Okugwa kwa Yerusaalemi
152:1 a 2Bk 24:17 b Yos 10:29; 2Bk 8:22Zeddekiya yali wa myaka amakumi abiri mu gumu egy’obukulu we yafuukira kabaka, n’afugira emyaka kkumi na gumu mu Yerusaalemi. Nnyina yayitibwanga Kamutali muwala wa Yeremiya ow’e Libuna. 252:2 Yer 36:30Zeddekiya n’akola eby’omuzizo mu maaso ga Mukama, nga Yekoyakimu bwe yali akoze. 352:3 a Is 3:1 b Ez 17:12-16Abalabe ba Yerusaalemi ne Yuda ne babalumba kubanga Mukama yali abanyiigidde. Ku nkomerero n’abagobamu mu nsi. Ebyo byonna ne bituuka ku Yerusaalemi ne ku Yuda, Mukama n’okubagoba n’abagoba mu maaso ge, ne Zeddekiya n’ajeemera kabaka w’e Babulooni.
452:4 a Zek 8:19 b 2Bk 25:1-7; Yer 39:1 c Ez 24:1-2Mu mwaka ogw’omwenda ogw’obufuzi bwa Zeddekiya, ku lunaku olw’ekkumi mu mwezi ogw’ekkumi, Nebukadduneeza kabaka w’e Babulooni n’eggye lye lyonna, n’alumba Yerusaalemi, ekibuga ekyo n’akizingiza n’akizimbako ebifunvu okukyetooloola. 5Ekibuga ne bakizimbako ebifunvu okutuusa mu mwaka ogw’ekkumi n’ogumu ogw’obufuzi bwa kabaka Zeddekiya.
652:6 Is 3:1Ku lunaku olw’omwenda olw’omwezi ogwokuna enjala n’eba nnyingi nnyo mu kibuga nga tewaali kyakulya. 7Bbugwe w’ekibuga yamenyebwa Abakaludaaya. Eggye lyonna erya Yerusaalemi ne lidduka okuva mu kibuga kiro nga bayita mu mulyango oguli wakati w’ebisenge ebibiri ebiri okumpi n’ennimiro lwa kabaka, newaakubadde ng’Abakaludaaya baali beetoolodde ekibuga. Badduka ne bagenda mu Alaba. 8Eggye ly’Abakaludaaya ne ligoba kabaka Zeddekiya ne bamukwatira mu nsenyi ez’e Yeriko, Abaserikale be bonna ne bamuvaako ne basaasaana. 952:9 a Yer 32:4 b Kbl 34:11 c Kbl 13:21N’akwatibwa.
Zeddekiya n’atwalibwa eri kabaka w’e Babulooni e Libuna mu nsi ey’e Kamasi; n’amusalira omusango ne gumusinga. 1052:10 Yer 22:30Awo kabaka w’e Babulooni n’atta batabani ba Zeddekiya nga kitaabwe alaba; n’atta n’abakungu bonna aba Yuda. 1152:11 Ez 12:13N’alyoka aggyamu Zeddekiya amaaso n’amusiba mu masamba ag’ebikomo n’amutwala e Babulooni, gye yamuteeka mu kkomera okutuusa lwe yafa.
1252:12 a Zek 7:5; 8:19 b Yer 39:9Ku lunaku olw’ekkumi olw’omwezi ogwokutaano, mu mwaka ogw’ekkumi ogw’obufuzi bwa Nebukadduneeza kabaka w’e Babulooni, Nebuzaladaani omuduumizi w’eggye erikuuma kabaka, eyaweerezanga kabaka w’e Babulooni, yajja e Yerusaalemi. 1352:13 a 2By 36:19; Zab 74:8; Kgb 2:6 b Zab 79:1; Mi 3:12Nebukadduneeza n’ayokya yeekaalu ya Mukama n’olubiri lwa kabaka, n’ennyumba zonna eza Yerusaalemi. Buli kizimbe kyonna eky’omugaso n’akyokya. 1452:14 Nek 1:3Eggye lya Babulooni lyonna eryali liduumirwa omuduumizi w’abakuumi bakabaka ne limenyera ddala ebisenge bya Yerusaalemi. 15Nebuzaladaani omuduumizi w’abakuumi n’atwala abamu ku baavu ennyo n’abo abaasigala mu kibuga, awamu n’abaweesi n’abaali beewaddeyo, mu buwaŋŋanguse eri kabaka w’e Babulooni. 1652:16 Yer 40:6Naye Nebuzaladaani n’asigazaayo abamu ku baavu ennyo mu ggwanga okulabiriranga emizabbibu n’okulimanga.
1752:17 a 1Bk 7:15 b 1Bk 7:27-37 c 1Bk 7:23 d Yer 27:19-22Abakaludaaya ne bamenya empagi ez’ebikomo, n’ebikondo ebyali biseetulwa, n’Ennyanja ey’ekikomo, ebyali mu nnyumba ya Mukama ne batwala ekikomo kyonna e Babulooni. 1852:18 Kuv 27:3; 1Bk 7:45Ne batwala n’entamu, n’ebisena, n’ebisalako ebisirinza, n’ebibya, n’ebijiiko, n’ebintu byonna eby’ekikomo ebyakozesebwanga mu kuweereza mu Yeekaalu. 1952:19 1Bk 7:50Omuduumizi w’abakuumi ba kabaka n’atwala ebensani n’ebibya by’obubaane, n’ebijiiko, n’ebikondo bye ttaala, n’ebibya, n’entamu ebikozesebwa mu kiweebwayo ekyokunywa, byonna ebyali byakolebwa mu zaabu ne ffeeza.
2052:20 1Bk 7:47Ekikomo okuva ku mpagi ebbiri, n’Ennyanja, n’ennume ekkumi n’ebbiri ez’ebikomo wansi waayo, n’ebikondo kabaka Sulemaani bye yali akoledde yeekaalu ya Mukama, byali bizito nnyo ebitapimika. 2152:21 1Bk 7:15Buli emu ku mpagi yali obuwanvu mita munaana ne desimoolo emu; n’obwetoolovu mita ttaano ne desimoolo nnya; n’omubiri gwayo gwali nga sentimita musanvu nga yamuwuluka. 2252:22 1Bk 7:16Yaliko n’omutwe gw’ekikomo, n’omutwe gumu ng’obuwanvu bwayo nga mita bbiri ne desimoolo ssatu, omutwe nga guliko ebitimbe n’amakomamawanga enjuuyi zonna, byonna nga bya bikomo; empagi eyookubiri nayo yaliko ebifaanana ebyo n’amakomamawanga. 2352:23 1Bk 7:20Mu buli mbiriizi za buli mpagi kwaliko amakomamawanga kyenda mu mukaaga era gonna awamu okwetooloola empagi gaali amakomamawanga kikumi.
2452:24 a 2Bk 25:18 b Yer 21:1; 37:3Omuduumizi w’abakuumi n’atwala Seraaya kabona asinga obukulu ne Sefaniya kabona owookubiri n’abaggazi abasatu nga basibe. 25Abo abaali bakyali mu kibuga, n’atwalako omukungu akulira eggye, n’abawi b’amagezi omusanvu. N’atwala n’omuwandiisi eyali omukungu omukulu avunaanyizibwa okuwandiika abayingira mu magye ne basajja be nkaaga abaasangibwa mu kibuga. 2652:26 nny 12Nebuzaladaani omuduumizi n’abatwala bonna n’abaleeta eri kabaka w’e Babulooni e Libuna. 2752:27 Yer 20:4Kabaka n’abattira eyo e Libuna, mu Kamasi.
Bw’atyo Yuda n’awaŋŋangusibwa, okuva mu nsi ya boobwe.
2852:28 2Bk 24:14-16; 2By 36:20Buno bwe bungi bw’abantu Nebukadduneeza be yatwala mu buwaŋŋanguse:
mu mwaka ogw’omusanvu ogw’obufuzi bwe:
Abayudaaya enkumi ssatu mu amakumi abiri mu basatu;
29mu mwaka ogw’omunaana ogwa Nebukadduneeza,
n’atwala lunaana mu asatu mu babiri okuva e Yerusaalemi;
30mu mwaka gwe ogw’amakumi abiri mu esatu,
Abayudaaya lusanvu mu ana mu bataano be baatwalibwa Nebuzaladaani omuduumizi w’abakuumi wa kabaka.
Bonna awamu ne baba abantu enkumi nnya mu lukaaga.
Yekoyakini Asumululwa
31Awo mu mwaka ogw’amakumi asatu mu omusanvu ogw’okusibibwa kwa Yekoyakini kabaka wa Yuda, mu mwaka Evirumerodaki lwe yafuuka kabaka w’e Babulooni, n’ata Yekoyakini kabaka wa Yuda, n’amuggya mu kkomera ku lunaku olw’amakumi abiri mu etaano olw’omwezi ogw’ekkumi n’ebiri. 32N’ayogera naye n’ekisa n’amuwa entebe ey’ekitiibwa eya waggulu okusinga eza bakabaka abalala abaali naye e Babulooni. 3352:33 2Sa 9:7Yekoyakini n’akyusa okuva mu ngoye ez’ekkomera era obulamu bwe obusembayo n’aliranga ku mmeeza ya kabaka. 3452:34 2Sa 9:10Era kabaka w’e Babulooni yawanga Yekoyakini ensako eya buli lunaku, obulamu bwe bwonna okutuusa lwe yafa.
Ang Pagkalaglag sa Jerusalem
(2 Hari 24:18–25:30; 2 Cro. 36:11-21)
1Nagaedad si Zedekia ug 21 ka tuig sa dihang nahimo siyang hari. Sa Jerusalem siya nagpuyo, ug naghari siya sulod sa 11 ka tuig. Ang iyang inahan mao si Hamutal nga anak ni Jeremias nga taga-Libna. 2Daotan ang iyang gihimo atubangan sa Ginoo, sama sa gihimo ni Jehoyakim. 3Busa gipapahawa sa Ginoo sa iyang presensya ang mga taga-Jerusalem ug ang mga taga-Juda. Nahitabo kini tungod sa kasuko sa Ginoo kanila.
Unya nagrebelde si Zedekia batok sa hari sa Babilonia. 4Busa sa ikanapulo nga adlaw sa ikanapulo nga bulan sa ikasiyam nga tuig sa iyang paghari, gisulong ni Nebucadnezar nga hari sa Babilonia ug sa iyang tibuok kasundalohan ang Jerusalem. Nagkampo sila sa gawas sa siyudad ug nagtapok ug yuta libot sa paril niini. 5Gilibotan nila ang siyudad hangtod sa ika-11 nga tuig sa paghari ni Zedekia.
6Sa ikasiyam nga adlaw sa ikaupat nga bulan sa maong tuig, labihan na gayod ang kagutom sa siyudad ug wala na gayoy pagkaon ang mga tawo. 7Unya, gilumpag sa mga taga-Babilonia ang usa ka bahin sa paril sa siyudad, busa nagplano si Zedekia ug ang tanan niyang mga sundalo sa pag-ikyas. Apan tungod kay nalibotan sa mga taga-Babilonia52:7 taga-Babilonia: sa literal, Kaldeanhon. Mao usab sa bersikulo 8, 14, 17. ang siyudad, naghulat sila hangtod nga mogabii. Didto sila nangagi sa pultahan taliwala sa duha ka paril duol sa hardin sa hari. Nangikyas sila paingon sa Kapatagan sa Jordan.52:7 Kapatagan sa Jordan: sa Hebreo, Araba. 8Gigukod sila sa mga sundalo sa Babilonia, ug naapsan sila didto sa kapatagan sa Jerico. Nagkatibulaag ang tanang mga sundalo ni Zedekia 9ug nadakpan siya. Gidala siya ngadto sa hari sa Babilonia didto sa Ribla, sa yuta sa Hamat, ug didto gihukman siya. 10Didto sa Ribla, gipapatay sa hari sa Babilonia ang mga anak nga lalaki ni Zedekia sa iya mismong atubangan. Gipapatay usab niya ang tanang opisyal sa Juda. 11Gipalugit niya ang mata ni Zedekia ug gipakadenahan siya ug gidala sa Babilonia diin gipriso hangtod nga namatay.
Giguba ang Templo ug Gibihag ang Katawhan sa Juda
(2 Hari 25:8-21)
12Sa ikanapulo nga adlaw sa ikalima nga bulan, niadtong ika-19 nga tuig sa paghari ni Nebucadnezar sa Babilonia, miadto sa Jerusalem si Nebuzaradan nga komander sa mga guwardya sa hari sa Babilonia. 13Gisunog niya ang templo sa Ginoo, ang palasyo, ang tanang balay sa Jerusalem, ug ang tanang importanteng mga bilding. 14Ubos sa iyang pagdumala, giguba sa mga sundalo sa Babilonia ang mga paril libot sa Jerusalem. 15Unya gibihag niya ang nahibiling mga tawo sa siyudad, apil ang pipila sa labing kabos nga mga tawo ug ang mga tawo nga midapig sa hari sa Babilonia. 16Apan gibilin niya ang uban sa labing kabos nga mga tawo aron sa pag-atiman sa mga ubasan ug sa mga uma.
17Gipangguba sa mga taga-Babilonia kining mosunod nga mga kagamitan sa templo sa Ginoo: ang bronsi nga mga haligi, ang mga karomata nga gigamit sa paghakot ug tubig, ug ang dakong sudlanan ug tubig nga bronsi nga gitawag ug Dagat. Ug gidala nila ang mga bronsi sa Babilonia. 18Gipangdala usab nila ang mga kalaha, mga pala, mga pangkorte sa pabilo, mga yahong, mga tasa, ug ang tanang mga kagamitan nga hinimo sa bronsi nga gigamit didto sa templo. 19Gipanguha usab ni Nebuzaradan52:19 ni Nebuzaradan: sa literal, sa kapitan sa mga guwardya. ang mga palanggana, mga butanganan ug baga, mga yahong, mga kolon, mga butanganan ug suga, mga tasa, mga yahong nga gigamit sa pagbubo sa mga halad nga ilimnon, ug ang uban pang kagamitan nga hinimo sa bulawan ug plata. 20Tungod sa kabug-at, dili matimbang ang mga bronsi nga gikan sa duha ka haligi, sa dakong sudlanan sa tubig nga gitawag ug Dagat, sa 12 ka torong baka nga gitungtongan niini, ug sa mga karomata nga gigamit sa paghakot ug tubig. Kining mga butanga gipahimo kaniadto ni Solomon alang sa templo sa Ginoo. 21Ang duha ka haligi may gitas-on nga 27 ka piye ug ang gidak-on niini 18 ka piye palibot. Haw-ang kini sa tunga, ug ang gibag-on sa bronsi upat ka pulgada. 22Ang gihabugon sa bronsi nga ulo-ulo sa kada haligi pito ug tunga ka piye. Kini nga mga ulo-ulo gidekorasyonan ug mga linalang bronsi nga gipalibotan ug mga prutas nga pomegranata nga hinimo sa bronsi. 23Dihay 96 ka bronsing prutas nga pomegranata sa mga kilid, ug 100 tanan ang mga bronsing prutas nga pomegranata nga naglibot sa linala nga bronsi nga dekorasyon sa ulo-ulo sa haligi.
24Gibihag usab ni Nebuzaradan si Seraya nga pangulong pari, si Zefanias nga sunod ug ranggo ni Seraya, ug ang tulo ka magbalantay sa pultahan sa templo. 25Dugang niini, gipangbihag usab niya ang mosunod: ang opisyal sa mga sundalo sa Juda, ang pito sa mga magtatambag sa hari, ang sekretaryo sa komander sa mga sundalo nga mao ang tiglista sa mga tawo nga mahimong mga sundalo, ug ang 60 ka mga lumulupyo didto. 26Gidala silang tanan ni Nebuzaradan ngadto sa hari sa Babilonia didto sa Ribla, 27nga sakop sa Hamat. Ug didto gipapatay sila sa hari.
Busa ang katawhan sa Juda nahilayo sa ilang yuta ingon nga mga bihag. 28-30Mao kini ang gidaghanon sa mga Israelinhon nga gibihag ni Haring Nebucadnezar:
Sa ikapito nga tuig sa iyang paghari, 3,023 ka mga tawo.
Sa ika-18 nga tuig sa iyang paghari, 832 ka mga tawo.
Sa ika-23 nga tuig sa iyang paghari, 745 ka mga tawo. Si Nebuzaradan nga komander sa mga guwardya sa hari ang nagbihag kanila.
4,600 tanan ka mga tawo ang nabihag.
Gibuhian si Jehoyakin
(2 Hari 25:27-30)
31Sa ika-37 nga tuig sa pagkabihag ni Jehoyakin nga hari sa Juda, nahimong hari sa Babilonia si Evil Merodac. Gibuhian niya si Jehoyakin sa ika-25 nga adlaw sa ika-12 nga bulan niadtong tuiga. 32Maayo siya kang Jehoyakin, ug gipasidunggan niya kini labaw sa ubang mga hari nga gibihag usab didto sa Babilonia. 33Busa wala na niya pasul-oba si Jehoyakin sa bisti sa piniriso. Ug sukad niadto, didto na kini magkaonan uban kaniya. 34Ug kada adlaw gihatagan siya sa hari sa iyang mga kinahanglanon hangtod sa panahon nga namatay siya.
