دانییەکان لە لەیش نیشتەجێ بوون
1لەو سەردەمەدا هیچ پاشایەک لەناو ئیسرائیلدا نەبوو.
لەو ڕۆژانەشدا هۆزی دانییەکان بەدوای شوێنێکدا دەگەڕان بۆ نیشتەجێبوون، چونکە هەتا ئەو ڕۆژەش لەنێو هۆزەکانی ئیسرائیلدا هیچ میراتێکیان بەرنەکەوتبوو. 2جا نەوەی دان لە چۆرعا و لە ئەشتائۆلەوە پێنج جەنگاوەری لێهاتوویان لە تێکڕای خێڵەکەیانەوە نارد، بۆ ئەوەی سیخوڕی بەسەر خاکەکەوە بکەن و بیپشکنن، پێیان گوتن: «بڕۆن و خاکەکە بپشکنن.»
جا ئەوانیش هاتن بۆ ناوچە شاخاوییەکانی ئەفرایم بۆ ماڵی میخا و لەوێ مانەوە. 3لەو کاتەدا کە ئەوان لە نزیک ماڵی میخا بوون، دەنگی کوڕە لێڤییەکەیان ناسییەوە و چوون بۆ ئەوێ و لێیان پرسی: «کێ تۆی هێناوە بۆ ئێرە؟ لەم شوێنە چی دەکەیت؟ چیت لێرە هەیە؟»
4ئەویش پێی گوتن: «میخا ئەمە و ئەوەی بۆ کردووم و بە کرێی گرتووم و بووم بە کاهینی.»
5ئەوانیش پێیان گوت: «تکایە لە خودا بپرسە و بزانە لەو ڕێگایەدا سەرکەوتوو دەبین کە پێیدا دەڕۆین؟»
6کاهینەکەش وەڵامی دانەوە: «بە سەلامەتی بڕۆن، ئەو ڕێگایەی پێیدا دەڕۆن چاوی یەزدانی لەسەرە.»
7ئینجا پێنج پیاوەکە ڕۆیشتن و هاتنە لەیش، تەماشایان کرد ئەو گەلەی تێیدایە بە ئاسوودەیی دەژین، وەک نەریتی سەیدائییەکان، ئاسوودە و خاوەن متمانە بوون، چونکە زەوییەکە لە هیچ شتێکدا کەموکوڕی نەبوو و دەوڵەمەندیش بوون. جگە لەوەش لە سەیدائییەکانەوە دووربوون و پەیوەندیشیان بە کەسەوە نەبوو.
8جا هاتنەوە بۆ لای خزمەکانیان بۆ چۆرعا و ئەشتائۆل و خزمەکانیان لێیان پرسین: «ها هەواڵ چی بوو؟»
9ئەوانیش گوتیان: «هەستن با بچینە سەریان، چونکە بینیمان خاکەکە زۆر چاکە، جا بێدەنگ مەبن و لە ڕۆیشتن تەمبەڵی مەکەن بۆ ئەوەی بچنە ناو خاکەکەوە و ببن بە خاوەنی. 10کاتێک دەگەنە ئەوێ، گەلێکی خاوەن متمانە و خاکێکی لە دوو لاوە بەر فراوان دەبینن. خودا خستوویەتییە ژێر دەستتانەوە و شوێنێکە لەسەر ڕووی زەوی کەموکوڕی لە هیچ شتێک نییە.»
11ئیتر شەش سەد پیاوی چەکدار لە خێڵی دانییەکان لە چۆرعا و ئەشتائۆلەوە بۆ شەڕکردن بەڕێکەوتن. 12پیاوەکان سەرکەوتن و لە قیریەت یەعاریم لە یەهودا چادریان هەڵدا، لەبەر ئەوە هەتا ئەمڕۆش بەو شوێنە دەگوترێت مەحەنێی دان18:12 مەحەنێی دان: واتا ئۆردوگای دان.، شوێنەکەش لە ڕۆژئاوای قیریەت یەعاریمەوەیە. 13لەوێشەوە پەڕینەوە بۆ ناوچە شاخاوییەکانی ئەفرایم و هاتن بۆ ماڵی میخا.
14ئینجا ئەو پێنج پیاوەی کە بۆ سیخوڕیکردن بەسەر خاکی لەیشەوە چووبوون، بە خزمەکانیان گوت: «ئایا دەزانن لەم ماڵەدا ئێفۆد و بت و پەیکەری داتاشراو و بتی لەقاڵبدراو هەیە؟ کەواتە ئێستا بیربکەنەوە چی بکەن.» 15ئینجا ڕوویان کردە ئەوێ و هاتن بۆ ماڵی میخا، سڵاویان لە کوڕە لێڤییەکە کرد. 16شەش سەد پیاوە چەکدارەکەی نەوەی دان بە هەموو چەک و تفاقەوە لەبەردەم دەرگاکە ڕاوەستان. 17ئەو پێنج پیاوەی کە بۆ سیخوڕیکردن بەسەر خاکەکەوە چووبوون، سەرکەوتن و چوونە ژوورەوە بۆ ئەوێ، پەیکەرە داتاشراوەکە و ئێفۆدەکە و بتەکان و بتە لەقاڵبدراوەکەیان برد، کاهینەکەش لەبەردەم دەرگاکە لەگەڵ شەش سەد پیاوە چەکدارەکە ڕاوەستابوو.
18کاتێک پێنج پیاوەکە چوونە ناو ماڵی میخا و پەیکەرە داتاشراوەکە و ئێفۆدەکە و بتەکان و بتە لەقاڵبدراوەکەیان برد، کاهینەکە لێی پرسین: «ئەوە چی دەکەن؟»
19ئەوانیش وەڵامیان دایەوە: «بێدەنگ بە! دەستت بخەرە سەر دەمت و لەگەڵمان وەرە، ببە بە باوک و کاهینمان. چاکترە کاهینی ماڵی یەک پیاو بیت، یاخود کاهینی هۆزێک و خێڵێک لە ئیسرائیلدا؟» 20ئیتر کاهینەکەش دڵخۆش بوو، ئێفۆدەکە و بتەکان و پەیکەرە داتاشراوەکەی برد و چووە ڕیزی گەلەکەوە. 21ئینجا ڕۆیشتن، منداڵ و ئاژەڵی ماڵی و هەرچی بەهادار بوو دایانە پێش خۆیان.
22کاتێک لە ماڵی میخا دوور کەوتنەوە ئەو پیاوانەی کە لەناو ماڵەکانی نزیک ماڵی میخا بوون، دوای نەوەی دان کەوتن و پێیان گەیشتن. 23هاواریان لە نەوەی دان کرد. ئەوانیش ئاوڕیان دایەوە و بە میخایان گوت: «ئەوە چیتە، پیاوەکانت بانگکردووە بۆ ئەوەی شەڕ بکەن؟»
24ئەویش گوتی: «ئەو بتانەی دروستم کردن لەگەڵ کاهینەکە بردووتانە و ڕۆیشتوون، هیچم بۆ نەماوەتەوە، ئیتر چۆن پێم دەڵێن، ”ئەوە چیتە؟“»
25نەوەی دانیش وەڵامیان دایەوە: «با لەنێوماندا گوێمان لە دەنگت نەبێت، نەوەک ئەم پیاوە سەرگەرمانە پەلامارت بدەن و گیانی خۆت و خێزانەکەت بکێشن.» 26ئینجا نەوەی دان ڕێگای خۆیان گرتەبەر، کە میخاش بینی لەو بەهێزترن، گەڕایەوە و چووەوە بۆ ماڵەکەی.
27بەڵام ئەوان ئەوەی میخا دروستی کردبوو لەگەڵ کاهینەکەیدا بردیان و چوونە لەیش، بۆ لای گەلێکی ئاسوودە و خاوەن متمانە، جا دایانە بەر شمشێر و شارەکەیان سووتاند. 28کەسیش نەبوو بە هانای بگات، چونکە شارەکە لەناو دۆڵی بێت‌ڕەحۆڤ بوو کە لە سەیداوە دوور بوو، پەیوەندیشیان بە کەسەوە نەبوو.
ئینجا دانییەکان شارەکەیان بنیاد ناوە و تێیدا نیشتەجێ بوون و 29شارەکەیان ناو نا دان، بە ناوی دانی باپیر گەورەیانەوە کە یەکێک بوو لە کوڕەکانی ئیسرائیل18:29 لە کوڕەکانی ئیسرائیل: واتا یەکێک بوو لە کوڕەکانی یاقوب.، بەڵام پێشتر شارەکە ناوی لەیش بوو. 30ئینجا نەوەی دان پەیکەرە داتاشراوەکەیان بۆ خۆیان دانا و یۆناتانی کوڕی گێرشۆمی کوڕی موسا خۆی و کوڕەکانی بوون بە کاهینی هۆزی دانییەکان هەتا ڕۆژی ڕاپێچکردنی خەڵکی خاکەکە. 31بە درێژایی ئەو ماوەیەی کە ماڵی خودا لە شیلۆ بوو، ئەو پەیکەرە داتاشراوەی کە میخا دروستی کردبوو بۆ خۆیان دایاننا.
The People of Dan Make Their Homes in Laish
1In those days Israel didn’t have a king.
And in those days the tribe of Dan was looking for a place where they could make their homes. They hadn’t been able to take over their own share of land among the tribes of Israel. 2So the people of Dan sent out five of their leading men from Zorah and Eshtaol. They told the men to look over the land and check it out. Those men did it for all the people of Dan. Those people told the men, “Go. Check out the land.”
So they entered the hill country of Ephraim. They went to the house of Micah. That’s where they spent the night. 3When they came near Micah’s house, they recognized a voice. It was the voice of the young Levite. So they turned off the road and stopped there. They asked him, “Who brought you here? What are you doing in this place? Why are you here?”
4The Levite told them what Micah had done for him. He said, “He has hired me. I’m his priest.”
5Then they said to him, “Please ask God for advice. Try to find out whether we’ll have success on our journey.”
6The priest answered them, “Go in peace. The Lord is pleased with your journey.”
7So the five men left. They came to Laish. There they saw that the people felt secure. They were living in safety. Like the people in Sidon, they were at peace. Their land had everything they needed. Things were going very well for them. They lived a long way from the people of Sidon. And they didn’t think they would ever need help from anyone else.
8The men returned to Zorah and Eshtaol. Their people asked them, “What did you find out?”
9They answered, “Come on! Let’s attack them! We’ve seen the land, and it is very good. Aren’t you going to do something? Don’t wait any longer. Go there and take it over. 10When you get there, you will find people who aren’t expecting anything bad to happen to them. Their land has plenty of room. God has handed it over to you. It’s a land that has everything you will ever need.”
11So 600 men from the tribe of Dan started out from Zorah and Eshtaol. They were prepared for battle. 12On their way they set up camp. Their camp was near Kiriath Jearim in Judah. That’s why the place is called Mahaneh Dan to this day. It’s west of Kiriath Jearim. 13From there they went to the hill country of Ephraim. They came to Micah’s house.
14Then the five men who had looked over the land of Laish spoke to the other members of their tribe. They said, “Don’t you know that one of these houses has a sacred linen apron in it? Some statues of family gods are there. That house also has another statue of a god covered with silver. Now you know what to do.” 15So they turned off the road and stopped there. They went to the house of the young Levite. He was at Micah’s place. They greeted the young man. 16The 600 men from Dan stood at the entrance of the gate. They were prepared for battle. 17The five men who had looked over the land went inside. They took the statue covered with silver. They also took the family gods and the linen apron. During that time, the priest stood at the entrance of the gate. The 600 men stood there with him. They were prepared for battle.
18When the five men went into Micah’s house and took all those things, the priest spoke to them. He asked, “What are you doing?”
19They answered him, “Be quiet! Don’t say a word. Come with us. Be our father and priest. You can serve a whole tribe and family group in Israel as our priest. Isn’t that better than serving just one man’s family?” 20The priest was very pleased. He took the linen apron and the family gods. He also took the statue of the god that was covered with silver. Then the priest left with the people. 21They put their little children and their livestock in front of them. They also put everything else they owned in front of them. And they turned and went on their way.
22The men who lived near Micah were called together. Then they left and caught up with the people of Dan. That’s because Dan’s people hadn’t gone very far from Micah’s house. 23Those who lived near Micah shouted at them. The people of Dan turned around and asked Micah, “What’s the matter with you? Why did you call out your men to fight against us?”
24He replied, “You took away the gods I made. And you took away my priest. What do I have left? So how can you ask, ‘What’s the matter with you?’ ”
25The people of Dan answered, “Don’t argue with us. Some of the men may get angry and attack you. Then you and your family will lose your lives.” 26So the people of Dan went on their way. Micah saw that they were too strong for him. So he turned around and went back home.
27The people of Dan took what Micah had made. They also took his priest. They continued on their way to Laish. They went there to fight against a people who were at peace and secure. The people of Dan struck them down with their swords. They burned down their city. 28No one could save those people and their city. They lived a long way from Sidon. And they didn’t think they would ever need help from anyone else. Their city was located in a valley near Beth Rehob.
The people of Dan rebuilt the city. Then they made their homes there. 29They named it Dan. That’s because they traced their family line back to Dan. He was a son of Israel. The city used to be called Laish. 30There the people of Dan set up for themselves the statue of the god that was covered with silver. Jonathan and his sons were priests for the tribe of Dan. Jonathan was the son of Gershom, the son of Moses. Jonathan and his sons were priests until the time when the land was captured. 31The people of Dan continued to use the statue Micah had made. They used it during the whole time the house of God was in Shiloh.
