ፈትል ክር በጣጠሳቸው።

13ደግሞም ደሊላ ሳምሶንን፣ “እስካሁን አሞኝተኸኛል፤ ዋሽተኸኛል። እባክህን አንተን ማሰር የሚቻለው እንዴት እንደ ሆነ ንገረኝ” አለችው።

እርሱም መልሶ፣ “የራስ ጠጕሬን ሰባት ቈንዳላዎች ከድር ጋር ጐንጕነሽ በችካል ብትቸክዪው፣ እንደ ማንኛውም ሰው ደካማ እሆናለሁ” አላት። ደሊላም መተኛቱን አይታ ሰባቱን ቈንዳላዎቹን ከድር ጋር ጐነጐነችው፤ 14ከችካልም ጋር ቸከለችው።

እንደ ገናም፣ “ሳምሶን! ፍልስጥኤማውያን መጡብህ” አለችው። ሳምሶን ከእንቅልፉ ነቃ፤ ችካሉን ከነድሩ፣ ከነቈንዳላው ነቀለው።

15ከዚያም፣ “ሳታምነኝ እንዴት ‘እወድሻለሁ’ ትለኛለህ? ስታታልለኝና የኀይልህንም ታላቅነት ምስጢር ስትደብቀኝ ይህ ሦስተኛ ጊዜህ ነው” አለችው። 16በሕይወት መኖሩን እስኪጠላ ድረስ ዕለት ዕለት በመጨቅጨቅ አሰለቸችው።

17ስለዚህ ሁሉንም ነገር ነገራት፤ እንዲህም አለ፤ “ከተወለድሁ ጀምሮ ናዝራዊ በመሆን ለእግዚአብሔር የተለየሁ ስለሆንሁ ራሴን ምላጭ ነክቶት አያውቅም፤ የራሴ ጠጕር ቢላጭ ግን ኀይሌ ተለይቶኝ እንደ ማንኛውም ሰው ደካማ እሆናለሁ” አላት።

18ደሊላ ሁሉንም ነገር እንደ ነገራት በተረዳች ጊዜ፣ ለፍልስጥኤማውያን ገዦች “ሁሉንም ነገር ነግሮኛልና ተመልሳችሁ ኑ” ብላ ላከችባቸው፤ የፍልስጥኤማውያን ገዦችም ብሩን ይዘው ተመልሰው መጡ። 19ደሊላ፣ ሳምሶንን በጭኗ ላይ አስተኝታ እንቅልፍ እንዲወስደው ካደረገች በኋላ አንድ ሰው ጠርታ ሰባቱን የጠጕር ቈንዳላዎቹን አስላጨቻቸው፤ እርሷም ታስጨንቀው16፥19 ዕብራይስጡ ከዚህ ጋር ሲስማማ አንዳንድ የሰብዓ ሊቃናት ትርጕሞች ግን ታዳክመው ጀመር ይላሉ። ጀመር፤ ኀይሉም ተለየው።

20እርሷም፣ “ሳምሶን፤ ፍልስጥኤማውያን መጡብህ!” አለችው።

ሳምሶን ከእንቅልፉ ነቅቶ፣ “እንደ ወትሮው አደርጋለሁ” አለ፤ ነገር ግን እግዚአብሔር እንደ ተወው አላወቀም ነበር።

21ከዚያም ፍልስጥኤማውያን ያዙት፤ ዐይኖቹን አውጥተው ወደ ጋዛ ይዘውት ወረዱ፤ በናስ ሰንሰለት አስረውም እስር ቤት ውስጥ እህል እንዲፈጭ አደረጉት። 22ነገር ግን ከተላጨ በኋላ ጠጕሩ እንደ ገና ማደግ ጀመረ።

የሳምሶን አሟሟት

23በዚህ ጊዜ የፍልስጥኤማውያን ገዦች፣ “አምላካችን ዳጎን፣ ጠላታችን ሳምሶንን በእጃችን አሳልፎ ሰጥቶናል” ብለው በመደሰት ለአምላካቸው ለዳጎን ታላቅ መሥዋዕት ለማቅረብ ተሰበሰቡ።

24ሕዝቡም ሳምሶንን ባዩት ጊዜ፣ አምላካቸውን ዳጎንን በማመስገን፣

“ምድራችንን ያጠፋውን፣

ብዙ ሰው የገደለብንን፣ ጠላታችንን፣

አምላካችን በእጃችን አሳልፎ ሰጠን” አሉ።

25እጅግ ደስ ባላቸው ጊዜ፣ “እንዲያዝናናን ሳምሶንን አምጡት” አሉ፤ ስለዚህ ሳምሶንን ከእስር ቤት ጠርተው አስመጡት፤ በፊታቸውም ተጫወተ።

በምሰሶዎቹ መካከል ባቆሙት ጊዜ፣ 26ሳምሶን እጁን ይዞ የሚመራውን ልጅ፣ “ቤተ ጣዖቱን ደግፈው ወደ ያዙት ምሰሶዎች አስጠጋኝና ልደገፋቸው” አለው። 27በዚህ ጊዜ ወንዶችና ሴቶች ቤተ ጣዖቱን ሞልተውት ነበር፤ የፍልስጥኤማውያን ገዦችም በሙሉ በዚያ ነበሩ፤ ሳምሶን ሲጫወት ለማየት ሦስት ሺሕ ያህል ወንዶችና ሴቶች በጣራው ላይ ነበሩ። 28ሳምሶንም ወደ እግዚአብሔር እንዲህ ሲል ጸለየ፤ “ልዑል እግዚአብሔር ሆይ፤ አስበኝ። አምላክ ሆይ፤ እባክህን አንድ ጊዜ ብቻ ብርታት ስጠኝና ስለ ጠፉት ዐይኖቼ ፍልስጥኤማውያንን አንዴ ልበቀላቸው።” 29ከዚያም ቤተ ጣዖቱን መካከል ላይ ደግፈው የያዙትን ሁለት ምሰሶዎች አንዱን በቀኙ፣ አንዱን በግራ እጁ ዐቅፎ በመያዝ፣ 30“ከፍልስጥኤማውያን ጋር አብሬ ልሙት” በማለት ባለ ኀይሉ ሲገፋው፣ ቤተ ጣዖቱ በገዦቹና በውስጡ በነበሩት በሌሎቹ ሰዎች ሁሉ ላይ ወደቀባቸው። ስለዚህ በሕይወት ከኖረበት ጊዜ ይልቅ በሞቱ ጊዜ ብዙ ሰው ገደለ።

31ወንድሞቹና መላው የአባቱ ቤተ ሰብ ሬሳውን ለማምጣት ወደዚያ ወረዱ፤ አምጥተውም የአባቱ የማኑሄ መቃብር ባለበት በጾርዓና በኤሽታኦል መካከል ቀበሩት። ሳምሶን በእስራኤል ላይ ሃያ ዓመት ፈራጅ16፥31 በትውፊት መሳፍንት ይባላል። ሆነ።

Ang Pulong Sa Dios

Hukom 16:1-31

Si Samson didto sa Gaza

1Usa ka adlaw, miadto si Samson sa Gaza nga usa ka lungsod sa Filistihanon. May nakaila siya didto nga usa ka babayeng nagabaligya sa iyang dungog, ug nakigdulog siya sa maong babaye. 2Nahibaloan sa mga taga-Gaza nga atua didto si Samson, busa gilibotan nila ang lungsod ug tibuok gabii nga gibantayan ang pultahan sa lungsod. Wala silay laing gihimo niadtong gabhiona, tungod kay nagkasabot sila nga patyon nila si Samson nianang pagkabuntag. 3Apan hangtod lang sa tungang gabii nakigdulog si Samson sa babaye. Pagkahuman, mibangon siya ug miadto sa pultahan sa lungsod. Giibot niya ang duha ka haligi dala ang sira ug ang mga trangka niini. Unya gipas-an niya kini ug gidala sa kinatumyan sa bungtod nga nagaatubang sa Hebron.

Si Samson ug si Delilah

4Human niini, nahigugma si Samson sa usa ka babaye nga ginganlag Delilah nga didto nagpuyo sa lugut sa Sorek. 5Unya, miadto kang Delilah ang mga pangulo sa mga Filistihanon ug miingon kaniya, “Daniha siya ug susiha kon unsay sekreto sa talagsaon niyang kusog aron magapos namo siya ug mapildi. Kon mahimo mo kana, ang matag usa kanamo mohatag kanimo ug 1,100 ka buok nga pilak.”

6Busa miingon si Delilah kang Samson, “Palihog, sultihi ako sa sekreto sa imong talagsaong kusog. Pananglit may modakop kanimo, unsay angayng buhaton aron ka magapos ug mapildi?” 7Mitubag si Samson, “Kon gapuson ako ug pito ka bag-ong higot sa pana nga wala pa mauga, mahimo na lang nga sama sa ordinaryong tawo ang akong kusog.”

8Gisulti kini ni Delilah sa mga pangulo sa Filistihanon. Gihatagan nila siya niadtong mga higot ug gigapos niya si Samson, 9samtang may pipila ka mga Filistihanon nga nanago sa pikas nga kuwarto. Pagkahuman, misinggit si Delilah, “Samson! May mga Filistihanon nga nagaabot sa pagdakop kanimo!” Apan gipangbugto lang ni Samson ang gihigot kaniya nga daw sama lang kini sa mga tanod nga nangabugto sa dihang nadapat sa kalayo. Busa wala gayod mahibaloi ang sekreto sa iyang talagsaong kusog.

10Unya miingon si Delilah kang Samson, “Gitunto mo lang ako. Namakak ka kanako! Sige na, sultihi ako kon unsay buhaton aron ka magapos.” 11Miingon si Samson, “Kon gapuson ako ug bag-ong mga pisi nga wala pa gayod magamit, mahimo na lang nga sama sa ordinaryong tawo ang akong kusog.”

12Busa mikuha si Delilah ug bag-ong mga pisi nga wala pa gayod magamit ug gigapos si Samson, samtang may pipila ka mga Filistihanon nga nanago sa pikas nga kuwarto. Pagkahuman misinggit siya, “Samson! May mga Filistihanon nga nagaabot sa pagdakop kanimo!” Apan gipangbugto lang ni Samson ang mga pisi nga gihigot sa iyang bukton nga daw sa mga tanod lamang kini.

13Busa miingon pag-usab si Delilah kang Samson, “Hangtod karon gitunto mo lang gihapon ako ug gibakakan. Sige na, sultihi ako kon unsaon ka paggapos.” Miingon si Samson, “Kon ihigot mo ang pito ka pilakd sa akong buhok sa hablanan16:13 hablanan: sa English, loom. Ginagamit kini sa paghimo ug tela. ug hugton sa usa ka ugsok mahimo na lang nga sama sa ordinaryong tawo ang akong kusog.”

14Busa samtang natulog si Samson, gihigot ni Delilah ang pito ka pilakd sa buhok ni Samson sa hablanan, ug unya misinggit, “Samson! May mga Filistihanon!” Nakamata si Samson, naibot ang ugsok, ug nabira ang hablanan ug ang hinabol.

15Unya miingon si Delilah kang Samson, “Miingon ka nga gihigugma mo ako, apan wala ka man diay pagsalig kanako. Makatulo mo na akong gitunto. Wala ka gayod mosulti kon unsay sekreto sa imong talagsaong kusog.” 16Adlaw-adlaw niyang gipangutana si Samson hangtod nga napul-an na kini. 17Busa gisultihan siya ni Samson sa kamatuoran. Miingon si Samson, “Wala gayod sukad maputli ang akong buhok. Kay bisan sa gipanamkon pa lang ako, hinalad na ako ingon nga Nazareo ngadto sa Dios. Busa, kon putlan ang akong buhok mawala ang akong kusog. Mahimo na lang akong sama sa ordinaryong tawo.”

18Nabati ni Delilah nga nagsulti na si Samson sa tinuod. Busa nagsugo siya ug tawo nga mosulti sa mga pangulo sa mga Filistihanon nga mobalik sa iyang balay tungod kay gisulti na ni Samson ang tinuod. Busa namalik ang mga pangulo, dala ang pilak nga ibayad kang Delilah. 19Gipakatulog ni Delilah si Samson diha sa iyang paa. Sa dihang nakatulog na kini, mitawag siya ug usa ka tawo aron putlon ang pito ka pilakd sa buhok ni Samson. Niining paagiha, nawad-an ug kusog si Samson ug gipadakop siya ni Delilah. 20Misinggit si Delilah, “Samson! May mga Filistihanon nga nagaabot sa pagdakop kanimo!” Pagmata ni Samson abi niyag makabuhi ra gihapon siya sama sa una. Apan wala siya masayod nga mibiya na kaniya ang Ginoo. 21Gidakop siya sa mga Filistihanon ug gilugit ang iyang mga mata. Unya gidala nila siya sa Gaza, gikadenahan ug bronsi, ug gipatrabaho sa galingan sa prisohan. 22Apan mibalik pagtubo ang iyang buhok.

Ang Pagkamatay ni Samson

23Usa niana ka higayon, nagtigom ang mga pangulo sa mga Filistihanon aron paghimo ug dakong kasaulogan ug paghalad ug daghang mga halad sa ilang dios nga si Dagon. Kay matod nila, “Gitugyan kanato sa atong dios si Samson nga atong kaaway.” 24Sa dihang nakita siya sa mga tawo, gidayeg nila ang ilang dios. Miingon sila, “Gitugyan kanato sa atong dios ang atong kaaway nga naghatag ug dakong kadaot sa atong yuta ug mipatay ug daghan sa atong katawhan.” 25Ug sa ilang kalipay, nakahunahuna sila nga himuon si Samson nga kalingawan. Busa gipagawas nila si Samson sa prisohan ug gipatindog sa taliwala sa duha ka haligi ug gihimo nga kataw-anan. 26Miingon si Samson sa batan-on nga naggiya kaniya, “Ibutang ang akong kamot sa mga haligi nga nagasuporta niining templo aron makasandig ako.” 27Naghuot ang mga tawo sa templo. Atua usab didto ang tanang mga pangulo sa mga Filistihanon. Sa atop lang, adunay 3,000 ka tawo, lalaki man ug babaye. Nalingaw sila sa pagtan-aw kang Samson.

28Unya nagaampo si Samson, “O Ginoong Dios, hinumdomi ako. Palihog, ibalik ang akong kusog sa kataposan nga higayon, aron makapanimalos ako sa mga Filistihanon sa paglugit nila sa akong mga mata.” 29Nanukod si Samson sa duha ka haligi nga anaa sa tunga, nga maoy nagpugong sa tibuok templo. Ang usa niya ka kamot didto sa usa ka haligi, ug ang pikas kamot, sa laing haligi. 30Unya misinggit siya, “Itugot nga mamatay ako kauban sa mga Filistihanon.” Ug sa tibuok niyang kusog, gitulod niya ang mga haligi, ug natumpag ang templo ug nahugnoan ang mga pangulo ug ang tanang mga tawo nga atua didto. Mas daghang mga tawo ang iyang napatay niadtong higayona kay sa niadtong buhi pa siya.

31Unya miadto sa Gaza ang mga igsoon ug mga paryente ni Samson, ug gikuha ang iyang patayng lawas. Gilubong nila siya didto sa gilubngan sa iyang amahan nga si Manoa, sa tunga-tunga sa Zora ug Eshtaol. Nangulo si Samson sa Israel sulod sa 20 ka tuig.