زەڤەح و زەلموناعی پاشایانی میدیان
1ئینجا پیاوانی ئەفرایم بە گدعۆنیان گوت: «ئەو کارە چی بوو بە ئێمەت کرد، بۆچی کە چوویت بۆ شەڕکردن لەگەڵ میدیانییەکان ئێمەت بانگ نەکرد؟» هەروەها ڕەخنەی توندیان لێ گرت.
2ئەویش وەڵامی دانەوە: «ئەوەی من کردوومە چییە لەچاو ئەوەی ئێوە کردووتانە؟ ئایا چنینەوەی8:2 کۆکردنەوەی پاشماوەی ڕنراوەکان. ترێی ئەفرایم لە ترێ ڕنینەوەی ئەبیعەزەر باشتر نییە؟ 3خودا عۆرێڤ و زئێڤی هەردوو سەرکردەی میدیانییەکانی خستە ژێر دەستتانەوە. من توانیومە چی بکەم لەچاو ئێوەدا؟» جا لەو کاتەدا کە ئەم قسەیەی کرد، تووڕەییان بەرامبەری خاو بووەوە.
4ئینجا گدعۆن هات بۆ ڕووباری ئوردون و خۆی و سێ سەد پیاوەکەی کە لەگەڵیدا بوون پەڕینەوە، ماندوو بوون بەڵام بەردەوام بوون لە ڕاونانیان. 5گدعۆن بە خەڵکی سوکۆتی گوت: «نان بدەن بەو جەنگاوەرانەی لەگەڵمدان، چونکە ماندوون و من بەردەوام بەدوای زەڤەح و زەلموناعی هەردوو پاشای میدیان کەوتووم.»
6بەڵام کاربەدەستەکانی سوکۆت گوتیان: «ئایا ئێستا دەستی زەڤەح و زەلموناع لە دەستتە تاوەکو نان بدەینە سەربازەکانت؟»
7گدعۆنیش گوتی: «بۆیە کاتێک یەزدان زەڤەح و زەلموناع دەخاتە ژێر دەستم، لەشتان بە دڕکوداڵی دەشتودەر زامدار دەکەم.»
8لەوێشەوە سەرکەوت بۆ پەنیێل و هەمان داواکاری لێکردن. خەڵکی پەنیێلیش وەکو خەڵکی سوکۆت وەڵامیان دایەوە. 9هەروەها بە خەڵکی پەنیێلی گوت: «کاتێک بە سەرکەوتوویی دەگەڕێمەوە ئەم قوللەیە دەڕووخێنم.»
10زەڤەح و زەلموناعیش لە قەرقۆر بوون و سوپاکانیان لەگەڵیان بوون، کە نزیکەی پازدە هەزار بوون، هەموو ئەوانەی مابوونەوە لە هەموو سوپاکەی کوڕانی ڕۆژهەڵات بوون، ئەوانەش کە کەوتن سەد و بیست هەزار پیاوی شمشێر بەدەست بوون. 11ئیتر گدعۆن لە ڕێگای چادرنشینەکانەوە سەرکەوت، لە ڕۆژهەڵاتی نۆڤەح و یۆگبەهایەوە و لە سوپاکەی دا و سوپاکەش لەو کاتەدا ئاگادار نەبوون. 12جا زەڤەح و زەلموناع هەڵاتن و ئەویش دوایان کەوت و هەردوو پاشای میدیان زەڤەح و زەلموناعی گرت و هەموو سوپاکەی تەفروتونا کرد.
13ئینجا گدعۆنی کوڕی یۆئاش بەلای ڕێگای هەورازی حەرەس لە جەنگ گەڕایەوە. 14گەنجێکی لە خەڵکی سوکۆت گرت و پرسیاری لێکرد، ئەویش ناوی کاربەدەستەکانی سوکۆت و پیرەکانی بۆ نووسی کە حەفتا و حەوت پیاو بوون. 15ئینجا گدعۆن هات بۆ لای خەڵکی سوکۆت و گوتی: «ئەوەتا زەڤەح و زەلموناع کە گاڵتەتان پێکردم و گوتتان: ”ئایا دەستی زەڤەح و زەلموناع ئێستا بە دەستتەوەیە هەتا نان بدەینە پیاوە ماندووەکانت؟“» 16جا پیرەکانی شارۆچکەکەی برد و بە دڕکوداڵی دەشتودەر سزای دان و کردنی بە پەند بۆ خەڵکی سوکۆت. 17هەروەها قوللەی پەنیێلی ڕووخاند و پیاوەکانی شارۆچکەکەی کوشت.
18بە زەڤەح و زەلموناعی گوت: «ئەو پیاوانەی کە لە تاڤۆر کوشتتان چۆن بوون؟»
ئەوانیش گوتیان: «لە تۆ دەچوون، هەریەکەیان وەک شازادەیەک بوو.»
19گدعۆنیش گوتی: «ئەوان برای منن و کوڕی دایکمن. بە یەزدانی زیندوو، ئەگەر ئێوە بە زیندوویی بتانهێشبوونایەوە نەمدەکوشتن!» 20ئینجا بە یەتەری نۆبەرەی کوڕی گوت: «هەستە بیانکوژە!» بەڵام یەتەر شمشێرەکەی ڕانەکێشا، چونکە ترسا، لەبەر ئەوەی هێشتا مێردمنداڵ بوو.
21زەڤەح و زەلموناعیش گوتیان: «تۆ هەستە و بمانکوژە، چونکە ”پیاو چۆن بێت هێزیشی وایە.“» گدعۆنیش هەستا و زەڤەح و زەلموناعی کوشت و ئەو هیزارەی8:21 هیزار: ئەو ملوانکە و جوانکاریانەیە بە گەردنی ئاژەڵەوە هەڵدەواسرێت، بریتی بووە لە ملوانکە و زەنگوڵی شێوە مانگی کراوە. بە ملی وشترەکانیانەوە بوو بردی.
ئێفۆدی گدعۆن
22ئیتر پیاوانی ئیسرائیل بە گدعۆنیان گوت: «فەرمانڕەوایەتیمان بکە، خۆت و کوڕەکەت و کوڕی کوڕەکەشت، چونکە ڕزگارت کردین لە دەستی میدیان.»
23بەڵام گدعۆن پێی گوتن: «من فەرمانڕەوایەتیتان ناکەم و کوڕەکەشم فەرمانڕەوایەتیتان ناکات. یەزدان فەرمانڕەوایەتیتان دەکات.» 24ئینجا گدعۆن پێی گوتن: «داوای شتێکتان لێ دەکەم، هەریەکەتان ئەو گوارانەی دەستیکەوتووە بمداتێ.» بەگوێرەی نەریتی ئیسماعیلییەکان، گوارەی زێڕیان لە گوێ کردبوو.
25ئەوانیش گوتیان: «بە خۆشحاڵییەوە.» ئینجا جبەیەکیان ڕاخست و هەریەکە و ئەو گوارانەی دەستی کەوتبوو فڕێیدایە سەری. 26کێشی ئەو گوارە زێڕانەی کە داوای کرد هەزار و حەوت سەد شاقل8:26 هەزار و حەوت سەد شاقل: نزیکەی 19,5 کیلۆگرام. بوو، ئەمە بێجگە لە هیزارەکان کە لەسەر شێوەی مانگی نوێ بوون، هەروەها بازن و جبە و عەبای ئەرخەوانی کە لەبەر پاشایانی میدیان بوو، هەروەها بێجگە لەو ملوانکانەی کە لە ملی وشترەکانیان بوو. 27جا گدعۆن ئێفۆدێکی لێ دروستکردن و لە عۆفرا داینا کە شارۆچکەکەی خۆی بوو. هەموو ئیسرائیلیش بەدوایەوە لەوێ لەشفرۆشییان کرد، ئیتر ئەوە تەڵەیەک بوو بۆ گدعۆن و ماڵەکەی.
مردنی گدعۆن
28میدیانیش لەبەردەم کوڕانی ئیسرائیلدا زەلیل بوون و ئیتر سەریان بەرز نەکردەوە. خاکەکەش لە سەردەمی گدعۆندا چل ساڵ لە ئاشتیدا بوو.
29جا یەروبەعلی8:29 یەروبەعل: مەبەست لە گدعۆن، لێرە و لە ئایەتی 35. کوڕی یۆئاش ڕۆیشت و لە ماڵی خۆی دانیشت. 30گدعۆن حەفتا کوڕی لە پشتی خۆی هەبوو، چونکە ژنی زۆربوو. 31هەروەها کەنیزەکەشی کە لە شەخەم بوو، ئەویش کوڕێکی بۆی بوو، ناوی لێنا ئەبیمەلەخ. 32ئینجا گدعۆنی کوڕی یۆئاش لە تەمەنێکی باشی پیریدا مرد و لە گۆڕی یۆئاشی باوکی لە عۆفرای ئەبیعەزەرییەکاندا نێژرا.
33هەر لەدوای مردنی گدعۆن نەوەی ئیسرائیل دیسان بەدوای بەعلەکانەوە لەشفرۆشییان کرد و بەعل‌بەریتیان8:33 واتا خوداوەندی پەیمان یان مێردی پەیمان. بە خودای خۆیان دانا. 34نەوەی ئیسرائیل یەزدانی پەروەردگاری خۆیان بیر نەکەوتەوە، ئەوەی دەربازی کردن لە دەستی هەموو دوژمنەکانی دەوروبەریان. 35هەروەها لەگەڵ ماڵی یەروبەعل، واتا گدعۆن، دڵسۆز نەبوون بەرامبەر بە هەموو ئەو چاکانەی کە لەگەڵ ئیسرائیل کردی.
Зевах и Салман
1Ефраимиты сказали Гедеону:
– Почему ты так обошёлся с нами? Почему ты не позвал нас, когда шёл сражаться с мадианитянами?
И они сильно ругали его. 2Но он ответил им:
– Что такого я совершил по сравнению с вами? Разве виноград, который добирал Ефраим, не лучше, чем весь урожай моего клана, клана Авиезера? 3Всевышний отдал в ваши руки мадианских вождей Орива и Зива. Что же такого я мог сделать, чтобы сравниться с вами?
Когда он сказал им это, их негодование утихло.
4Гедеон и триста воинов, которые были с ним, утомились, но продолжали погоню. Они пришли к Иордану и переправились через него. 5Гедеон сказал жителям Суккота:
– Дайте моим воинам хлеба, они утомлены, а я всё ещё преследую мадианских царей Зеваха и Салмана.
6Но вельможи Суккота сказали:
– Разве Зевах и Салман уже в твоих руках, чтобы нам давать хлеб твоим воинам?
7Гедеон ответил:
– За это, когда Вечный отдаст в мои руки Зеваха и Салмана, я растерзаю вашу плоть пустынным терновником и шиповником.
8Оттуда он поднялся к Пениилу и просил того же, но жители Пениила ответили так же, как и жители Суккота. 9Тогда он сказал им:
– Когда я вернусь с победой, я разрушу эту башню.
10А Зевах и Салман были в Каркоре с войском примерно в пятнадцать тысяч воинов – всё, что осталось от войск восточных народов (всего пало сто двадцать тысяч человек, носящих оружие). 11Гедеон поднялся по караванному пути восточнее Новы и Иогбеги и застал войско врасплох. 12Зевах и Салман, два мадианских царя, бежали, но он погнался за ними, захватил их и поразил ужасом всё их войско.
13Когда Гедеон, сын Иоаша, вернулся с битвы при возвышенности Херес, 14он схватил юношу из Суккота, допросил его, и юноша написал ему имена семидесяти семи вельмож Суккота, городских старейшин. 15Тогда Гедеон пришёл и сказал жителям Суккота:
– Вот Зевах и Салман, из-за которых вы издевались надо мной, говоря: «Разве Зевах и Салман уже в твоих руках, чтобы нам давать хлеб твоим утомлённым воинам?»
16Он взял старейшин города и преподал жителям Суккота урок, наказав их пустынным терновником и шиповником. 17Ещё он разрушил башню Пениила и перебил жителей этого города.
18После этого он спросил Зеваха и Салмана:
– Каковы были те, кого вы убили на Фаворе?
– Они были как ты, – ответили они, – каждый из них выглядел как царский сын.
19Гедеон сказал:
– Это были мои братья, сыновья моей матери. Верно, как и то, что жив Вечный, – если бы вы пощадили их, я сохранил бы вам жизнь.
20Повернувшись к Иетеру, своему старшему сыну, Гедеон сказал:
– Подойди и убей их!
Но Иетер не вытащил меча, потому что он был ещё мальчик и боялся.
21Зевах и Салман сказали:
– Подойди и убей нас сам. Каков человек, такова и его сила.
Гедеон подошёл и убил Зеваха и Салмана и забрал украшения в форме полумесяца8:21 Археологи нашли на Ближнем Востоке древние украшения в форме полумесяца. Их носили женщины (см. Ис. 3:18) и цари (см. ст. 26), ими наряжали верблюдов. Для многих древних женщин эти изделия служили не только украшением, но и, как они верили под влиянием язычества, приносили им плодовитость. Кроме того, люди носили их как оберег от сглаза, что указывает на недостаток их веры в защиту Всевышнего, и поэтому они запрещаются Священным Писанием (см. Нач. 35:4 со сноской)., которые были на шеях их верблюдов.
Ефод Гедеона
22Исраильтяне сказали Гедеону:
– Правь нами – ты, и твой сын, и твой внук, – ведь ты спас нас от руки мадианитян.
23Но Гедеон сказал им:
– Я не буду править вами, и мой сын не будет править вами. Править вами будет Вечный.
24Затем Гедеон сказал им:
– Я прошу у вас одного, пусть каждый из вас даст мне по серьге из своей доли добычи.
(У врагов были золотые серьги, потому что они были исмаильтянами.)
25Они ответили:
– Охотно.
Они расстелили одежду, и каждый бросил в неё по серьге из своей добычи. 26Золотые серьги, которые он собрал, весили чуть больше двадцати килограммов8:26 Букв.: «тысяча семьсот шекелей». (это не считая украшений в виде полумесяца, подвесок и пурпурных одежд, которые носили мадианские цари, и цепочек, которые были на шеях у их верблюдов). 27Гедеон сделал из золота ефод8:27 Ефод – иногда это своего рода передник, бывший частью облачения священнослужителя при исполнении им его обязанностей (см. Исх. 28:6-30), а иногда объект языческого культа, связанный с идолами (см. также 17:5; 18:14, 17)., который оставил в Офре, своём городе. И все исраильтяне стали нарушать верность Всевышнему, поклоняясь ефоду, и так он стал западнёй для Гедеона и его семьи.
Смерть Гедеона
28Мадианитяне смирились перед исраильтянами и больше уже не поднимали головы. Пока был жив Гедеон, земля покоилась в мире сорок лет.
29Иеруб-Баал, сын Иоаша, вернулся домой. 30У него было семьдесят сыновей, потому что у него было много жён. 31Его наложница, которая жила в городе Шехеме, также родила ему сына, которого он назвал Ави-Маликом («мой отец – царь»). 32Гедеон, сын Иоаша, умер в глубокой старости и был похоронен в гробнице своего отца в Офре, в земле клана авиезеритов.
33Как только Гедеон умер, исраильтяне опять стали нарушать верность Вечному, поклоняясь статуям Баала. Они поставили своим богом Баал-Берита и 34забыли о Вечном, своём Боге, Который избавил их от рук окружавших их врагов. 35Они забыли и о верности семье Иеруб-Баала (он же Гедеон), и о всех благодеяниях, которые он сделал Исраилу.
