Abiyaamu Kabaka wa Yuda
1Awo mu mwaka ogw’ekkumi n’omunaana ogw’obufuzi bwa Yerobowaamu mutabani wa Nebati, Abiyaamu n’atandika okufuga Yuda. 215:2 2By 11:20; 13:2Yafugira mu Yerusaalemi emyaka esatu. Nnyina ye yali Maaka muwala wa Abusaalomu.
315:3 1Bk 11:4; Zab 119:80N’akola ebibi byonna kitaawe bye yakolanga, omutima gwe ne gutatuukirira mu maaso ga Mukama Katonda we ng’omutima gwa jjajjaawe Dawudi bwe gwali. 415:4 2Sa 21:17; 1Bk 11:36; 2By 21:7Naye ku lwa Dawudi, Mukama Katonda we n’amuteerawo ettabaaza mu Yerusaalemi era n’ayimusa ne mutabani we okumusikira, era n’okunyweza Yerusaalemi. 515:5 a 1Bk 9:4; 14:8 b 2Sa 11:2-27; 12:9Dawudi yakola ebirungi mu maaso ga Mukama, n’agondera ebiragiro bya Mukama ennaku zonna ez’obulamu bwe, okuggyako ensonga ya Uliya Omukiiti.
615:6 1Bk 14:30Ne wabangawo entalo wakati w’ennyumba ya Lekobowaamu n’ennyumba ya Yerobowaamu ennaku zonna ez’obulamu bwa Abiyaamu. 7N’ebyafaayo ebirala byonna eby’okufuga kwa Abiyaamu, ne bye yakola, tebyawandiikibwa mu kitabo eky’ebyomumirembe gya bassekabaka ba Yuda? Ne wabangawo entalo wakati wa Abiyaamu ne Yerobowaamu. 8Awo Abiyaamu ne yeebakira wamu ne bajjajjaabe era n’aziikibwa mu kibuga kya Dawudi. Asa mutabani we n’amusikira, n’alya obwakabaka.
Asa Kabaka wa Yuda
9Awo mu mwaka ogw’amakumi abiri ogw’obufuzi bwa Yerobowaamu kabaka wa Isirayiri, Asa n’alya obwakabaka bwa Yuda. 1015:10 nny 2Yafugira mu Yerusaalemi emyaka amakumi ana mu gumu. Jjajjaawe omukazi nga ye Maaka muwala wa Abusaalomu.
11Asa n’akola ebirungi mu maaso ga Mukama, nga jjajjaawe Dawudi bwe yakola. 1215:12 1Bk 14:24; 22:46N’agoba mu nsi abaalyanga ebisiyaga, era n’aggyawo n’ebifaananyi ebyakolebwa n’emikono byonna bajjajjaabe bye baakola. 1315:13 Kuv 32:20Era n’agoba ne jjajjaawe Maaka ku bwa namasole kubanga yali akoze empagi ya Asera. Asa n’agitema era n’agyokera ku kagga Kidulooni. 1415:14 nny 3; 1Bk 8:61; 22:43Newaakubadde nga teyaggyawo bifo bigulumivu, omutima gwe gwali ku Mukama ennaku ze zonna. 1515:15 1Bk 7:51N’ayingiza mu yeekaalu ya Mukama effeeza, ne zaabu n’ebintu ebirala kitaawe bye yawaayo ne Asa yennyini bye yawaayo.
1615:16 nny 32Ne wabangawo entalo wakati wa Asa ne Baasa kabaka wa Isirayiri ennaku zonna ez’okufuga kwabwe. 1715:17 Yos 18:25; 1Bk 12:27Baasa kabaka wa Isirayiri n’alumba Yuda n’azingiza Laama obutaganya muntu n’omu okufuluma wadde okuyingira mu kitundu kya Asa kabaka wa Yuda. 1815:18 a nny 15; 1Bk 14:26 b 2Bk 12:18 c 1Bk 11:23-24Awo Asa n’addira effeeza ne zaabu yonna eyali esigadde mu ggwanika lya yeekaalu ya Mukama n’ey’olubiri lwe, n’abikwasa abakungu be, n’abiweereza Benikadadi mutabani wa Tabulimmoni, muzzukulu wa Keziyoni, eyali kabaka wa Busuuli ng’afugira e Ddamasiko. 19N’ayogera nti, “Wabeewo endagaano wakati wo nange, ng’eyaliwo wakati wa kitaawo ne kitange. Laba nkuweereza ekirabo ekya ffeeza ne zaabu, omenyewo kaakano endagaano yo ne Baasa kabaka wa Isirayiri, anveeko.”
2015:20 Bal 18:29; 2Sa 20:14; 2Bk 15:29Benikadadi n’akkiriziganya ne kabaka Asa era n’aweereza abaduumizi b’eggye lye okulumba ebibuga bya Isirayiri. N’akuba Iyoni, ne Ddaani, ne Aberubesumaaka ne Kinnerosi yonna ng’okwo kw’otadde Nafutaali. 21Awo Baasa bwe yakiwulira n’alekeraawo okuzimba Laama, n’addukira e Tiruza. 2215:22 Yos 18:24; 21:17Kabaka Asa n’awa ekiragiro mu Yuda yonna nga kikwata ku buli muntu. Ne batwala amayinja ag’e Laama n’embaawo Baasa bye yazimbisanga, kabaka Asa n’abizimbisa Geba ekya Benyamini, ne Mizupa.
23Ebyafaayo ebirala byonna eby’omu mirembe gya Asa, n’obuwanguzi bwe era n’ebibuga bye yazimba, tebyawandiikibwa mu kitabo eky’ebyomumirembe gya bassekabaka ba Yuda? Kyokka mu bukadde bwe, n’alwala ebigere. 2415:24 Mat 1:8Awo Asa ne yeebakira wamu ne bajjajjaabe n’aziikibwa mu kibuga kya jjajjaawe Dawudi. Yekosafaati, mutabani we n’amusikira, n’alya obwakabaka.
Nadabu Kabaka wa Isirayiri
25Nadabu mutabani wa Yerobowaamu n’alya obwakabaka bwa Isirayiri mu mwaka ogwokubiri ogw’obufuzi bwa Asa kabaka wa Yuda. Yafugira Isirayiri emyaka ebiri. 2615:26 1Bk 12:30; 14:16N’akola ebibi mu maaso ga Mukama, ng’atambulira mu ngeri za kitaawe ne mu kibi kye, ebyaleetera Isirayiri okwonoona.
2715:27 a 1Bk 14:14 b Yos 19:44; 21:23Awo Baasa mutabani wa Akiya ow’omu nnyumba ya Isakaali n’amukolera olukwe, n’amuttira e Gibbesoni ekibuga ky’Abafirisuuti, Nadabu ne Isirayiri yenna bwe baali bakitaayizza. 28Baasa n’atta Nadabu mu mwaka ogwokusatu ogw’obufuzi bwa Asa kabaka wa Yuda, ye n’alya obwakabaka bwa Isirayiri.
2915:29 1Bk 14:10, 14Amangwago nga kyajje alye obwakabaka, n’atta ennyumba ya Yerobowaamu yonna n’atalekaawo muntu n’omu omulamu. Yabazikiriza bonna ng’ekigambo kya Mukama kye yayogerera mu muddu we Akiya Omusiiro, 3015:30 1Bk 14:9, 16olw’ebibi bya Yerobowaamu bye yakola, era bye yayonoonyesa Isirayiri, n’okusunguwaza ne bisunguwaza Mukama Katonda wa Isirayiri.
31Ebyafaayo ebirala eby’omu mirembe gya Nadabu, ne bye yakola, tebyawandiikibwa mu kitabo eky’ebyomumirembe gya bassekabaka ba Isirayiri? 3215:32 nny 16Ne wabangawo entalo wakati wa Asa ne Baasa kabaka wa Isirayiri, ennaku zonna ez’okufuga kwabwe.
Baasa Kabaka wa Isirayiri
33Awo mu mwaka ogwokusatu ogw’obufuzi bwa Asa kabaka wa Yuda, Baasa mutabani wa Akiya n’afuuka kabaka wa Isirayiri yonna e Tiruza, era n’afugira emyaka amakumi abiri mu ena. 3415:34 nny 26; 1Bk 12:28-29; 13:33; 14:16N’akola ebibi mu maaso ga Mukama, ng’atambulira mu ngeri za Yerobowaamu, ne mu kibi kye, kye yayonoonyesa Isirayiri.
Ang Paghari ni Abia sa Juda
(2 Cro. 13:1–14:1)
1Nangin hari sang Juda si Abia sang ika-18 nga tuig sang paghari ni Jeroboam sa Israel. 2Sa Jerusalem nag-estar si Abia, kag naghari siya sa sulod sang tatlo ka tuig. Ang iya iloy amo si Maaca nga apo15:2 apo: Si Maaca anak ni Uriel nga bana ni Tamar, kag si Tamar anak ni Absalom. ni Absalom.15:2 Absalom: sa Hebreo, Abishalom, nga amo man si Absalom.
3Ginhimo man niya ang tanan nga sala nga ginhimo sang iya amay. Indi maayo ang iya relasyon sa Ginoo nga iya Dios; indi pareho kay David nga iya katigulangan. 4Pero tungod kay David, gintugot sang Ginoo nga iya Dios nga may kaliwat siya nga magahari15:4 gintugot sang Ginoo… nga magahari: sa literal, ginhatagan siya sang Ginoo nga iya Dios sang suga. sa Jerusalem paagi sa paghatag sa iya sang anak nga magabulos sa iya sa paghari kag magapabakod sa Jerusalem. 5Kay ginhimo ni David ang matarong sa panulok sang Ginoo, kag samtang buhi siya wala niya paglapasa ang mga sugo sang Ginoo, luwas lang sa ginhimo niya kay Uria nga Hithanon.
6-7Sadto anay permi lang nagainaway si Rehoboam kag si Jeroboam, kag sang ulihi si Abia naman kag si Jeroboam ang nagainaway. Ang iban pa nga estorya parte sa paghari ni Abia, kag ang tanan nga iya ginhimo, nasulat sa Libro sang Kasaysayan sang mga Hari sang Juda. 8Sang napatay si Abia, ginlubong siya sa Banwa ni David. Kag si Asa nga iya anak amo ang nagbulos sa iya bilang hari.
Ang Paghari ni Asa sa Juda
(2 Cro. 15:16–16:6, 11-14)
9Nangin hari sang Juda si Asa sang ika-20 nga tuig sang paghari ni Jeroboam sa Israel. 10Sa Jerusalem nag-estar si Asa, kag naghari siya sa sulod sang 41 ka tuig. Ang iya lola amo si Maaca nga apo15:10 apo: Tan-awa ang footnote sa bersikulo 2. ni Absalom. 11Maayo ang ginhimo ni Asa sa panulok sang Ginoo, pareho kay David nga iya katigulangan. 12Ginpalayas niya sa Juda ang mga lalaki kag mga babayi nga nagabaligya sang ila lawas sa mga lugar nga ila ginasimbahan, kag ginpakuha niya ang tanan nga dios-dios nga ginpahimo sang iya mga katigulangan. 13Pati ang iya lola nga si Maaca ginpahalin niya sa pagkarayna, kay nagpahimo siya sang makangilil-ad nga hulohaligi nga simbolo sang diosa nga si Ashera. Ginpautod ni Asa ini nga hulohaligi kag ginpasunog sa Kidron nga ililigan sang tubig. 14Bisan wala madula ang mga simbahan sa mataas nga mga lugar, matutom gihapon siya sa Ginoo sa bug-os niya nga kabuhi. 15Gindala niya sa templo sang Ginoo ang mga pilak, mga bulawan, kag ang iban pa nga mga butang nga ginhalad niya kag sang iya amay sa Ginoo.
16Permi lang nagainaway si Asa kag si Baasha nga hari sang Israel samtang nagahari sila. 17Ginsalakay ni Baasha ang Juda, kag ginpabakod niya ang banwa sang Rama agod wala sing may makaguwa ukon makasulod sa teritoryo ni Haring Asa sang Juda. 18Ginpanguha ni Asa ang tanan nga pilak kag bulawan nga nabilin sa mga bodega sang templo sang Ginoo kag sang iya palasyo. Gin-intrigar niya ini sa iya mga opisyal, kag ginsugo niya sila nga dal-on ini kay Haring Ben Hadad sang Aram15:18 Aram: ukon, Syria. nga nagaestar sa Damascus. Si Ben Hadad anak ni Tabrimon kag apo ni Hezion. 19Amo ini ang mensahi ni Asa kay Ben Hadad: “Maghimo kita sang kasugtanan nga magdampiganay kita, pareho sang ginhimo sang aton mga amay. Batuna ang regalo ko sa imo nga pilak kag bulawan, kag ginapangabay ko ikaw nga untaton mo na ang imo pagpakigdampig kay Haring Baasha sang Israel agod pabay-an na niya ako.”
20Nagsugot si Ben Hadad sa ginpangabay ni Haring Asa, kag ginsugo niya ang mga kumander sang iya mga soldado nga salakayon ang mga banwa sang Israel. Naagaw nila ang Ion, Dan, Abel Bet Maaca, ang bug-os nga Kineret, kag ang bug-os nga Naftali. 21Sang mabatian ini ni Baasha, ginpauntat niya ang pagpabakod sang Rama, kag nagbalik siya sa Tirza. 22Dayon nagmando si Haring Asa sa tanan gid nga taga-Juda nga kuhaon nila ang mga bato kag mga troso nga gin-gamit ni Baasha sa pagpabakod sang Rama. Kag gin-gamit ini ni Haring Asa sa pagpabakod sang Geba sa Benjamin, kag sang Mizpa.
23Ang iban pa nga estorya parte sa paghari ni Asa, kag ang iya bantog nga mga binuhatan kag ang tanan niya nga ginhimo, pati ang mga banwa nga iya ginpabakod, nasulat sa Libro sang Kasaysayan sang mga Hari sang Juda. Sang tigulang na si Asa may sakit siya sa tiil. 24Kag sang napatay siya, ginlubong siya sa ginlubngan sang iya mga katigulangan sa banwa sang iya katigulangan nga si David. Kag si Jehoshafat nga iya anak amo ang nagbulos sa iya bilang hari.
Ang Paghari ni Nadab sa Israel
25Nangin hari sang Israel si Nadab nga anak ni Jeroboam sang ikaduha nga tuig sang paghari ni Asa sa Juda. Naghari si Nadab sa bug-os nga Israel sa sulod sang duha ka tuig. 26Malain ang iya ginhimo sa panulok sang Ginoo. Nagsunod siya sa pagginawi sang iya amay kag sa sala nga iya ginhimo, nga nangin kabangdanan sang pagpakasala sang mga taga-Israel.
27Karon, si Baasha nga anak ni Ahia, nga halin sa tribo ni Isacar, nagplano sing malain kontra kay Nadab. Ginpapatay niya si Nadab samtang ginasalakay ni Nadab kag sang bug-os nga Israel ang Gibeton, nga isa ka banwa sang mga Filistinhon. 28Ang pagpatay ni Baasha kay Nadab natabo sang ikatatlo nga tuig sang paghari ni Asa sa Juda. Kag si Baasha amo ang nagbulos kay Nadab bilang hari. 29Pag-umpisa gid ni Baasha nga maghari, ginpamatay niya ang bug-os nga pamilya ni Jeroboam, kag wala gid siya sing may ginbilin bisan isa. Natabo ini suno sa ginsiling sang Ginoo paagi sa iya alagad nga si Ahia nga taga-Shilo. 30Kay naakig ang Ginoo, ang Dios sang Israel, kay Jeroboam tungod sa iya mga sala nga ginhimo, nga nangin kabangdanan sang pagpakasala sang mga taga-Israel.
31Ang iban pa nga estorya parte sa paghari ni Nadab, kag ang tanan nga iya ginhimo, nasulat sa Libro sang Kasaysayan sang mga Hari sang Israel. 32Permi lang nagainaway si Asa kag si Baasha samtang nagahari sila.
Ang Paghari ni Baasha sa Israel
33Nangin hari sang Israel si Baasha nga anak ni Ahia sang ikatatlo nga tuig sang paghari ni Asa sa Juda. Sa Tirza nag-estar si Baasha, kag naghari siya sa sulod sang 24 ka tuig. 34Malain ang iya ginhimo sa panulok sang Ginoo. Nagsunod siya sa pagginawi ni Jeroboam kag sa sala nga iya ginhimo, nga nangin kabangdanan sang pagpakasala sang mga taga-Israel.
