1کەسی دوورەپەرێز دوای ئارەزووی خۆی کەوتووە،
بە ڕووی هەموو داناییەکی تەواودا دەتەقێتەوە.
2گێل خۆشی لە تێگەیشتن نابینێت،
بەڵکو بە پەخشکردنی ئەوەی لە دڵیدایە.
3بە هاتنی خراپەکار سووکایەتیش دێت،
لەگەڵ شەرمەزاریش ڕیسوایی.
4قسەی دەمی مرۆڤ ئاوێکی قووڵە،
بەڵام سەرچاوەی دانایی کانیاوێکی هەڵقوڵاوە.
5نە لایەنگری خراپەکار باشە،
نە بێبەشکردنی ڕاستودروست لە دادپەروەری.
6لێوەکانی کەسی گێل دەیهێننە ناو ناکۆکییەوە،
دەمی بانگی لێدان دەکات.
7دەمی گێل دەبێتە هۆی لەناوچوونی،
لێوەکانیشی تەڵەن بۆ گیانی.
8قسەکانی دەمشڕ وەک پارووی بەتامە،
شۆڕ دەبێتەوە ناو ورگ.
9ئەوەی سست بێت لە کارەکەی
برای وەستای وێرانکردنە.
10ناوی یەزدان قوللەیەکی بەهێزە،
کەسی ڕاستودروست بۆ ئەوێ ڕادەکات و پەناگیر دەبێت.
11سامانی دەوڵەمەند شاری قەڵابەندیەتی،
وەک شوورایەکی بڵندە بە خەیاڵی ئەو.
12پێش شکستهێنان دڵی مرۆڤ بەفیزە،
بەڵام پێش ڕێزلێنان بێفیزە.
13ئەوەی وەڵامی شتێک بداتەوە پێش بیستنی
دەبێتە مایەی گێلایەتی و شەرمەزاری بۆی.
14ڕۆحی مرۆڤ بەرگەی نەخۆشی دەگرێت،
بەڵام ڕۆحی تێکشکاو کێ بەرگەی دەگرێت؟
15دڵی پیاوی تێگەیشتوو زانیاری وەردەگرێت،
گوێی دانایانیش داوای زانینی لێ دەکات.
16دیاری مرۆڤ ڕێگای خۆش دەکات و
بەرەو ئامادەبوونی گەورە پیاوانی دەبات.
17ئەوەی یەکەم جار سکاڵا بکات لەوە دەچێت ڕاست بێت،
هەتا نزیکەکەی دێت و لێی دەکۆڵێتەوە.
18تیروپشک ناکۆکی دەبڕێنێتەوە و
بەهێزەکان لە یەکتر جیا دەکاتەوە.
19خراپە دەرهەق بە برا، ئاشتکردنەوەی لە شاری قەڵابەند سەختترە،
ناکۆکیش وەک شمشیرەی18:19 شمشیر، پارچە دارێک بووە لە جیاتی قوفڵ لە دواوەی دەرگا بە شێوەی ئاسۆیی دانراوە بۆ داخستنی دەرگا. دەروازەی قەڵایە.
20لە بەروبوومی دەمی مرۆڤ سکی تێردەبێت،
لە دروێنەی لێوەکانی خۆی تێر دەخوات.
21مردن و ژیان بە دەست زمانە،
ئەوەی حەزی لێی بێت بەروبوومەکەی دەخوات.
22ئەوەی ژنێکی دەست بکەوێت خێرێکی دەست دەکەوێت،
ڕەزامەندی یەزدانیش بەدەستدەهێنێت.
23هەژار بۆ بەزەیی دەپاڕێتەوە،
بەڵام دەوڵەمەند بە ڕەقی وەڵام دەداتەوە.
24پیاو برادەری زۆر بێت خۆی گرفتار دەکات،
بەڵام دۆستێک هەیە لە برا نزیکترە.
1Quem se isola busca interesses egoístas
e se rebela contra a sensatez.
2O tolo não tem prazer no entendimento,
mas sim em expor os seus pensamentos.
3Com a impiedade vem o desprezo,
e com a desonra vem a vergonha.
4As palavras do homem são águas profundas,
mas a fonte da sabedoria é um ribeiro que transborda.
5Não é bom favorecer os ímpios
para privar da justiça o justo.
6As palavras do tolo provocam briga,
e a sua conversa atrai açoites.
7A conversa do tolo é a sua desgraça,
e seus lábios são uma armadilha para a sua alma.
8As palavras do caluniador são como petiscos deliciosos;
descem até o íntimo do homem.
9Quem relaxa em seu trabalho
é irmão do que o destrói.
10O nome do Senhor é uma torre forte;
os justos correm para ela e estão seguros.
11A riqueza dos ricos é a sua cidade fortificada,
eles a imaginam como um muro que é impossível escalar.
12Antes da sua queda o coração do homem se envaidece,
mas a humildade antecede a honra.
13Quem responde antes de ouvir
comete insensatez e passa vergonha.
14O espírito do homem o sustenta na doença;
mas, o espírito deprimido, quem o levantará?
15O coração do que tem discernimento adquire conhecimento;
os ouvidos dos sábios saem à sua procura.
16O presente abre o caminho para aquele que o entrega
e o conduz à presença dos grandes.
17O primeiro a apresentar a sua causa parece ter razão,
até que outro venha à frente e o questione.
18Lançar sortes resolve contendas
e decide questões entre poderosos.
19Um irmão ofendido é mais inacessível do que uma cidade fortificada,
e as discussões são como as portas trancadas de uma cidadela.
20Do fruto da boca enche-se o estômago do homem;
o produto dos lábios o satisfaz.
21A língua tem poder sobre a vida e sobre a morte;
os que gostam de usá-la comerão do seu fruto.
22Quem encontra uma esposa encontra algo excelente;
recebeu uma bênção do Senhor.
23O pobre implora misericórdia,
mas o rico responde com aspereza.
24Quem tem muitos amigos pode chegar à ruína,
mas existe amigo mais apegado que um irmão.
