1شانازی بە سبەینێ مەکە،
چونکە نازانی ڕۆژ چی لێ دەکەوێتەوە.
2با نامۆ ستایشت بکات نەک دەمی خۆت،
بێگانە نەک لێوەکانت.
3بەرد قورسە و لم بە سەنگە،
بەڵام تووڕەیی گێل لە هەردووکیان قورسترە.
4هەڵچوون توندوتیژە و تووڕەیی لێشاوە،
بەڵام کێ لەبەردەم ئیرەیی خۆ ڕادەگرێت؟
5سەرزەنشتی ئاشکرا
لە خۆشەویستی شاردراوە باشترە.
6برینی دۆست دڵسۆزییە،
بەڵام ماچی دوژمن بە فێڵە.
7کەسی تێر پێ لە هەنگوین دەنێت،
بەڵام بۆ برسی هەموو تاڵێتییەک شیرینە.
8وەک چۆلەکەی وێڵبوو لە هێلانەکەی،
ئاوایە مرۆڤی وێڵ لە هەواری خۆی.
9بۆن و بخورد دڵ خۆش دەکەن،
شیرینی برادەریش لە پەرۆشی ڕاوێژە.
10واز لە برادەرەکانی خۆت و باوکت مەهێنە،
لە ڕۆژی لێقەومانت مەچووە ماڵی برات،
دراوسێی نزیک لە برای دوور باشترە.
11ڕۆڵە، دانا بە و دڵم خۆش بکە،
بۆ ئەوەی وەڵامی ئەوانە بدەمەوە کە لۆمەم دەکەن.
12ژیر خراپە دەبینێت و خۆی دەشارێتەوە،
بەڵام ساویلکە مل پێوەدەنێت و سزا دەدرێ.
13ئەگەر کەسێک بووە کەفیلی نامۆیەک کەواکەی لێ وەربگرە27:13 وەرگرتنی جلوبەرگ وەک بارمتە نەریت بووە.،
لەبەر بێگانەکە بارمتەی لێ وەربگرە.
14ئەوەی بە دەنگی بەرز داوای بەرەکەت بۆ دراوسێکەی بکات لە بەیانی زوودا،
بە نەفرەت بۆی ئەژمارد دەکرێت.
15دڵۆپەکردنی بەردەوام لە ڕۆژی باران،
هەروەک ئافرەتی شەڕانییە.
16ئەوەی دەستەمۆی بکات، با دەستەمۆ دەکات،
بە دەستی ڕاستی زەیت دەگرێت.
17ئاسن بە ئاسن تیژ دەکرێت و
مرۆڤیش ڕووی برادەرەکەی تیژ دەکات.27:17 کاریگەری لەسەر بەرامبەرەکەی دەبێت لە بیرکردنەوە و بڕیاردان.
18ئەوەی چاودێری دار هەنجیرێک بکات بەرەکەی دەخوات،
ئەوەی گەورەکەی خۆی بپارێزێت ڕێزی دەگیرێت.
19وەک لە ئاودا وێنەدانەوەی ڕوو دەبینرێت،
ئاواش دڵی مرۆڤ وێنەی مرۆڤەکە دەداتەوە.
20جیهانی مردووان و لەناوچوون تێر نابن،
هەروەها چاوی مرۆڤیش تێر نابێت.
21بۆتە بۆ زیوە و کوورە بۆ زێڕ،
مرۆڤیش بە دەمی ستایشکەرەکەی تاقی دەکرێتەوە.
22هەرچەندە گێل لەناو هاون بکوتی،
لەگەڵ دانەوێڵە بە دەسکە هاون،
گێلایەتییەکەی لێی جیا نابێتەوە.
23باش حاڵی مێگەلەکانت بزانە،
دڵت هەر لەلای ڕانە مەڕەکانت بێت،
24چونکە دەوڵەمەندی هەتاسەر نییە،
تاجیش نەوە بە نەوە بەردەوام نابێت.
25کاتێک کا نامێنێت و گیا دەردەکەوێت،
گیاوگۆڵی شاخان کۆدەکرێنەوە،
26بەرخەکان بۆ جلوبەرگ و
گیسکەکانیش بۆ نرخی کێڵگە.
27بەپێی پێویست شیری بزنیشت دەبێت
کە بەشی خواردنی خۆت و خێزانەکەت و بژێوی کەنیزەکانت دەکات.
1Не хвастайся завтрашним днём,
ты ведь не знаешь, что он принесёт.
2Пусть другой тебя хвалит, а не твои уста, –
посторонний, а не твой язык.
3Камень увесист, тяжёл и песок,
но раздражение от глупца тяжелее обоих.
4Ярость жестока и гнев неукротим,
но кто может устоять против ревности?
5Лучше открытый упрёк,
чем скрытая любовь.
6Друг искренен, даже если он ранит,
а враг рассыпает поцелуи.
7Сытым и сотовый мёд отвратителен,
а голодным и горькое кажется сладким.
8Что птица, оставившая гнездо,
то человек, который ушёл из дома.
9Как ароматное масло и благовоние радуют сердце,
так приятно слышать и душевный совет от друга.
10Не бросай своего друга и друга своего отца;
в беде не беги сразу к родственникам,
ведь друг поблизости будет полезнее, чем родня вдали.
11Будь мудрым, сын мой, и сердце моё порадуй;
тогда я буду знать, что ответить попрекающему меня.
12Разумный увидит опасность – и скроется,
а простаки пойдут дальше – и пострадают.
13Можешь смело забирать одежду у поручившегося за незнакомца;
можешь удержать её в залог у ручавшегося за чужого27:13 Ср. Исх. 22:26-27; Втор. 24:10-13..
14Громогласно благословляющего ближнего ранним утром
сочтут проклинающим.
15Несмолкающая капель в дождливый день
и сварливая жена схожи друг с другом;
16пытаться сдержать её – что сдерживать ветер
или масло в руке зажать.
17Как железо оттачивает железо,
так и люди совершенствуют друг друга.
18Кто возделывает инжир, будет есть его плоды,
а кто заботится о своём господине, будет в чести.
19Как вода отражает лицо,
так человеческое сердце – человека.
20Мир мёртвых и царство смерти не знают сытости;
ненасытны и человеческие глаза.
21В тигле испытывается серебро,
в горне плавильном – золото,
а похвалами – человек.
22Глупца истолки хоть в ступе,
как пестом пшеницу, –
не отделится от него его глупость.
23Следи за тем, в каком виде твои отары,
хорошо наблюдай за своими стадами,
24ведь богатство не вечно,
и власть не на все поколения.
25Когда вывезут сено, и появится новая поросль,
и станут собирать траву со склонов горных,
26тогда ягнята одеждой тебя снабдят,
а козлы пойдут на покупку поля.
27У тебя будет вдоволь козьего молока,
чтобы кормить себя и свою семью
и давать пропитание служанкам.
