بانگەوازی دانایی
1ئایا دانایی بانگەواز ناکات؟
ئەی تێگەیشتن دەنگی خۆی هەڵنابڕێت؟
2لەسەر لووتکەی بەرزاییەکان،
لەسەر ڕێگاکان، لە چواڕیانەکان ڕادەوەستێت.
3لەلای دەروازەی شارەکان،
لەبەردەم دەرگاکان، هاوار دەکات:
4«ئەی خەڵکینە، بۆ ئێوە بانگ دەکەم،
دەنگم بۆ ئادەمیزادە.
5ساویلکەکان، فێری ژیری بن،
گێلەکان، فێری تێگەیشتن بن.
6گوێ بگرن، چونکە باسی شتی بەرزتان بۆ دەکەم،
کردنەوەی لێوەکانم بۆ ڕاستەڕێییە.
7ڕاستگۆیی وێردی دەممە،
خراپەش قێزەونە بۆ لێوەکانم.
8قسەکانی دەمم هەموو ڕاستودروستن،
هیچ فێڵ یان خواروخێچی تێدا نییە.
9هەموو ڕێکن لای کەسی تێگەیشتوو،
ڕاستەڕێیە لای ئەوانەی زانیاری دەدۆزنەوە.
10تەمبێکردن لە من وەربگرن نەک زیو،
زانیاریش زیاتر لە زێڕی پوختەکراو،
11چونکە دانایی لە یاقووت8:11 یاقووت: گەوهەری سووری تۆخ. باشترە،
هەرچی ئارەزووی دەکەیت نابێتە هاوتای.
12«من داناییم، لەگەڵ ژیریدا نیشتەجێم،
زانیاری و سەلیقەم هەیە.
13ئەوەی لەخواترس بێت، ڕقی لە خراپە دەبێت،
من ڕقم لە لووتبەرزی و خۆبەزلزانییە،
لە ڕێگای خراپ و لە قسەی بە فێڵە.
14ڕاوێژ و دانایی تەواو هی منن،
تێگەیشتن هی منە، هێز هی منە.
15بە منەوە پاشاکان پاشایەتی دەکەن و
فەرمانڕەوایان بە ڕاستودروستی یاسا دەردەکەن.
16بە منەوە میرەکان میرایەتی دەکەن،
بەگەکان و هەموو ئەوانەی بە ڕاستودروستی دادوەری دەکەن.
17من ئەوانەم خۆشدەوێت کە منیان خۆشدەوێ،
ئەوانەش کە بە پەرۆشەوە بەدوامدا دەگەڕێن، دەمدۆزنەوە.
18دەوڵەمەندی و ڕێزداری لەلای منە،
ڕاستودروستی8:18 مەبەستی لە بەرهەمی ڕاستودروستە. و ئەو سامانەی کە دەمێنێتەوە.
19بەرهەمی من لە زێڕ باشترە، لە زێڕی بێگەردیش،
دەغڵیشم لە زیوی پوختەکراو باشترە.
20بە ڕێچکەی ڕاستودروستیدا دەڕۆم،
لەسەر ڕێبازی دادپەروەری،
21تاکو سامان بکەمە میرات بۆ ئەوانەی منیان خۆشدەوێت و
ئەمبارەکانیان پڕ بکەم.
22«یەزدان لە سەرەتای بەدیهێنانەکەی منی دروستکرد،
هەر لە کۆنەوە لەپێش کارەکانی.
23لە ئەزەلەوە من دامەزراوم،
لە سەرەتاوە، لەپێش زەوی.
24هێشتا زەریاکان نەببوون من بەدیهێنراوم،
هێشتا کانییە پڕ ئاوەکان نەبوون.
25پێش ئەوەی چیاکان بچەسپێن،
پێش گردەکان، من بەدیهێنراوم،
26هێشتا نە زەوی و نە پانتاییەکانی دروستکردبوو،
نە سەرەتای خۆڵی زەوی.
27کاتێک کە ئاسمانی جێگیر کرد من لەوێ بووم،
کاتێک کە هێڵی ئاسۆی بەسەر قووڵاییدا کێشا،
28کاتێک کە هەوری لە ئاسمان ڕاگرت و
سەرچاوەی قووڵاییەکانی چەسپاند،
29کاتێک کە سنووری بۆ دەریا کێشا
بۆ ئەوەی ئاوەکان فەرمانی ئەو نەشکێنن،
کاتێک کە بناغەی زەوی داڕشت.
30لەگەڵ ئەو وەستایەکی لێزان بووم،
ڕۆژبەڕۆژ شادمانی ئەو بووم،
هەمیشە لەبەردەمیدا دڵخۆش بووم،
31لە زەوییە ئاوەدانەکەی دڵخۆش دەبووم،
لەگەڵ ئادەمیزاد شادمان بووم.
32«ئەی کوڕینە، ئێستاش گوێم لێ بگرن،
خۆزگە دەخوازرێ بەوانەی ڕێگای من دەپارێزن.
33گوێ لە تەمبێکردن بگرن و دانا بن،
پشت گوێی مەخەن.
34خۆزگە دەخوازرێ بەو کەسەی گوێم لێ دەگرێت،
ڕۆژبەڕۆژ لەلای دەرگاکەم ئاگادارە،
لەلای دەروازەی دەرگاکەم ئێشک دەگرێت،
35چونکە ئەوەی من بدۆزێتەوە، ژیان دەدۆزێتەوە،
ڕەزامەندی یەزدانیش بەدەستدەهێنێت.
36بەڵام ئەوەی من نەدۆزێتەوە زیان بە خۆی دەگەیەنێت،
هەموو ئەوانەی ڕقیان لە منە، مردنیان خۆشدەوێت.»
Призыв мудрости
1Разве это не мудрость зовёт?
Разве это не разум возвышает голос?
2На возвышенностях при дороге,
на распутьях мудрость встаёт;
3у ворот, что ведут в город,
и у входов она кричит:
4«К вам, о люди, взываю я,
крик мой – к роду людскому.
5Простаки, научитесь предусмотрительности;
глупые, научитесь разуму.
6Слушайте, так как я говорю о важном,
открываю уста, чтобы возвестить правду.
7Мой язык изречёт истину,
ведь нечестие мерзко моим устам.
8Все слова моих уст праведны –
ни заблуждения нет в них, ни лжи.
9Все они открыты для разумных
и доступны для тех, кто обрёл знание.
10Предпочтите наставление моё серебру,
знание – наилучшему золоту,
11потому что мудрость дороже драгоценных камней,
и ничто из желаемого тобой с ней не сравнится.
12Я, мудрость, обитаю с благоразумием,
обладаю знанием и рассудительностью.
13Страх перед Вечным заключается в том,
чтобы ненавидеть зло.
Ненавижу гордость и высокомерие,
порочный путь и лживую речь.
14Добрый совет и жизненная мудрость – мои;
у меня и разум, и сила.
15Мною правят цари,
и правители пишут справедливые законы,
16мною управляют князья, и вельможи,
и все справедливые судьи8:16 Или: «и все судьи земли»..
17Тех, кто любит меня, я люблю;
те, кто ищет меня, найдут меня.
18У меня богатство и слава,
крепкий достаток и благоденствие.
19Мой плод лучше чистого, наилучшего золота,
и даю я больше, чем отборное серебро.
20Я хожу по пути праведности,
по тропам правосудия,
21одаряя достатком тех, кто любит меня,
наполняя их сокровищницы.
22Вечный создал меня в начале Своих дел8:22 Или: «сделал меня началом пути Своего».,
прежде древнейших Своих деяний;
23я от века была сотворена,
изначально, прежде начала мира.
24Я была рождена до существования океанов,
до появления источников, изобилующих водой;
25прежде чем горы были возведены,
прежде холмов я была рождена,
26когда Он не создал ещё
ни земли, ни полей,
ни первых пылинок мира.
27Я была там, когда небеса воздвигал Он,
когда начертал горизонт над гладью океанских вод,
28когда наверху утвердил облака,
и основал подземные источники,
29когда ставил Он морю рубеж,
чтобы воды не преступали Его веления,
и размечал основания земли.
30Тогда я была при Нём как ремесленник8:30 Или: «дитя».;
я была наполнена ежедневной радостью
и всегда ликовала перед Ним,
31ликовала в Его обитаемом мире
и радовалась о роде людском.
32Итак, сыновья, послушайте меня:
благословенны те, кто хранит мои пути.
33Послушайте моего наставления и будьте мудры;
не оставляйте его.
34Благословен тот, кто слушает меня,
ежедневно бодрствует у моих ворот,
у дверей моих ждёт.
35Ведь тот, кто найдёт меня, найдёт жизнь,
и Вечный будет милостив к нему.
36Но тот, кто упустит меня, повредит себе;
все ненавидящие меня любят смерть».
