بەخشینی ژنێکی داوێنپیس
1بەڵام عیسا چوو بۆ کێوی زەیتوون.
2لە بەرەبەیاندا گەڕایەوە حەوشەکانی پەرستگا، هەموو خەڵک هاتنە لای و ئەویش دانیشت و دەستی کرد بە فێرکردنیان. 3مامۆستایانی تەورات8:3 مالم. و فەریسییەکان ژنێکیان هێنا کە لە کاتی داوێنپیسیدا گیرابوو، لە ناوەڕاستی خەڵکەکە ڕایانگرت، 4پێیان گوت: «مامۆستا، ئەم ژنە لە کاتی ئەنجامدانی داوێنپیسیدا گیراوە. 5موساش لە تەوراتدا فەرمانی پێ کردووین ژنی ئاوا بەردباران بکرێت. تۆ چی دەڵێی؟» 6ئەمەیان بۆ تاقیکردنەوەی عیسا گوت، تاکو شتێکیان هەبێت سکاڵای لێ بکەن.
بەڵام عیسا خۆی چەماندەوە و بە پەنجە دەستی کرد بە نووسین لەسەر زەوی. 7کاتێک ئەوان بەردەوام بوون لە پرسیارکردن، عیسا هەستایەوە و پێی فەرموون: «کامەتان بێ گوناهە با یەکەم کەس بەردی تێبگرێت.» 8دیسان خۆی چەماندەوە و دەستی کردەوە بە نووسین لەسەر زەوی.
9ئەوانەی گوێیان لێبوو، یەک لەدوای یەک ڕۆیشتن، دەستپێک لە پیرانەوە. ئەوسا عیسا بە تەنها مایەوە، ژنەکەش لەوێ ڕاوەستابوو. 10عیسا ڕاستبووەوە و پێی فەرموو: «خانم، ئەوان لە کوێن؟ کەس تاوانباری نەکردیت؟»
11گوتی: «نەخێر گەورەم.»
عیسا فەرمووی: «منیش تاوانبارت ناکەم. بڕۆ ئیتر گوناه مەکە.»]
ڕووناکیی جیهان
12دیسان عیسا قسەی بۆ کردن و فەرمووی: «منم ڕووناکی جیهان. ئەوەی دوام بکەوێت هەرگیز بە تاریکیدا ناڕوات، بەڵکو ڕووناکی ژیانی دەبێت.»
13ئینجا فەریسییەکان پێیان گوت: «تەنها خۆت شایەتی بۆ خۆت دەدەیت. شایەتییەکەت ڕاست نییە.»
14عیساش پێی فەرموون: «تەنانەت ئەگەر تەنها خۆم شایەتی بۆ خۆم بدەم، شایەتییەکەم ڕاستە، چونکە دەزانم لەکوێوە هاتووم و بۆ کوێ دەڕۆم. بەڵام ئێوە نازانن من لەکوێوە هاتووم یان بۆ کوێ دەڕۆم. 15ئێوە بەگوێرەی پێوانەکانی مرۆڤ حوکم دەدەن، بەڵام من کەس حوکم نادەم. 16ئەگەر حوکمیش بدەم حوکمدانەکەم ڕاستە، چونکە بە تەنها نیم، بەڵکو من لەگەڵ باوکدام، ئەوەی کە ناردوومی. 17لە تەوراتی ئێوەشدا نووسراوە کە شایەتی دوو کەس ڕاستە. 18منم شایەتی بۆ خۆم دەدەم، ئەو باوکەش کە منی ناردووە شایەتیم بۆ دەدات.»
19ئەوسا لێیان پرسی: «باوکت لەکوێیە؟»
عیسا وەڵامی دایەوە: «نە من دەناسن و نە باوکیشم. ئەگەر منتان بناسیایە ئەوا باوکیشمتان دەناسی.» 20ئەو قسانەی لە کاتێکدا فەرموو کە لەناو حەوشەکانی پەرستگا لە نزیک گەنجینەکە8:20 شوێنێک بوو لەناو پەرستگا، بۆ کۆکردنەوەی بەخشین. خەڵکی فێردەکرد، بەڵام کەس نەیگرت، چونکە هێشتا کاتی نەهاتبوو.
21دیسان عیسا پێی فەرموون: «من دەڕۆم و ئێوە بەدوامدا دەگەڕێن، بەڵام لەناو گوناهەکانتان دەمرن. ئێوە ناتوانن بێنە ئەو شوێنەی من بۆی دەچم.»
22لەبەر ئەوە جولەکەکان پرسیاریان کرد و گوتیان: «ئایا خۆی دەکوژێت؟ چونکە دەڵێ: ”ئێوە ناتوانن بێنە ئەو شوێنەی من بۆی دەچم.“»
23ئیتر عیسا پێی فەرموون: «ئێوە هی خوارەوەن، من هی سەرەوەم. ئێوە هی ئەم جیهانەن، بەڵام من هی ئەم جیهانە نیم. 24لەبەر ئەوە پێم گوتن: لەناو گوناهەکانتان دەمرن، چونکە ئەگەر باوەڕ نەهێنن کە من ئەوم، ئەوا لەناو گوناهەکانتان دەمرن.»
25لێیان پرسی: «تۆ کێیت؟»
عیسا پێی فەرموون: «من هەر ئەوەم کە لە سەرەتاوە پێم گوتن. 26زۆر شتم هەیە لەسەرتان کە بیڵێم و ئێوەی پێ حوکم بدەم. بەڵام ئەوەی ناردوومی جێی متمانەیە، هەرچیم لەو بیستووە بە جیهانی دەڵێم.»
27ئەوان تێنەگەیشتن کە باسی باوکی دەکات. 28لەبەر ئەوە عیسا پێی فەرموون: «کاتێک کوڕی مرۆڤتان بەرزکردەوە،8:28 لێرەدا مەبەستی لە بەرزکردنەوەیەتی بۆ سەر خاچ. بڕوانە یۆحەنا 14:3 لەگەڵ سەرژمێری 21:8-9. ئەوسا دەزانن کە من ئەوم و لە خۆمەوە هیچ ناکەم، بەڵکو بەو جۆرە قسە دەکەم کە باوک فێری کردووم. 29ئەوەی ناردوومی لەگەڵمدایە و بە تەنها بەجێی نەهێشتووم، چونکە هەمیشە ئەوە دەکەم کە جێی ڕەزامەندی ئەوە.» 30کاتێک ئەم قسانەی دەکرد، زۆر کەس باوەڕیان پێی هێنا.
ڕاستی ئازادتان دەکات
31عیسا بەو جولەکانەی فەرموو کە باوەڕیان پێی هێنابوو: «ئەگەر لەسەر فێرکردنەکانم بمێننەوە، ئەوا بەڕاستی قوتابی منن و 32ڕاستی دەناسن، ڕاستیش ئازادتان دەکات.»
33جولەکەکان وەڵامیان دایەوە: «ئێمە نەوەی ئیبراهیمین، هەرگیز کۆیلەی کەس نەبووین. ئیتر چۆن دەفەرمووی: ”ئێوە ئازاد دەبن“؟»
34عیسا وەڵامی دانەوە: «ڕاستی ڕاستیتان پێ دەڵێم، هەرکەسێک گوناه بکات کۆیلەی گوناهە. 35کۆیلە هەتاهەتایە لە ماڵ نامێنێتەوە، بەڵام کوڕ هەتاهەتایە دەمێنێتەوە. 36ئەگەر کوڕەکە ئازادی کردن، ئەوا بە ڕاستی ئازاد دەبن. 37دەزانم کە ئێوە لە نەوەی ئیبراهیمن، بەڵام هەوڵی کوشتنم دەدەن، چونکە پەیامەکەم لە دڵی ئێوەدا جێگای نییە. 38چیم لەلای باوکم بینیوە دەیڵێم، ئێوەش چیتان لە باوکتانەوە بیستووە دەیکەن.»
39وەڵامیان دایەوە: «باوکمان ئیبراهیمە.»
عیساش پێی فەرموون: «ئەگەر ڕۆڵەی ئیبراهیم بوونایە، کردارەکانی ئیبراهیمتان دەکرد. 40بەڵام ئێستا هەوڵی کوشتنی من دەدەن، ئەو کەسەی کە ڕاستیی لە خوداوە بیست و پێی گوتن. ئیبراهیم وەک ئێوەی نەکردووە. 41ئێوە کردارەکانی باوکتان دەکەن.»
جا پێیان گوت: «بە زۆڵی لەدایک نەبووین. یەک باوکمان هەیە کە خودایە.»
باوکی درۆ
42عیسا پێی فەرموون: «ئەگەر خودا باوکتان بووایە، منتان خۆشدەویست، چونکە لە خوداوە دەرچووم و هاتووم. لە خۆمەوە نەهاتووم، بەڵکو ئەو ناردوومی. 43بۆچی لە قسەکانم تێناگەن؟ چونکە ئێوە ناتوانن گوێ لە وشەکانم بگرن. 44ئێوە لە ئیبلیسی باوکتانن، دەتانەوێت ئارەزووەکانی باوکتان جێبەجێ بکەن. ئەو لە سەرەتاوە بکوژ بووە، لە ڕاستیدا نەچەسپاوە، چونکە ڕاستی لە ئەودا نییە. کاتێک درۆ دەکات، بە زمانی خۆی قسە دەکات، چونکە درۆزنە و باوکی درۆیە. 45هەر بۆیە، کاتێک من ڕاستی دەڵێم ئێوە باوەڕم پێ ناکەن! 46کامەتان دەتوانێت گوناهێکم لەسەر بسەلمێنێ؟ جا ئەگەر ڕاستی دەڵێم، بۆچی باوەڕم پێ ناکەن؟ 47ئەوەی لە خوداوەیە، گوێ لە پەیامی خودا دەگرێت. بۆیە ئێوە گوێ ناگرن، چونکە لە خوداوە نین.»
48جولەکەکان وەڵامیان دایەوە: «ئایا ئێمە ڕاست ناڵێین کە تۆ سامیرەییت و ڕۆحی پیست تێدایە؟»
بەر لە ئیبراهیم من هەم
49عیسا وەڵامی دانەوە: «من ڕۆحی پیسم تێدا نییە، بەڵام ڕێزی باوکم دەگرم و ئێوەش سووکایەتیم پێ دەکەن. 50داوای شکۆ بۆ خۆم ناکەم، بەڵام یەکێک هەیە کە بۆم داوا دەکات و حوکم دەدات. 51ڕاستی ڕاستیتان پێ دەڵێم: ئەگەر یەکێک گوێڕایەڵی وشەکانم بێت هەرگیز مردن نابینێت.»
52پاشان جولەکەکان پێیان گوت: «ئێستا زانیمان ڕۆحی پیست تێدایە. ئیبراهیم و پێغەمبەران مردن، کەچی تۆ دەڵێی: ”ئەوەی گوێڕایەڵی وشەکانم بێت هەرگیز تامی مردن ناکات.“ 53ئایا تۆ لە ئیبراهیمی باوکمان گەورەتری کە مرد؟ پێغەمبەرانیش مردن. خۆت بە چی دەزانیت؟»
54عیسا وەڵامی دانەوە: «ئەگەر من خۆم شکۆدار بکەم، ئەوا شکۆمەندییەکەم هیچ نییە، ئەوە باوکمە کە شکۆدارم دەکات، ئەوەی ئێوە دەڵێن خودامانە. 55هەرچەندە ئێوە نایناسن، بەڵام من دەیناسم. ئەگەر بڵێم نایناسم، وەک ئێوە دەبمە درۆزن. بەڵام دەیناسم و گوێڕایەڵی وشەکانی دەبم. 56ئیبراهیمی باوکتان دڵشاد بوو کە ڕۆژی هاتنی من ببینێت، جا ئەو ڕۆژەی بینی و دڵخۆش بوو.»
57جولەکەکان پێیان گوت: «تۆ جارێ تەمەنت نەبووە بە پەنجا ساڵ، ئیتر چۆن دەڵێیت کە ئیبراهیمت بینیوە؟»
58عیسا پێی فەرموون: «ڕاستی ڕاستیتان پێ دەڵێم، پێش ئەوەی ئیبراهیم لەدایک ببێت، من هەم.» 59ئەوسا بەردیان هەڵگرت تاکو بەردبارانی بکەن، بەڵام عیسا خۆی شاردەوە و حەوشەکانی پەرستگای بەجێهێشت.
1А Иисус пошел на Оливковую гору.
Иисус прощает женщину, уличенную в супружеской измене
2Рано утром Он опять был в храме. Вокруг Него собралось много людей, и Он сел и стал их учить. 3Учители Закона и фарисеи привели женщину, уличенную в супружеской измене. Они поставили ее перед народом 4и сказали Иисусу:
– Учитель, мы поймали эту женщину на месте преступления, она изменила мужу! 5Моисей повелевает в Законе побивать таких камнями8:5 См. Втор. 22:22-24.. А Ты что скажешь?
6Они спросили это, чтобы найти повод уловить Иисуса в чем-либо и обвинить Его8:6 Если бы Иисус осудил женщину, то Он пошел бы против римских законов, запрещавших иудеям самим применять смертную казнь (см. 18:31), если бы отпустил ее – вступил бы в противоречие с Законом (см. Лев. 20:10).. Иисус склонился и писал пальцем на земле. 7Они упрямо продолжали Его спрашивать. Тогда Иисус выпрямился и сказал:
– Кто из вас без греха, пусть первым бросит в нее камень.
8И Он опять, склонившись, продолжал писать на земле. 9Тогда они начали по одному уходить, начиная с самых старших. В конце концов остались только Иисус и женщина. 10Иисус выпрямился и спросил:
– Женщина, где твои обвинители? Разве никто не осудил тебя?
11– Никто, Господин, – ответила она.
– И Я тебя не осуждаю, – сказал Иисус. – Иди и больше не греши8:11 Отрывок 7:53–8:11 отсутствует в древнейших рукописях Нового Завета..
Иисус – свет миру
12Когда Иисус вновь заговорил с народом, Он сказал:
– Я свет миру8:12 Свет миру – свет, также как и вода, был символом праздника Шалашей. Согласно древнему источнику, во дворе храма зажигались большие, в 23 метра высотой, золотые светильники, перед которыми танцевали верующие с факелами в руках.. Тот, кто идет за Мной, не будет ходить во тьме, но будет иметь свет жизни.
13Фарисеи тогда сказали Ему:
– Но ведь Ты Сам свидетельствуешь о Себе, значит, Твое свидетельство недействительно.
14Иисус ответил:
– Даже если Я и Сам свидетельствую о Себе, Мое свидетельство истинно, потому что Я знаю, откуда Я пришел и куда Я иду. Вы же не имеете никакого понятия ни о том, откуда Я пришел, ни о том, куда Я иду. 15Вы судите по человеческим меркам, Я же не сужу никого. 16Но если Я и сужу, Мой суд справедлив, потому что Я не один, со Мной Отец, Который послал Меня. 17В вашем же Законе написано, что когда свидетельствуют двое, то их свидетельство имеет силу8:17 См. Втор. 19:15.. 18О Себе свидетельствую Я Сам и Мой Отец, Который послал Меня.
19Они тогда спросили:
– Где же Твой Отец?
Иисус ответил:
– Вы не знаете ни Меня, ни Моего Отца. Если бы вы знали Меня, вы бы знали и Моего Отца.
20Он сказал это, когда учил в храме, там, где собирали пожертвования. Никто, однако, не схватил Его, потому что Его время еще не настало.
Иисус пришел свыше
21Иисус сказал им еще раз:
– Я ухожу, и вы будете искать Меня, и умрете во грехе вашем. Туда, куда Я иду, вы не сможете прийти.
22Иудеи стали тогда спрашивать:
– Он что, собирается покончить с Собой? Может, это Он имеет в виду, когда говорит: «Туда, куда Я иду, вы не сможете прийти»?
23Иисус продолжал:
– Вы отсюда, с земли, а Я пришел свыше. Вы принадлежите этому миру, а Я этому миру не принадлежу. 24Поэтому Я сказал вам, что вы умрете в ваших грехах. Если вы не поверите, что Я Тот,8:24 Букв.: «Я есть». См. сноску на 8:58. Также в 8:28. за Кого Себя выдаю, вы действительно умрете в ваших грехах.
25– Кто же Ты такой? – спросили они.
– Я вам с самого начала говорю, кто Я такой, – ответил Иисус. 26– У Меня есть много чего сказать о вас и много в чем обвинить вас, но Тот, Кто послал Меня, говорит истину, и то, что Я слышал от Него, Я говорю миру.
27Они не поняли, что Он говорил им об Отце. 28Тогда Иисус сказал:
– Когда вы вознесете Сына Человеческого, тогда и узнаете, что Я Тот, за Кого Себя выдаю, и что от Себя Я не делаю ничего, а говорю то, чему Отец научил Меня. 29Пославший Меня всегда со Мной, Он Меня одного не оставляет, потому что Я делаю то, что угодно Ему.
30После этих слов многие поверили в Него.
Иисус говорит об истинных Божьих детях
31Иисус сказал иудеям, поверившим в Него:
– Если вы будете верны Моему учению, то вы действительно Мои ученики. 32Вы тогда узнаете истину, и истина сделает вас свободными.
33Они ответили:
– Мы потомки Авраама и никогда не были никому рабами. Как это мы можем «стать свободными»?
34Иисус ответил:
– Говорю вам истину: каждый, кто грешит, – раб греха. 35Раб не всегда будет жить в семье, а сын в ней живет всегда. 36Поэтому если Сын вас освободит, вы будете действительно свободными. 37Я знаю, что вы потомки Авраама, но вы готовы убить Меня, потому что вы не принимаете Моего учения. 38Я говорю вам о том, что Я видел у Отца, а вы делаете то, что вы услышали от вашего отца.
39– Наш отец – Авраам, – ответили они.
– Если бы вы были детьми Авраама, – ответил Иисус, – вы бы делали дела Авраама, 40но вы стремитесь убить Меня, Человека, говорящего вам истину, – истину, которую Я слышал от Бога. Авраам так не делал. 41Вы делаете то, что делал ваш отец.
– Мы не какие-нибудь незаконнорожденные, – говорили они, – у нас один Отец – Сам Бог.
42Иисус сказал им:
– Если бы Бог был вашим Отцом, то вы любили бы Меня, потому что Я пришел от Бога, и вот Я здесь. Я пришел не Сам от Себя, Меня послал Он. 43Почему вы не понимаете того, о чем Я вам говорю? Да потому, что вы не можете даже слышать слова Моего. 44Вы принадлежите вашему отцу, дьяволу, и хотите исполнить желания вашего отца. Он от начала был человекоубийцей и не устоял в истине, потому что в нем нет никакой истины. Когда он лжет, то делает то, что ему свойственно, потому что он лжец и отец лжи. 45Но Я говорю вам истину, и поэтому вы Мне не верите! 46Может ли кто-либо из вас уличить Меня во грехе? Если же Я говорю истину, то почему вы Мне не верите? 47Тот, кто принадлежит Богу, слышит, что Бог говорит. Вы не слышите Меня потому, что вы не принадлежите Богу.
Иисус говорит о Своем вечном существовании
48Бывшие там иудеи стали говорить Иисусу:
– Ну разве мы не правы, когда говорим, что Ты самарянин8:48 Назвать иудея самарянином означало оскорбить его (см. сноски на 4:7, 9)., и притом в Тебе демон!
49– Я не одержим, – ответил Иисус, – Я чту Моего Отца, а вы бесчестите Меня. 50Я не ищу славы Себе, но есть Тот, Кто ищет ее для Меня, пусть Он и судит. 51Говорю вам истину: кто соблюдает слово Мое, тот никогда не увидит смерти8:51 Здесь Иисус говорит о духовной смерти..
52Тогда иудеи закричали:
– Теперь мы точно знаем, что Ты одержим демоном! Авраам умер, и все пророки умерли, а Ты говоришь, что кто исполняет Твое слово, тот никогда не умрет8:52 Букв.: «не вкусит смерти».. 53Неужели Ты больше нашего отца Авраама, который умер? И пророки умерли. А кем Ты Себя считаешь?
54Иисус ответил:
– Если Я славлю Самого Себя, то слава эта ничего не значит. Меня прославляет Мой Отец, Которого вы называете своим Богом, 55хотя вы Его и не знаете. Но Я Его знаю, и если бы Я сказал, что не знаю Его, то был бы таким же лжецом, как и вы. Но Я знаю Его и исполняю Его слово. 56Ваш отец Авраам радовался при мысли, что увидит Мой день, и он его увидел и был счастлив.
57– Да Тебе нет и пятидесяти лет, – говорили Ему иудеи, – и Ты видел Авраама?
58Иисус сказал:
– Говорю вам истину, еще до того, как Авраам родился, Я ЕСТЬ!8:58 Часто в Писании, когда Бог говорил о Себе, Он употреблял это же самое выражение (см., напр., Исх. 3:14; Втор. 32:39; Ис. 41:4; 43:10-13 и сноски на эти стихи). Таким ответом Иисус недвусмысленно дает понять, что Он и есть Бог.
59Тогда они схватили камни, чтобы бросить в Него, но Иисус скрылся и вышел из храма8:59 Намек Иисуса на то, что Он Бог, был расценен Его оппонентами как кощунство, за которое следовало побивать камнями (см. Лев. 24:16)..
