مردنی لەعازر
1پیاوێک بە ناوی لەعازر نەخۆش بوو کە خەڵکی بێت‌عەنیا بوو، هەمان گوندی مریەم و مەرسای خوشکی11:1 بڕوانە لۆقا 10:38-42. 2ئەم مریەمە ئەوە بوو کە مەسیحی خاوەن شکۆی بە بۆن چەورکرد، بە پرچی پێیەکانی سڕییەوە، لەعازری نەخۆشیش برای بوو. 3خوشکەکان هەواڵیان بۆ عیسا نارد و گوتیان: «گەورەم، ئەوەتا ئەوەی خۆشتدەوێ نەخۆشە.»
4کاتێک عیسا ئەمەی بیست فەرمووی: «ئەم نەخۆشییە بۆ مردن نییە، بەڵکو بۆ شکۆداری خودایە، تاکو بەهۆیەوە کوڕی خودا شکۆدار بێت.» 5لەگەڵ ئەوەی عیسا مەرسا و خوشکەکەی و لەعازری خۆشدەویست، 6کاتێک بیستی نەخۆشە، دوو ڕۆژی دیکە لەو شوێنەی لێی بوو مایەوە. 7دوای ئەمە عیسا بە قوتابییەکانی فەرموو: «با بگەڕێینەوە بۆ ناوچەی یەهودیا.»
8قوتابییەکان پێیان گوت: «ڕابی، ماوەیەک لەمەوبەر جولەکەکانی ئەوێ دەیانویست بەردبارانت بکەن، دیسان دەچیتەوە ئەوێ؟»
9عیساش وەڵامی دایەوە: «ئایا ڕۆژ دوازدە کاتژمێر نییە؟ ئەوەی بە ڕۆژ بڕوات پێی هەڵناکەوێت، چونکە ڕووناکیی ئەم جیهانە دەبینێت. 10بەڵام ئەوەی بە شەو بڕوات پێی هەڵدەکەوێت، چونکە ڕووناکی تێدا نییە.»
11ئەمانەی فەرموو، پاشان پێی فەرموون: «لەعازری دۆستمان نوستووە، بەڵام دەڕۆم تاکو بەخەبەری بهێنمەوە.»
12ئینجا قوتابییەکان پێیان گوت: «گەورەم، ئەگەر ئەو نوستووە، چاکدەبێتەوە.» 13عیسا باسی مردنی ئەوی کرد، بەڵام ئەوان وایانزانی باس لە نوستنی ئاسایی دەکات.
14عیساش بە ئاشکرا پێی فەرموون: «لەعازر مردووە. 15لەبەر ئێوە دڵشادم کە لەوێ نەبووم، تاکو باوەڕ بهێنن. وەرن، با بڕۆین بۆ لای.»
16تۆماسیش کە بە دووانە بانگ دەکرا، بە قوتابییە هاوەڵەکانی گوت: «با ئێمەش لەگەڵ ئەودا بڕۆین تاکو لەگەڵ ئەودا بمرین.»
منم زیندووبوونەوە و ژیان
17کاتێک عیسا گەیشت، زانی لەعازر وا چوار ڕۆژە لە گۆڕدایە. 18بێت‌عەنیاش نزیکەی پازدە تیرهاوێژ11:18 نزیکەی سێ کیلۆمەترە. لە ئۆرشەلیمەوە دوور بوو. 19ژمارەیەکی زۆر لە جولەکەکان هاتبوونە لای مەرسا و مریەم تاکو سەرەخۆشی براکەیان لێ بکەن. 20کاتێک مەرسا بیستی عیسا هاتووە، بەرەوپیری چوو، بەڵام مریەم لە ماڵ مایەوە.
21ئینجا مەرسا بە عیسای گوت: «گەورەم، ئەگەر لێرە بوویتایە، براکەم نەدەمرد. 22ئێستاش دەزانم هەرچی لە خودا داوا بکەیت، خودا دەتداتێ.»
23عیسا پێی فەرموو: «براکەت زیندوو دەبێتەوە.»
24مەرساش پێی گوت: «دەزانم لە زیندووبوونەوەی ڕۆژی دواییدا هەڵدەستێتەوە.»
25عیسا پێی فەرموو: «منم زیندووبوونەوە و ژیان. ئەوەی باوەڕم پێ بهێنێت، ئەگەر بشمرێت زیندوو دەبێتەوە. 26هەروەها هەرکەسێک کە زیندووە و باوەڕم پێ بهێنێت، هەرگیز نامرێت. باوەڕ بەمە دەکەیت؟»
27پێی گوت: «بەڵێ گەورەم. باوەڕم هێناوە کە تۆ مەسیحەکەیت، کوڕی خودای، ئەوەی بۆ جیهان دێت.»
گریانی عیسا
28پاشان کە ئەمەی گوت، چوو مریەمی خوشکی بانگکرد و بە نهێنی گوتی: «مامۆستا لێرەیە، بانگت دەکات.» 29ئەویش کە ئەمەی بیست خێرا هەستا و هاتە لای. 30عیسا هێشتا نەهاتبووە ناو گوندەکە، بەڵکو لەو شوێنە بوو کە مەرسای لێ بینی. 31ئەو جولەکانەی لە ماڵەوە لەگەڵی بوون و دڵنەواییان دەکرد، بینییان مریەم خێرا هەستا و چووە دەرەوە، دوای کەوتن، وایانزانی دەچێتە سەر گۆڕەکە تاکو لەوێ بگریێت.
32کاتێک مریەم گەیشتە ئەو شوێنەی عیسای لێبوو و ئەوی بینی، بەسەر پێیدا کەوت و پێی گوت: «گەورەم، ئەگەر لێرە بوویتایە، براکەم نەدەمرد.»
33عیساش کە بینی دەگریێت و ئەو جولەکانەش کە لەگەڵی هاتبوون دەگریێن، کاری لە ڕۆحی کرد و خەمبار بوو، 34لێی پرسین: «لەکوێتان داناوە؟»
ئەوانیش وەڵامیان دایەوە: «گەورەم، وەرە و ببینە.»
35جا عیسا گریا.
36لەبەر ئەوە جولەکەکان گوتیان: «سەیر بکەن، چەندی خۆشدەویست!»
37بەڵام هەندێکیان گوتیان: «ئەمە کە چاوی نابیناکەی چاک کردەوە، ئایا نەیدەتوانی وای بکردایە ئەمیش نەمردایە؟»
زیندووکردنەوەی لەعازر
38دیسان عیسا لە ناخەوە خەم دایگرت و هاتە لای گۆڕەکە کە ئەشکەوتێک بوو دەمەکەی بەردێکی پێوەنرابوو. 39عیسا فەرمووی: «بەردەکە لادەن.»
مەرسای خوشکی مردووەکە پێی گوت: «گەورەم، بۆنی کردووە، چونکە چوار ڕۆژە.»
40عیساش پێی فەرموو: «ئەی پێم نەگوتی ئەگەر باوەڕ بکەیت شکۆی خودا دەبینیت؟»
41ئەوسا بەردەکەیان لابرد، عیساش چاوی هەڵبڕی بۆ ئاسمان و فەرمووی: «باوکە، سوپاست دەکەم کە گوێت لێ گرتم. 42دەمزانی کە تۆ هەمیشە گوێم لێ دەگریت. بەڵام لەبەر ئەو خەڵکەی لەم ناوە ڕاوەستاون ئەمەم گوت، تاکو باوەڕ بکەن کە تۆ منت ناردووە.»
43کە ئەمەی فەرموو، بە دەنگێکی بەرز هاواری کرد: «لەعازر وەرە دەرەوە!» 44ئەوسا مردووەکە هاتە دەرەوە، دەست و قاچی بە کفن بەسترابوو، ڕووشی بە دەسماڵێک پێچرابوو.
عیساش پێی فەرموون: «بیکەنەوە، بهێڵن با بڕوا.»
پیلانی کوشتنی عیسا
45لەبەر ئەوە ژمارەیەکی زۆر لە جولەکەکان کە بۆ لای مریەم هاتبوون و ئەمەیان بینی کە عیسا کردی، باوەڕیان پێی هێنا. 46بەڵام هەندێکیان چوونە لای فەریسییەکان و ئەوەی عیسا کردبووی پێیان ڕاگەیاندن. 47لەبەر ئەوە کاهینانی باڵا و فەریسییەکان ئەندامانی ئەنجومەنی باڵایان11:47 ئەنجومەنی باڵای جولەکە کە لە یۆنانی پێی گوتراوە سەنهەدرین، باڵاترین دەسەڵاتی جولەکە بووە کە دەسەڵاتی دەرکردنی بڕیاری ئایینی و شارستانی و تاوانبارکردنی هەبووە. کۆکردەوە.
گوتیان: «چی بکەین؟ چونکە ئەم پیاوە پەرجووی زۆر دەکات. 48ئەگەر بەم شێوەیە لێیگەڕێین هەموو خەڵکەکە باوەڕی پێ دەهێنن، ڕۆمانییەکانیش دێن، پەرستگاکەمان دەڕووخێنن و نەتەوەکەمان ڕاپێچ دەکەن.»
49یەکێک لەوان، بە ناوی قەیافا، ئەو ساڵە سەرۆکی کاهینان بوو، پێی گوتن: «ئێوە هیچ نازانن! 50تێناگەن کە باشترە بۆتان پیاوێک لە جیاتی گەل11:50 ببێتە کەفارەتی گوناهەکانی گەلی جولەکە. بمرێت، لەوەی کە گەل هەمووی لەناوبچێت.»
51ئەو لە خۆیەوە ئەمەی نەگوت، بەڵکو لەو ساڵەدا سەرۆکی کاهینان بوو، پێشبینیی کرد کە عیسا لە جیاتی گەل دەمرێت، 52نەک تەنها لە جیاتی ئەو گەلە، بەڵکو تاکو ڕۆڵەکانی خودا کە پەرتەوازە بوون کۆبکاتەوە و یەکیانبخاتەوە. 53ئیتر لەو ڕۆژەوە پیلانی کوشتنیان داڕشت.
54لەبەر ئەوە چیتر عیسا بە ئاشکرا بەناو خەڵکی یەهودیادا نەدەگەڕا، بەڵکو لەوێوە چووە ناوچەکانی نزیک چۆڵەوانی، بۆ شارێک ناوی ئەفرایم بوو، لەگەڵ قوتابییەکانی لەوێ مایەوە.
55لەو کاتەدا جەژنی پەسخەی جولەکەکان نزیک بوو، زۆر کەس لە گوندەکانەوە پێش جەژن بۆ ئۆرشەلیم هاتبوون تاکو خۆیان پاک بکەنەوە11:55 بڕوانە سەرژمێری 9:1-14. 56جا بە دوای عیسادا دەگەڕان، هەروەها کاتێک لە حەوشەکانی پەرستگا ڕاوەستابوون بە یەکتریان دەگوت: «ڕاتان چییە؟ ئایا بۆ جەژن نایەت؟» 57کاهینانی باڵا و فەریسییەکانیش فەرمانیان دەرکردبوو ئەگەر هەرکەسێک بزانێت ئەو لەکوێیە، دەبێت ئاشکرای بکات، تاکو بیگرن.
Болезнь и смерть Лазаря
1Один человек, которого звали Лазарь, был болен. Он был из Вифании, селения, где жили Мария и ее сестра Марфа. 2Мария и была той женщиной, что помазала Господа ароматическим маслом и вытерла Его ноги своими волосами. И вот ее брат Лазарь был болен. 3Сестры передали Иисусу:
– Господи, тот, кого Ты любишь, болен.
4Когда Иисус услышал об этом, Он сказал:
– Эта болезнь не к смерти, она для славы Божьей, чтобы Сын Бога был прославлен через нее.
5Иисус любил Марфу, ее сестру Марию и Лазаря. 6Однако когда Он узнал, что Лазарь болен, то пробыл там, где Он тогда находился, еще два дня. 7Затем Он сказал Своим ученикам:
– Пойдем обратно в Иудею.
8– Рабби, – сказали они Ему, – иудеи ведь еще недавно хотели побить Тебя камнями, а Ты хочешь туда возвратиться?
9Иисус ответил:
– Разве не двенадцать часов в сутках светло? Тот, кто ходит днем, не споткнется, потому что он видит свет этого мира. 10А тот, кто ходит ночью, споткнется, потому что в это время темно.
11Сказав это, Иисус добавил:
– Наш друг Лазарь заснул, но Я иду разбудить его.
12Ученики Его сказали:
– Господи, если он спит, значит, выздоровеет.
13Иисус говорил им о том, что Лазарь умер, но ученики думали, что Он говорит о сне обыкновенном. 14Тогда Он сказал им прямо:
– Лазарь умер. 15Ради вас и ради того, чтобы вы поверили, Я рад, что Меня там не было. Но сейчас пойдем к нему.
16Тогда Фома, которого еще называли Близнец, сказал остальным ученикам:
– Пойдем и мы и умрем с Ним!
Иисус утешает Марию и Марфу
17Придя туда, Иисус узнал, что тело Лазаря уже четыре дня в могиле. 18Вифания была стадиях в пятнадцати11:18 То есть менее чем в трех километрах. от Иерусалима, 19и к Марфе с Марией пришло много иудеев, чтобы выразить свое соболезнование по поводу смерти их брата. 20Когда Марфа услышала, что пришел Иисус, она пошла встретить Его, а Мария осталась дома.
21– Господи, – сказала Марфа Иисусу, – если бы Ты был здесь, то мой брат не умер бы. 22Но я знаю, что Бог и сейчас даст Тебе все, что бы Ты ни попросил.
23Иисус сказал ей:
– Твой брат воскреснет.
24Марфа ответила:
– Я знаю, что он воскреснет в День воскресения, в последний День.
25Иисус сказал ей:
– Я – воскресение и жизнь. Тот, кто верит в Меня, если и умрет – оживет, 26а кто живет и верит в Меня, тот никогда не умрет. Ты этому веришь?
27– Да, Господи, – сказала она, – я верю, что Ты Христос, Сын Бога, Который пришел в мир.
28Сказав это, Марфа вернулась, отозвала свою сестру в сторону и сказала:
– Учитель здесь, Он зовет тебя.
29Когда Мария это услышала, она тут же побежала Ему навстречу. 30Иисус еще не вошел в селение и стоял там, где Марфа Его встретила. 31Когда иудеи, бывшие с ней в доме и утешавшие ее, заметили, как она быстро встала и вышла, они пошли за ней, решив, что она пошла к могиле плакать.
32Мария пришла туда, где был Иисус, и, увидев Его, упала к Его ногам, говоря:
– Господи, если бы Ты был здесь, мой брат бы не умер.
33Иисус, видя, что плачет и она, и иудеи, которые с ней, и Сам сильно расстроился и опечалился11:33 Сильно опечалился – возможен другой перевод: «вознегодовал». В этом случае, Иисус мог вознегодовать на людей, видя их неверие; или же Он негодовал на действия сатаны, ведущие к смерти..
34– Куда вы его положили? – спросил Он.
– Пойдем, и Ты Сам увидишь, Господин, – сказали они.
35Иисус заплакал. 36Иудеи говорили между собой:
– Смотрите, как Он его любил.
Иисус воскрешает Лазаря из мертвых
37Некоторые, однако же, говорили:
– Неужели Он, Который открыл глаза слепому, не мог сделать так, чтобы этот человек не умер?
38Иисус, все еще печальный11:38 Печальный – или «негодуя»., пошел к могиле. Это была пещера в скале, ко входу которой был привален камень.
39– Уберите камень, – велел Он.
Марфа, сестра умершего, сказала:
– Господи, но там ведь уже тяжелый запах – Лазарь четыре дня как в могиле.
40Тогда Иисус сказал:
– Разве Я не говорил тебе, что если ты будешь верить, то увидишь Божью славу?
41Тогда камень убрали. Иисус же посмотрел на небо и сказал:
– Отец, благодарю Тебя за то, что Ты услышал Меня. 42Я знаю, что Ты всегда слышишь Меня, но Я сказал это ради тех, кто стоит здесь, чтобы они поверили, что Ты послал Меня.
43Сказав это, Иисус громко позвал:
– Лазарь, выходи!
44Умерший вышел. Его руки и ноги были обвязаны погребальными полотнами, а лицо закрыто платком.
– Развяжите его, пусть он идет, – сказал Иисус.
Заговор религиозных вождей
45Многие из иудеев, которые пришли навестить Марию и видели, что сделал Иисус, поверили в Него. 46Но некоторые из них пошли к фарисеям и рассказали им обо всем, что сделал Иисус. 47Первосвященники и фарисеи тогда созвали совет.
– Что нам делать? – спрашивали они. – Этот Человек творит много знамений. 48Если мы позволим Ему продолжать, то все поверят в Него, и тогда римляне придут и уничтожат и наш храм, и наш народ11:48 Высший Совет полагал, что если народ поверит в то, что Иисус – это обещанный Богом Мессия, и возведет Его на царство, то это может вызвать репрессивные меры со стороны Рима..
49Кайафа11:49 Кайафа занимал пост первосвященника с 18 по 36 гг., один из них, который в тот год был первосвященником, сказал:
– Вы ничего не понимаете! 50Вы не можете понять, что лучше для вас, чтобы один человек умер за народ, чем погиб бы весь народ.
51Он сказал это не от себя, но, будучи в тот год первосвященником, он изрек пророчество о том, что Иисус умрет за народ, 52и не только за иудейский народ, но и для того, чтобы собрать воедино рассеянных повсюду детей Божьих.
53С этого дня они стали думать, как убить Иисуса. 54И поэтому Иисус уже не ходил открыто среди иудеев. Он ушел в местность, расположенную недалеко от пустыни, в город Ефрем. Там Он и остался со Своими учениками. 55Приближался иудейский праздник Пасхи, и многие жители страны шли в Иерусалим для обрядового очищения11:55 Ритуально нечистые люди не могли принимать участие в этом праздновании (см. Чис. 9:6). перед Пасхой. 56Они искали Иисуса и, стоя в храме, спрашивали друг друга:
– Как вы думаете? Он, наверняка, не придет на праздник?
57А первосвященники и фарисеи отдали распоряжение о том, что если кто-либо узнает, где находится Иисус, то должен сообщить им, чтобы они могли арестовать Его.
