Lucas 11 – MTDS & CARSA

Mushuj Testamento Diospaj Shimi

Lucas 11:1-54

‘Ama ricuringaraiculla Diosta mañaj tucunguichijchu’ nishcami

(Mat 6:9-15; 7:7-11)

1Chai qʼuipami Jesusca, Diosta mañacurca. Pai tucui mañashca qʼuipami, shuj yachacujca cashna nirca:

—Apunchij Jesús, ñucanchijtapish Diosta mañanata yachachiari. Bautiźaj Juanpish Paipaj yachacujcunataca yachachircatajmari— nircami.

2Chashna nijpimi, Jesusca cashna nirca:

—Cancunaca cashna mañanguichij:

“Jahua pachapi caj ñucanchij Yaya,

Cantaca jucha illaj cashcamanta,

tucuicuna alli nichun.

Can mandana punlla shamuchun.

Jahua pachapi shinallataj,

cai pachapipish Can munashca rurarichun.

3Punllanta caraj shinallataj, cunanpish micunata carahuai.

4Ñucanchij juchacunata perdonahuai,

ñucanchijpish tucui ñucanchijta llaquichijcunataca perdonanchijmi.

Mana alli munaicuna shamujpipish,

ama urmachun saquihuanguichu” ninami canguichij— nishpami yachachirca.

5Jesusca, cashnapish nircami:

—Yuyaringapaj cashna nishun: Maijan cancuna alli rijsishcata charishpaca, chaupi tuta paipaj huasiman rishpaca: “Amigo, quimsa tandata mañachi. 6Shuj ñuca alli rijsishcamari, cunanlla carumanta ñuca huasiman chayamun. Ñucami imata mana carai tucuni” nina tucungachari. 7Chashna nijpi ucumanta caishujca: “Ama pʼiñachichu, pungupish ña huichcashcamari. Ñuca huahuacunahuan siricunica. ¿Maitataj tandata cungaraiculla jatarishari?” ninmanchari. 8Chashna nicushpapish, ama ashtahuan pʼiñachichun nishpallapish imalla mañashcataca, jatarishpa cunmanmi. Rijsishca cashcallamanta mana mañachishpapish, cunmantajmi. 9Caihuanca, caitami nisha nini: Diosta mañaichij, Paica cungami. Mashcaichij, japinguichijmi. ‘Huasiyuj’ nichij, Paica punguta pascangami. 10Maijanpish mañajca, chasquingatajmi. Mashcajpish, japingatajmi. ‘Huasiyuj’ nijtapish yaicuchingatajmi.

11¿Cancunapurapica, pi yayataj paipaj huahua tandata mañajpica, rumita cungari? ¿Chalhuata mañajpipish, mana culebrata cunmanchu? 12Shinallataj lulunta mañajpipish, ¿alacrantaca mana cunguichijmanchu? 13Cancunaca mana allicuna cashpapish, cancunapaj huahuacunamanca imatapish allitamari cunguichij. Jahua pachapi caj cancunapaj Yayacarin, Paita mañajcunamanca Paipaj jucha illaj Espirituta cungallamari— nircami.

Diospaj Espiritutami cʼamishcacuna

(Mat 12:22-30, 43-45; Mar 3:19-27)

14Chai qʼuipaca Jesusca, supai japishca shuj runamantami supaita llujshichicurca. Chai runaca, supai japishca cashcamanta mana rimaj cashca cashpapish, supaita Jesús llujshichijpica, ña rimarcallami. Chaita ricushpaca, tucui chaipi cajcunami achcata mancharircacuna. 15Ashtahuanpish maijancunaca: «Caica, supaicunata mandaj Beelzebuhuan cashpamari, supaicunataca llujshichin» ninacurcami.

16Cutin shujtajcunaca, ima pandata nijpica juchachingapajmi:

—Jahua pacha Dios cachashca cashpaca, ima señalta rurashpa ricuchiari— nircacuna.

17Ashtahuanpish paicuna imata yuyacushcata yachashpami, Jesusca cashna nirca: «Maijan llajtata mandajcunapura pʼiñanacushpa chaupirishpa, caishuj chaishuj macanacushpaca, paicuna mandacushcaca chingarinmanllami. Shinallataj quiquin huasi ucupura pʼiñanacushpapish, chʼicanyarinllami. 18Chashnallataj Satanaspish, pai mandacushca supaicunallatataj llujshichishpa cachacushpaca, paicunapura pʼiñanacushca cashpallamari chashna ruranman. Shinashpaca, paica ña mana mandashpa cati tucunmanchu. Ñucataca ‘Beelzebuhuan cashpami, supaicunata llujshichin’ ninguichijmi. 19Beelzebuhuan cashpa supaicunata Ñuca llujshichijpica, cutin cancunapaj yachacujcunaca, ¿pihuan cashpataj supaicunataca llujshichin? Riquichij, paicuna chashna rurashpaca, paicunallatajmari cancuna Ñucata panda juchachicushcata ricuchin. 20Ñucaca, Taita Dios-huan cashpami supaicunataca llujshichini. Caicunata Ñuca rurashcami, ña Taita Dios cancunata mandai callarishcata ricuchin. 21Shuj cʼari cʼari runa, alli macanacunata maquipi aisashca paipaj huasita chaparacujpica, ima huaquichishcapish tiyacunllami. 22Chashna cajpipish paita yalli sinchi shujtaj runa shamushpaca, mitsaringapaj pai charicushca macanacunatapish quichunllami. Chashna mishashpami quichushcacunataca chaupin. 23Pipish Ñucata mana cʼuyajca, Ñucata pʼiñajmi. Maijanpish mana Ñucahuan tucushpa tandachijca, Ñuca tandachishcatapish tsirapanllami. 24Mapa supai shuj runamanta llujshishpaca, mai shitashca pambacunapimi samarinata mashcashpa purin. Maipi tiyanata mana japishpaca: “Ñuca ñaupa causashcallamantaj tigrashalla” nishpami chaillamantaj tigran. 25Ña tigrashpaca chai runataca, pʼichashpa allichishca huasi ucuta shinami ricun. 26Chashnata ricushpaca, paita yalli millai canchis supaicunata pushashpami, chai runapi yaicushpa causan. Chashna rurajpica chai runaca, ñaupata yalli millaimi tucun» nircami.

27Jesús chashna nicujpi ñapish Paita uyacujcunapaj chaupimanta shuj huarmica, Jesustaca:

—Canta huachaj, Canta chuchuchishpa huiñachij huarmica, cushimi canga— nishpami caparirca.

28Chashna nijpipish, Jesusca:

—Diospaj Shimita uyashpa caźujcunamari, ashtahuan cushicuncuna— nircami.

Jesustaca shuj señaltami ricuchichun mañashcacuna

(Mat 12:38-42; Mar 8:12)

29Ashtahuan achcacuna tandanacumujpimi, Jesusca cashna nirca: «Cai millai runacunaca, shuj señaltamari ricuchichun mañancuna. Chaitaca manataj ricungacunachu. Ashtahuanpish Dios ima nishcata huillaj Jonás shina tucushcallatami ricungacuna. 30Jonasca, Nínive pueblopi causajcunapajca, shuj señalmi tucurca. Chashnallataj, Runa Aichayuj Ñucapish cunan causajcunapajca shuj señalmi tucusha. 31Dios llaquichina punllapica, ura llajtata jatun mandaj huarmimi cai runacunataca, ‘Mana allitamari rurashcanguichij’ nishpa juchachinga. Chai huarmica, Salomón yachachishcata uyangaraicumi, chai maitajshi caru llajtamanta shamurca. Ñucacarin Salomontapish yallimari cani. 32Chashnallataj Dios llaquichina punllapica, Ninivepi causajcunapishmi cai runacunataca, ‘Mana allitamari rurashcanguichij’ nishpa juchachingacuna. Paicunaca Jonás huillajpica, Diosman cutirircacunamari. Ñucacarin caipica, Jonastapish yallimari cani.

Ñahuicunaca cuerpopaj luzmi

(Mat 5:15; 6:22-23)

33Pipish luzta japichishpaca, mana maipi pacashpa churanchu, cajón ucupipish mana churanchu. Ashtahuanpish huasiman yaicujcuna achijllapi cachun, lamparata tiyachinapimi churan. 34Cambaj ñahuicunaca, cuerpopaj luz shinami. Ima allillapi cambaj ñahuita churashpaca, tucui cambaj cuerpohuanmi achijllapi puringui. Ashtahuanpish cambaj ñahuihuan mana allita ricuracushpaca, tucui cambaj cuerpohuanmi amsapi causacungui. 35Chaimanta, alli yuyaihuan causangui. ‘Achijpimi puricuni’ yuyashpapish, amsallapi causacunguiman. 36Ima amsapi can mana yaicurijpica, cambaj tucui cuerpomi achijllapi puringa. Huasi ucupi lamparata japichijpi, tucuita achijyachicuj shinallatajmi achijllapi causangui» nircami.

Mandashcata yachachijcunata, fariseocunatami Jesusca juchachishca

(20:45-47; Mat 23:1-36; Mar 12:38-40)

37Jesús chashna rimashca qʼuipami, shuj fariseoca paipaj huasipi micunaman pusharca. Chai runapaj huasiman chayashpaca, meźapimi tiyarirca. 38Micungapaj paicuna ruraj cashca shina, mana maquita millashpa tiyarijta ricushpami, chai fariseoca mancharirca. 39Ashtahuanpish Apunchij Jesusca, cashnami nirca:

—Riquichij fariseocuna, cancunaca vasocunatapish, platocunatapish jahuallatamari maillanguichij. Shungupica shuhuana, millaita rurana yuyaicunahuan jundamari canguichij. 40¡Rumi shungucuna! Ucutapish, jahuatapish chai Diosllatajmari rurarca. 41Cancuna imalla charishcacunamantaca, shujtajcunamanpish caraichij. Chashna rurashpami ucupish, jahuapish chuyajlla canguichij.

42Fariseocunalla, ¡ai, imachari tucunguichij! Cancunaca mentata, rudata, ima shujtaj granocunatapish patsajmanta chungataca Diosman cunguichijtajmari. Chashna rurashpapish allita ruranata, Taita Diosta cʼuyanatamari cungarishcanguichij. Diosman cunatapish mana saquishpami, caicunataraj rurana carcanguichij.

43Fariseocunalla, ¡ai, imachari tucunguichij! Cancunaca tandanacuna huasicunapipish, punta alli tiyarinapi tiyarinatami munanguichij. Plazacunapipish manchaihuan alabaduchunmi munanguichij.

44Mandashcata yachachijcuna, fariseocuna, mishqui shimi jayaj shungucunami canguichij, ¡ai, imachari tucunguichij! Cancunaca huañushcata pambashpa, lápida rumita mana churashca jutcu shinami canguichij. Mana yachashpaca, pambashca jahuata pipish jahuata purinllami— nircami.

45Chashna nijpica, Mandashcata yachachijcunamanta shujmi:

—Yachachij, Can chashna nishpaca, ñucanchijtapishmari cʼamicungui— nirca.

46Chashna nijpi, Jesusca cashnami nirca:

—Mandashcata yachachijcunalla, cancunapish, ¡ai, imachari tucunguichij! Cancunacarin pi mana aparipaj quipita apachij shinamari shujtajcunataca, ‘Caita chaita rurai’ ninguichij. Cancunallatajca chaicunataca, shuj dedollahuanpish mana cuyuchinguichijchu.

47¡Ai, imachari tucunguichij! Cancunapaj ñaupa yayacunaca, Dios ima nishcata huillajcunata huañuchircacunami, cutin cancunaca chaicunata pambashca bovedacunatami allichinguichij. 48Chashna rurashpaca, cancunapaj ñaupa yayacuna rurashcatami alli ninguichij. Cancunapaj yayacunami, Dios ima nishcata huillajcunataca huañuchircacuna. Cutin cancunaca, chaicunata pambashca bovedacunata allichijcunami canguichij. 49Chaimantami Taita Diosca tucuita yachaj cashpa, cashna nishca: “Ñuca ima nishcata huillajcunatapish, huillagrichun mingashcacunatapish cachashami. Chaicunamanta maijancunataca huañuchingacunami, maijancunataca pʼiñashpa mana ricusha ningacunachu” nishcami. 50Chashna rurashcamantaca, Diosca Pai ima nishcata tucui huillajcunata huañuchishcamantami cai runacunata llaquichinga. Dios ima nishcata huillajcunataca, cai pachata rurashcamantapachami huañuchishcacuna. Chai tucuicunapaj yahuarmantaca, cunan punlla runacunata llaquichinga. 51Abelta huañuchishca yahuarmanta callarishpaca, Diospaj huasihuan, altarhuan chaupipi huañuchishca Zacariaspaj yahuarcamami, Diosca cunan punlla runacunata llaquichinga.

52Mandashcata yachachijcunalla, ¡ai, imachari tucunguichij! Cancunami Diospajta yachanata ama yachachun, llaveta pacashpa churashcanguichij. Cancunallatajpish mana yachashun ninguichijchu, yachashun nijcunatapish, mana yachachun saquinguichijchu— nircami.

53Chashna nijpica Mandashcata yachachijcunapish, fariseocunapish achcatami pʼiñarircacuna. Chaimantami Jesustaca achcata rimarichun, caita chaita tapushpa pʼiñachi callarircacuna. 54‘Ima mana allita nijpica, imallatapish juchachishunpishchari’ yuyashpami, chashna tapurcacuna.

Священное Писание (Восточный перевод), версия с «Аллахом»

Лука 11:1-54

Иса аль-Масих учит учеников молиться

(Мат. 6:9-13; 7:7-11)

1Однажды Иса молился, и когда Он закончил, один из учеников попросил Его:

– Повелитель, научи нас молиться, как и Яхия научил своих учеников.

2Он сказал им:

– Когда вы молитесь, говорите так:

Небесный Отец,

пусть прославится имя Твоё!

Пусть наступит Царство Твоё!

3Хлеб наш насущный давай нам каждый день,

4и прости нам грехи наши,

ведь и мы прощаем всем должникам нашим.

Не дай нам поддаться искушению11:4 В некоторых рукописях присутствуют слова: «…но защити нас от зла»..

5Потом Иса сказал им:

– Предположим, что у кого-то из вас есть друг, и ты, придя к нему в полночь, попросишь: «Друг, одолжи мне три лепёшки. 6Ко мне с дороги заехал гость, и мне нечего ему предложить». 7А тот, находясь в доме, ответит: «Не беспокой меня. Дверь уже заперта, дети мои со мною в постели, не могу я сейчас встать и дать тебе хлеба». 8Говорю вам, что даже если он не встанет и не даст тебе по дружбе, то ему всё-таки придётся сделать то, о чём ты его попросил, из-за твоей назойливости11:8 Или: «…только чтобы не осрамиться». Смысл притчи в следующем: если даже человек из-за назойливости своего товарища (или чтобы избежать позора) ответил на его просьбу, то насколько больше Всевышний желает ответить на молитвы Своих детей..

9Поэтому Я говорю вам: просите – и вам дадут, ищите – и найдёте, стучите – и вам откроют. 10Потому что каждый, кто просит, получает, и кто ищет, находит, и тому, кто стучит, откроют.

11Есть ли среди вас такой отец, который даст своему сыну змею, когда тот попросит рыбы? 12Или, если тот попросит яйцо, даст ему скорпиона? 13Если вы, будучи злы, умеете давать своим детям благие дары, то тем более Небесный Отец даст Святого Духа тем, кто просит у Него!

Иса аль-Масих изгоняет демонов силой Аллаха

(Мат. 12:22-30; Мк. 3:22-27)

14Однажды Иса изгнал демона немоты. И когда демон вышел, человек, который был нем, заговорил. Люди удивлялись. 15Но некоторые говорили:

– Он изгоняет демонов силой Баал-Зевула (Шайтана), повелителя демонов.

16Другие, желая испытать Ису, попросили, чтобы Он показал им знамение с неба. 17Но Иса, зная их мысли, сказал им:

– Любое царство, разделившееся на враждующие части, приходит в запустение, и дом, где есть распря, рушится. 18И если Шайтан враждует против самого себя, то как устоит его царство? Я говорю это потому, что вы заявляете, будто Я изгоняю демонов силой Баал-Зевула. 19Обвиняя Меня в том, что Я изгоняю демонов силой Баал-Зевула, вы, тем самым, обвиняете и ваших последователей, которые также изгоняют демонов. Так что они будут вам судьями. 20Но если Я изгоняю демонов властью Аллаха, то это значит, что Аллах уже устанавливает среди вас Своё Царство.

21Когда сильный и хорошо вооружённый человек охраняет свой дом, то его имущество в безопасности. 22Но если кто-то более сильный нападёт и одолеет его, то он заберёт оружие, на которое полагался хозяин, и разделит добычу.

23Кто не со Мной, тот против Меня, и кто не собирает со Мной, тот растрачивает.

Возвращение нечистого духа

(Мат. 12:43-45)

24– Когда нечистый дух выходит из человека, то он скитается по безводным местам, ища место для отдыха, и не находит его. Тогда он говорит: «Возвращусь-ка я в дом, из которого вышел». 25Когда он возвращается, то находит дом чисто выметенным и убранным. 26Тогда он идёт и берёт семь других духов, ещё более злых, чем он сам, и они приходят и поселяются там. И это для человека ещё хуже того, что было вначале.

Истинное благословение

27Иса ещё говорил, когда одна женщина из толпы крикнула:

– Благословенна та мать, что родила Тебя и выкормила!

28Иса ответил:

– Благословеннее те, кто слышит слово Аллаха и исполняет его.

Знамение пророка Юнуса

(Мат. 12:39-42)

29Когда людей собралось ещё больше, Иса начал говорить:

– Это поколение – злое. Оно ищет знамения, но им не будет дано никакого знамения, кроме знамения пророка Юнуса. 30И как Юнус стал знамением для жителей Ниневии, так и Ниспосланный как Человек станет знамением для этого поколения11:30 История пророка Юнуса находится в Книге Пророков. То, что пророк Юнус три дня провёл в желудке огромной рыбы, а затем чудным образом был освобождён Аллахом, было прообразом того, что Исе предстояло три дня провести в могильной пещере, а затем воскреснуть (см. Мат. 12:40).. 31Царица Юга11:31 Царица Юга – т. е. царица Шевы (Шева – современная юго-западная Аравия). Её встреча с царём Сулейманом описана в 3 Цар. 10:1-13. встанет в Судный день и обвинит людей этого поколения, потому что она приходила с другого конца света послушать мудрость царя Сулеймана. Сейчас же с вами Тот, Кто больше Сулеймана. 32Жители Ниневии встанут в Судный день и обвинят это поколение, потому что они покаялись от проповеди Юнуса11:32 См. Юнус 3:6-9.. Сейчас же с вами Тот, Кто больше Юнуса.

О внутреннем свете

(Мат. 6:22-23)

33– Никто, зажёгши светильник, не ставит его в погреб или под горшок, наоборот, его ставят на подставку, чтобы все входящие видели свет. 34Твой глаз – светильник твоего тела. Когда твой глаз ясен11:34 Это был фразеологический оборот, обозначающий человека щедрого, в отличие от человека скупого, имеющего «дурной глаз»., тогда и всё твоё тело полно света. Если же у тебя глаз замутнён11:34 Букв.: «если он дурной». Выражение «дурной глаз» было фразеологическим оборотом, обозначающим жадного или завистливого человека (см. Мат. 20:15)., то и всё твоё тело темно. 35Так что смотри, не тьма ли тот свет, который внутри тебя. 36Итак, если всё твоё тело полно света и в нём нет ни одной тёмной части, то оно всё будет светло, как бывает, когда светильник освещает тебя сиянием.

Обличение религиозных вождей

(Мат. 23:1-36)

37Когда Иса так говорил, один блюститель Закона пригласил Его к себе на обед. Иса пришёл и возлёг у стола. 38Блюстителя Закона удивило, что Он не совершил перед едой ритуального омовения11:38 У древних иудеев существовал особый ритуал омовения рук перед приёмом пищи, подобный тому, что можно наблюдать среди народов Востока.. 39Но Повелитель сказал ему:

– Вот вы, блюстители Закона, очищаете чаши и тарелки только снаружи, в то время как внутри вы полны алчности и злобы. 40Глупцы! Разве Тот, Кто сотворил внешнее, не сотворил и внутреннее? 41Что же касается внутреннего, то давайте милостыню11:41 Или: «Но давайте милостыню от всего сердца»; или: «Но давайте милостыню из того, что внутри чаши и тарелки»., и тогда всё у вас будет чисто.

42– Но горе вам, блюстители Закона, потому что вы даёте десятую часть с мяты, руты и других трав, а справедливостью и любовью Аллаха вы пренебрегаете. И то нужно делать, и другого не оставлять.

43– Горе вам, блюстители Закона, потому что вы любите занимать почётные места в молитвенных домах и любите, когда вас приветствуют в людных местах.

44– Горе вам, вы подобны никак не обозначенным могилам, по которым люди ходят, даже не подозревая об их существовании.

45Один из учителей Таурата сказал Ему:

– Учитель, говоря это, Ты и нас обижаешь.

46Иса ответил:

– Горе и вам, учители Таурата, потому что вы взваливаете на людей ноши, которые невозможно нести, а сами и пальцем не шевельнёте, чтобы помочь им.

47– Горе вам, потому что вы строите надгробные памятники пророкам, которых убили ваши предки. 48Вы сами свидетельствуете о том, что одобряете действия ваших предков: те убивали пророков, а вы строите им надгробные памятники. 49Поэтому и Мудрость Аллаха11:49 Мудрость Аллаха – многие толкователи видят здесь указание на Ису аль-Масиха (ср. Мат. 23:34; 1 Кор. 1:24). сказала: «Я пошлю к ним пророков и посланников, но они одних убьют, а других будут преследовать». 50Поэтому нынешнее поколение понесёт ответственность за кровь всех пророков, пролитую от создания мира, 51от крови Авеля и до крови Закарии, убитого во дворе храма, возле жертвенника11:51 У иудеев был другой порядок книг Священного Писания. И согласно ему убийство Закарии последнее из упоминаемых там (см. 2 Лет. 24:20-22). Смерть же Авеля была первым убийством на земле (см. Нач. 4:1-10).. Да, говорю вам, это поколение ответит за всё.

52– Горе вам, учители Таурата, потому что вы присвоили ключ знания. Но и сами не вошли, и тем, кто хотел войти, воспрепятствовали.

53Когда Иса вышел из дома, учители Таурата и блюстители Закона обрушились на Него с яростными обвинениями и каверзными вопросами. 54Они ставили Ему ловушки, пытаясь поймать на слове.