Diosca manataj shitanchu
1Shinashpaca judío canaca, ¿imapajtaj alli canga? Charishca aicha punta carata pʼitichishca canapish, ¿imapajtaj alli canga? 2Alli yuyarijpica, chaihuanca achca allicunatamari chasquishcacuna. Puntaca, Taita Diosca paipaj Shimitami paicunapaj maquipi churashca.
3Chaita chasquishpapish, maijancunaca manatajmari crishcacunachu. Chashna maijancuna mana crijta ricushpaca, ¿Taita Diospish pai rurana tucushcataca ñachu mana pajtachina tucushca canga? 4¿Maitataj chashnaca cangari? Tucui runacuna llulla cajpipish, Taita Diosca, pai rurana tucushcataca, tucuita pajtachicungallami. Chashna cajpimi, cashna Quillcashca tiyacun:
«Quiquinca imata nishpapish, pajtachij cashcatami ricuchingui.
Quiquinta imata juchachijpipish, Quiquinmi mishashpa llujshingui» ninmi.
5(Cunanca runapaj yuyaihuan rimarij shinalla rimasha). Ñucanchij mana allita rurashcallamantataj, Taita Diosca cashcata ruraj cashca ashtahuan ricunalla tucujpica, ¿imatataj nishun? Taita Diosca llaquita cachashpaca, ¿manapish llaquichina cajpi llaquichijchu canga? 6¿Maitataj chashnaca cangari? Taita Diosca, paipish chashna cashpaca, cai pachapi causajcunataca, ¿ima ñahuihuantaj juchachingari? 7Ñuca llulla cajpitajmari, Taita Diosca mana llullaj, sumaj cashca, ashtahuan ricunalla tucun. Shina cajpica, ¿ima nishpataj paica ñucataca: «Juchayujmi cangui» nishpa juchachicunri? 8Shinashpaca, ñucanchijta yanga juchachijcuna nishca shina: “Allita japingapajca, millaita ruracushunlla” ninatajchari alli canmanri. (‘Chashna nishpami purincuna’ nishpa, ñucanchijta yanga juchachijcunaca, jatun llaquita apana cashcallatatajmi apangacuna).
Juchata mana rurajca shujllapish mana tiyanchu
9Shinashpaca, ¿ñucanchijca mana israelcunata yalli allichu canchij? ¿Maitataj chashnaca cashunri? Ñamari, “Israelcunapish, mana israelcunapish jucha mandashcami causancuna” nircanchij. 10Dios Quillcachishcapitajmi, cashna nicun:
«Juchata mana rurajca, shujllapish mana tiyanchu.
11Alli yuyaiyujca, pi mana tiyanchu,
Taita Diostaca pi mana mashcanchu.
12Tucuicunami panda ñanta catishpa,
yanga tucurcacuna.
Allita rurajca pi mana tiyanchu,
¡Shujllapish mana tiyanchu!»
13«Paicunapaj tungurica, pambangapaj allashca jutcu shinami.
Llulla cʼallucunami.»
«Paicunapaj shimica, culebrapaj venenohuan jundami.»
14«Paicunaca, imapish tucuchun nishpami,
jayaj shimicunata amullirashca purincuna.»
15«Chaquicunahuanca, huañuchinaman callpajcunami.
16Maita rishpapish llaquichishpataj, chingachishpatajmi tigrancuna.
17Sumajta causanataca, imata mana yachancunachu.»
18«Taita Diosta manchanatapish, mana yuyarincunallapishchu» ninmi.
19Chashna cajpimi, Mandashca imallata nicushcacunaca, Mandashcata charicujcunapajllataj cashcata yachanchij. Taita Dios tapucun ñaupajpica, tucuicuna shimita huichcashca saquirichunmi, chashnaca nicun. 20Mandashcapi imalla nishcata pajtachishcamantaca, Diosca mana ima juchachina illajta rurangachu. Mandashcacunaca, juchayuj cashcata ricuchingapajllami.
Jesucristota crijllapimi ima juchachina illajta ruran
21Ashtahuanpish Taita Diosca juchayujcunataca Mandashcamanta chʼicanmari ima juchachina illajta rurana tucushca. Chaitaca cunanmari yachanchij. Chaitaca Mandashcapish, Dios ima nishcata huillajcunapish ñamari huillashca. 22Jesucristota crijllapimi, Taita Diosca ima juchachina illajta ruran. Tucuicunapaj chai shinallatajmi. 23Tucuicunallataj juchallishcamantami, Taita Dios cushca sumaj canatapish quichuchircacuna. 24Chashna mana cʼuyaipajcunatamari Diosca ñucanchijtaca jatunta cʼuyashca. Chaimantami, ñucanchij imata mana cujpipish, Cristo Jesusllamanta quishpichinlla. 25Taita Diosca, Jesucristotaca yahuarta jichashpa huañushpa, ñucanchij juchacunata anchuchichunmi cacharca. Chaimantami Jesucristoca, pai jichashca yahuarpi crijcunallata quishpichin. Taita Diosca, ima juchachina illajta ruraj cashcata ricuchingapajmi, mana pʼiñarishpalla, ñaupa juchacunamantaca mana yuyachishpa, saquircalla. 26Diosca, Paillataj ima juchachina illaj cashpami, pitapish Jesusta crijllapi, ima juchachina illajta rurashpa chasquin. Chaita cunan punlla ricuchingapajmi chashnaca rurarca. 27Shina cajpica, ¿imamanta jatun tucuna tiyanchu? Ña mana tiyanchu. ¿Imamantari? ¿Mandashcapi nishcata rurashcamantachu, imashi? Mana chaimantachu. Ashtahuanpish Jesusta crichun mandashcata chasquishcamantami chashna tucun. 28Chaimantami maijanpish Mandashcata saquishpa crijtami, ima juchachina illajta ruran nicunchij. 29Shinashpaca, ¿Diosca judiocunapajllachu Dios canga? ¿Manachu mana israelcunapajpish Dios canga? Ari, mana israelcunapajpish Diostajmari. 30Taita Diosca, shujlla cashcamantami, charishca aicha punta carata pʼitichishca cajpipish, mana chaita rurashca cajpipish, Jesusta crijllapi, ima juchachina illajta ruran. 31Chashna cajpica crishpaca, ¿Mandashcatachu chingachinchij? ¡Ama chaitaca yuyaichijchu! Ashtahuanpish Mandashcataca, alli cashcatamari ricuchicunchij.
خدا امين است
1پس برتری يهوديت در چيست؟ آيا خدا امتياز بخصوصی برای يهوديان قائل است؟ آيا ختنه ارزشی دارد؟ 2بلی، خدا برای يهوديان امتيازات بسياری قائل شده است.
يكی از مهمترین اين امتيازات، اينست كه خدا احكام و كلام خود را به ايشان سپرد، تا آنان خواست و ارادهٔ او را بدانند و آن را اجرا كنند. 3اما اگر بعضی از ايشان ايمان خود را از دست دادند و نسبت به خدا پيمانشكنی كردند، آيا خدا نيز عهد و پيمان خود را خواهد شكست؟ 4هرگز! اگر همهٔ مردم دنيا هم دروغ بگويند، خدا هرگز دروغ نمیگويد. در كتاب آسمانی در اين باره آمده كه هر چه خدا میفرمايد، هميشه راست و درست است، و در هر داوری پيروزی با اوست.
5اما بعضی چنين استدلال میكنند: «خوب است كه ما بیايمان بمانيم! گناهان ما نتيجهٔ خوبی دارد! زيرا وقتی مردم ببينند كه ما چقدر بد هستيم، بهتر پی خواهند برد كه خدا چقدر نيكوست! پس، در اين صورت آيا انصاف است كه خدا ما را مجازات كند، در حالی که گناهان ما به جلال او كمک میكند؟» 6به هيچ وجه چنين نيست! زيرا چنين خدايی ديگر شايسته نخواهد بود كسی را داوری كند. 7چون اگر نادرستی من در مقايسه با راستی خدا باعث بزرگی و جلال او گردد، ديگر او نمیتواند مرا به عنوان يک گناهكار، داوری و محكوم كند. 8اگر بخواهيد چنين استدلال كنيد، به اين نتيجه خواهيد رسيد كه «هر چه ما بدتر باشيم، خدا بيشتر خشنود میگردد.» بعضی به من افترا میزنند و میگويند كه من اين را وعظ میكنم. محكوميت چنين اشخاص قطعی است.
هيچكس نيكوكار نيست
9خوب، چه نتيجه میگيريم؟ آيا ما يهوديان از ديگران بهتريم؟ نه، به هيچ وجه! زيرا قبلاً بيان كرديم كه همه به طور يكسان گناهكارند، چه يهودی باشند، چه غيريهودی. 10كتاب آسمانی نيز در اين باره میفرمايد:
هيچكس نيكوكار نيست،
در تمام عالم، يک بیگناه هم يافت نمیشود.
11هيچكس فهم ندارد،
كسی واقعاً طالب خدا نيست.
12همه از او روی برگردانيدهاند؛
همه به راه خطا رفتهاند؛
حتی يک نفر هم نيست كه نيكوكار بوده باشد.
13سخنان ايشان كثيف و متعفن است،
همچون بوی تعفنی كه از قبر به مشام میرسد.
زبانشان را برای فريب دادن به کار میبرند.
سخنانشان همچون نيش مار كشنده است.
14دهانشان پر از لعنت و تلخی است.
15پايهايشان برای خون ريختن شتابان است.
16به هر جا برسند، پريشانی و ويرانی بجا میگذارند.
17از آرامش الهی نصيبی ندارند.
18احترام و ترس خدا، جايی در قلبشان ندارد.
19بنابراين، خدا يهوديان را خيلی شديدتر داوری و مجازات خواهد كرد، زيرا ايشان میبايست به جای اينكه مرتكب چنين گناهانی شوند، دستورات و احكام خدا را بجا آورند. به همين علت هيچيک از ايشان نخواهد توانست برای بیايمانی و گناهان خود، عذر و بهانهای بياورد. در حقيقت، تمام مردم دنيا در برابر تخت داوری خدای قادر مطلق، مقصر و محكومند.
20پس ملاحظه میكنيد كه با اجرای شريعت، كسی هرگز نمیتواند رضايت خدا را حاصل كند. در واقع هر چه بيشتر شريعت را بدانيم، بيشتر پی میبريم كه آن را زير پا گذاردهايم. شريعت فقط چشمان ما را باز میكند تا گناهان خود را ببينيم.
راه تازهٔ خدا برای نجات ما
21-22اما اكنون خدا راه ديگری برای نجات به ما نشان داده است. ما تا به حال سعی میكرديم با اجرای مقررات و تشريفات مذهبی، به اين نجات و رستگاری دست يابيم و در حضور خدا پاک و بیگناه شمرده شويم. اما در اين راه نوين، ديگر چنين نيست، هر چند كه اين راه، چندان هم تازه نيست، زيرا كتاب آسمانی ما از زمانهای گذشته نويد آن را داده بود. اينک خدا چنين مقرر داشته كه اگر كسی به مسيح ايمان بياورد، از سر تقصيرات او بگذرد و او را كاملاً «بیگناه» به حساب آورد. همه انسانها نيز بدون توجه به مقام و يا سوابقشان، میتوانند از همين راه، يعنی «ايمان به عيسی مسيح» نجات يابند. 23زيرا همه گناه كردهاند و هيچكس به آن كمال مطلوب و پرجلالی كه خدا انتظار دارد، نرسيده است. 24اما اكنون اگر به عيسی مسيح ايمان آوريم، خدا ما را كاملاً «بیگناه» به حساب میآورد، چون عيسی مسيح به لطف خود به طور رايگان گناهان ما را برداشته است.
25خدا عيسی مسيح را فرستاد تا مجازات گناهان ما را متحمل شود و خشم و غضب خدا را از ما برگرداند. خدا خون مسيح و ايمان ما را وسيلهای ساخت برای نجات ما از غضب خود. به اين ترتيب او عدالت خود را ظاهر نمود. اگر او كسانی را كه در زمانهای گذشته گناه كرده بودند مجازات نكرد، اين هم كاملاً عادلانه بود، زيرا او منتظر زمانی بود كه مسيح بيايد و گناهان آنان را نيز پاک سازد. 26در زمان حاضر نيز خدا از همين راه گناهكاران را به حضور خود میپذيرد، زيرا عيسی مسيح گناهان ايشان را برداشته است.
اما آيا اين بیانصافی نيست كه خدا گناهكاران را بیگناه بشمارد؟ نه، زيرا خدا اين كار را بر اساس ايمانشان به عيسی مسيح انجام میدهد، يعنی ايمان به كسی كه با خون خود گناهانشان را پاک كرده است.
27آيا حالا ديگر كسی میتواند به خود ببالد و تصور كند كه با پرهیزگاری و اعمال نيک خود، نجات يافته و مقبول خدا گشته است؟ هرگز! چرا؟ زيرا نجات، نه از كارهای نيک ما و انجام تشريفات مذهبی، بلكه از كارهايی كه عيسی مسيح برای ما انجام داد و از ايمانی كه ما به او داريم، به دست میآيد. 28پس ما بوسيلهٔ ايمان به عيسی مسيح نجات میيابيم و در حضور خدا بیگناه به حساب میآييم، نه به سبب كارهای خوب خود يا انجام تشريفات مذهبی.
29آيا خدا فقط يهوديان را از اين راه نجات میدهد؟ نه، غيريهوديان نيز میتوانند از همين راه به حضور خدا راه يابند. 30زيرا در نظر خدا همه يكسانند. همه، چه يهودی و چه غيريهودی، بوسيلهٔ ايمان بیگناه محسوب میشوند. 31حال كه بوسيلهٔ ايمان نجات میيابيم، آيا ديگر لازم نيست شريعت و احكام خدا را اطاعت نماييم؟ نه، درست برعكس است! زيرا فقط زمانی میتوانيم احكام خدا را اطاعت كنيم كه به عيسی مسيح ايمان آوريم.