خەونەکانی یوسف
1یاقوب لە خاکی ئاوارەیی باوکی، لە خاکی کەنعان نیشتەجێ بوو.
2ئەمە چیرۆکی نەوەکانی یاقوبە.
یوسف کە هەرزەکارێکی تەمەن حەڤدە ساڵان بوو، لەگەڵ براکانی کە دەکاتە کوڕەکانی بیلهە و زیلپەی دوو ژنەکەی باوکی، شوانایەتی مەڕەکانی دەکرد. یوسف هەڵسوکەوتە خراپەکانی ئەمانی بە باوکی ڕاگەیاند.
3ئیسرائیلیش یوسفی لە هەموو کوڕەکانی دیکەی خۆشتر دەویست، چونکە ئەو منداڵەی لە پیریدا ببوو، کەوایەکی درێژی ڕەنگاوڕەنگیشی بۆ دروستکرد. 4کە براکانی بینییان باوکیان ئەوی لە هەموویان خۆشتر دەوێت، ڕقیان لێی دەبووەوە و سڵاویان لێی نەدەکرد.
5یوسف خەونێکی بینی و بۆ براکانی گێڕایەوە، ئیتر زیاتر ڕقیان لێی بووەوە. 6پێی گوتن: «گوێ لەم خەونە بگرن کە بینیومە: 7لە خەونەکەم لەناو کێڵگە خەریکی مەڵۆ37:7 پڕی باوەشێک لە دەغڵی دووراو. کۆکردنەوە بووین، لەناکاو مەڵۆیەکەی من ڕاست بووەوە و وەستا، مەڵۆیەکانی ئێوەش دەوریان دا و کڕنۆشیان بۆ برد.»
8براکانی پێیان گوت: «ئایا حەز دەکەیت ببیتە پاشامان؟ ئایا فەرمانڕەوایەتیمان دەکەیت؟» ئیتر لەبەر قسە و خەونەکانی، زیاتر ڕقیان لێ بووەوە.
9ئینجا خەونێکی دیکەی بینی و بۆ براکانی گێڕایەوە و گوتی: «گوێ بگرن، خەونێکی دیکەم بینیوە، بینیم خۆر و مانگ و یازدە ئەستێرە کڕنۆشیان بۆم بردووە.»
10کە ئەمەی بۆ باوکی و براکانی گێڕایەوە، باوکی سەرزەنشتی کرد و پێی گوت: «ئەمە چ خەونێکە کە تۆ بینیوتە؟ ئایا من و دایکت و براکانت بێین و کڕنۆشت بۆ ببەین؟» 11براکانیشی بەغیلییان پێ برد، بەڵام باوکی ئەم شتەی لە دڵی خۆیدا هێشتەوە.
فرۆشتنی یوسف لەلایەن براکانییەوە
12براکانی یوسف بۆ لەوەڕاندنی مەڕەکانی باوکیان، چوون بۆ دەوروبەری شەخەم. 13ئیسرائیلیش بە یوسفی گوت: «تۆ دەزانیت کە براکانت لە دەوروبەری شەخەم خەریکی لەوەڕاندنن. وەرە با بتنێرمە لایان.»
ئەویش گوتی: «باشە.»
14ئینجا پێی گوت: «بڕۆ و بزانە براکانت سەلامەتن و مەڕەکانیش سەلامەتن، ئینجا وەرەوە و هەواڵم بدەرێ.» ئیتر یوسفی لە دۆڵی حەبرۆنەوە نارد.
کە یوسف چوو بۆ شەخەم، 15پیاوێک بینییەوە و بینی وا لە چۆڵەوانی ون بووە، پرسیاری لێکرد: «ئەوە بەدوای چیدا دەگەڕێیت؟»
16ئەویش گوتی: «بەدوای براکانمدا دەگەڕێم. پێم بڵێ لەکوێ خەریکی لەوەڕاندنی مەڕەکانن؟»
17پیاوەکەش گوتی: «لێرە ڕۆیشتن، چونکە گوێم لێیان بوو گوتیان: ”با بچینە دوسان37:17 دوسان: شارۆچکەیەک بووە لە باکووری شەخەم..“»
یوسفیش بەدوای براکانیدا چوو، ئەوانی لە دوسان بینییەوە. 18بەڵام لە دوورەوە بینییان و پێش ئەوەی لێیان نزیک بێتەوە، پیلانیان بۆی دانا بۆ ئەوەی بیکوژن.
19ئیتر بە یەکتریان گوت: «وا خاوەنی خەونەکان دێت! 20دەی با ئێستا بیکوژین و فڕێیبدەینە یەکێک لەم ئەمباراوانە و دەڵێین گیاندارێکی دڕندە خواردی. ئینجا با ببینین خەونەکانی چییان لێدێت.»
21کە ڕەئوبێن گوێی لەمە بوو، هەوڵی دا لە دەستیان ڕزگاری بکات. بۆیە گوتی: «با نەیکوژین!» 22ئینجا ڕەئوبێن پێی گوتن: «خوێن مەڕێژن. فڕێیبدەنە ناو ئەم ئەمباراوە کە لە چۆڵەوانییە بەڵام دەستی لێ مەدەن.» ڕەئوبێن ئەمەی گوت بۆ ئەوەی لە دەستیان فریای بکەوێت و بیگەڕێنێتەوە لای باوکی.
23ئیتر کە یوسف هاتە لای براکانی، کەوا درێژە ڕەنگینەکەیان لەبەری دادڕاند، 24ئینجا بردیان و فڕێیاندایە ناو ئەمباراوەکە، کە بەتاڵ بوو و ئاوی تێدا نەبوو.
25دوای ئەوەی کە دانیشتن بۆ نانخواردن، چاویان هەڵبڕی و بینییان وا کاروانی ئیسماعیلییەکان لە گلعادەوە دێت، کە وشترەکانیان باری بەهارات و هەتووان37:25 هەتووان: مەرهەم و ئازارشکێن. و موڕیان37:25 موڕ: ئاوێکی بۆن خۆشە لە گەڵای جۆرە گوڵێک دەردەچێت. پێیە و بەرەو میسر دەڕۆن.
26ئینجا یەهودا بە براکانی گوت: «چ سوودێکی هەیە براکەی خۆمان بکوژین و خوێنەکەی بشارینەوە؟ 27وەرن با بە ئیسماعیلییەکانی بفرۆشین و دەستی لێ نەدەین، چونکە برامانە و لە گۆشت و خوێنمانە.» براکانیشی بە قسەیان کرد.
28کاتێک بازرگانە میدیانییەکان گەیشتن، براکانی یوسفیان لە ئەمباراوەکە هێنایە دەرەوە و بە بیست شاقل زیو37:28 نزیکەی 230 گرام. بە ئیسماعیلییەکانیان فرۆشت. ئەوانیش یوسفیان بۆ میسر برد.
29ئینجا ڕەئوبێن گەڕایەوە لای ئەمباراوەکە و سەیری کرد یوسف لە ئەمباراوەکە نەبوو، ئیتر جلەکانی بەری خۆی دادڕی. 30گەڕایەوە لای براکانی و گوتی: «کوڕەکە لەوێ نەماوە! من بۆ کوێ بچم؟»
31ئەوانیش گیسکێکیان سەربڕی و کەواکەی یوسفیان هێنا و لە خوێنیان هەڵکێشا. 32ئینجا کەوا ڕەنگینەکەیان بۆ باوکیان هێنایەوە و گوتیان: «ئەمەمان دۆزیوەتەوە، لێی وردبەرەوە و بزانە کەوای کوڕەکەتە یان نا؟»
33ئەویش لێی ورد بووەوە و گوتی: «کەوای کوڕەکەمە! گیاندارێکی دڕندە خواردوویەتی، یوسفی پارچەپارچە کردووە.»
34ئیتر یاقوب جلەکانی بەری خۆی دادڕی و جلوبەرگی گوشی37:34 لە کاتی ماتەمگێڕان و تۆبەکردندا جلوبەرگی لە گوش دروستکراویان لەبەرکردووە کە ئەزیەتی پێستیانی داوە. پۆشی و ماوەیەکی زۆر شیوەنی بۆ کوڕەکەی گێڕا. 35ئینجا هەموو کوڕ و کچەکانی هەستان چوونە لای بۆ دڵدانەوەی، بەڵام ئەو ڕەتی کردەوە دڵی بدرێتەوە و گوتی: «بە لاواندنەوە دادەبەزمە لای کوڕەکەم بۆ ناو جیهانی مردووان37:35 عیبری: شیۆل، ئەو شوێنەیە کە لەدوای مردن ڕۆحی مرۆڤ دەچێتە ئەوێ هەتا ڕۆژی لێپرسینەوە..» ئیتر باوکی دایە پڕمەی گریان بۆی.
36هەر لەو ماوەیەدا میدیانییەکان لە میسر یوسفیان فرۆشت بە پۆتی‌فەر، کە کاربەدەستی فیرعەون و سەرۆکی پاسەوانەکان بوو.
约瑟的梦
1雅各住在他父亲寄居的迦南， 2以下是有关雅各一家的记载。
十七岁的少年约瑟跟哥哥们，就是雅各的妾辟拉和悉帕生的儿子们一同放羊。他向父亲报告哥哥们做的坏事。 3约瑟是以色列年老时生的，以色列特别宠爱他，为他做了一件彩衣。 4约瑟的哥哥们见父亲偏爱他，就怀恨在心，对他恶言相向。
5约瑟做了一个梦，并告诉了哥哥们，他们更恨他了。 6约瑟对哥哥们说：“你们听听我做的梦—— 7我们在田里捆庄稼，我捆的庄稼站起来，你们捆的庄稼都围着我捆的庄稼下拜。” 8他的哥哥们回答说：“难道你真想做我们的王统治我们吗？”他们因约瑟的梦和他说的话而更恨他。
9后来，约瑟又做了一个梦，他又去对哥哥们说：“你们听听我做的另一个梦，我梦见太阳、月亮和十一颗星星都向我下拜。” 10约瑟把梦告诉了父亲和哥哥们，他父亲就责备他说：“你做的是什么梦！难道你的父母弟兄都要来向你俯伏下拜吗？” 11约瑟的哥哥们嫉恨他，他父亲却把这些话记在心里。
12约瑟的哥哥们到示剑放父亲的羊。 13以色列把约瑟叫来，对他说：“你哥哥们在示剑放羊，我要派你去他们那里。”约瑟说：“好的。” 14以色列说：“你去看看你哥哥们以及羊群是否平安，然后回来告诉我。”于是，约瑟就从希伯仑谷出发去示剑。 15有人见他在田野走迷了路，就问他：“你在找什么？” 16约瑟回答说：“我在找我哥哥们，你知道他们在哪里放羊吗？” 17那人说：“他们已经走了，我听他们说要到多坍去。”约瑟就赶往多坍，在那里找到了他们。
18约瑟的哥哥们远远看见他走来，趁他还没有到跟前，就合谋要害死他。 19他们彼此商量说：“看！做梦的来了。 20来吧！我们杀了他，把他扔在井里，就说有野兽把他吃掉了，看他的梦怎么实现。” 21吕便听后想救约瑟的性命，就说：“我们不要害他性命。” 22他又说：“不要杀人流血，把他扔在这口井里吧，不要下手害他。”吕便想救约瑟，把他交回给父亲。 23这时候，约瑟来了，他们就脱去他身上的彩衣， 24把他扔到井里。当时，那口井是干的，没有水。
25他们坐下来吃饭的时候，看见一队从基列来的以实玛利商人用骆驼驮着香料、乳香、没药去埃及。 26犹大对他的众弟兄说：“我们杀死弟弟、掩盖罪行有什么益处呢？ 27不如把他卖给以实玛利人，不要下手害他，他毕竟是我们的弟弟，我们的骨肉啊！”其他弟兄都赞成他的意见。 28于是，那些米甸商人经过的时候，他们就把约瑟从井里拉上来，以二百二十克银子的价钱把他卖给了以实玛利人。这些商人把他带到埃及去了。
29吕便回到井边发现约瑟不见了，就伤心地撕裂了身上的衣服， 30回到弟兄们那里说：“那少年不见了，我现在怎么办？” 31他们宰了一只公山羊，把血染在约瑟的彩衣上， 32拿去给父亲，说：“我们捡到这件衣服，你看看是不是你儿子的？” 33雅各认出那件彩衣，说：“这是我儿子的衣服，一定是野兽把他吃了，约瑟一定被撕碎了！” 34雅各撕裂自己的衣服，束上麻布，为约瑟哀伤了好几天。 35他的儿女都来安慰他，他却不肯接受他们的安慰，说：“我一定会凄凄惨惨地下到阴间，去我儿子那里。”约瑟的父亲为他哀哭。
36那些米甸人把约瑟带到埃及后，把他卖给了法老的内臣——护卫长波提乏。
