1 Bassekabaka 20 – LCB & NRT

Luganda Contemporary Bible

1 Bassekabaka 20:1-43

Benikadadi Alumba Samaliya

120:1 1Bk 15:18; 22:31; 2Bk 6:24Awo Benikadadi kabaka w’e Busuuli n’akuŋŋaanya eggye lye lyonna wamu ne bakabaka amakumi asatu mu babiri n’embalaasi n’amagaali gaabwe, bonna ne bambuka okuzingiza Samaliya n’okulwana nakyo. 2N’atuma ababaka mu kibuga eri Akabu kabaka wa Isirayiri ng’agamba nti, “Bw’ati bw’ayogera Benikadadi nti, 3‘Effeeza yo ne zaabu yo byange ate era ne bakyala bo abasinga obulungi n’abaana bo nabo bange.’ ”

4Kabaka wa Isirayiri n’addamu nti, “Nga bw’ogambye, mukama wange kabaka, nze ne bye nnina byonna bibyo.” 5Ababaka ne baddayo ewa Akabu nate ne bamugamba nti, “Kino Benikadadi ky’agamba nti, ‘Natuma nga njagala ffeeza yo ne zaabu yo, n’abakyala bo n’abaana bo. 6Naye olunaku lw’enkya essaawa nga zino nzija kuweereza abakungu bange banoonyeemu mu lubiri lwo ne mu nnyumba z’abakungu bo, era bajja kutwala ebibyo byonna eby’omuwendo.’ ”

720:7 2Bk 5:7Awo kabaka wa Isirayiri n’ayita abakadde bonna ab’ensi, n’abagamba nti, “Mulabe omusajja ono bw’anoonya emitawaana! Bwe yatumya bakyala bange n’abaana bange wamu ne ffeeza yange ne zaabu yange, sabimumma.”

8Abakadde n’abantu bonna ne bamuddamu nti, “Tomuwuliriza wadde okukkiriziganya naye.”

9Awo kabaka n’addamu ababaka ba Benikadadi nti, “Mutegeeze mukama wange kabaka nti, ‘Omuddu wo nzija kukola byonna bye walagidde ku ntandikwa, naye kino eky’oluvannyuma siyinza kukikola.’ ”

1020:10 2Sa 22:43; 1Bk 19:2Awo Benikadadi n’aweereza obubaka obulala eri Akabu nti, “Bakatonda bankole bwe batyo n’okukirawo, enfuufu ya Samaliya bwe teebune mu bibatu by’abasajja bonna abangoberera.”

1120:11 Nge 27:1; Yer 9:23Kabaka wa Isirayiri n’amuddamu nti, “Mumugambe nti, ‘Eyeesiba ebyokulwanyisa aleme okwenyumiriza ng’oyo abyesumulula.’ ”

1220:12 nny 16; 1Bk 16:9Benikadadi bwe yawulira obubaka obwo, ng’ali mu kutamiira ne bakabaka abalala mu weema zaabwe, n’alagira abasajja be nti, “Mweteeketeeke okulumba.” Ne beeteekateeka okulumba ekibuga.

Akabu Awangula Benikadadi

1320:13 nny 28; Kuv 6:7Mu kiseera ekyo ne wabaawo nnabbi eyajja eri Akabu kabaka wa Isirayiri n’alangirira nti, “Bw’ati bw’ayogera Mukama nti, ‘Olaba eggye lino eddene? Nzija kulikuwa mu mukono gwo leero, otegeere nga nze Mukama.’ ”

1420:14 Bal 1:1Akabu n’abuuza nti, “Anakikola atya?” Nnabbi n’addamu nti, “Bw’ati bw’ayogera Mukama nti, ‘Abavubuka bo ab’abaduumizi b’amasaza, bajja kukubeera.’ ”

Akabu ne yeeyongera okubuuza nti, “Ani anasooka okulumba?”

Nnabbi n’addamu nti, “Ggwe.”

15Awo Akabu n’ayita abavubuka ab’abaduumizi b’amasaza, ne bawera ebikumi bibiri mu asatu mu babiri (232). Era n’akuŋŋaanya ne Isirayiri yenna, bonna awamu ne baba kasanvu (7,000). 1620:16 nny 12; 1Bk 16:9Ne batabaala mu ttuntu nga Benikadadi ne bakabaka amakumi asatu mu ababiri be yali alagaanye nabo bali mu kutamiira. 17Abavubuka b’abaduumizi b’amasaza be baasooka okulumba.

Naye Benikadadi yali atumye ababaka okuketta, ne bamutegeeza nti, “Waliwo abasajja abajja nga bava Samaliya.”

18N’ayogera nti, “Bwe baba bazze na mirembe, mubawambe, ne bwe baba nga baze ku lutalo, era mubawambe.” 19Abavubuka b’abaduumizi b’amasaza ne bafuluma ne balumba okuva mu kibuga, nga n’eggye libagoberera. 20Buli omu ku bo n’atta gwe yayolekera. Abasuuli ne badduka, nga n’Abayisirayiri bwe babagoba, naye Benikadadi kabaka w’e Busuuli n’awonera ku mbalaasi n’abamu ku basajjabe abeebagala embalaasi. 21Awo kabaka wa Isirayiri n’abagobera ddala era n’awamba embalaasi n’amagaali, era Abasuuli bangi ne bafa.

2220:22 a nny 13 b nny 26; 2Sa 11:1Awo ebyo nga biwedde, nnabbi n’agenda eri kabaka wa Isirayiri n’amugamba nti, “Weenyweze, olabe ekiteekwa okukolebwa, kubanga omwaka ogunaddirira kabaka w’e Busuuli ajja kukulumba nate.” 2320:23 1Bk 14:23; Bar 1:21-23Mu kiseera ekyo, abakungu ba kabaka w’e Busuuli ne bamuwa amagezi nti, “Bakatonda b’Abayisirayiri bakatonda ba nsozi, era kyebavudde batusinza amaanyi. Naye bwe tunaabalwanyisizza mu lusenyi, mazima ddala tunaabasinza amaanyi. 24Kola bw’oti, ggyawo bakabaka bonna mu bifo byabwe eby’okuduumira, osseewo abaduumizi abalala. 25Oteekwa okufuna eggye ery’enkana liri lye wafiirwa, embalaasi edde mu kifo ky’embalaasi, n’eggaali mu kifo ky’eggaali, tulyoke tulwane nabo mu lusenyi, olwo tunaabasinzizza ddala amaanyi.” N’abawuliriza era n’akola bw’atyo.

2620:26 a nny 22 b 2Bk 13:17Omwaka ogwaddirira Benikadadi n’akuŋŋaanya Abasuuli, n’ayambuka mu Afeki okulwana ne Isirayiri. 2720:27 Bal 6:6; 1Sa 13:6Awo abantu ba Isirayiri nabo ne bakuŋŋaana ne baweebwa entanda yaabwe, ne bagenda okubasisinkana. Abayisirayiri ne basiisira okuboolekera ne bafaanana ng’ebisibo bibiri ebitono eby’embuzi, naye Abasuuli ne babuna ensi yonna. 2820:28 a nny 23 b nny 13Awo omusajja wa Katonda n’asembera, n’agamba kabaka wa Isirayiri nti, “Bw’ati bw’ayogera Mukama nti, ‘Olw’okuba Abasuuli balowooza nga Mukama Katonda wa ku nsozi so si Katonda wa mu biwonvu, ndigabula eggye lino eddene mu mukono gwo, otegeere nga nze Mukama.’ ”

29Ne basiisira nga boolekaganye okumala ennaku musanvu, ku lunaku olw’omusanvu ne balumbagana. Abayisirayiri ne batta abaserikale ab’ebigere Abasuuli emitwalo kkumi mu lunaku lumu. 3020:30 a nny 26 b 1Bk 22:25; 2By 18:24Abalala ne baddukira mu kibuga Afeki, era eyo bbugwe w’ekibuga ekyo gye yagwira ku bantu emitwalo musanvu ku baali bawonyeewo.

Akabu Asaasira Benikadadi

Benikadadi naye nadduka ne yeekweka mu kibuga mu kimu ku bisenge eby’omunda. 3120:31 Lub 37:34Abakungu be ne bamugamba nti, “Laba, tuwulidde nti bakabaka b’ennyumba ya Isirayiri, ba kisa, twesibe ebibukutu mu biwato byaffe, tuzingirire emige ku mitwe gyaffe tugende ewa kabaka wa Isirayiri, oboolyawo anaakusaasira.”

32Ne beesiba ebibukutu mu biwato byabwe, ne bazingirira emige ku mitwe gyabwe, ne balaga ewa kabaka wa Isirayiri, ne bamugamba nti, “Omuddu wo Benikadadi agamba nti, ‘Nkwegayiridde tonzita.’ ” Kabaka n’ababuuza nti, “Akyali mulamu? Oyo muganda wange.”

33Abasajja ne balowooza nti ako kabonero kalungi, era ne banguwa okwogera nti, “Weewaawo, muganda wo Benikadadi.” Kabaka n’ayogera nti, “Mugende mumuleete.” Benikadadi bwe yavaayo, Akabu n’amuleetera mu gaali lye.

3420:34 a 1Bk 15:20 b Yer 49:23-27 c Kuv 23:32Awo Benikadadi n’agamba nti, “Ndikuddiza ebibuga kitange bye yawamba ku kitaawo, era olyessizaawo obutale obubwo ggwe mu Ddamasiko, nga kitange bwe yakola mu Samaliya.” Akabu n’addamu nti, “Nzija kukuleka ogende nga tukoze endagaano.” Era ne bakola endagaano, n’amuleka n’agenda.

Nnabbi Anenya Akabu

3520:35 1Bk 13:21; 2Bk 2:3-7Omu ku batabani ba bannabbi n’agamba munne nti, “Katonda alagidde onfumite n’ekyokulwanyisa kyo,” naye munne oyo n’agaana.

3620:36 1Bk 13:24Mutabani wa nnabbi n’ayogera nti, “Olw’obutagondera ddoboozi lya Mukama, bw’onooba wakava wano, empologoma eneekutta.” Awo bwe baali kyebajje baawukane, n’asanga empologoma era n’emutta.

37Mutabani wa nnabbi n’asanga omusajja omulala, n’amugamba nti, “Nfumita, nkwegayiridde.” Omusajja n’amufumita n’amuleetako ekiwundu. 38Awo n’agenda n’alindirira kabaka mu kkubo, ne yeebuzaabuza ng’abisse ekiremba kye ku maaso ge. 3920:39 2Bk 10:24Kabaka bwe yali ng’ayitawo, mutabani wa nnabbi n’amukoowoola ng’agamba nti, “Omuddu wo yagenze wakati mu lutalo, ne wabaawo omuserikale eyandetedde omusibe n’aŋŋamba nti, ‘Kuuma omusajja ono. Bw’anaabula ggw’onottibwa mu kifo kye, oba si kyo oteekwa okusasula kilo amakumi asatu mu nnya eza ffeeza.’ 40Omuddu wo bwe yali ng’atawaana erudda n’erudda, laba omusajja n’abula.”

Kabaka wa Isirayiri n’amuddamu nti, “Ogwo musango gwo, era ogwesalidde.”

41Awo mutabani wa nnabbi n’ayanguwa, okuggya ekiremba ku maaso ge, kabaka wa Isirayiri n’amutegeera nga y’omu ku bannabbi. 4220:42 a Yer 48:10 b nny 39; Yos 2:14; 1Bk 22:31-37N’agamba kabaka nti, “Bw’ati bw’ayogera Mukama nti, ‘Otadde omusajja gwe namaliridde okutta. Noolwekyo ggw’ojja okufa mu kifo kye, n’abantu bo bafe mu kifo ky’abantu be.’ ” 4320:43 1Bk 21:4Kabaka wa Isirayiri n’alaga mu lubiri lwe e Samaliya ng’aswakidde era nga munyiivu.

New Russian Translation

3 Царств 20:1-43

Венадад готовится к войне

1Венадад20:1 Это Венадад II, сын или внук Венадада I (см. 15:18). Примерные даты его правления с 860 по 841 гг. до н. э., царь Арама, собрал войско. С ним было тридцать два царя с конями и колесницами. Он выступил, осадил Самарию и повел войну против нее. 2Он отправил в город к царю Ахаву послов, чтобы сказать: 3Так говорит Венадад: «Твои серебро и золото – мои, и лучшие из твоих жен и детей – мои».

4Царь Израиля ответил:

– Как ты и говоришь, господин мой царь, я и все, что у меня есть, – твое.

5Послы пришли вновь и сказали:

– Так говорит Венадад: «Я посылал к тебе требовать твоего серебра и золота, твоих жен и детей. 6Но завтра к этому времени я пошлю слуг обыскать твой дворец и дома твоих приближенных. Они возьмут все, что им20:6 Так в ряде древних переводов; в еврейском тексте: «тебе». понравится, и унесут с собой».

7Царь Израиля призвал всех старейшин страны и сказал им:

– Смотрите, как этот человек ищет зла! Когда он посылал за моими женами и детьми, моим серебром и золотом, я не отказал ему.

8Все старейшины и весь народ ответили ему:

– Не слушай его и не уступай ему.

9Тогда он ответил послам Венадада:

– Скажите господину моему царю: «То, чего ты требовал от твоего слуги в первый раз, я сделаю, а этого сделать не могу».

Они ушли и передали этот ответ Венададу. 10Тогда Венадад послал сказать Ахаву:

– Пусть боги сурово накажут меня20:10 Букв.: «Пусть так сделают мне боги и так добавят»., если от Самарии останется достаточно праха, чтобы дать каждому из моих людей по пригоршне!

11Царь Израиля ответил:

– Скажите ему: «Воин, надевающий доспехи, не должен хвастать, как тот, кто их снимает после победы».

12Венадад выслушал это, когда он и цари пили в своих палатках, и приказал своим людям:

– Готовьтесь к бою!

И они приготовились напасть на город.

Первое поражение арамеев

13Тем временем к Ахаву, царю Израиля, пришел пророк и возвестил ему:

– Так говорит Господь: «Видишь это огромное войско? Сегодня Я отдам его в твои руки, и ты узнаешь, что Я – Господь».

14– Но кто же сделает это? – спросил Ахав.

Пророк ответил:

– Так говорит Господь: «Молодые слуги наместников провинций».

– А кто начнет сражение? – спросил он.

– Ты, – ответил пророк.

15Тогда Ахав призвал молодых слуг наместников провинций, двести тридцать два человека. Затем он собрал всех остальных израильтян – семь тысяч человек общим счетом. 16Они вышли в полдень, когда Венадад и тридцать два союзных с ним царя напились в своих шатрах. 17Молодые слуги наместников провинций вышли первыми. Венадад выслал лазутчиков, и те доложили ему:

– Из Самарии выходят люди.

18Он сказал:

– Пришли ли они с миром или с войной, возьмите их живыми.

19Молодые слуги наместников провинций и израильское войско, которое шло за ними, вышли из города. 20Каждый сразил своего противника, арамеи бежали, и Израиль преследовал их, но царь Арама Венадад спасся на коне вместе с другими всадниками. 21Царь Израиля продвинулся вперед, уничтожил коней и колесницы и нанес арамеям тяжелые потери. 22К царю Израиля пришел пророк и сказал ему:

– Укрепись и посмотри, что тебе нужно сделать, потому что следующей весной царь Арама нападет на тебя вновь.

Второе поражение арамеев

23Тем временем приближенные царя Арама советовали ему:

– Их Бог – это Бог гор. Вот почему они слишком сильны для нас. Но если мы сразимся с ними на равнине, мы непременно окажемся сильнее их. 24Сделай вот что: убери всех царей с их мест в войске и замени другими военачальниками. 25Еще набери такое войско, как то, что ты потерял, – коня вместо коня и колесницу вместо колесницы, чтобы нам сразиться с Израилем на равнине. Тогда мы непременно окажемся сильнее их.

Он согласился с ними и так и сделал. 26Следующей весной Венадад собрал арамеев и пошел к Афеку, чтобы сразиться с Израилем. 27Когда израильтяне также были собраны и получили продовольствие и военные запасы, они выступили им навстречу. Израильтяне встали лагерем перед ними, как два маленьких козьих стада, а арамеи заполонили всю округу.

28Человек Божий пришел к царю Израиля и сказал ему:

– Так говорит Господь: «Раз арамеи говорят, что Господь – это Бог гор, а не Бог долин, Я отдам это огромное войско в твои руки, и вы узнаете, что Я – Господь».

29Семь дней стояли они друг напротив друга, и на седьмой день разгорелась битва. Израильтяне нанесли арамеям потери в сто тысяч пеших воинов за один день. 30Остальные бежали в город Афек, где на двадцать семь тысяч из них рухнула стена. Венадад тоже бежал в город и спрятался во внутренней комнате.

Ахав щадит Венадада

31Его приближенные сказали ему:

– Послушай, мы слышали, что цари из дома Израиля милостивы. Позволь нам пойти к царю Израиля одетыми в рубище и с веревками на головах. Может быть, он пощадит твою жизнь.

32И одетые в рубище, с веревками на головах они пришли к царю Израиля и сказали:

– Твой слуга Венадад говорит: «Прошу тебя, оставь мне жизнь».

Царь ответил:

– Разве он еще жив? Он брат мой.

33Послы увидели в этом добрый знак и поспешно подхватили его слово:

– Да, Венадад твой брат! – сказали они.

– Идите и приведите его, – сказал царь.

Когда Венадад вышел к нему, Ахав усадил его в свою колесницу.

34– Я верну города, которые мой отец взял у твоего отца, – сказал Венадад. – Ты можешь открыть в Дамаске рынки, как мой отец в Самарии.

Ахав ответил:

– На таких условиях я отпущу тебя.

Он заключил с ним договор и отпустил его.

Пророк упрекает Ахава

35По слову Господа один из пророков сказал другому:

– Прошу, побей меня.

Но тот отказался.

36Тогда пророк сказал:

– Раз ты не послушался Господа, как только ты уйдешь от меня, тебя убьет лев.

И после того как тот человек ушел, лев выскочил ему навстречу и убил его.

37Пророк нашел другого человека и сказал:

– Прошу, побей меня.

Тот человек изранил его побоями. 38Тогда пророк пошел и встал у дороги, ожидая царя. Он закрылся, опустив головную накидку на глаза. 39Когда царь проезжал мимо, он закричал ему:

– Твой слуга был в самой гуще боя, и воин пришел ко мне с пленником и сказал: «Стереги этого человека. Если он пропадет, твоя жизнь будет за его жизнь, или же ты заплатишь талант20:39 Около 34 кг. серебра». 40Но пока твой слуга был занят то там, то здесь, пленник скрылся.

– Таков и будет тебе приговор, – сказал царь Израиля. – Ты сам его произнес.

41Тогда пророк быстро сорвал с глаз головную накидку, и царь Израиля узнал в нем одного из пророков. 42Он сказал царю:

– Так говорит Господь: «Ты отпустил человека, заклятого20:42 На языке оригинала стоит слово, которое говорит о полном посвящении предметов или людей Господу, часто осуществлявшемся через их уничтожение. Мною. Поэтому твоя жизнь будет за его жизнь, а твой народ – за его народ».

43Мрачным и разгневанным вернулся царь Израиля в самарийский дворец.