1ژنی دانا ماڵی خۆی بنیاد دەنێت،
گێلیش بە دەستی خۆی کاولی دەکات.
2ئەوەی ڕاستەڕێیەکەی خۆی بگرێت لەخواترسە،
بەڵام ئەوەی ڕێگای خۆی خوار بکاتەوە سووکایەتی پێ دەکات.
3گێل بە قسەکانی خۆی تووشی گۆچانی سزادان دەبێت،
بەڵام دانایان لێوەکانیان دەیانپارێزن.
4کە مانگا نەبێت ئاخوڕ بەتاڵە،
دروێنەی زۆریش بە هێزی گایە.
5شایەتی دەستپاک درۆ ناکات،
بەڵام شایەتی درۆزن درۆ بڵاو دەکاتەوە.
6گاڵتەجاڕ داوای دانایی دەکات و نایدۆزێتەوە،
بەڵام زانیاری بۆ تێگەیشتوو ئاسانە.
7لەبەردەم کەسی گێل دووربکەوە،
چونکە لە لێوەکانی زانیاری نابیستیت.
8دانایی ژیر تێگەیشتنی ڕێگای خۆیەتی،
بەڵام گێلایەتی گێلەکان فریودانە.
9گێلەکان گاڵتە بە تاوان دەکەن،
بەڵام لەنێو سەرڕاستان ڕەزامەندی خودا دەدۆزرێتەوە.
10هەر دڵێک تاڵیێتی گیانی خۆی دەزانێت،
کەسیش لە خۆشییەکەیدا بەشداری ناکات.
11ماڵی بەدکارەکان کاول دەبێت،
بەڵام ڕەشماڵی سەرڕاستان گەشە دەکات.
12ڕێگا هەیە لەبەرچاوی مرۆڤ ڕاست دیارە،
بەڵام کۆتاییەکەی بەرەو مردنە.
13بگرە لە پێکەنینیشدا دڵ تەنگ دەبێت،
لەوانەیە کۆتایی خۆشیش خەم بێت.
14کەسی ڕاڕا لە ڕێگای خۆی تێر دەبێت،
پیاوچاکیش لەوەی کە هەیەتی.
15ساویلکە بە هەموو قسەیەک بڕوا دەکات،
بەڵام ژیر دەڕوانێتە هەنگاوەکانی خۆی.
16کەسی دانا لە خودا دەترسێت و لە خراپە لادەدات،
بەڵام گێل سەرگەرمە و پشت ئەستوورە.
17کەسی هەڵەشە ڕەفتاری گێلانە دەکات،
پیاوی تەڵەکەبازیش مایەی ڕقە.
18ساویلکەکان میراتگری گێلایەتین،
بەڵام ژیرەکان سەریان بە زانیاری دەڕازێنرێتەوە.
19بەدکاران لەبەردەم پیاوچاکان دەچەمێنەوە،
خراپەکارانیش لە بەردەرگای کەسی ڕاستودروست.
20هەژار تەنانەت دراوسێکەشی ڕقی لێی دەبێتەوە،
بەڵام دەوڵەمەند دۆستی زۆرە.
21ئەوەی سووکایەتی بە دراوسێکەی بکات گوناه دەکات،
بەڵام خۆزگە دەخوازرێ بەوەی لەگەڵ هەژاران میهرەبانە.
22ئایا وێڵ نابن ئەوانەی پیلانی خراپە دادەڕێژن؟
بەڵام خۆشەویستی نەگۆڕ و دڵسۆزی لەگەڵ ئەوانەیە کە پلانی چاکە دادەڕێژن.
23لە هەموو ماندووبوونێک سوود هەیە،
بەڵام تەنها قسەی لێوان بێت بەرەو نەبوونییە.
24دەوڵەمەندی تاجی دانایانە،
بەڵام گێلایەتی نادانایان دەڕازێنێتەوە.
25شایەتی ڕاستگۆ دەربازکەری خەڵکە،
بەڵام ئەوەی درۆ بڵاو دەکاتەوە تەفرەدەرە.
26ئەوەی لە یەزدان بترسێت دڵنیاییەکی بەهێزی هەیە،
بۆ کوڕەکانیشی دەبێتە پەناگا.
27لەخواترسی کانی ژیانە،
بۆ دوورکەوتنەوە لە داوی مردن.
28زۆری گەل شکۆمەندییە بۆ پاشا،
بەڵام نەمانی گەل شکستی میرە.
29ئەوەی درەنگ تووڕە بێت باش تێدەگات،
بەڵام ئەوەی هەڵەشە بێت گێلایەتی دەردەخات.
30دڵی ئارام ژیان بە جەستە دەبەخشێت،
بەڵام ئیرەیی ئێسک کلۆر دەکات.
31ئەوەی ستەم لە هەژار بکات سووکایەتی بە دروستکەرەکەی دەکات،
بەڵام ئەوەی لەگەڵ نەدار میهرەبانە ڕێز لە خودا دەگرێت.
32خراپەکار بە خراپەکانی خۆی دەکەوێنرێت،
بەڵام کەسی ڕاستودروست لە مردنیشی پەناگای هەیە.
33دانایی لەناو دڵی کەسی تێگەیشتوو دەحەسێتەوە،
هەروەها گێلەکان تەنانەت ناواخنیشیان دەزانرێت.
34ڕاستودروستی نەتەوە بەرز دەکاتەوە،
بەڵام گوناه شەرمەزاری گەلانە.
35ڕەزامەندی پاشا بۆ خزمەتکاری وریایە،
بەڵام تووڕەبوونی لە خزمەتکاری شەرمەزارە.
1智慧的女子建立家园，
愚昧的女子亲手拆毁。
2行为正直的人敬畏耶和华，
行事邪僻的人轻视耶和华。
3愚人的狂言招来鞭打，
智者的唇舌保护自己。
4没有耕牛槽头净，
五谷丰登需壮牛。
5忠实的证人不会撒谎，
虚假的证人谎话连篇。
6嘲讽者徒然寻智慧，
明哲人轻易得知识。
7你要远离愚昧人，
他口中毫无知识。
8明哲凭智慧辨道，
愚人被愚昧欺骗。
9愚妄人戏看罪恶，
正直人彼此恩待。
10心头的愁苦，唯有自己明白；
心中的喜乐，外人无法分享。
11恶人的房屋必遭毁灭，
正直人的帐篷必兴盛。
12有的路看似正确，
最终却通向死亡。
13欢笑难消内心的痛苦，
欢乐过后，悲伤犹在。
14背弃正道，自食恶果；
善人行善，必得善报。
15愚昧人什么都信，
明哲人步步谨慎。
16智者小心谨慎，远离恶事；
愚人骄傲自负，行事鲁莽。
17急躁易怒的人做事愚昧，
阴险奸诈之人遭人痛恨。
18愚昧人得愚昧作产业，
明哲人得知识为冠冕。
19坏人俯伏在善人面前，
恶人俯伏在义人门口。
20穷人遭邻舍厌，
富人朋友众多。
21藐视邻舍是罪过，
怜悯穷人蒙福乐。
22图谋恶事的步入歧途，
行善的受爱戴和拥护。
23殷勤工作，带来益处；
满嘴空谈，导致贫穷。
24智者以财富为冠冕，
愚人以愚昧为装饰。
25诚实的证人挽救性命，
口吐谎言者欺骗他人。
26敬畏耶和华的信心坚定，
他的子孙也有庇护所。
27敬畏耶和华是生命的泉源，
可以使人避开死亡的陷阱。
28人民众多，是君王的荣耀；
没有臣民，君主必然败亡。
29不轻易发怒者深明事理，
鲁莽急躁的人显出愚昧。
30心平气和，滋润生命；
妒火中烧，啃蚀骨头。
31欺压穷人等于侮辱造物主，
怜悯贫弱就是尊敬造物主。
32恶人因恶行而灭亡，
义人到死仍有倚靠。
33智慧存在哲士心里，
愚人心中充满无知。
34公义能叫邦国兴盛，
罪恶是人民的耻辱。
35明智的臣子蒙王喜悦，
可耻的仆人惹王发怒。
