1وەک چۆن مێشی مردوو بۆنی خۆش بۆگەن دەکات،
کەمێک کاری گێلانە دەتوانێت دانایی و ڕێزی کەسێک لەناوبەرێت.
2دڵی دانا مەیلی ڕێی ڕاست دەکات،
دڵی گێلیش مەیلی ڕێی چەوت دەکات.
3کە گێل بە ڕێگادا دەڕوات
گێلی لێ دەبارێت،
ئیتر گێلایەتییەکەی بۆ هەموو لایەک دیارە.
4ئەگەر تووڕەیی فەرمانڕەوا بەسەرتدا جۆشا،
شوێنی کاری خۆت بەجێمەهێڵە،
چونکە هێمنی هەڵەی گەورە ئارام دەکاتەوە.
5خراپەیەک هەیە لەسەر زەویدا بینیم،
وەک هەڵەیەکی مەزنە لەلایەن فەرمانڕەوا:
6گێل زۆر جار لە پلەوپایەی بەرز دادەنرێت و
دەوڵەمەندەکانیش لە شوێنە نزمەکان دادەنیشن.
7بینیم خزمەتکاران ئەسپ سوار بوون و
میران پیادە بوون وەک خزمەتکار.
8ئەوەی چاڵ هەڵکەنێت خۆی تێی دەکەوێت،
ئەوەی دیوار بڕووخێنێت مار پێیەوە دەدات.
9ئەوەی بەرد هەڵبکەنێت ئازاری پێوە دەبینێت،
ئەوەی دار ببڕێت لە مەترسییەکەیدا دەبێت.
10ئەگەر تەور کول بێت و
دەمی تیژ نەکرێت،
هێزی زیاتری دەوێت،
بەڵام دانایی بەسوودە بۆ سەرکەوتن.
11ئەگەر پێش نوشتەکردن مار پێتەوە بدات،
ئیتر نوشتەکەر کرێیەکەی وەرناگرێت.
12قسەی زاری دانا شیرینە،
بەڵام گێل لێوەکانی خۆی هەڵیدەلووشن.
13سەرەتای وشەکانی دەمی گێلییە،
لە کۆتاییدا دەبنە شێتێکی خراپ.
14گێل زۆر قسە دەکات.
مرۆڤ نازانێت چی دەبێت و
کێ دەتوانێت بە کەسێکی دیکە ڕابگەیەنێت
کە چی لەدوای خۆی ڕوودەدات؟
15ماندووبوونی گێل خۆی شەکەت دەکات،
بە جۆرێک نازانێت چۆن بۆ شار بچێت.
16قوڕبەسەر ئەو خاکەی کە پاشاکەی پێشتر خزمەتکار بوو و
میرەکانیشی بەیانییان لەسەر خوان دادەنیشن.
17خۆزگە بەو خاکەی کە پاشاکەی لە نەوەی شازادە بێت و
میرەکانیشی نان لە کاتی خۆیدا بخۆن،
بۆ هێز نەک بۆ سەرخۆشی.
18بە تەمبەڵی بنمێچ دێتە خوارێ و
بە دەست شلکردنیش خانوو دڵۆپە دەکات.
19بۆ ئەوەی پێبکەنن خوان ئامادە دەکەن و
شەرابیش ژیان خۆش دەکات،
بەڵام پارە هەموو شتێکی پێ دەکرێت.
20تەنانەت لەبیری خۆشت نەفرەت لە پاشا مەکە،
لە ژووری نوستنیشت نەفرەت لە دەوڵەمەند مەکە،
چونکە چۆلەکەی ئاسمان دەنگەکەت دەگەیەنێت و
باڵداریش قسەکەت ڕادەگەیەنێت.
1Dead flies cause the ointment of the apothecary to send forth a stinking savour: so doth a little folly him that is in reputation for wisdom and honour.10.1 Dead…: Heb. Flies of death 2A wise man’s heart is at his right hand; but a fool’s heart at his left. 3Yea also, when he that is a fool walketh by the way, his wisdom faileth him, and he saith to every one that he is a fool.10.3 his…: Heb. his heart
4If the spirit of the ruler rise up against thee, leave not thy place; for yielding pacifieth great offences. 5There is an evil which I have seen under the sun, as an error which proceedeth from the ruler:10.5 from: Heb. from before 6Folly is set in great dignity, and the rich sit in low place.10.6 in great…: Heb. in great heights 7I have seen servants upon horses, and princes walking as servants upon the earth. 8He that diggeth a pit shall fall into it; and whoso breaketh an hedge, a serpent shall bite him. 9Whoso removeth stones shall be hurt therewith; and he that cleaveth wood shall be endangered thereby. 10If the iron be blunt, and he do not whet the edge, then must he put to more strength: but wisdom is profitable to direct. 11Surely the serpent will bite without enchantment; and a babbler is no better.10.11 a babbler: Heb. the master of the tongue
12The words of a wise man’s mouth are gracious; but the lips of a fool will swallow up himself.10.12 gracious: Heb. grace 13The beginning of the words of his mouth is foolishness: and the end of his talk is mischievous madness.10.13 his talk: Heb. his mouth 14A fool also is full of words: a man cannot tell what shall be; and what shall be after him, who can tell him?10.14 is full…: Heb. multiplieth words 15The labour of the foolish wearieth every one of them, because he knoweth not how to go to the city.
16¶ Woe to thee, O land, when thy king is a child, and thy princes eat in the morning! 17Blessed art thou, O land, when thy king is the son of nobles, and thy princes eat in due season, for strength, and not for drunkenness!
18¶ By much slothfulness the building decayeth; and through idleness of the hands the house droppeth through.
19¶ A feast is made for laughter, and wine maketh merry: but money answereth all things.10.19 maketh…: Heb. maketh glad the life
20¶ Curse not the king, no not in thy thought; and curse not the rich in thy bedchamber: for a bird of the air shall carry the voice, and that which hath wings shall tell the matter.10.20 thought: or, conscience
