Enteekateeka ya Katonda ku Bufumbo
110:1 a Mak 1:5; Yk 10:40; 11:7 b Mat 4:23; Mak 2:13; 4:2; 6:6, 34Awo n’agolokoka n’ava eyo n’alaga mu kitundu kya Buyudaaya okusukka emitala wa Yoludaani. Ebibiina ne bimuguberera era naye n’abayigiriza nga bwe yakolanga bulijjo.
210:2 Mak 2:16Abamu ku Bafalisaayo ne bajja ne bamubuuza balyoke bamukwase, nga babuuza nti, “Kikkirizibwa omusajja okugoba mukazi we?”
3Yesu n’addamu nti, “Musa yagamba atya ku nsonga eyo?” 410:4 Ma 24:1-4; Mat 5:31Ne bamuddamu nti, “Musa yawa omusajja olukusa okuwandiikira mukyala we ebbaluwa emugoba.”
510:5 Zab 95:8; Beb 3:15Yesu n’abagamba nti, “Olw’obukakanyavu bw’emitima gyammwe, kyeyava abawandiikira etteeka lino. 610:6 Lub 1:27; 5:2Naye okuva ku lubereberye yabatonda omusajja n’omukazi. 7Omusajja ky’anaavanga aleka kitaawe ne nnyina, n’agenda n’agattibwa ne mukazi we. 810:8 Lub 2:24; 1Ko 6:16Olwo nga tebakyali babiri, wabula nga bafuuse omubiri gumu. 9Noolwekyo Katonda be yagatta awamu, omuntu tabaawukanyanga.”
10Bwe baali mu nnyumba, abayigirizwa be, ne bongera okumubuuza ku nsonga eyo. 1110:11 Mat 5:32; Luk 16:18Yesu n’abagamba nti, “Omusajja bw’agobanga mukazi we n’awasa omukazi omulala, aba ayenze. 1210:12 Bar 7:3; 1Ko 7:10, 11N’omukazi bw’ayawukananga ne bba n’afumbirwa omusajja omulala naye aba ayenze.”
Yesu Awa Abaana Omukisa
13Awo Yesu ne bamuleetera abaana abato abakwateko, naye abayigirizwa be ne bajunga abaabaleeta. 1410:14 Mat 25:34Kyokka Yesu bwe yabiraba n’anyiigira nnyo abayigirizwa be, n’abagamba nti, “Abaana mubaleke bajje gye ndi, temubagaana kubanga abali nga bano, be bannannyini bwakabaka bwa Katonda. 1510:15 Mat 18:3Ddala ddala mbagamba nti omuntu yenna atakkiriza bwakabaka bwa Katonda ng’omwana omuto, tagenda kubuyingira n’akatono.” 1610:16 Mak 9:36Awo n’asitula abaana n’abassaako emikono gye, n’abawa omukisa.
1710:17 a Mak 1:40 b Luk 10:25; Bik 20:32Awo Yesu bwe yali ng’atambula, omusajja n’ajja gy’ali ng’adduka, n’amufukaamirira n’amubuuza nti, “Omuyigiriza omulungi, nsaanidde kukola ki okufuna obulamu obutaggwaawo?”
18Yesu n’amuddamu nti, “Ompitira ki omulungi? Tewali mulungi n’omu wabula Katonda yekka. 1910:19 Kuv 20:12-16; Ma 5:16-20Amateeka gano ogamanyi. ‘Tottanga, toyendanga, tobbanga, towaayirizanga, kitaawo ne nnyoko obassangamu ekitiibwa.’ ” 20N’amuddamu nti, “Omuyigiriza, ebyo byonna simenyangako na kimu okuva mu buvubuka bwange.”
2110:21 a Bik 2:45 b Mat 6:20; Luk 12:33 c Mat 4:19Yesu n’amutunuulira enkaliriza, n’amwagala. N’amugamba nti, “Waliwo ekintu kimu kyokka ekikubulako, era kye kino: genda otunde ebintu byonna by’olina, ensimbi z’onoggyamu ozigabire abaavu, oliba n’obugagga mu ggulu, olyoke ojje ongoberere.”
22Bwe yawulira ebigambo ebyo n’anyiikaala, n’agenda ng’anakuwadde, kubanga yali mugagga nnyo.
2310:23 Zab 52:7; 62:10; 1Ti 6:9, 10, 17Yesu n’amutunuulira ng’agenda, n’alyoka akyukira abayigirizwa be, n’abagamba nti, “Nga kizibu nnyo abagagga okuyingira mu bwakabaka bwa Katonda!”
2410:24 Mat 7:13, 14Kino ne kibeewuunyisa nnyo. Yesu n’ayongera n’abagamba nti, “Abaana abaagalwa, nga kizibu abo abeesiga obugagga okuyingira mu bwakabaka bwa Katonda! 2510:25 Luk 12:16-20Kyangu eŋŋamira okuyita mu nnyindo y’empiso okusinga omugagga okuyingira mu bwakabaka bwa Katonda.”
26Ne beewuunya nnyo nga bwe beebuuzaganya nti, “Olwo kale ani ayinza okulokolebwa!”
2710:27 Mat 19:26Yesu n’abatunuulira enkaliriza n’abaddamu nti, “Eri abantu tekiyinzika. Naye eri Katonda, buli kintu kyonna kisoboka.”
2810:28 Mat 4:19Awo Peetero n’agamba Yesu nti, “Tweresa byonna ne tukugoberera.”
29Yesu n’amuddamu nti, “Njagala okubakakasiza ddala nti, Tewali muntu n’omu eyali yeeresezza ekintu kyonna, ng’amaka, abooluganda, bannyina, nnyina, kitaawe, abaana be, oba ettaka n’amayumba olw’okunjagala n’okubuulira Enjiri, 3010:30 a Mat 6:33 b Mat 12:32 c Mat 25:46ataliddizibwawo emirundi kikumi mu mulembe guno amaka, abooluganda, bannyina, nnyina, abaana, ettaka awamu n’okuyigganyizibwa! Ebyo byonna biriba bibye ku nsi kuno, ate ne mu nsi egenda okujja afunemu obulamu obutaliggwaawo. 3110:31 Mat 19:30Naye bangi aboolubereberye baliba abooluvannyuma, n’ab’oluvannyuma baliba aboolubereberye.”
Yesu Ayongera Okwogera ku Kufa kwe
3210:32 Mak 3:16-19Awo bwe baali nga bali mu kkubo, nga bagenda e Yerusaalemi, Yesu ng’akulembeddemu, abayigirizwa be ne bamuvaako emabega nga bamugoberera naye nga bajjudde okutya n’okweraliikirira. Yesu n’abazza wa bbali, n’abannyonnyola byonna ebyali bijja okumutuukako nga batuuse mu Yerusaalemi. 3310:33 a Luk 9:51 b Mat 8:20 c Mat 27:1, 2N’ababuulira nti, “Bwe tunaatuuka eyo, Omwana w’Omuntu aliweebwayo, atwalibwe mu maaso ga bakabona abakulu n’abannyonnyozi b’amateeka. Bajja kumusalira omusango ogw’okufa era balimuwaayo eri Abamawanga bamusalire ekibonerezo eky’okufa. 3410:34 a Mat 16:21 b Bik 2:23; 3:13 c Mat 16:21 d Mat 16:21Bajja kumuduulira bamuwandire n’amalusu bamukube embooko era bamutte, naye nga wayiseewo ennaku ssatu alizuukira.”
Okusaba kwa Yakobo ne Yokaana
35Awo Yakobo ne Yokaana, batabani ba Zebbedaayo ne bajja eri Yesu ne boogera naye mpola mu kyama nti. “Omuyigiriza, waliwo ekintu kye tukusaba otukolere.”
36N’ababuuza nti, “Kiki ekyo?”
3710:37 Mat 19:28Ne bamuddamu nti, “Tusaba mu bwakabaka bwo tutuule ku ntebe eziriraanye eyiyo, omu atuule ku mukono gwo ogwa ddyo n’omulala ku gwa kkono?”
3810:38 a Yob 38:2 b Mat 20:22 c Luk 12:50Naye Yesu n’abaddamu nti, “Kye musaba temukitegeera! Musobola okunywa ku kikompe eky’okubonaabona kye ŋŋenda okunywako? Oba okubatizibwa mu kubonaabona nga bwe ŋŋenda okubatizibwa?”
3910:39 Bik 12:2; Kub 1:9Ne bamuddamu nti, “Tusobola.” Yesu n’abagamba nti, “Okunywa ku kikompe kyange mugenda kukinywako era mulibatizibwa ne mu kubatizibwa kwange. 40Naye sirina buyinza kubatuuza ku ntebe eziriraanye eyange. Enteekateeka eyo yamala dda okukolebwa.”
41Abayigirizwa bali ekkumi bwe baategeera Yakobo ne Yokaana kye baasaba, ne babanyiigira nnyo. 42Yesu n’abayita n’abagamba nti, “Mumanyi ng’abakulembeze b’abamawanga, n’abakulu baabwe bakuluusanya abantu, 4310:43 Mak 9:35naye mu mmwe si bwe kiri bwe kityo. Yenna ayagala okuba omukulembeze mu mmwe, asaanira abeerenga muweereza wa banne. 44Ne buli ayagala okuba omwami mu mmwe, asaana abeere muddu wa banne bonna. 4510:45 a Mat 20:28 b Mat 20:28N’Omwana w’Omuntu, teyajja ku nsi kuweerezebwa, wabula okuweereza abalala, era n’okuwaayo obulamu bwe ng’omutango okununula abangi.”
Yesu Azibula Battimaayo Amaaso
46Awo Yesu n’abayigirizwa be ne batuuka mu Yeriko. Oluvannyuma bwe baali bava mu kibuga ekibiina kinene ne kibagoberera. Waaliwo omusajja omuzibe w’amaaso, erinnya lye Battimaayo (mutabani wa Timaayo) eyasabirizanga, eyali atudde ku mabbali g’oluguudo. 4710:47 a Mak 1:24 b Mat 9:27Awo Battimaayo bwe yategeera nga Yesu Omunnazaaleesi ajja okuyita we yali, n’atandika okuleekaana nti, “Yesu, Omwana wa Dawudi, onsaasire!”
48Abamu ku bantu abaali mu kibiina ne bamuboggolera nti, “Sirika! Totuleekaanira!” Naye ye ne yeeyongera bweyongezi okukoowoola ng’addiŋŋana nti, “Ayi Omwana wa Dawudi, onsaasire!”
49Yesu n’ayimirira n’ayogera nti, “Mumuyite.” Ne bayita omuzibe w’amaaso nti, “Guma omwoyo, situka akuyita!” 50Battimaayo n’asuula eri ekikooti kye, n’asituka mangu n’ajja eri Yesu.
5110:51 Mat 23:7Yesu n’amubuuza nti, “Oyagala nkukolere ki?” Omuzibe w’amaaso n’addamu nti, “Ayi Omuyigiriza, njagala nsobole okulaba!”
5210:52 a Mat 9:22 b Mat 4:19Awo Yesu n’amugamba nti, “Ggenda, okukkiriza kwo kukuwonyezza.” Amangwago omusajja n’azibuka amaaso, n’agoberera Yesu.
Ang Pagtulon-an ni Jesus bahin sa Panagbulag sa Magtiayon
(Mat. 19:1-12; Luc. 16:18)
1Migikan si Jesus sa Capernaum ug miadto sa mga lugar nga sakop sa Judea, ug mitabok siya sa Suba sa Jordan. Daghan na usab ang mga tawo nga nagtigom didto kaniya ug gitudloan niya sila sama sa iyang naandan nga gibuhat.
2May mga Pariseo usab nga miadto didto. Nangita sila ug pamaagi aron ikasumbong nila siya. Busa nangutana sila kang Jesus, “Gitugot ba sa Kasugoan nga bulagan sa lalaki ang iyang asawa?” 3Gitubag sila ni Jesus pinaagi sa usa ka pangutana, “Unsa ba ang sugo ni Moises kaninyo?” 4Mitubag sila, “Nagtugot si Moises nga makahimo ang lalaki ug papeles sa pakigbulag, pagkahuman niini mahimo na niyang bulagan ang iyang asawa.”10:4 Tan-awa usab ang Deu. 24:1. 5Miingon si Jesus kanila, “Tungod kay gahi kamog ulo, gisulat ni Moises alang kaninyo kining maong sugo. 6Apan gikan sa pagmugna sa kalibotan, ‘gihimo sila sa Dios nga lalaki ug babaye.’10:6 Tan-awa usab ang Gen. 1:27; 5:2. 7‘Mao kana ang hinungdan nga biyaan sa lalaki ang iyang amahan ug inahan ug moipon sa iyang asawa, 8ug silang duha mahimong usa.’10:8 Tan-awa usab ang Gen. 2:24. Dili na sila duha kondili usa na lang. 9Busa dili angayng bulagon sa tawo ang gihiusa sa Dios.”
10Sa pag-abot nila sa balay nangutana na usab ang mga tinun-an mahitungod sa panagbulag. 11Miingon si Jesus kanila, “Kon makigbulag ang lalaki sa iyang asawa ug mangasawa sa uban, nakapanapaw siya ug nakasala sa iyang una nga asawa. 12Ug kon makigbulag ang babaye sa iyang bana ug mamanag lain, nakapanapaw usab siya.”
Gipanalanginan ni Jesus ang Gagmay nga mga Bata
(Mat. 19:13-15; Luc. 18:15-19)
13May mga tawo nga nagdala sa ilang gagmay nga mga bata kang Jesus aron pandongan niya sa iyang kamot sa pagpanalangin kanila. Apan gibadlong sila sa mga tinun-an ni Jesus. 14Pagkakita ni Jesus niadto nasuko siya ug miingon sa iyang mga tinun-an, “Pasagdi lang ninyo ang mga bata nga moduol kanako. Ayaw ninyo sila pugngi, kay ang mga sama kanila nasakop sa paghari sa Dios. 15Sa pagkatinuod, si bisan kinsa nga dili magpasakop sa paghari sa Dios nga sama sa pagpasakop niining mga bata, dili gayod mahiapil sa paghari sa Dios. 16Ug gikugos niya ang mga bata, gipandong niya ang iyang kamot kanila ug gipanalanginan niya sila.”
Ang Tawo nga Adunahan
(Mat. 19:16-30; Luc. 18:18-30)
17Sa dihang molakaw na si Jesus, may tawo nga midagan paduol kaniya ug miluhod, ug nangutana, “Maayo nga Magtutudlo, unsa ba ang akong himuon aron maangkon ko ang kinabuhi nga walay kataposan?” 18Mitubag si Jesus kaniya, “Nganong miingon ka man nga maayo ako? Walay bisan kinsa nga maayo gawas sa Dios. 19Kon mahitungod sa imong pangutana, nahibalo ka na sa giingon sa Kasugoan: ‘Ayaw pagpatay, ayaw pagpanapaw, ayaw pagpangawat, ayaw pagsaksi ug bakak, ayaw pagpanglimbong, tahora ang imong amahan ug inahan.’ ”10:19 Tan-awa usab ang Exo. 20:12-16; Deu. 5:16-20. 20Mitubag siya kang Jesus, “Magtutudlo, kining tanan gituman ko sukad sa bata pa ako.” 21Gitan-aw siya ni Jesus nga may paghigugma ug giingnan, “Usa pa ka butang ang kulang kanimo. Pauli ug ibaligya ang imong kabtangan, ug ang halin ipanghatag sa mga kabos. Sa ingon niini nga pamaagi mahimo kang adunahan didto sa langit. Pagkahuman balik ug sunod kanako.” 22Nasubo gayod ang tawo sa pagkadungog niya niini ug mibiya siya nga masulob-on kay daghan man ang iyang kabtangan.
23Sa nakabiya na ang tawo, mitan-aw si Jesus sa iyang mga tinun-an ug miingon, “Lisod gayod alang sa mga adunahan nga magpasakop sa paghari sa Dios.” 24Natingala ang mga tinun-an sa iyang gisulti. Busa nagpadayon siya sa pag-ingon, “Mga anak, lisod kaayo ang pagpasakop sa paghari sa Dios. 25Sayon pa ang paglusot sa mananap nga kamelyo sa bangag sa dagom kaysa pagpasakop sa adunahan sa paghari sa Dios.” 26Natingala gayod sila ug miingon, “Kon mao kana, kinsa na man lang ang maluwas?” 27Gitan-aw sila ni Jesus ug miingon, “Dili gayod kini mahimo sa tawo, apan walay dili mahimo sa Dios; kay ang tanan mahimo sa Dios.”
28Miingon si Pedro kaniya, “Amo bayang gibiyaan ang tanan ug misunod kami kanimo.” 29Miingon si Jesus kanila, “Sa pagkatinuod, sultihan ko kamo, walay tawo nga mibiya sa iyang balay, mga igsoon, inahan, amahan, mga anak, o kayutaan tungod ug alang kanako ug sa Maayong Balita, 30nga dili makadawat ug daghan pa gayod nga balos karon nga panahon: mga balay, mga kaigsoonan, mga inahan, mga anak, mga kayutaan, ug lakip ang mga paglutos; ug sa umaabot nga mga adlaw makadawat usab ug kinabuhi nga walay kataposan. 31Daghan ang dungganon karon nga sa kaulahian mahimong labing ubos, ug daghan ang labing ubos karon nga sa kaulahian mahimong dungganon.”
Ang Ikatulo nga Paghisgot ni Jesus Bahin sa Iyang Kamatayon
(Mat. 20:17-19; Luc. 18:31-34)
32Samtang nagpadulong sila sa Jerusalem, nagauna si Jesus kanila. Ang iyang mga tinun-an gikulbaan ug ang uban nga nagasunod kaniya nahadlok gayod. Gilain niya pag-usab ang iyang dose ka apostoles ug gisultihan niya sila kon unsa ang mahitabo kaniya. 33Miingon siya kanila, “Pamati kamo! Nagapadulong kita sa Jerusalem ug Ako nga Anak sa Tawo itugyan didto sa mga kadagkoan sa mga pari ug mga magtutudlo sa Kasugoan, ug hukman nila ako nga patyon. Ug itugyan nila ako ngadto sa mga tawo nga dili Judio. 34Bugalbugalan nila ako, lud-an, bunalan, ug dayon patyon. Apan human sa tulo ka adlaw mabanhaw ako.”
Ang Gihangyo ni Santiago ug ni Juan
(Mat. 20:20-28)
35Miduol kaniya si Juan ug si Santiago nga mga anak ni Zebede ug miingon, “Magtutudlo, may ihangyo unta kami kanimo.” 36Mitubag si Jesus kanila, “Unsa ang inyong ihangyo kanako?” 37Miingon sila, “Kon maghari ka na didto sa imong gingharian, palihog palingkora kaming duha sa imong tapad; ang usa sa imong tuo, ug ang usa sa imong wala.” 38Apan miingon si Jesus kanila, “Wala kamo masayod kon unsa ang inyong gipangayo. Maantos ba ninyo ang kasakit nga akong antuson? Ug maagwanta ba usab ninyo ang kalisod nga akong paga-agian?” 39Mitubag sila, “Oo, mahimo namo.” Miingon si Jesus kanila, “Tinuod, maantos ug maagwanta ninyo ang mga kalisod nga akong paga-agian, 40apan dili ako ang mopili kon kinsa ang molingkod sa akong tuo o sa akong wala, kay may gitagan-an na niini.”
41Sa pagkadungog sa napulo ka tinun-an sa ilang gihangyo, nasuko gayod sila kang Santiago ug kang Juan. 42Busa gitawag silang tanan ni Jesus ug giingnan, “Nasayran ninyo nga ang mga kadagkoan niining kalibotan may gahom sa pagmando sa ilang mga ginsakopan ug sila ang magbuot kon unsa ang ilang buhaton kanila. 43Apan dili ingon niini ang angay kaninyo. Kay kon kinsa kaninyo ang gusto nga mahimong gamhanan, kinahanglan nga mahimo siyang inyong sulugoon; 44ug kon kinsa kaninyo ang gusto nga mahimong pangulo, kinahanglan nga mahimo siyang ulipon sa tanan. 45Kay bisan pa gani Ako nga Anak sa Tawo wala moanhi dinhi sa kalibotan aron alagaran, kondili aron moalagad ug muhatag sa akong kinabuhi sa pagtubos sa daghang mga tawo.”
Giayo ni Jesus ang Buta nga si Bartimeo
(Mat. 20:29-34; Luc. 18:35-43)
46Miabot sila sa Jerico. Ug sa dihang mogawas na si Jesus niini nga lungsod uban sa iyang mga tinun-an ug sa daghang mga tawo, naagian nila ang usa ka buta nga nagalingkod ug nagpakilimos sa daplin sa dalan. Siya si Bartimeo nga anak ni Timeus. 47Sa pagkadungog niya nga anaa si Jesus nga taga-Nazaret, misinggit siya, “Jesus, kaliwat ni David, kaloy-i intawon ako!” 48Gibadlong siya sa mga tawo aron mohilom. Apan gikusgan pa hinuon niya ang pagsinggit, “Kaliwat ni David, kaloy-i intawon ako!” 49Mihunong si Jesus ug miingon, “Dad-a ninyo siya dinhi kanako.” Busa gitawag nila ang buta, ug giingnan, “Paglipay, dali tindog kay gitawag ka ni Jesus.” 50Gilabay niya ang iyang kupo ug nagdali-dali siyag duol kang Jesus. 51Ug miingon si Jesus kaniya, “Unsay imong gusto nga buhaton ko kanimo?” Mitubag ang buta, “Magtutudlo, gusto ko nga makakita pag-usab.” 52Ug giingnan siya ni Jesus, “Lakaw, ang imong pagtuo maoy nakaayo10:52 nakaayo: ug/o, nagluwas. kanimo.” Diha-diha nakakita siya ug misunod kang Jesus sa dalan.
